گابریل گورکیان

گابریل گورکیان (ارمنی: ‎; انگلیسی: Gabriel Guevrekian‎ زاده ۲۱ نوامبر ۱۸۹۲ در کنستانتینوپل، امپراتوری عثمانی - درگذشته ۲۹ اکتبر ۱۹۷۰ در آنتیب، فرانسه) از پایه‌گذاران معماری نوین در ایران بود. گورکیان دانش‌آموختهٔ دانشگاه معماری و هنرهای کاربردی وین بود. او ساختمان‌ها، فضای داخلی و باغ‌های گوناگونی را طراحی کرده‌است و در دانشگاه ایلی‌نوی به آموزش معماری پرداخته بود. او در اروپا، ایران و ایالات متحده آمریکا کار کرده‌است.

گابریل گورکیان
زادهٔ۲۱ نوامبر ۱۸۹۲[1]
[2]
درگذشت۲۹ اکتبر ۱۹۷۰ (۷۷ سال)[3]
آنتیب[4]
شناخته‌شده برایاز پایه‌گذاران معماری نوین در ایران[5]
همسر(ها)Henriette-Aimee[6]
والدینSimon و[7]

زندگی‌نامه

گابریل گورکیان در سال ۱۲۷۹ خورشیدی (۱۹۰۰ میلادی) در شهر کنستانتینوپل به دنیا آمد.[8][9] در همان سال نیز خانوادهٔ وی به ایران مهاجرت کرد.[10]

بلافاصله پس از تولد به همراه خانواده اش به ایران مهاجرات کرده و تابعیت ایرانی داشت،[11] نه تنها در ایران بلکه در اروپا و ایالات متحده آمریکا نیز معمار شناخته شده‌ای بود.[12]

وی پس از طی تحصیلات ابتدایی در تهران،[13] در سن ده سالگی برای ادامهٔ تحصیل به وین فرستاده شد[14] و پس از چندی وارد مدرسهٔ معماری آکادمی هنرهای کاربردی وین شد.[15][16] در آن هنگام اتریش یکی از مراکز فعال نوآوری در معماری بود و طبعاً جریانات هنری یادشده و آشنایی با معماران پیشرو تأثیر زیادی بر او بجا گذاشتند.[17]

گورکیان پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۳۰۱ (۱۹۲۲) و مسافرت به چند کشور اروپایی، در پاریس اقامت گزید[18] و به حرفهٔ معماری پرداخت.[19] وی به زودی جزء سرشناسان هنری درآمد به نحوی که از سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳) منتقدان نام او را همراه با معروف‌ترین معماران مانند لوکوربزیه و با ذکر عباراتی همچون «پیشگامان هنر معماری مدرن» آوردند.[20] در سال ۱۹۲۳ تعدادی از آثار گورکیان در سالن پاییزه پاریس در کنار آثار معمارانی با شهرت جهانی مانند لکوربوزیه به نمایش درآمد.[21]

وی همچنین در دوره‌های مختلف «کنگرهٔ بین‌المللی معماری مدرن CIAM که از سال ۱۳۰۷ (۱۹۲۸) به‌طور سالانه تشکیل می‌شد[22] و قطعاً مهم‌ترین و بنام‌ترین همایش معماران سدهٔ بیستم بود، شرکت فعالانه داشت به طوری که در نخستین کنگره سمت دبیری جلسات برعهده او بود.[23][24]

گورکیان در سال ۱۳۱۲ (۱۹۳۳) به ایران بازگشت.[25][26] و طی ۴ سال اقامت در تهران، علاوه بریاست دفتر معماری شهرداری تهران،[27][28]از سوی علی اکبر داور به عنوان رئیس دفتر فنی وزارت دارایی جهت ‏نظارت بر کلیۀ عملیات اجرایی بناهای دولتی در تهران منصوب شد. گِورِکیان در طول چهار سال کوتاه ولی پرثمر حدود بیست و پنج بنا که طرح تقریباً ‏همۀ آنها بر اساس اصول جنبش نوگرایی در معماری ریخته شده بود بنا کرد. او پس ‏از ورود به ایران الگوی ساختمان تئاتر دولتی را که به سبک نوگرایانه طراحی کرده ‏بود تکمیل کرد ( الگوی 1933م) و یک سال بعد طرح چند قسمتی و گستردۀ مجتمع ‏وزارت امور خارجه را ارائه داد (طرح‌های 1934 و 1936 که هرگز به مرحلۀ ‏اجرا در نیامدند). [29] ساختمان هفت طبقۀ وزارت صنایع با پایه‌های زیبای بتنی و نمای چشمگیر با ‏دهانه‌های افقی در سال 1936م با طراحی گِورِکیان بنا گردید. طرح اولیۀ گِورِکیان ‏برای ساختمان وزارت دادگستری (طرح 1937م) باعث بحث‌های شدیدی در ‏خصوص اصول پیش گامانۀ او و خواست مقامات حکومتی در جهت ایجاد ظاهری ‏ترجیحاً نئوکلاسیک شد.‏‎ ‎نقش برجسته های برگرفته از آثار ساسانیان برروی نمای ‏ساده، با طرح نوگرا و بنای متقارن این ساختمان که با دو حیاط احاطه شده نمی توانسته ‏مطابق ذائقۀ گِورِکیان بوده باشد.[30]

