آرادو آر ۲۴۰
آرادو آر ۲۴۰ (به انگلیسی: Arado Ar 240) یک پیش‌نمونه جنگنده سنگین چند منظوره (شناسایی، بمب افکن شیرجه ای، جنگنده شبانه و بمب افکن) دو موتوره دو سرنشین ساخت شرکت آرادو فلوکتسایک‌ورک در آلمان بود. این هواپیمای تمام فلزی نخستین پرواز خود را در ۲۵ ژوئن ۱۹۴۰ انجام داد اما ادامه توسعه آن در پی مشکلات اساسی در طراحی در مرحله پیش نمونه متوقف شد. در مجموع ۱۴ فروند از این هواگرد ساخته شد.
| آرادو آر ۲۴۰ | |
|---|---|
 | |
| کاربری | جنگنده سنگین |
| تولیدکننده | آرادو فلوکتسایک‌ورک |
| طراح | والتر بلومه |
| نخستین پرواز | ۲۵ ژوئن ۱۹۴۰ |
| کاربر اصلی | نیروی هوایی آلمان نازی |
| تعداد ساخته‌شده | ۱۴ |
طراح این هواگرد والتر بلومه، مهندس آلمانی بود.
طراحی و توسعه
کار بر روی آر ۲۴۰ هنگامی آغاز شد که وزارت هوانوردی رایش سوم طرح درخواستی را برای ساخت جنگنده سنگین نسل دوم با قابلیت‌های بیشتر از جنگنده سنگین قدیمی مسرشمیت بی‌اف ۱۱۰ ارائه کرد. آرادو و مسرشمیت هر دو طرحی را در این زمینه ارائه کردند. جنگنده سنگین ام‌ئی ۲۱۰ با طراحی کاملاً جدید از جانب مسرشمیت ارائه گردید که با توجه به تجربه این شرکت در این زمینه (با شکست رقیب) به سرعت وارد خدمت در ارتش شد. طرح آرادو برای شرکتی به آن اندازه بسیار بلندپروازانه تر بود که ریشه در رویاهای والتر بلومه، طراح ارشد این شرکت از اوسط دهه ۱۹۳۰ میلادی داشت. از همین رو پیش از آن که طرح آرادو به صورت کامل ارائه شود وزارت هوانوردی علاقه‌مندی خود را برای دریافت نمونه‌های اولیه هر دو شرکت اعلام کرد.
در این جهت آرادو شروع به تحقیقات سنگین در برخی از زمینه‌ها کرد. یکی از آن‌ها کار بر روی برآافزا بود که اثری فوق‌العاده بر عملکرد هواپیما در افزایش ارتفاع با سرعت پایین داشت؛ و دیگری تلاش بر ادامه توسعه کابین‌های تحت فشار بود که به شدت خستگی و فرسودگی خلبان را در ارتفاع‌های بالاتر از ۴۵۰۰ متر کاهش می‌داد. نهایتا آرادو وقتی را هم صرف ادامه تحقیقات بر سامانه پیشرفته کنترل از راه دور تسلیحات دفاعی نمود که سال‌ها بود آن را دنبال می‌کرد. از هر سه این نوع آوری‌ها در نمونه‌های ساخته شده آر ۲۴۰ استفاده گردید.
به صورت مرسوم در مدل آرادو از موتور دایملر-بنز دی‌بی ۶۰۱ با ملخ سه تیغه کاملاً قابل تنظیم استفاده شد. محفظه‌های سوخت به سامانه جدید خود مسدود کننده (در هنگام نشت سوخت) مجهز شدند و با لایه‌های نازک‌تر مخزن سوخت، فضای افزونی برای حمل سوخت بیشتر فراهم گردید اما کار سرویس مخازن را سخت‌تر می‌کرد که به همین جهت قطعات بال قابل جداشدن طراحی گردید که بر پیچیدگی حفظ یک پارچگی پوسته و ساخت هواپیما افزود که نتیجتاً موجب افزایش وزن شد. در مجموع ۸ مخزن سوخت در بال‌ها و یک مخزن سوخت درون بدنه اصلی قرار گرفت.
همانند طراحی سایر هواپیماهای چند منظوره آلمانی در آن دوران، لازم بود که این هواپیما نقش بمب‌افکن شیرجه‌ای را به خوبی ایفا کند. قطعات ضخیم پوسته بال این هواپیما موجب می‌شد ترمزهای معمول شیرجه برای آن مناسب نباشد. بدین جهت نوع دیگری از ترمز هوایی در انتهای بدنه نصب شد که تا حدودی موجب شباهت آن به هواپیمای دورنیه دو ۲۱۷ گردید.
