آنری لوفور
آنری لوفِوْر (به فرانسوی: Henri Lefebvre) (زادهٔ ۱۶ ژوئن ۱۹۰۱ در اژتمو، لاند – درگذشتهٔ ۲۹ ژوئن ۱۹۹۱ در ناوارنس، فرانسه) جامعه‌شناس، روشن‌فکر مارکسیست و فیلسوف فرانسوی است. او بیشتر برای کارهایش روی دیالکتیک، مارکسیسم، زندگی روزمره، شهرها و فضاهای اجتماعی شناخته می‌شود. ابداع اصطلاح حق شهر از اوست.
| آنری لوفِوْر | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۶ ژوئن ۱۹۰۱ اژتمو، لاند، فرانسه |
| درگذشت | ۲۹ ژوئن ۱۹۹۱ (۹۰ سال) ناوارنس، فرانسه |
| همسر(ها) | الیزه سرتو کارمون لوفور |
| فرزندان | رولان ژان کارمون |
| دوره | فلسفهٔ قرن بیستم |
| حیطه | فلسفه غربی |
| مکتب | مارکسیسم |
علایق اصلی | زندگی روزمره • دیالکتیک • ازخودبیگانگی • رازوارگی • فضای اجتماعی • شهرنشینی • روستاییت • مدرنیته • ادبیات • تاریخ |
ایده‌های چشمگیر | نقد زندگی روزمره • نظریهٔ اوقات • ریتم‌آنالیز |
تأثیرگرفته از
| |
تأثیرگذار بر
| |
زندگی
آنری لوفور در ۱۹۰۱ در جنوب فرانسه متولد شد. وی در منزلش در شهر قدیمی «ناوارنس» در سال ۱۹۹۱ درگذشت.[1]
وی دانشگاه سوربن، در دهه ۱۹۲۰ درس خواند و جذب جنبش‌های آوانگارد آن زمان شد.
دیدگاه‌ها
لوفور در طول حیاتش مساعدت‌هایی به حیات روشنفکری جامعه فرانسه انجام داد. تحلیل لوفور از فضامندی و زندگی روزمره، بزرگ‌ترین دستاورد و میراث او برای نحلهٔ مارکسیستی بود.[2]
این فیلسوف فرانسوی تقریباً نزدیک به یک قرن زندگی کرد و در این یک قرن، هم به عنوان فیلسوف، هم به عنوان جامعه‌شناس و هم نظریه‌پرداز حوزه‌های جغرافیا و امر شهر، تحلیل ریتم در زندگی، موسیقی و دیالکتیک مطرح بود.[3]
آنری لوفور جزو معدود کسانی است که تا سال ۱۹۹۱ سال مرگش مارکسیست باقی‌ماند.
زندگی روزمره
آنری لوفور با همراهی موقعیت گرایان که جوان‌تر از خودش بودند، به نقد یکی از مهم‌ترین ارکان سرمایه‌داری در نیمهٔ دوم سدهٔ بیستم پرداخت: زندگی روزمره. زندگی روزمرهٔ مدرن و شهری یکی از فضاهایی بود که سیستم‌سازی سرمایه‌دار بر آن سیطره داشت. از این رو گاهی او را نظریه‌پرداز جنبش دانشجویی-کارگری مه ۱۹۶۸ فرانسه می‌دانند، که به نوعی شورش علیه بورژوازی پدران بود.[4]
او به‌طور فزاینده‌ای در دهه ۱۹۶۰ و به‌ویژه در پی حوادث ۱۹۶۸ به اهمیت شرایط زندگی روزمره به مثابه مرکزیت در تکامل احساسات و سیاست‌های انقلابی واقف شد. تحلیل لوفور از فضامندی و زندگی روزمره، از برجسته‌ترین دستاورد او برای نحله مارکسیستی بود.
