آندره سوریوگین
آندره سوروگین (به انگلیسی: André Sevruguin)،(زاده ۱۲۷۵ خورشیدی، تهران - درگذشته ۲۷ آذر ۱۳۷۵، اشتوتگارت)، معروف به درویش‌خان، نقاش برجستهٔ مینیاتور و یکی از بنیان‌گذاران شیوه مردمی در نقاشی ایرانی معروف به نقاشی قهوه‌خانه‌ای بود.
| آندره سوروگین | |
|---|---|
 | |
| نام در زمان تولد | آندره سوروگیان (درویش) |
| زادهٔ | ۱۲۷۵ خورشیدی / ۱ مه ۱۸۹۶ تهران |
| درگذشت | ۲۷ آذر ۱۳۷۵ / ۱۷ دسامبر ۱۹۹۶ (۱۰۰ سال) اشتوتگارت، آلمان |
| ملیت | ایرانی-ارمنی |
| سبک | نقاشی قهوه‌خانه‌ای |
زندگی‌نامه
آندره سوروگین فرزند آنتوان سوروگین (از اولین عکاسان ایران) و «مادرش لوئیز گورگنیان» بود.
تحصیلات خویش را در مدرسهٔ سن لوئی فراگرفت و چندی نیز در این مدرسه به تدریس پرداخت و سپس خود را وقف نقاشی کرد. پس از سال‌ها فعالیت در ایران راهی وین گردید و در نهایت در آلمان اقامت گزید.
درویش مدت ۹ سال در انزواء به سر برد و غرق در آثار فردوسی گشت و تعداد ۴۱۶ اثر از شاهنامه فردوسی نقاشی کرد که با تاریخ فوت این شاعر بزرگ همخوانی داشت و زمانیکه برای اولین بار در هندوستان هزاره فردوسی برگزار می‌گردید مینیاتورهای سوروگین که در ایران به صورت مجموعهٔ نه جلدی انتشار یافته بود برای برگزاری نمایشگاه روانهٔ هندوستان گردیدند اما متأسفانه تعدادی از آن‌ها هرگز بازنگشتند.
اولین نمایشگاه او موجب شهرتش شد و توجه چند تن از نویسندگان و هنرمندان آن روزگار را بسوی وی معطوف داشت. او در سال‌های دهه ۱۳۲۰ با بسیاری از روشنفکران و هنرمندان ایرانی روزگار، مانند صادق هدایت دوستی نزدیک داشت.
سبک و شیوه تجسم موضوع که درویش در این مجالس به کار برده بود هیچ شباهتی به شیوه و سبک نقاشی‌های قدیم و جدید که از شاهنامه شده بود نداشت نقاش سبک مینیاتورهای استادان عهد صفوی مانند کمال‌الدین بهزاد و رضا عباسی را با اسلوب و فنون نقاشی جدید توأم ساخت و توانست آثار گرانبهایی به وجود آورد.
درویش یک سال پس از اولین نمایشگاه اش در تهران به هندوستان سفر کرد و نمایشگاهی از آثارش در کلکته ترتیب داد. این آثار چنان در طبع فرمانروای حیدرآباد (هند) مقبول افتاد که وی تعدادی از آن‌ها را خریداری کرد و درویش که از این تشویق مادی و معنوی نیروی تازه‌ای گرفته بود به تهران بازگشت و تصاویر دیگری از روی رباعیات خیام و حافظ شیرازی خلق نمود.
وی نمایشگاه‌های متعددی در شهرهای وین، برلین، بروکسل، پاریس و لندن ترتیب داد و در همه جا به عنوان مینیاتورساز ایرانی توفیق یافت و شهرت جهانی کسب نمود. هم‌اکنون آثار وی در موزه‌های مختلف جهان می‌باشند.
از آندره سوروگین همواره به عنوان تصویرگر حکایت‌ها و داستان‌های شرقی یاد گردیده و هنر وی مورد توجه منتقدان هنری قرار گرفته‌است. هزاران اثر ارزشمند از این هنرمند نامی به شیوه رنگ و روغن از مناظر شهرهای ایران، آبرنگ، گواش، باتیک و غیره به جای مانده که همهٔ آن‌ها نشان دهنده علاقه وی به ادبیات و مفاخر ملی و بزرگان میهن می‌باشند.
درگذشت
آندره سوروگین در سال ۱۳۷۵ خورشیدی در سن صد سالگی در شهر اشتوتگارت، آلمان از جهان فروبست.
بخشی از آثار
- ۱۸۲ تابلو از رباعیات عمر خیام و باباطاهر
- ۱۸۰ تابلو از غزل‌های حافظ
- مینیاتورهای شاهنامه
- داستان‌های سایات‌نووا
جستارهای وابسته
منابع
- ژانت د. لازاریان (۱۳۸۲)، «نقاشان»، دانشنامه ایرانیان ارمنی (ویراست اول)، تهران: انتشارات هیرمند، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
- چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران،فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۶۴ - سال هفدهم - تابستان ۱۳۹۲
- پاکباز، رویین (۱۳۷۸). دایرةالمعارف هنر (نقاشی، پیکره‌سازی، هنر گرافیک). تهران: فرهنگ معاصر. ص. ۳۱۷. شابک ۹۶۴۵۵۴۵۴۱۲.
- Navab, Désirée (July 20, 2003). SEVRUGUIN, ANTOIN. Iranica.
- Navasargian, Alice (1997). Iran - Armenia: Golden Bridges: 20th Century Iranian-Armenian Painters. Glendale: AAA Publishing House. p. 44-53. ISBN 978-0-9697620-0-3.