اچ اس ئی
اچ اس ئی (HSE) از سه کلمه بهداشت Health، ایمنی Safety و اجرایی Executive تشکیل شدهاست.
Health and Safety Executive | |
---|---|
اطلاعات کلی سازمان | |
بنیادگذاری | ۱ January ۱۹۷۵ |
سازمانهای پیشین | Railway Inspectorate Factory Inspectorate Mines Inspectorate Explosives Inspectorate Nuclear Installations Inspectorate |
ستاد | بوتل، انگلستان، مرزیساید، انگلستان |
عالیترین مقامات سازمان | Martin Temple، Chair Sarah Albon، Chief Executive |
نهاد بالادست | وزارت کار و بازنشستگی بریتانیا |
سند کلیدی | Health and Safety at Work etc. Act 1974, ss.10-11 |
وبگاه | |
www {hsecivil.ir}}
hsework |
HSE
یک نهاد دولتی که مسئول تشویق، تنظیم و اجرای ایمنی و بهداشت حرفه ای در محیط های کاری همچنین تحقیقات در مورد خطرات شغلی در کشور انگلستان می باشد.
HSE روندی مدیریتی برای پوشش دادن نقاط ضعف ایمنی و بهداشتی یک مجموعه صنعتی خواهد بود.
ارتباط با ایزو
حرکت بسوی یکپارچهسازی نظامهای مدیریتی باعث بوجود آمدن مجموعه استانداردهای ISO گردید. پس از موفقیت مجموعه 9000 ISO سازمان جهانی استانداردسازی بران شد تا در زمینه محیط زیست و ایمنی نیز استانداردی تهیه نماید. ارتباط بین HSE و مجموعه قوانین ISO یک مؤلفه دو سویهاست و یک سازمان بدون استقرار نظام HSE قادر به پیاده کردن مجموعه استاندارد ۱۴۰۰۰و ۱۸۰۰۰OHSAS نخواهد بود از طرفی مجموعه استاندارد ISO باعث یکپارچه شدن مدیریت HSE و قابل ارزیابی شدن این مجموعه خواهد گردید.
نظام مدیریتHSE سعی در بهبود وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط زیست یک مجموعه دارد و مجموعه استانداردهای ۱۴۰۰۰و۱۸۰۰۰OHSAS الزاماتی رابرای این مقولهها پیشبینی کردهاست. طرحریزی و داشتن برنامهای مشخص و از پیش تدوین شده از شرطهای ISO میباشد و مدیریت HSE را در شناسایی راه درست یاری مینماید. داشتن خط مشی زیستمحیطی و ایمنی برای یک مجموعه افقهای دید را روشن مینماید و استقرار چرخه PDCA (طرحریزی - انجام - بررسی - اقدام و بازنگری) باعث پویایی مجموعه و بهبود مستمر خواهد شد.
شناخت جنبههای مختلف کار از نظر HSE و حرکت به سوی بهبود مستمر از اهداف استاندارد کردن روشهای اجرایی است. بعد از شناخت مجموعه و بررسی تحلیلی وضعیت موجود مدیریت باید سرسپردگی و تعهد خود را اثبات نماید و این اولین قدم در استقرار سیستم است؛ که بوجود آورنده خط مشی مجموعهاست؛ و افق دید را مشخص مینماید. در مرحله طرحریزی و مدون کردن فرایندها باید دقت شود و شاخصها که از مهمترین فرایند است به خوبی تشخیص داده شود که معیار درستی برای ارزیابی صحیح فرایند بوجود آورد.
سازمانهای مرتبط با OHS
۱- اداره ایمنی وبهداشت شغلی آمریکا:(به اختصار: OSHA)
این اداره یکی از مجموعههای سازمان کارامریکا میباشد که رسالت و حیطه کاری آن عبارتست از اطمینان از ایمن بودن شرایط کاری برای کار مردان و زنان با تنظیم و اجرای استانداردها و با ارائه آموزش، اطلاعرسانی، آموزش و پرورش. این سازمان قدرت اجرایی و قانونی دارد
۲- انجمن بهداشت صنعتی آمریکا:(به اختصار: AIHA)
این سازمان یکی از بزرگترین انجمنهای بینالمللی در خدمت نیازهای متخصصان بهداشت حرفهای و ایمنی است.