تحلیل فضا
لوفور دیالکتیک را بر اساس یکی از آموزه‌های کارل مارکس (یعنی زمین)، با افزودن عنصری مدرن‌تر معادل آن، یعنی فضا، از شکل دیا (دوتایی) به صورت تریا (سه‌تایی) درآورد؛ بنابراین، عنصر زمان و فضا–مکان را که هر دو از جمله مقوله‌های مطرح‌شده در سدهٔ بیستم‌اند، در روند دیالکتیک وارد کرد. مفسران از این نظریهٔ لوفور به عنوان (به فرانسوی: Tridialectics) یاد می‌کنند.[5]
تأثیر و تأثر
در دهه ۱۹۲۰ با سورئالیست‌ها دمخور بود، یکی از دوستان او آندره برتون بود. همان زمان عضو حزب کمونیست نیز بوده‌است.[6]
به عقیده برخی لوفور پدر معنوی جنبش آوانگارد ۶۸ بوده‌است. بودریار یکی از شاگردان او بوده.
آثار ترجمه‌شده به فارسی
لوفور تا سال ۱۹۹۱ حدود ۷۰ کتاب نوشت. برخی از کتاب‌های او و نیز برخی آثار دربارهٔ او به فارسی برگردانده شده‌اند:
- تولید فضا، ترجمهٔ محمود عبدالله‌زاده (مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران)
- ماتریالیسم دیالکتیکی، هانری لوفور، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: تیسا، ۱۳۹۳، ۱۳۹۶ (چاپ دوم).
- بقای سرمایه‌داری، هانری لوفور، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: تیسا، ۱۳۹۵، ۱۳۹۶ (چاپ دوم).
- ضرب‌آهنگ‌کاوی: فضا، زمان و زندگی روزمره، هانری لوفور، آیدین ترکمه و آتوسا مدیری (مترجم)، ناشر: رخداد نو، ۱۳۹۳.
- درآمدی بر تولید فضای هانری لوفور، گردآوری و ترجمهٔ آیدین ترکمه، ناشر: تیسا، ۱۳۹۵، ۱۳۹۶ (چاپ دوم.
- فضا و نظریه‌ی اجتماعی، آندری ژلنیتس، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: علمی و فرهنگی، ۱۳۹۶.
- لوفور برای معماران، (ناتاناییل کلمن)، ترجمه سپیده برزگر، ناشر: فکر نو، ۱۳۹۶.
- فضا، تفاوت و زندگی روزمره: خوانش هانری لوفور، ترجمهٔ افشین خاکباز و محمد فاضلی
- گزیده بازتولید فضا، در کتاب بازاندیشی معماری، گردآوری و ویرایش نیل لیچ، ترجمه سپیده برزگر، نشر فکرنو، ۱۳۹۹.
- آنری لوفور، مجموعه فلسفه، سیاست، شهر، ایمان واقفی، همن حاجی میرزایی، آیدین ترکمه، نریمان جهانزاد،انتشارات کتابکده کسری،1398.
- آنری لوفور، سیاست فضایی، زندگی روزمره و حق به شهر، کریس باتلر (نویسنده)، نریمان جهانزاد (مترجم)، انتشارات همشهری، 1399.
