تیشبانی

تیشبانی یا قلعه تیشبانی نام دیگر آن کارمیر بلور به زبان ارمنی «تپه قرمز» (به ارمنی Կարմիր Բլուր - به انگلیسی Teishebaini)، قلعه‌ای است در کنار رود هرازدان که توسط پادشاه اورارتو، روسای دوم بنا شده است.[1]

تیشبانی
کارمیر بلور

تیشبانی
نام دیگر	کارمیر بلور
موقعیت	ایروان، ارمنستان
مختصات	۴۰٫۱۵۳۸۸۸°شمالی ۴۴٫۴۵۳۳۶۶°شرقی
نوع	شهر، قلعه و ارگ
محدوده	۴۴٫۵ هکتار (۱۱۰ جریب فرنگی)
ارتفاع	۹۰۱ متر (۲٬۹۵۶ فوت)
تاریخ
سازنده	روسای دوم
ساخته‌شده	بین ۶۵۰ و ۶۰۰ بیش از میلاد
رهاشده	۵۸۵ بیش از میلاد
اطلاعات بیشتر
تاریخ‌های کاوش	۱۹۳۹
دسترسی عمومی	بله
وبگاه	Erebuni Historical & Archaeological Reserve: Teishebaini Citadel

قلعه تیشبانی

بعد از احداث این قلعه، مرکز اداری از دژ اربونی به مکان جدید منتقل شد. شهر بیش از چهل هکتار مساحت داشت. قلعهٔ محصور شده نیز مساحتی چهار هکتاری دارد و طبق بررسی‌های صورت گرفته دارای ۱۲۰ اتاق بوده که تعدادی از آنها به شکل دو و سه طبقه بنا شده‌اند. در این قلعه، باج و خراج‌های جمع‌آوری شده را نگهداری می‌کردند.[2]

در ۵۸۵ بیش از میلاد دژ اربونی و تیشبانی به اشغال اقوام سکاها و کیمری درآمد و قلعه و شهر تیشبانی دچار حریق و به کلی ویران شدند. در حال حاضر فقط بخش‌هایی از قلعه بر روی ارتفاعات مشرف به رودخانه و خیابان اصلی شهر و باقی مانده تعدادی از خانه‌های آن دوران به جای مانده است. در بررسی‌هایی که از ۱۹۳۹ میلادی در تیشبانی صورت گرفته، حدود ۴۶ کتیبه به زبان اورارتویی، سلاح‌های مختلف و آثار سفالی ای از ملل همسایه یافت شده که نمایانگر ارتباطات تجاری این شهر با دنیای آن زمان است.[3][2]

نگارخانه

• 
• 
  دیوار باقی مانده از قلعه
• 
• 
  قطعه‌ای از یک کلاه برنزی یافت شده از قلعه تیشبانی
• 
  درب نقره‌ای
• 
  گوشواره طلا یافت شده از قلعه
• 
• 
• 

جستارهای وابسته

• تاریخ ارمنستان
• اورارتو
• دژ اربونی
• ایروان

منابع

1. Ian Lindsay and Adam T. Smith, A History of Archaeology in the Republic of Armenia, Journal of Field Archaeology, Vol. 31, No. 2, Summer, 2006:173.
2. The Kingdom of Armenia: A History
3. Kiesling, Brady (2005), Rediscovering Armenia: Guide, Yerevan, Armenia: Matit Graphic Design Studio

• «کاوش‌ها در کارمیر بلور توسط موزه باستان‌شناسی تاریخی "اربونی" انجام می‌شود». دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۲۱.

• Urartu-Era Artifacts Discovered in Yerevan, Asbarez
• Chahin, Mack (2001), The Kingdom of Armenia: New Edition (Caucasus World), ریچموند: روتلج, ISBN 0-7007-1452-9
• Diakonoff, Igor (1988), The Pre-History of the Armenian People, New York, New York: Caravan Books, ISBN 0-88206-039-2
• Kiesling, Brady (2005), Rediscovering Armenia: Guide, Yerevan, Armenia: Matit Graphic Design Studio
• Piotrovskii, Boris (1969), The Ancient Civilization of Urartu, London, England: Cowles Book Co., ISBN 0-402-10171-5