۳- مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (آمریکا):(به اختصار: NIOSH)
مسئول انجام تحقیقات و ساخت توصیههایی برای پیشگیری از آسیبهای شغلی است. رسالت NIOSH تولید دانش جدید در زمینه ایمنی و بهداشت حرفهای و انتقال این دانش برای بهبود عملکرد کارگران است
۴-سازمان HSE انگلستان
HSE در انگلستان نام اداره ایمنی و بهداشت اجرایی است
[1]
رسالت این اداره ارسال چهارچوب بیانیه مدیریت و استانداردها و عملکردها در سازمانهای مختلف میباشد
۵- سازمان بینالمللی محافظت در برابر آتش:(به اختصار: NFPA)
رسالت NFPA کاهش بار آتش وخطرات آن در کیفیت زندگی در سراسر جهان، با ارائه استانداردها، تحقیقات، آموزش و آموزش و پرورش میباشد.
چنانکه مشاهده می شود هیچ سازمان بین الملی به نام HSE به این معنی که محیط زیست و یا بهداشت محیط در کنار ایمنی و بهداشت حرفه ای باشد وجود ندارد بلکه مباحث محیط زیستی به صورت مستقل توسط سازمان های تخصصی مرتبط خود پیگیری می شود
HSE در ایران
HSE ، یک سیستم مدیریتی اجرایی است که از سال 82 در وزارت نفت با پیگیری های دکتر مرتضوی استاد تمام رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار دانشگاه تربیت مدرس وارد شد. و الان که حدود 17 سال می گذرد هنوز اشکالاتی در جهت رفع و روان شدن استقرار آن وجود دارد. به دنبال آن نیز وزارت صمت (صنعت، معدن، تجارت) دپارتمانی تحت عنوان HSEE (بهداشت، ایمنی، محیط زیست، انرژی) را ایجاد نمودند. HSE در ایران تحت عناوین دوره های کوتاه مدت ممیزی و HSE-MS برگزار می شده است تا اینکه در سال های اخیر به صورت عجیب و غیر کارشناسی از طرف دانشگاه آزاد، رشته های تحصلی با عناوین مدیریت HSE (بهداشت، ایمنی و محیط زیست) و مهندسی HSE که در هیچ کجای دنیا به خصوص کشور های پیشرو و حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای وجود خارجی نداشت را ایجاد کرد اساساً رشته ای بنام HSE وجود خارجی ندارد و تنها در حد یک دپارتمان اجرایی است و طرح این رشته در ایران اساساً غلط بوده چون هر کدام از مولفه های آن امروزه چند رشته جدید است و لذا چگونه میتواند کسی متخصص این مجموعه چند رشته ای شود؟ و جدیداً دانشگاه های علمی کاربردی و غبر انتفاعی و علوم پزشکی ها نیز وارد گردونه رقابت تربیت HSE شدند. آنچه که در سرفصل های مصوب این رشته آمده ادعا درباره تعداد زیادی دانشگاه خارجی است که این رشته را دارند ولی بیان نشده عنوان رشته ای که دارند ایمنی صنعتی و بهداشت شغلی در محیط کار است یا مدیریت زیست محیطی اگر به سایت دانشگاه نام برده در لیست ها نیز مراجعه شود شما شاهد وجود دپارتمان اجرائی HSE مستقر در آن دانشگاه ها مواجه می شوید که دارای تخصص های مختلف مثل کارشناس مهندسی ایمنی ، مهندسی بهداشت حرفه ای ، کارشناس محیط زیست و ...است نه رشته آکادمیک و اینکه اکثراً در برخی کشورا دوره های کوتاه مدت حضوری یا غیر حضوری حتی به صورت یک ساله یا دو ساله منجر به گواهی اند تا مدرک دانشگاهی!؟ یعنی فرد کورس هایی را بگذراند، پایان نامه ای بنویسید و مقاله و فارغ التخصیل شود. شایان ذکر است که در قانون کار ایران واحد یا دپارتماتی با نام HSE توجیه قانونی ندارد و ملاک بازرسان کار وزارت کار و بازرسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت مباحث قانون کار ، کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار مرتبط مباحث ایمنی ایمنی بهداشت حرفه ای کارگاه ها می باشد و اساساً دخالتی در حوزه مباحث زیست محیطی که بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست می باشد نمیکنند.