نهایتاً کابین خلبان کاملاً تحت فشار (فشار کنترل شده) ساخته شد اما هنگامی که قرار بود تسلیحات با دست تیربارچی (کنترل‌کننده تسلیحات دفاعی) کنترل شوند کار آسانی نبود چرا که لازم بود مسلسل از جانب پشت کابین از آن خارج شود. با استفاده از سامانه کنترل از راه دور مسلسل به صورت کامل خارج از کابین در انتهای بدنه قرار گرفت.
همه اینها به افزایش وزن هواپیما انجامید که با توجه به بال‌های کوچک فشار زیادی (۳۳۰ کیلوگرم بر هر متر مربع) در مقایسه با سایر جنگنده‌های تک سرنشین (۱۰۰ کیلوگرم بر هر متر مربع) به آن‌ها وارد می‌کرد که مقدار بسیار زیادی برای این نوع هواپیما در آن زمان بود.
اَرّاده فرود این هواپیما در قسمت جلو و دم به صورت قابل جمع شدن به طرف عقب و در هر کدام به صورت دو چرخ طراحی گردیده بود.
تاریخچه عملیاتی
مشخصات فنی برای اولین بار در ماه اکتبر ۱۹۳۸ و سایر جزئیات طرح تا انتهای سال منتشر شد. در ماه مه سال ۱۹۳۹ وزارت هوانوردی دستور دریافت شش نمونه را نمونه اولیه را صادر کرد. اولین نمونه آر 240 (V1) در ۲۵ ژوئن ۱۹۴۰ به پرواز درآمد و بلافاصله مشخص شد که در همه محورها دارای کنترل پذیری بسیار ضعیفی است و هنگام حرکت بر روی زمین بشدت در محل چرخ‌ها گرما ایجاد می‌کند. علت مسئله اول کوچک بودن قسمت متحرک بال نسبت به ضخامت آن بود که در نسخه دوم بزرگ‌تر شد. برای حل مسئله دوم نیز رادیاتورهای کوچکی به چرخ‌ها افزوده شد تا در سرعت‌های پایین هنگام باز بودن آن‌ها خنک تر شوند. مدل دوم (V2) اولین پرواز خود را در ششم آوریل ۱۹۴۱ انجام داد و بیشتر عمر آن صرف انجام آزمایش‌ها در کارخانه شد.
مدل سوم (V3) اولین نسخه مسلح به تسلیحات دفاعی شلیک به عقب (مسلسل MG 81Z کالیبر ۷٫۹۲ میلی‌متر) بود. مدل چهارم (V4) اولین مدل با ترمز شیرجه عملیاتی نام گرفت که در ۱۹ ژوئن ۱۹۴۱ به آسمان فرستاده شد. مدل‌های پنجم (V5) و ششم (V6) هم ترتیب اولین پرواز خود را در ماه‌های دسامبر و ژانویه سال بعد انجام دادند. در این دو مدل از تسلیحات ارتقا یافته دفاعی (دو مسلسل MG 131 13 میلی‌متری) که آتش بار به شدت بهتری از نمونه قبلی ارائه می‌کرد، استفاده شد.
با این حال که آر ۲۴۰ هیچگاه به صورت گسترده تولید نشد اما از برخی نوآوری‌های آن از جمله تسلیحات دفاعی مدل‌های آخر بهره‌برداری گردید و از نسخه‌های سوم، پنجم و ششم برای انجام عملیات شناسایی بر فزار انگلستان که هیچ هواپیمایی دیگری قادر به آن نبود، استفاده شد. آرادو پس از مدل ششم مستقلانه مدل‌های هفتم تا ۱۲ را تا سال ۱۹۴۳ تولید کرد که موفقیت چندانی به دست نیاورد.
مشخصات فنی (پیش نمونه)
مشخصات عمومی
- خدمه: ۲ نفر (خلبان و تیربارچی به صورت پشت به پشت)
- طول: ۱۲٫۸۰ متر
- طول بال: ۱۳٫۳۳ متر
- ارتفاع: ۳٫۹۵ متر
- مساحت بال: ۳۱٫۳ متر مربع
- وزن خالی: ۶۲۰۰ کیلوگرم
- وزن خالص: ۹۴۵۰ کیلوگرم
- حداکثر وزن هنگام برخاستن: ۱۰۳۰۰ کیلوگرم
- نیرومحرکه: دو موتور شعاعی پیستونی دایملر-بنز دی‌بی ۶۰۱ خنک شونده با مایعات: هر یک ۱۰۷۵ اسب بخار
- ظرفیت سوخت: ۲۲۸۰ لیتر
- پروانه: سه تیغه فلزی
عملکرد
تسلیحات
- دو مسلسل ثابت MG 17 با کالیبر ۷٫۹۲ میلی‌متر در زیر بدنه با ۵۰۰ گلوله
- دو مسلسل دفاعی MG 81Z با کالیبر ۷٫۹۲ میلی‌متر در انتهای بدنه
- ۱۸۰۰ کیلوگرم بمب
منابع
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Arado_Ar_240». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹/۳/۲۰۱۸.