مقالات ترجمه‌شده به فارسی (درباره‌ی هانری لوفور)
به سوی شناخت‌شناسی جدید اوربان؟ کریستین اشمید و نیل برنر، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[7]
تولید اجتماعی فضای شهری، مارک گاتدینر، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[8]
نظریه‌پردازی روابط اجتماعی‌فضایی، باب جسوپ، مارتین جونز و نیل برنر، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[9]
ماتریالیسم دیالکتیکی، استفان کیپفِر، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[10]
شهرگراییِ بورس‌بازانه و ایجاد شهر جهانیِ بعدی، مایکل گلدمن، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[11]
نظریه‌ی شهریِ انتقادی چیست؟ نیل برنر، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[12]
تبدیل‌شدنِ شهر به جهان: نانسی، لوفور و تصور جهانی-شهری، دیوید مدن، نریمان جهانزاد (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[13]
سیتی‌ها یا اوربانیزاسیون؟ دیوید هاروی، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[14]
جهانی‌گرایی جدید، شهرگرایی جدید: اعیانی‌سازی به‌سان راهبردِ شهریِ جهانی، نیل اسمیت، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[15]
حق(حقوق) چه کسی به چه شهری؟ پیتر مارکوزه، آیدین ترکمه (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[16]
آنری لوفور، راب شیلدز، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[17]
تأملی در نظریات متقدم آنری لوفور، آدام دیوید مورتن و استوارت الدن، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[18]
شهر گشوده یا حق به شهر؟ نیل برنر، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[19]
نظریه‌ی رانت/اجاره‌ی زمین و جامعه‌شناسی روستایی، آنری لوفور، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک. (http://dialecticalspace.com/the-theory-of-ground-rent-and-rural-sociology%e2%80%8e/)
اوربان (امرشهری) در دنیای معاصر چیست؟ روبرتو لویس مونته-مور، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک. (http://dialecticalspace.com/what-is-urban-in-the-contemporary-world/)
تبدیل‌شدن به اوربان: طبق کدام معیار؟ جان فریدمن، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[20]
فضا، استوارت الدن، همن حاجی‌میرزایی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.[21]
دگردیسی سیاره‌ای شهر و اضمحلال آن، آنری لوفور، امیر طهرانی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.
تأملاتی در باب سیاست فضا، آنری لوفور، ایمان واقفی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.
امر روزمره و روزمره‌گی، آنری لوفور، امیر طهرانی (مترجم)، ناشر: فضا و دیالکتیک.
پی‌نوشت
- "هنری لوفور" کیست؟
- روزنامه اعتماد ملی۸۷/۱۱/۲۳: لوفور، شهر و جنسیت
- تجلی، «فیلسوف زندگی روزمره»، روزنامهٔ شرق، ۱۰.
- تجلی، «فیلسوف زندگی روزمره»، روزنامهٔ شرق، ۱۰.
- تجلی، «فیلسوف زندگی روزمره»، روزنامهٔ شرق، ۱۰.
- ویستا
- http://dialecticalspace.com/towards-a-new-epistemology-of-the-urban/
- dialecticalspace.com/the-social-production-of-urban-space
- dialecticalspace.com/theorizing-sociospatial-relations
- dialecticalspace.com/dialectical-materialism1
- dialecticalspace.com/speculative-urbanism
- dialecticalspace.com/what-is-critical-urban-theory
- http://dialecticalspace.com/city-becoming-world/
- dialecticalspace.com/cities-or-urbanization
- dialecticalspace.com/newglobalism-newurbanism-gentrification
- dialecticalspace.com/whose-rights-to-what-city
- dialecticalspace.com/henri-lefevbre
- dialecticalspace.com/thinking-past-henri-lefebvre
- dialecticalspace.com/open-city-or-the-right-to-the-city
- dialecticalspace.com/becoming-urban-on-whose-term1
- dialecticalspace.com/space1
منابع
- لوفور، آنری (۱۳۹۱). تولید فضا. ترجمهٔ محمود عبدالله‌زاده، علی میرآخورلی. تهران: انتشارات مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهرداری تهران. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۰۸۰-۰۱-۶ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک). - عبدالله‌زاده، محمود (۱۳۸۹). «فضای بزرگ لوفور». روزنامهٔ شرق. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مرداد ۱۳۹۱. از پارامتر ناشناخته
|ماه=صرف‌نظر شد (کمک) - تجلی، تانیا (۱۳۹۰). «فیلسوف زندگی روزمره». روزنامهٔ شرق (۱۴۲۲). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۶ مرداد ۱۳۹۱. از پارامتر ناشناخته
|ماه=صرف‌نظر شد (کمک)