ایسنا

ایسنا (به انگلیسی: ISNA مخفف Iranian Students' News Agency) یا خبرگزاری دانشجویان ایران یکی از خبرگزاری‌های فعال در ایران است که در ۴ نوامبر ۱۹۹۹ آغاز به کار کرد.[2] گزارشگران و تحریریهٔ این خبرگزاری عموماً دانشجویان رشته‌های مختلف در دانشگاه‌های ایران هستند و تعداد زیادی از آنان، به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کنند.[2] بر خلاف دوران تأسیس (۱۳۷۸–۱۳۸۴) در شرایط فعلی بسیاری از خبرنگاران ایسنا دیگر دانشجو نیستند. ایسنا با جذب کمک‌های مالی از دولت و نیز با حمایت تشکیلاتی جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کند.[2]

با خبرگزاری دانشجو اشتباه نشود.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
گونه وبگاه
خبرگزاری
در دسترس بهفارسی، عربی، فرانسوی، انگلیسی
ستاد(ها)تهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان فلسطین جنوبی، خیابان شهید وحید نظری، پلاک ۲۵
مالکجهاد دانشگاهی
بنیانگذار(ان)ابوالفضل فاتح
نشانی
رتبه در الکساایران: ▲ ۲۸
جهان: ▲ ۱۴۲۸ (آذر ۱۳۹۹)[1]
تجاری؟نه
راه‌اندازی۱۳ آبان ۱۳۷۸ (آزمایشی)
۱۶ آذر ۱۳۷۸ (رسمی)
وضعیت کنونیفعال

تاریخچه

این خبرگزاری توسط ابوالفضل فاتح، پایه‌گذاری شده‌است. او که از زمان آغاز به کار ایسنا در آذرماه ۱۳۷۸ تا مهر ماه ۱۳۸۴ مدیرعامل این خبرگزاری بوده‌است،[3] شعار اصلی این رسانه را «هر دانشجو، یک خبرنگار» و «هر ایده یک خبر» قرار داد.

ایسنا نخستین خبرگزاری غیررسمی ایران و نیز نخستین خبرگزاری ایران است که در سال ۱۳۷۹ به صورت رایگان بر روی اینترنت قرار گرفت و دسترسی به اخبار آن برای همه مخاطبان آزاد شد.

ایده اولیه تأسیس خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به اسفند ماه ۱۳۷۸ بر می‌گردد که پس از تشکیل «سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی» در اوایل همان سال مقرر شد تا این سازمان، برای خود نشریه ای داشته باشد، اما در فرآیند انتشار این نشریه و در جستجوی فرم بهتر فعالیت رسانه ای، پیشنهاد تاسیس خبرگزاری از سوی ابوالفضل فاتح به رییس وقت جهاد دانشگاهی (علی منتظری) و سپس وزارت ارشاد داده شد که نهایتا مجوز آن به دلیل فقدان قانون خبرگزاری های خصوصی یا نیمه دولتی در آن زمان تحت عنوان موسسه ی فرهنگی خبری صادر شد [4][5].

هسته اولیه خبرگزاری ایسنا افراد زیر بودند:[6]

  • ابوالفضل فاتح مدیرعامل وقتِ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
  • مهرداد آگاهی معاونت اجرایی خبرگزاری (او در سال ۱۳۹۶ به سمت رایزن فرهنگی ایران در اتریش منصوب شد)[7]
  • احمدرضا یوسفی، معاونت فنی، اولین کارشناس رسمی جرایم رایانه ای دادگستری، که تا ۱۳۸۹ با خبرگزاری ایسنا همکاری می‌کرد.[8]
  • عبدالرضا داوری، معاونت خبر خبرگزاری ایسنا - او در خرداد 79 تنها پس از 9 ماه این خبرگزاری را ترک کرد
  • محمد علی نادعلی زاده مدیر کل سیاسی و دومین مدیر عامل
  • میر حمید حسن زاده مسئول اداره خبرنگاران افتخاری و سومین مدیر عامل
  • مسعود حیدری مدیر کل اجتماعی و نخستین مدیر عامل خبرگزاری ایلنا

ساختار تشکیلاتی و ادارات

هیات مدیره: در شرایط فعلی مرجع تصمیم‌گیری در ایسنا هیات مدیره‌ای متشکل از رئیس جهاد دانشگاهی به عنوان رئیس هیئت مدیره، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی (منصوب رئیس جهاد دانشگاهی)، مدیرعامل خبرگزاری (علی متقیان) و دو نفر از اعضای جهاد دانشگاهی به پیشنهاد رئیس جهاد دانشگاهی هستند اما تصمیم گیرنده اصلی رئیس جهاد دانشگاهی است و معمولاً هیئت مدیره در مورد انتخاب مدیر عامل ایسنا تابع تصمیم اوست چرا که همه اعضای هیئت مدیره منصوب یا منتخب رئیس جهاد دانشگاهی هستند.