گِورِکیان در طی هر سال از فعالیتش در ایران ‏یک ساختمان ویلایی طراحی و بنا کرد، ویلای پناهی(1934م)، ویلای ‏سیاسی(1935م)، ویلای ملک اصلانی(1935م)، ویلای خسروانی(1936م) و ویلای ‏فیروز (1937م) از آن جمله طرح‌ها هستند.[31] ‏‎

پس از سال ۱۳۱۶ گابریل گورکیان مدتی در انگلستان و پس از آن در فرانسه اقامت و فعالیت داشت.[32] در سال ۱۳۲۲ (۱۹۴۴) به آمریکا رفت[33] و علاوه بر طراحی معماری در دانشگاه ایلینوی به تدریس پرداخت.[34][35]

وی در سال ۱۳۴۹ درگذشت.[36]

دربارهٔ آثار او چندین کتاب در کشورهای اروپایی و آمریکا منتشر شده‌اند.[37]

سمت‌ها
  • ریاست دفتر معماری شهرداری تهران از ۱۳۱۲ خورشیدی به مدت چهار سال
  • دبیری همایش بین‌المللی معماری مدرن (CIAM)
  • تدریس در دانشگاه ایلی‌نوی آمریکا

آثار
خانه های شماره 67 و 68،طراحی شده توسط گابرئیل گِورِکیان،نمایشگاه وِرک بوند 1932م
وزرات امورخارجه ایران در تهران
کاخ شهربانی
باغ کوبیستی خانهٔ نوآی
باشگاه افسران وزارت جنگ در میدان مشق تهران
کاخ دادگستری در تهران

وی در ایران تعداد قابل ملاحظه ای ویلای مسکونی و ساختمان‌های عمومی و اداری طراحی کرد که اهم آنها به شرح زیر است:[38][39][40]

تعدادی از این آثار در همان سال‌ها در مجلات معتبر معماری از جمله A.A. و مجله هنر و دکوراسیون فرانسه به چاپ رسیده‌اند.[41]

منابع
  1. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien'.
  2. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien'.
  3. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien'.
  4. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien'.
  5. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  6. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien '.
  7. , 'Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien'.
  8. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  9. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  10. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  11. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  12. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  13. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  14. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  15. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  16. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  17. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  18. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  19. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  20. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  21. -، آغاز مدرنیسم در معماری تهران.
  22. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  23. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  24. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  25. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  26. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  27. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  28. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  29. تالین گریگور، نوگرایی، معماری و میراث ملی در بنای ایران ‏عهد پهلوی، 64.
  30. تالین گریگور، نوگرایی، معماری و میراث ملی در بنای ایران ‏عهد پهلوی، 68.
  31. تالین گریگور، نوگرایی، معماری و میراث ملی در بنای ایران ‏عهد پهلوی، 81.
  32. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۹.
  33. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۹.
  34. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  35. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۹.
  36. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  37. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۹.
  38. فصلنامه فرهنگی پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
  39. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
  40. سعدی، زندگینامه سه معمار ایرانی.
  41. لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۲۶۸.
فارسی
  • داویدیان، کارینه (۱۳۸۲). «نمایشگاه سه معمار ایرانی ارمنی در ایروان». پیمان (۲۵): ۱۲۹ - ۱۳۷.
  • سعدی، سینا (۲۰۰۲). «زندگینامه سه معمار ایرانی». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸.
  • فرزاد، رامتین (۱۳۸۶). «یادگار معماران مسیحی». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸.
  • لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «معماران». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۶۹–۲۶۸. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
  • نرسیسیانس، امیلیا؛ لوکس، آرمان (۱۳۸۸). «نقش جامعه ایرانیان ارمنی در ظهور معماری مدرن شهر تهران». مطالعات اجتماعی ایران (۶): ۱۲۳ تا ۱۳۷.
  • «چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هفدهم (۶۴). ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸.
  • «موزه هنرهای سنتی و صنایع دستی (عمارت دارایی)». اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸.
  • «تحقیق معماری: ریشه‌های معماری مدرن». پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  • «آغاز مدرنیسم در معماری تهران». تبیان. ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸.
  • «آثار معماران ارمنی در ایران». پیام پرس. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
انگلیسی
  • Marefat, Mina (2002). GUEVREKIAN, GABRIEL.
  • "Gabriel Guevrekian - Architekturzentrum Wien". http://www.architektenlexikon.at/de/193.htm. External link in |website= (help); Missing or empty |url= (help)
  • Treib, Marc. [https://books.google.com/books?id=90wDdamk34IC&lpg=PA95&ots=nmAv0jWVGw&dq=jardin%20d%27eau%201925&pg=PA95#v=onepage&q=jardin%20d%27eau%201925&f=false
  • http://www2.culture.gouv.fr/documentation/memoire/HTML/IVR11/IA00079749/index.htm Modern Landscape Architecture: A Critical Review] Check |url= value (help). line feed character in |url= at position 150 (help)
  • Hunt, John Dixon; Conan, Michel. Tradition and Innovation in French Garden Art: Chapters of a New History.

پیوند به بیرون

جستارهای وابسته
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.