بهداشت عمومی دهان و دندان
بهداشت عمومی دهان و دندان یک تخصص غیر بالینی در دندان‌پزشکی است.
بهداشت دهان و دندان شامل تشخیص سلامتی دهان و بهبود آن درمیان جوامع و نه فقط در اشخاص است. یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در خصوص بهداشت دهان و دندان، فلوئورید کردن آب آشامیدنی است. همچنین، دهان شویه‌های تبلیغاتی نیز یکی از موضعات مهم این رشته به‌شمار می‌رود زیرا بعضی از مطالعاتی که در این رابطه صورت گرفته، سرطان دهان را به استفاده از آن‌ها ربط می‌دهد. نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که رعایت بهداشت دهان نه تنها برای سلامت دندان‌ها ضرورت دارد، بلکه برای سلامت قلب و مغز و پیشگیری از سرطان[1] نیز حیاتی است. محققان با مطالعه روی بیمارانی که به دلیل سکته حاد مغزی در بیمارستان بستری شده بودند، اطلاعات خود را در زمینه ارتباط برخی انواع سکته مغزی با نوعی باکتری دهانی به نام cnm-positive Streptococcus mutans افزایش دادند.[2]
منابع علمی
مجلهٔ بهداشت عمومی دهان و دندان
به نظر می‌رسد که شیوه‌های زیادی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد که هنوز شناخته نشده است.
حتی با وجود فلوئورید کردن و رعایت بهداشت دهان، باز هم پوسیدگی دندان جزو بیماری‌های مرتبط با غذا محسوب می‌شود که همهٔ خانواده‌ها گرفتار آن می‌شوند و از نظر اقتصادی تحت تأثیر هزینه‌ای برابر بیماری‌هایی چون حملهٔ قلبی، دیابت و چاقی قرار می‌گیرند.
با این حال روش‌های آسانی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها وجود دارد، مانند طرح‌های ملی که در آمریکا صورت می‌گیرد. طبق نتیجه‌ای که از این طرح‌ها گرفته شد، حداقل دو بار در روز جویدن فورم خاصی از خمیردندان باعث کاهش اسید باقی‌مانده از تجزیهٔ مواد غذایی روی دندان‌ها می‌شود، اسید آن‌ها را خنثی کرده و در نتیجه منجر به پاک شدن دندان‌ها پس از خوردن غذا می‌شود.
همهٔ پوسیدگی‌ها بخاطر حبس غذا بین دندان‌ها و تبدیل شدن به اسید صورت می‌گیرد. با اینکه ۹۵٪ غذاها پس از هر وعده غذایی بین دندان حبس می‌شود ولی ۸۰ ٪ پوسیدگی‌ها در شیارها و فرورفتگی‌های سطح جونده ، دندان است . جایی که مسواک و خمیر دندان فلوئورید به آن دسترسی ندارد.
پوشش‌های دندان ، که سطح شیارهای جونده دندان را می پوشاند.مانند سدی عمل می‌کند که مانع حبس غذا و تبدیل شدن آن به اسید و خوردگی دندان‌ها می‌شود. این پوشش‌ها درصد تأثیری مانند فلوئورید کردن دندان‌ها دارد و از ۸۰ ٪ پوسیدگی‌ها جلوگیری می‌کنند.
جویدن فیبر بعد از هر وعده، مانند کرفس، باعث می‌شود که کربوهیدرات غذاهایی که بین شیارها گیر کرده را رقیق سازد، اسید حاصل از آن‌ها را خنثی کند و دندان‌ها را حتی بهتر از جویدن خمیر دندان‌های مخصوص یا آدامس تمیز کند.
جویدن خمیردندان بعد یا قبل مسواک زدن منجر به این می‌شود که سطوح مستعد پوسیدگی، سطوح بین دندان‌ها و شیارهای سطح دندان را که دور از دسترس الیاف مسواک هستند، توسط فلوئورید تمیز شود.
ما هم‌اکنون راهای پیشگیری از پوسیدگی دندان را می‌دانیم ولی هدفمان این است که این روش‌ها را ساده، آسان و در دسترس همگان قرار دهیم.
بهداشت عمومی دهان و دندان، حوزه‌ای است که براساس پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های پریو (بیماری لایه‌هایی که دندان را دربردارد) قرار گرفته. بهداشت دهان و دندان توسط طرح‌هایی با بودجه‌های دولتی بیشتر تمرکز خود را روی دانش آموزان مدارس دولتی قرار داده است. زیرا این اعتقاد وجود دارد که دانش آن‌ها در زمینهٔ بهداشت دهان تنها راهی است که منجر به بهبود سلامت دهان و دندان در جامعه می‌شود. در گذشته، الگوهای این طرح شامل بازدید سالانهٔ دندانپزشکان به مدارس و آموزش طرز صحیح مسواک زدن به آن‌ها بود. در دههٔ ۱۹۷۰، این طرح نیاز به الگوهایی پیچیده‌تر و پیشرفته تر داشت. در این مرحله، دندانپزشکان هفته‌ای یک جلسهٔ یک ساعته به مدرسه‌ها می‌رفتند و توضیحات و راهکارهایی در این حوزه ارائه می‌دادند، همچنین به سؤالات دانش آموزان در این خصوص پاسخ می‌دادند. این طرح با همکاری دندانپزشک، بهداشت کار دهان و دندان و با کمک معلم‌هایی که از قبل تحت آموزش قرار گرفته بودند، اجرا می‌شد. همچنین برنامه‌های تصویری ویژه‌ای به والدین بچه‌ها داده می‌شد تا آن‌ها نیز تشویق به یادگیری در این زمینه شوند.
در مقیاسی بزرگتر، سرویس بهداشت عمومی دهان و دندان علاقه‌مند به بهبود سلامت دهان در جوامع پرجمعیت است. نتیجهٔ آزمایش‌های سرویس سلامتی عمومی آمریکا منجر به افزودن فلوئورید به آب آشامیدنی شد. همچنین در اواسط دههٔ ۱۹۴۰ سرویس نامبرده، این آب را به آمریکایی‌های بومی و اسکیموهای آلاسکا می‌داد.
منابع
- «انجمن علمي پريودنتولوژي ايران :: مشاهده پيامهاي بهداشتي». iap.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۵.
- بهداشت دهان برای سلامت مغز نیز اهمیت دارد. ایرنا
* مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dental public health». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱.
پیوند به بیرون
کمیتهٔ سلامتی دهان و دندان آمریکا
مرکز اطلاع‌رسانی پزشکی ایران