معاونت‌ها: معاونت خبر، معاونت انفورماتیک و فنی، معاونت آموزشی و پژوهشی، معاونت پشتیبانی، معاونت چند رسانه‌ایی.

ادارات خبر: علمی و فناوری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بین‌الملل، فرهنگی هنری، ورزشی، عکس، توسعه اخبار و استانها.

ایسنا از ابتدای تاسیس تاکنون بدون معاون خبر اداره شده است و معمولا سیاستگذاری‌های خبری این رسانه در شورای خبر با حضور مدیران ادارات خبری و به ریاست مدیرعامل تدوین، ابلاغ و اجرا می‌شود.

در سال 1397 ساختار اداری داخلی ایسنا به اقتضای شرایط و گسترش شبکه‌های اجتماعی تغییر کرد و معاونت اجرایی از ساختار این خبرگزاری حذف و معاونت چند رسانه‌هایی با محوریت تولید فیلم، عکس، اینفوگرافی و تولید محتوی اینترنتی آغاز به کار کرد.

تحولات ایسنا از آغاز تاکنون

دوره اصلاحات

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی از رسانه‌های نزدیک به او محسوب و در آن سال‌ها به سرعت به اوج رسید به گونه‌ای که پرمخاطبترین خبرگزاری و مرجع اصلی اخبار ایران تلقی می‌شد.[2][9] پس از ایسنا با الهام از روش کار این خبرگزاری، چندین خبرگزاری در ایران راه‌اندازی شد که مهمترین آن‌ها مهر، ایلنا و فارس است.[10]

ابوالفضل فاتح با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد ایسنا را ترک کرد و پس از او تا فرودین ۱۳۸۹ و در طول پنج سال، شش مدیر مختلف عهده‌دار مدیریت این خبرگزاری شدند[5]

اصرار ابوالفضل فاتح و دست‌اندرکاران ایسنا در آن زمان انتخاب مدیرعامل از درون ایسنا بود؛ بنابراین محمدعلی نادعلی‌زاده معاون خبر ایسنا به عنوان مدیرعامل بعدی انتخاب شد و پس از کنار گذاشتن او که با فشار سیاسی دولت بود، میر حمید حسن‌زاده معاون آموزشی وقت ایسنا سرپرست ایسنا شد.[11] پس از او مدیران بعدی از بیرون ایسنا ولی از جهاد دانشگاهی منصوب شدند. در ادامهٔ روند تغییرات به تدریج بسیاری از خبرنگاران اصلاح طلب اخراج شدند. در فروردین ۱۳۸۹، علی متقیان، مدیرکل دفتر ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ریاست این خبرگزاری رسید.[5] دوران او نیز دیری نپایید و در شانزدهم فروردین ۱۳۹۰ علی رضا زجاجی برای تنها یک ماه سرپرست این خبرگزاری شد و سپس ساسان والی زاده که پیشتر مسئولیت‌های مدیر کلی دفتر امور رسانه‌های ریاست‌جمهوری و معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر معاون اول ریاست جمهوری را عهده‌دار بود به سرپرستی ایسنا گمارده شد. او در میان مدیران عامل و سرپرستان ایسنا نخستین فردی است که سابقهٔ عضویت در جهاد دانشگاهی را ندارد. البته این پایان تغییرات ایسنا در زمان دولت احمدی‌نژاد نبود و در فاصله ۱۷ روز به پایان عمر دولت احمدی نزاد در ۲۶ تیر ۹۲ والی زاده هم شبانه و به وسیله پیامک از سوی جهاد دانشگاهی برکنار شد. پس از این تصمیم، جهاد دانشگاهی دوباره سرپرستی ایسنا را به زجاجی سپرد اما زجاجی تنها سه ماه توانست سرپرست ایسنا بماند و جای خود را به سعید پورعلی داد که سابقه سرپرستی ایسنا را در کارنامه داشت. در ادامه مجدداً سرپرستی ایسنا به علی متقیان که سابقه مدیریت در دولت احمدی‌نژاد را نیز دارد سپرده شد.