قابل توجه اینکه خیلی از کارشناسان رشته های تخصصی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار و مهندسی ایمنی صنعتی معتقداند که تغییر نام واحد های ایمنی و بهداشت کار به HSE در برخی کارگاه ها و صنایع کشور به صورت تقلید کور کورانه و غیر کارشناسی بوده چون اساساً طبق قانون کار مباحث ایمنی و بهداشت حرفه ای اولویت اول است و محیط زیست زیر سایه این دو به حاشیه رانده می شود.
دانشگاههای مرتبط با HSE در ایران
از جمله رشتههای مرتبط با HSE در مقطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در مقطع کاردانی:
کارانی بهداشت محیط کاردانی حرفه ای ایمنی و بهداشت در واحد های صنفی (بهداشت حرفه ای) کاردانی فنی ایمنی کار و حفاظت فنی (ایمنی صنعتی) که در دانشگاه های علمی و کاربردی تدریس میشوند
- در مقطع کارشناسی:
مهندسی بهداشت حرفهای،مهندسی بهداشت محیط ، مهندسی ایمنی صنعتی و محیط کار، مهندسی ایمنی صنعتی، ارگونومی، مهندسی ایمنی با گرایش بازرسی فنی
- در مقطع کارشناسی ارشد:
مهندسی ایمنی صنعتی، مهندسی بهداشت محیط ، مهندسی بهداشت حرفه ای، مهندسی ایمنی و بازرسی فنی، بهداشت، ایمنی و محیط زیست(HSE)، مهندسی HSE، ارگونومی، مهندسی شیمی با گرایش HSE (منسوخ)، مدیریت HSE، مهندسی محیط زیست، مهندسی ایمنی گرایش بازرسی فنی
- از سال ۹۷ با تغییر سیلابس درسی مهندسی ایمنی به رشته مهندسی HSE تغییر نام داد *
مواد درسی مکانیک سیالات پیشرفته و ریاضیات مهندسی از سرفصل دروس دوره حذف گردید.
دانشگاه محیط زیست
مهندسی شیمی با گرایش HSE
دانشگاه محیط زیست در سال ۱۳۵۱ و تحت عنوان «آموزشکده محیط زیست» به منظور تأمین و تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر مورد نیاز عرصه محیط زیست کشور و با جهتگیری ترویج و نشر مفاهیم محیط زیستی تأسیس گردید. هیئت وزیران در جلسه مورخ ۷ / ۱۰ / ۸۹ خود ارتقای این مرکز به دانشگاه محیط زیست را به تصویب رساند.
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دارای دو دانشکده بهداشت و دانشکده HSE است.
- ۱. دانشکده HSE
دانشکده سلامت، ایمنی و محیط زیست در سال۱۳۵۴ تحت عنوان «مدرسه عالی حفاظت و بهداشت کار» تأسیس و با یک رشته تحصیلی کاردانی حفاظت و بهداشت کار شروع به کار نمود
از سال ۱۳۶۲ براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، با پذیرش دانشجو در رشتههای بهداشت حرفهای و بهداشت محیط در مقطع کاردانی به کار خود ادامه داد. در سال ۱۳۶۳ نیز در رشته ایمنی صنعتی در مقطع کاردانی و در سال ۱۳۶۵ در رشته مهندسی بهداشت حرفهای در مقطع کارشناسی ناپیوسته دانشجو پذیرفت.
در سال ۱۳۶۸ به نام «دانشکده حفاظت و بهداشت کار» تغییر نام یافت. این دانشکده در سال ۱۳۸۱ در رشته مهندسی صنایع- ایمنی صنعتی و در سال ۱۳۸۵ در رشته کارشناسی ناپیوسته ایمنی صنعتی و محیط کار دانشجو پذیرش نمود.
