ادبیات معاصر تاجیکستان
ادبیات نوین تاجیکی و تاریخش با استانداردسازی زبان فارسی تاجیکی در پیوند است. مراکز ادبی تاجیکان شهرهای سمرقند و بخارا هستند که اکنون در کشور ازبکستان جای دارند.
در روزگار شوروی، سبک اصلی ادبی، واقعگرایی اجتماعی (سوسیال رئالیسم) بودهاست.
در تاجیکستان ادبیات کهن پارسی را ادبیات فارس-تاجیک میگویند، بیآنکه به زادگاه آفرینندهٔ اثر توجه نمایند.
سه نویسنده، برترین نویسندگان نخستین نسل ادبیات فارسی تاجیکی شوروی خوانده میشوند. صدرالدین عینی (۱۸۷۸ تا ۱۹۵۴)، نویسنده و آموزگار نوگرا که با شاعری آغاز کرد ولی پس از آن آثاری به نثر نیز آفرید. کارهایش دربرگیرندهٔ سه رمان بزرگ است که مسائل اجتماعی منطقه را در روزگار خاننشینی بخارا به تصویر میکشد. عینی نخستین رئیس فرهنگستان علوم تاجیکستان میباشد.
ابوالقاسم لاهوتی (۱۸۸۷ تا ۱۹۵۷) شاعری ایرانی که به دلایل سیاسی به اتحاد شوروی و مشخصاً تاجیکستان مهاجرت میکند. او اشعار غنایی و اجتماعی-واقعگرایانه مینوشت. شاعر دیگر، میرزا تورسونزاده (۱۹۱۱ تا ۱۹۷۷) میباشد که ادبیات شفاهی فارسی تاجیکی را گردآوری کرد، اشعاری دربارهٔ دگرگونیهای اجتماعی تاجیکستان سرود و آثاری در زمینههای سیاسی روزگار خویش آفرید. از آن نسل تا کنون، شاعران، رماننویسان، نویسندگان داستانهای کوتاه و نمایشنامهنوسان فراوانی در تاجیکستان ظهور کردهاند.
نویسندگان برجسته
- صدرالدین عینی
- میرزا عبدالواحد مُنظِم
- پیرو سلیمانی
- ابوالقاسم لاهوتی
- صدرِ ضیا
- ساتِم اُلُغزاده
- میرزا تورسونزاده
- لایق شیرعلی
- بازار صابر
- محمدجان شکوری
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Modern Tajik literature». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۱.