آگاهی جانوران

آگاهیِ جانوری؛ کیفیت یا چگونگی خویشتن آگاهیِ درونیِ یک جانور، نسبت به یک شیء بیرونی یا درونی، یا یک موضوع است.[2][3] در انسان، هوشیاری عبارت است از: تواناییاحساس، آگاهی، تشخص (تشخص‌گرایی فلسفی)، کیفیت ذهنی، توانایی آزمودن یا درک احساس، بیداری ذاتی، داشتن حس خودگرایی و در دست داشتن عملی ذهن.[4] علی‌رغم مشکل موجود در تعریف آن، بسیارند فیلسوفانی که معتقدند زمینهٔ گستردهٔ مشترکی از درکِ مستقیمِ این که حس آگاهی چیست، وجود دارد.[5]

بر پایهٔ اعلامیهٔ کمبریج دربارهٔ آگاهیِ جانوران: خودآگاهیِ ذهنیِ نزدیک به خودآگاهیِ انسانی در طوطی خاکستری آفریقایی دیده شده‌است.[1]

آگاهی در اینجا بیشتر در رابطه با خودآگاهی و درک محیط می باشد. تقریبا تمامی موجودات زنده به نحوی قابلیت و شعور یادگیری را تا حدودی به صورت غریزی و بخشی را به صورت اکتسابی از والدین یا محیط دارا می باشند. اما آگاهی به منزله اطلاع از ماهیت وجودی خویشتن امری بسیار متفاوت است که در اینجا در رابطه با موجودات (بجز انسان) به آن پرداخته شده است.

آشنایی با آگاهی و انواع آن

یکی از سخت‌ترین مفاهیم برای تعریف آگاهی، و به خصوص "خود آگاهی" می باشد. در حال حاضر تعریف مشخصی از نحوه ایجاد خود آگاهی در موجودات زنده موجود نیست و حتی نمیتوان به طور دقیق عنوان کرد که آیا این خودآگاهی صرفا میتواند در اختیار جانداران باشد یا امکان رسیدن به خود اگاهی توسط هوش مصنوعی و رایانه نیز قابل بررسی است.

با این حال آگاهی در انواع ذیل دسته بندی می گردد:

- هوشیاری: به حالتی که در آن احساس کردن (درد، گرسنگی، تشنگی و...) قابل تشخیص است حالت هشیاری گفته می شود. در این حالت احساس کردن این حس ها تاییدی بر داشتن درک بر آنها نمی باشد.

- خود هوشیاری: به حالتی که موجود زنده قدرت تشخیص و تفکیک خود به عنوان یه موجودیت واحد و جدا از محیط اطراف را داراست خودآگاهی میگویند.

- خود آگاهی: حالتی بسیار کامل تر از خود هوشیاری، که در آن موجود زنده از وجود خود به صورت فلسفی آگاه است و دقیقا میتواند وجود خود را درک کرده و تشخیص دهد. در برخی از متون از خود - هوشیاری و خود آگاهی در کنار هم و با معنی مشابه استفاده شده است.

- ادراک: قابلیت تشخیص محیط اطراف به طوری که بتوان تفاوتی برای موجودات و اشیاء اطراف قائل شد. همچنین موجودات دارای ادراک، دارای شخصیت منحصر به فرد می باشند.

- هوشمندی: قابلیت گسترده سازی، برنامه ریزی، اینده نگری، ساخت اجزاء پیچیده از جزء های کوچکتر و ... همه در این دسته بندی قرار میگیرند.

تست آینه

یکی از راه های تشخیص خود هوشیاری در موجودات زنده تست آینه می باشد. در این تست آینه ای در مقابل موجود زنده قرار داده می شود، برای مثال سگ ها خود را در آینه تشخیص نمی دهند و حتی ممکن است برای سگ درون آینه واق واق کنند.

حیواناتی که تاکنون تست آینه مثبت داشته اند:

شامپانزه ها، گوریل ها، اورانگوتان ها، بابون ها و فیل ها. همچنین دلفین های پوزه بطری، نهنگ های قاتل قادر به تشخیص خود در آینه هستند.

البته شواهدی نیز موجود است که کبوتر ها در صورت آموزش دیدن میتوانند خود را در آینه تشخیص دهند.

پژوهشگران

از پژوهشگرانِ این رشته می‌توان از ماریان استامپ داوکینز، کریستف کخ، تامس نیگل و برنار رولن نام برد.

جستارهای وابسته

منابع

  1. The Cambridge Declaration on Consciousness (Archive) 7 July 2012. Written by Philip Low and edited by Jaak Panksepp, Diana Reiss, David Edelman, Bruno Van Swinderen, Philip Low and Christof Koch. University of Cambridge.
  2. "consciousness". Merriam-Webster. Retrieved April 22, 2014.
  3. Robert van Gulick (2004). "Consciousness". Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  4. Farthing G (1992). The Psychology of Consciousness. Prentice Hall. ISBN 978-0-13-728668-3.
  5. John Searle (2005). "Consciousness". In Honderich T. The Oxford companion to philosophy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926479-7.
invertebrates

پیوند به بیرون

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.