انعطافپذیری عصبی
انعطافپذیری عصبی (به انگلیسی: Neuroplasticity) یا به عبارت دیگر انعطافپذیری مغزی (به انگلیسی: Brain plasticity) واژهای است که به هردوی انعطافپذیری سیناپسی و غیرسیناپسی اطلاق میشود و مربوط به تغییرات در مسیرهای عصبی و سیناپسها است که در اثر تغییرات در رفتار، فرایندهای محیطی و عصبی به وجود میآید. مانند آنچه در آسیب جسمی ایجاد میشود. [1]
تاثیر تئوری نوروپلاستیسیتی بر دانش عصب شناسی
نوروپلاستیسیتی این باور قبلی را که مغز را یک عضو ایستا (به انگلیسی: Static) میداند را عوض کرده و بیان میدارد چطور و چگونه مغز در طول زندگی تغییر میکند.ن نقش نوروپلاستیسیتی به طور وسیع در رشد سالم، یادگیری، حافظه و بهبود یافتنِ آسیب، شناخته شده است. در طول قرن بیستم، دانشمندان مغز و اعصاب توافق داشتند که ساختار مغز پس از یک دورهٔ بحرانی در دوران کودکی نسبتاً تغییرناپذیر است. این باور توسط یافتههایی که نشان میدهد بسیاری از جنبههای مغز حتی در دوران بزرگسالی هم انعطافپذیر (به انگلیسی: Plastic) باقی میماند، به چالش کشیده میشود. هابل و ویزل نشان داده بودند که ستونهای غالب بینایی در پایینترین ناحیهٔ بینایی نئوکورتیکال، V1، پس از دورهٔ بحرانی از لحاظ رشد، تا حد زیادی تغییرناپذیر هستند. دورههای بحرانی همچنین با توجه به زبان، مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج اظهار داشت که مسیرهای حسی پس از دورهٔ بحرانی ثابت میشوند. اگرچه مطالعاتی نشان دادند که تغییرات محیطی میتواند با تنظیم کردن ارتباطات نورونهای موجود و نورونهایی که توسط نوروژنز در هیپوکمپ ایجاد میشوند با دیگر بخشهای مغز (مانند مخچه)، رفتار و شناخت را تغییر دهند. دههها تحقیق حالا نشان داده تغییرات قابلتوجهی در پایینترین نواحی پردازشی نئوکورتیکال رخ میدهد و این تغییرات عمیقاً میتوانند الگوی فعالسازی عصبی در پاسخ به تجربه را تغییر دهند. پژوهشهای نوروساینتیفیک نشان داده است که تجربه میتواند هم ساختار فیزیکی (آناتومی) و هم سازماندهی عملکردی (فیزیولوژی) مغز را تغییر دهد. دانشمندان علم اعصاب اخیراً بهدنبال این هستند که مطالعات دورهٔ بحرانی را که تغییرناپذیری مغز پس از رشد را نشان میدهد با پژوهشهای جدیدتر که چگونگی پذیرفتن تغییر در مغز را نشان میدهد با یکدیگر تلفیق کنند.
روشهای نوروپلاستیسیتی
نوروپلاستیسیتی در سطوح مختلف رخ میدهد؛ از تغییرات سلولی در اثر یادگیری گرفته تا تغییرات در مقیاس بزرگ مانند remapping در پاسخ به آسیب.بدن انسان روشهای مختلفی را برای انعطافپذیری در مقابل آسیب های به سیستم عصبی خود دارد که در زیر به چند مورد آن اشاره می کنیم
1- احیاء راندمان سیناپسی
2- افزایش راندمان سیناپسی
3- افزایش حساسیت بعد از آسیب عصب
4- تداوم و افزایش نوروژنز
5- بکارگیری سیناپسهای خاموش
6- ترمیم های و کولترال.
7- عمل جانشینی
8- تغییر رفتاری. بیمار
آیا نوروپلاستیستی فقط در مغر اتفاق می افتد؟
برخی از نظریه ها معتقدند که نوروپلاستی سیتی ممکن است که در اعصاب محیطی هم رخ دهد.
منابع
- یدالهی, فریبا; مهرپور, مسعود (1970-01-01). "نوروپلاستیسیتی و نقش آن در بازیابی سینرژی عصبی-حرکتی بهدنبال توانبخشی بیماران سکته مغزی: یک مرور نظامند". دانشکده پزشکی. 77 (7): 415–422.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Neuroplasticity». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۴.