دانشکده در سال ۱۳۸۸ در رشته کارشناسی پیوسته مهندسی بهداشت حرفهای و کارشناسی ارشد ناپیوسته ارگونومی دانشجو پذیرفت. دوره کارشناسی ارشد رشته مهندسی ایمنی صنعتی نیز در اواخر سال ۱۳۸۸ به تصویب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسیده و پذیرش دانشجو جهت تحصیل از بهمنماه سال۸۹ انجام شدهاست.
شایان ذکر است که ضرورت ایجاد رشته کارشناسی ارشد سلامت، ایمنی و محیط زیست به تصویب شورای عالی برنامهریزی علوم پزشکی رسیدهاست و تصویب برنامه آموزشی آن در دستور کار شورای مذکور میباشد. توجیه راهاندازی کارشناسی ارشد رشته بهداشت روانی محیط کار و برنامه آموزشی آن نیز به دفتر گسترش و ارزیابی آموزش پزشکی ارائه گردیدهاست.[2]
- ۲. دانشکده بهداشت
این دانشکده در حال حاضر دارای پنج گروه آموزشی بوده که دو گروه آن گروه بهداشت حرفهای و بهداشت محیط میباشد و در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و PhD با پذیرش دانشجو در دورههای مختلف فعال میباشد.[3] در این دانشکده رشته مهندسی ایمنی صنعتی از رشتههای مرتبط با HSE تدریس نمیشود
پروفسور منصور رضازاده آذری[4] و دکتر محمد جواد جعفری از اعضای هییت علمی این دانشکده میباشند[5]
دانشگاه صنعتی امیر کبیر
دانشگاه صنعتی امیرکبیر اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی HSE با زمینههای کارشناسی مهندسی عمران و مهندسی شیمی نمودهاست.
دانشجویان در این مقطع با مفاهیم و اصول مهندسی در زمینه ایمنی، بهداشت و محیط زیست آشنا میگردند.
دروس طراحی شده تماماً بر اساس جدیدترین دستاوردهای مهندسی روز دنیا در رشته HSE میباشد. از آنجا که گذراندن گرایشهای مهندسی عمران برای گروه مهندسی عمران-HSE و همچنین دروس مهندسی شیمی برای گروه مهندسی شیمی HSE ضروری به نظر میرسد لذا توصیه میگردد که دانشجویان در هنگام ثبت نام در گرایش مهندسی عمران-HSE و گرایش مهندسی شیمی-HSE دانشگاه صنعتی امیرکبیر توجه ویژهای را به سابقه تحصیلی خود معطوف دارند.[6]
دانشگاههای دیگر
از دانشگاههای دیگر که اقدام به پذیرش رشتههای مرتبط با HSE میکنند میتوان به دانشگاه علمی کاربردی کرمانشاه دانشگاه صنعت نفت آبادان، دانشگاه سمنان، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور، مجتمع آموزش عالی اسفراین، مرکزآموزش عالی لامرد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران،[7] دانشگاههای علوم پزشکی تهران، شیراز، اصفهان، اهواز و یزدوزنجان وهمدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه علمی کاربردی پلیمر بوشهر و دانشگاه آزاد واحد بروجرد دانشگاه علمی کاربردی صفا واحد ساوه و مؤسسات غیردولتی همچون موسسه آموزش عالی تابناک لامرد، مؤسسه آموزش عالی کاسپین البرز قزوین و موسسه آموزش عالی کار قزوین، دانشگاه غیرانتفاعی ندای دانش در رشته ایمنی صنعتی و محیط کار و دانشگاه علمی کاربردی آلومینیوم هرمزگان اشاره کرد.
قابل توجه اینکه سطح علمی و امکانات دانشگاه های آزاد، علمی کاربردی و غیر انتفاعی همیشه مورد انتقاد متخصصین حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای بوده است و آنان را تضعیف کننده حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای کشور و سلامت کارگری می دانند.
منابع
- http://en.wikipedia.org/wiki/Health_and_Safety_Executive
- «دربارهٔ دانشکده». بایگانیشده از اصلی در ۱ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «تاریخچه». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «Home - گروه بهداشت حرفهای». بایگانیشده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «اعضای هیئت علمی». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «دانشگاه صنعتی امیرکبیر». بایگانیشده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۳. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- ویکیپدیای انگلیسی