حسن بن زید بن حسن
حسن بن زید (۸۳ قمری – ۱۶۸ قمری) یکی از فرزندان زید بن حسن (از فرزندان حسن مجتبی) بود. از او رخدادهای بدی مانند اتهام آتشزدن خانهٔ جعفر صادق، رابطه با عباسیان و کمک به آنان در دستگیری فرزندان حسن مثنی در چشم اهل تشیع ماندهاست. نسبتهای وی، مدنی و هاشمی،[1] و کنیهاش ابومحمد بود.[2]
حسن بن زید بن حسن مجتبی | |
---|---|
نقش | نوۀ حسن مجتبی |
نام | حسن بن زید بن حسن مجتبی |
کنیه | ابومحمد |
لقب(ها) | مدنی و هاشمی |
زادروز | ۸۳ هجری قمری |
زادگاه | مدینه |
درگذشت | ۱۶۸ هجری قمری |
مدفن | حاجر (۸ کیلومتری مدینه) |
محل زندگی | مدینه |
پدر | زید بن حسن |
مادر | زجاجه رقرق |
فرزند(ان) | ۹ یا ۷ پسر و چند دختر (فهرست را ببینید) |
طول عمر | ۸۵ سال |
خانواده
پدر و مادر
پدر وی زید بن حسن، فرزند ارشد حسن مجتبی بود.[3] مادر وی کنیزی بهنام زجاجه بود که به رقرق شهرت یافت.[4][5] او صاحب یک خواهر (نفیسه) و یک برادر (محمد) بود؛ البته برخی معتقدند که وی برادر دیگری بهنام یحیی داشته که در مصر مدفون است.هرچند بعضی منابع که خواهان این بوده اند که سیده نفیسه را همسر ولید بن عبدالملک اعلان کنند، نفیسه را خواهر حسن بن زید بن حسن دانسته اند؛ اما اکثر منابع معتبر سیده نفیسه را دختر حسن بن زید بن حسن و متولد(145 و متوفای 208) دانسته اند.
فرزندان
سیده نفیسه دختر وی دانسته شدهاست.[6] برخی معتقدند که او نُه پسر داشته؛[7][8] ولی برخی دیگر بر این باورند که وی صاحب هفت پسر شد.[9] نام یکی از دختران وی امکلثوم بود که همسر سفاح (نخستین خلیفهٔ عباسی) شد.[10]
آتشزدن خانه جعفر صادق
روایتی وجود دارد که هنگامی که حسن، والی مدینه و مکه بود، بهدستور منصور عباسی، خانهٔ جعفر صادق را سوزاند. ولی این ماجرا مخدوش بهنظر میرسد، چرا که جعفر صادق در سال ۱۴۸ قمری درگذشت و او از سال ۱۵۰ تا ۱۵۵ قمری بر مکه و مدینه حکم میراند.[11]
درگذشت
حسن بن زید در سال ۱۶۸ قمری بههمراه مهدی عباسی عازم مکه شد، ولی در حاجر (۸ کیلومتری مدینه) درگذشت و در همانجا بهخاک سپردهشد. وی در هنگام مرگ، ۸۵ سال سن داشت.[12]
پانویس
- رجوع کنید به طوسی، ص۱۷۹؛ خطیب بغدادی، ج ۸، ص۲۶۹.
- رجوع کنید به ابنسعد، ج ۷، ص۵۴۲.
- ابنعِنَبَه، ص۶۹.
- ابنسعد، ج ۷، ص۵۴۲.
- ابنعِنَبَه، ص۷۰.
- ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج ۲، ص۲۵۹
- ابن سعد، طبقات، ج ۷، ص۵۴۲ـ۵۴۳
- طبری، ج ۱۱، المنتخب من کتاب ذیل المذیل من تاریخ الصحابة و التابعین، ص۶۵۹.
- ابن عنبه، ص۷۰ به بعد
- ابنسعد، ج ۷، ص۵۴۲؛ طبری، ج ۱۱، ص۶۵۹.
- طبری، ج ۸، ص۳۲ و ۴۹
- ابنسعد، ج ۷، ص۵۴۳؛ خطیب بغدادی، ج ۸، ص۲۶۹، ۲۷۴؛ قس ابنعنبه، ص۷۰.
منابع
- حسن بن زید بن حسن، ویکیشیعه.
- حسن بن زید بن حسن، ویکیفقه.