دوره احمدی‌نژاد

با آغاز دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد ایسنا شاهد سه نوع تغییرات بود، نخست تغییرات مدیریتی و نیروی انسانی و سپس تغییرات محتوایی و نهایتاً تغییر در جهره سایت. تغییرات مدیریتی چنان‌که قبلاً توضیح داده شد منجر به تغییر هفت مدیر بعد از ابوالفضل فاتح شد و تعدادی از سردبیران و خبرنگاران قدیمی ایسنا مجبور به ترک این رسانه شدند. تغییرات محتوایی دو جنبه داشت. فشار از بیرون که همسویی با شرایط سیاسی و حتی جناحی حاکم بر کشور را دنبال می‌کرد و بدنه ایسنا سازگاری برای حفظ ایسنا. در مجموع ایسنا تا حدی از رویکرد دوران نخست خود فاصله گرفت. در دوره والی زاده، چهره سایت تغییر داده شد و دو شعار «رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود» و «چو ایران نباشد تن من مباد» حذف و شعار «اخلاق، امید، آگاهی» از سوی گردانندگان ایسنا جایگزین شد. در تغییری دیگر تصویر سید علی خامنه‌ای رهبر ایران به لوگوی سایت افزوده شد. تاکنون نیز دو شعار «رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود» و «چو ایران نباشد تن من مباد» به سایت بازگردانده نشده‌است.

دوره حسن روحانی

اگرچه پیش‌بینی می‌شد با توجه به نزدیکی افکار نیروهای ایسنا با دولت حسن روحانی و مشی همیشگی ایسنا بر اعتدال و حمایت‌ها از دولت، وضعیت مالی ایسنا بهبود یابد اما بودجه ایسنا برای سال ۹۳ افزایشی پیدا نکرد تا این خبرگزاری مجبور به کاهش اضافه کار خبرنگاران، دبیران، سردبیران و مدیران خود و حتی تغییر وضعیت تعدادی از نیروهای خود شود. کاهش بودجه ایسنا حتی با انتقاد فیض معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی روبه‌رو شد و او طی مصاحبه‌ای با ایسنا (۱۴ اسفند ۹۲) از این مسئله انتقاد کرد. کامنت‌های منتشر شده ذیل این مصاحبه حاکی از ناراحتی اعضای ایسنا و مخاطبانش از این «بی‌توجهی» دولت و مجلس است. این در شرایطی است که بودجه خبرگزاری‌های فارس و ایرنا که تأثیر برابری با ایسنا در رسانه‌های داخلی و مخاطبان ایرانی و خارجی دارد در این سال‌ها به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده‌است.

دیدگاه ابوالفضل فاتح

ابوالفضل فاتح، پایه‌گذار خبرگزاری ایسنا در سال ۱۳۸۷ در مقاله‌ای با عنوان «پیشنهادهایی برای بهبود نظام رسانه‌ای کشور» برای نخستین بار به به طرح مدلی باعنوان «مدل بینابینی» پرداخته و آن را راهگشای عبور از وضعیت انفعالی نظام رسانه‌ای در ایران دانسته‌است. در بخشی از این مقاله دربارهٔ ایسنای دوران اصلاحات آمده‌است: «مدل بینابینی - که شالودهٔ آن را تلفیق مزیت‌های فناوری‌های نوین با اهداف و نیازهای ملی شکل داده - در جوامعی با خصلت‌های فرهنگی ایران می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات بوده و مانع انفعال دربرابر رسانه‌ها شود.[12]

ایران برای نخستین بار در مدل بینابینی خبرگزاری، خبرگزاری دانشجویان را به عنوان یک رسانهٔ اینترنتی تجربه کرده‌است که هم به ارزش‌های بومی وفادار و هم به قواعد رسمی متعهد بوده و هم به بخشهای وسیعی از مردم (دانشجویان) فرصت داده‌است که قویا در جریان تولید و گردش اطلاعات مشارکت داشته باشند. ایسنا رسانه‌ای رسمی نبوده در عین حال کاملاً غیررسمی نیز نبوده‌است. نه محدود به نگاه و رفتار حرفه‌ای بوده و نه کاملاً داوطلب و غیرحرفه‌ای، نه روش تولید و توزیع اطلاعاتش ازهای رسمی و سخت عبور می‌کرده و نه صرفاً تسلیم جریان جدید رسانه‌های اینترنتی که بدون کد هستند بوده‌است. این نوع رسانه مدل خوب و مدیریت‌شده‌ای است که نه ما را در برابر دنیای جدید رسانه‌ای اینترنتی منفعل می‌کند و نه بیگانه».[12]

