بهمن بوستان
بهمن بوستان (زادهٔ ۱۳۱۴ در تهران – درگذشتهٔ ۲۷ آبان ۱۳۹۳ تهران)، پژوهشگر موسیقی ایرانی و ادبیات فارسی و عضو سابق هیئت مدیره کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران بود.[1][2][3] او مُبدع نخستین برنامه‌های موسیقی در تلویزیون ایران بود.[4]
| بهمن بوستان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| زاده | ۱۳۱۴ تهران |
| درگذشته | ۲۷ آبان ۱۳۹۳ (۷۹ سال)تهران |
| ژانر | پژوهش موسیقی و ادبیات روزنامه‌نگار منتقد آثار موسیقی موسیقی کلاسیک ایرانی |
| همکاری‌های مرتبط | مدیر آرشیو موسیقی رادیو تلویزیون |
| اعضای پیشین | رادیو تلویزیون ملی ایرانخانه موسیقی ایران |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
| استاد(ها) | بدیع‌الزمان فروزانفرجلالالدین هماییمحمد معین |
| علت سرشناسی | پژوهش در موسیقی و ادبیات |
| بنیانگذار | برنامه‌های موسیقی تلویزیون |
زندگینامه
بهمن بوستان، در سال ۱۳۱۴ در تهران متولد شد. او فرزند مجد العلی (مهرداد) بوستان، نویسنده و محقق ادبیات فارسی و نوهٔ وحید دستگردی ادیب و شاعر دوران مشروطه بود.[5]
وی دوران تحصیلات اولیه را در تهران گذراند و در سال ۱۳۳۶ در رشتهٔ حقوق به دانشگاه تهران راه یافت و مطالعات دانشگاهی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی به پایان برد. او از آموزش‌های افرادی همچون: بدیع‌الزمان فروزانفر و جلال‌الدین همایی بهره برد.[5]
بوستان در سال‌های اولیه دهه چهل، همکاری خود را به عنوان یکی از دستیاران، با محمد معین در تدوین و گردآوری فرهنگ فارسی معین و لغتنامه دهخدا آغاز کرد و سپس سال‌ها در حوزه موسیقی و ادبیات پژوهش نمود. بوستان همزمان با همکاری با محمد معین به نوشتن مقاله و یادداشت برای نشریات ادبی و فرهنگی پرداخت. نگارش یادداشت و مقاله در نشریاتی چون: آینده، کلک و ادبستان از جملهٔ فعالیت‌های او در این زمینه به‌شمار می‌رود[2] وی همچنین به صورت حرفه‌ای کوهنوردی می‌کرد و در دههٔ ۱۳۴۰ عضو هیئت غارشناسان ایران بود.[1]
او در همان سال‌ها به استخدام سازمان رادیو و تلویزیون درآمد و همکاری خود را با این نهاد آغاز کرد. وی با طرح و تهیهٔ برنامه‌هایی نظیر: «هفت شهر عشق»، «بشنو از نی» و «سلامی چو بوی خوش آشنایی»، با همراهی هنرمندانی نظیر: احمد عبادی، حسن کسایی، جلیل شهناز، علی‌اصغر بهاری، حسین قوامی، لطف‌الله مجد، منصور نریمان و … به گسترش موسیقی ایرانی از طریق رادیو و تلویزیون پرداخت.[5][6]
وی در سال‌های اولیه دههٔ هفتاد، بانی برگزاری جشنوارهٔ هفت اورنگ شد که با همکاری محمدرضا درویشی در تالار اندیشه و با حضور چهره‌های سرشناس موسیقی سنتی و نواحی ایران برگزار شد. در کنار این جشنواره او کتاب «هفت اورنگ» را با همکاری محمدرضا درویشی منتشر کرد.
بهمن بوستان پژوهش‌های گسترده‌ای نیز در زمینه موسیقی زورخانه و ورزش‌های باستانی انجام داد و در توسعه این ورزش نقشی تعیین‌کننده داشت. وی در دهه ۱۳۸۰ به عضویت انجمن پیشکسوتان ورزش کمیته ملی المپیک درآمد. او در سال‌های اولیه دههٔ هشتاد به عنوان عضو کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران انتخاب و چند سالی در این سمت ادامه فعالیت داد. بهمن بوستان از حافظه‌ای قوی برخوردار بود و تبارشناسی او از اهل فرهنگ و هنر و به خصوص اهالی موسیقی زبانزد این مجموعه بود.[5][2] وی سال‌ها مدیریت آرشیو موسیقی سازمان رادیو تلویزیون را عهده‌دار بود.[7]
زندگی شخصی
فرزند بهمن بوستان، علی بوستان، گرافیست، نوازندهٔ سه‌تار و از شاگردان حسین علیزاده است. محمد اصفهانی، خوانندهٔ ایرانی نیز خواهرزاده اوست. وی در یادداشتی در وصف دایی‌اش نوشته‌است:[8][9]
"او حق بزرگی بر گردن من داشت و همیشه در سرگشتگی‌های ادبی و موسیقایی‌ام از من دستگیری می‌کرد و مهربانی می‌نمود."
درگذشت
او در سال‌های پایانی عمرش بیمار و خانه‌نشین شد و در نهایت در روز ۲۷ آبان ماه سال ۱۳۹۳ در سن ۷۹ سالگی در تهران بر اثر ایست قلبی[2] در بیمارستان نیکان تهران درگذشت.[10] در روز پنجشنبه ۲۹ آبان پیکر وی از مقابل تالار وحدت تشییع و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.[1][11]
کتابشناسی
- هفت اورنگ، مروری بر موسیقی سنتی و محلی ایران، بهمن بوستان و محمدرضا درویشی، حوزهٔ هنری سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، ۱۳۷۰
منابع
- «بهمن بوستان، پژوهشگر موسیقی ایرانی درگذشت». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «زندگینامه: بهمن بوستان (۱۳۱۴–۱۳۹۳)». همشهری آنلاین. ۲۰۱۴-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «حسین علیزاده: بهمن بوستان یعنی ایران/ مرگ دربارهٔ بزرگان معنا ندارد». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- ««نگارش» و «پژوهش» را جدی بگیریم…». ایران آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «یادمان بهمن بوستان برگزار می‌شود». گفتگوی هارمونیک. ۲۴ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «بهمن بوستان همچنان زنده است». روزنامه هنری هنرمند. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «۲۵ آذر ماه سال جاری در فرهنگسرای ارسباران». موسیقی ایرانیان. ۲۰۱۵-۱۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «بهمن بوستان فوت کرد/ پیام محمد اصفهانی برای درگذشت دایی‌اش». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۴-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «بهمن بوستان دايي مهربان و عزيزم».
- «بهمن بوستان درگذشت / مجید کیانی: موسیقی ایرانی مدیون اوست». خبرگزاری هنر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.
- «بزرگداشت زنده‌یاد بهمن بوستان در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۶.