او همچنین ایسنا را مقدمه یک جنبش رسانه ای در ایران دانسته و خبرنگاران ایسنا را محور این جنبش در آینده می‌داند و با انتقاد از مانع تراشی‌ها در مسیر راه اندازی صوت و تصویر (رادیو و تلویزیون) ایسنا دربارهٔ این خبرگزاری می‌گوید تلاش اصلی تأسیس رسانه ای بومی و با مختصات ویژه بود و از این روز آنچه در این رسانه اتفاق افتاده دریافت و تجربه درونی این رسانه و غیر اقتباسی بوده‌است. ایسنا برای نخستین بار خبرگزاری را از رسانه با واسطه به رسانه بی واسطه، دانشجویان رشته‌های مختلف را به عنوان خبرنگار و هر اندیشه را یک خبر معرفی کرد و اخلاق رسانه ای و مدل دروازه‌بانی خاص خود را وضع کرد.[3][13][14]

فاتح در جای دیگری با ستودن تلاش خبرنگاران جوان این خبرگزاری گفته‌است: ایسنا نمادی از رمز و راز ماندگاری، هوشمندی و ایمان نسل جوان ایرانی است که بذر پاکی و صداقت می‌افشاند.[15]

بخش ورزشی ایسنا

اداره اخبار ورزشی در بدو راه‌اندازی با ادارات خبری اجتماعی و علمی در یک بخش مدیریت می‌شد اما به تدریج با تفکیک ادارات تخصصی ورزشی نیز به صورت مستقل به فعالیت خود ادامه داد.

اولین سردبیر ورزشی ایسنا میثم زمان آبادی بود. زمان آبادی در سال ۱۳۸۱ از ایسنا جدا شد و پس از آن مصطفی لشکری دبیر وقت ورزشی به عنوان مدیر اداره اخبار ورزشی فعالیت کرد. لشکری تا دی ۱۳۹۳ در راس اداره ورزشی حضور داشت.

از دی ماه ۱۳۹۳ تاکنون نیز یوسف اکبری که از سال ۱۳۷۹ با این خبرگزاری همکاری داشته و سابقه فعالیت در بخش‌های خبری سیاسی خارجی - اجتماعی - ورزشی و حقوقی را در کارنامه دارد، به عنوان مدیر اداره اخبار ورزشی منصوب شد.

اداره اخبار ورزشی ایسنا در سال ۱۳۹۴ در همایش برترین مدیران سال ۹۴ ورزش کشور به عنوان «رسانه اخلاق» مورد تجلیل قرار گرفت.

اداره اخبار ورزشی ایسنا دارای ۲ سردبیر در بخش‌های فوتبال و منهای فوتبال است. سرویس‌های خبری فوتبال، فوتسال و جهان ورزش زیر بخش سردبیری فوتبال اداره می‌شوند. در بخش فوتبال مجموعاً ۲ دبیر جهان ورزش و فوتبال تعریف شده‌است.

بخش‌های توپ و تور، کشتی و رزمی، علم ورزش، ورزش بانوان و سایر رشته‌ها زیر مجموعه سردبیری منهای فوتبال قرار دارد. در این بخش نیز دو دبیر فعالیت می‌کنند.


پانویس
  2. "What's With the Iranian Students News Agency?". Retrieved 3 May 2007.
  3. مراسم تودیع مدیرعامل ایسنا وبگاه ایسنا
  4. «gooya news :: politics : نگران ايسنا هستم، گفتگوی ايلنا با ابوالفضل فاتح». news.gooya.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۰۲.
  5. سرگذشت ’ایسنا’ بعد از خاتمی: تغییر ۶ مدیر در ۵ سال وبگاه بی‌بی‌سی
  6. «انتصاب در خبرگزاری دانشجویان ایران». ایسنا. ۲۰۰۰-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۴.
  7. «مهرداد آگاهی رایزن فرهنگی ایران در اتریش می‌شود». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۸-۰۳-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۴.
  8. «آزادی احمدرضا یوسفی، معاون سابق خبرگزاری ایسنا از زندان اوین». kaleme.com. ۲۰۱۲-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۴.
  9. "Bombs boost town's Taleban support", BBC News, November 6, 2001. Retrieved February 7, 2007.
  10. پرویز اسماعیلی؛ از گردان تخریب تا خبرگزاری مهر
  11. ششمین مدیر در پنج سال گذشته بایگانی‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine روزنامه بهار
  12. مقاله‌ای از ابوالفضل فاتح: پیشنهادهایی برای بهبود نظام رسانه‌ای کشور بایگانی‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine مدیا نیوز
  13. «Hamshahri Newspaper». images.hamshahrionline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۶.
  14. Behnegarsoft.com (۲۰۰۵-۱۱-۰۲). «ایتنا - فاتح: تأسیس «رادیو ایسنا» از مهم‌ترین برنامه‌های آینده است». ایتنا - سایت خبری تحلیلی فناوری اطلاعات و ارتباطات. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۶.
  15. آشنایی با ایسنا همشهری آنلاین

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ایسنا در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.