خروج سربازان آمریکایی از عراق (۲۱-۲۰۲۰)
در دسامبر ۲۰۱۹، عراق و آمریکا شروع به بحث دربارهٔ خروج بخشی از نیروهای نظامی آمریکایی از عراق کردند. در ژانویه ۲۰۲۰، در جریان اعتراضات گسترده مردم عراق و پس از تشدید تنشها بین ایالات متحده و ایران، مجلس نمایندگان عراق یک مصوبه غیر الزامآور برای «اخراج همه نیروهای خارجی از این کشور»، از جمله سربازان آمریکایی و ایرانی را تصویب کرد. پس از رایگیری مجلس نمایندگان عراق، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده در ابتدا از خروج نیروهای آمریکایی از از عراق امتناع ورزید، اما در پی عمل به وعده انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶ که گفته بود به «جنگهای بی پایان» آمریکا پایان خواهد داد، در ماه مارس شروع به خروج نیروهای آمریکایی از عراق کرد.[1]
در مارس سال ۲۰۲۰، ائتلاف به رهبری آمریکا با استناد به تحولات چندین ساله صورت گرفته طی عملیات راهکار ذاتی علیه دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، واگذاری پایگاهها به نیروهای امنیتی عراق را آغاز کرد. تا ۴ آوریل ۲۰۲۰ آمریکا کنترل چهار پایگاه را به دولت عراق واگذار کردهاست. انتقال پایگاهها به نیروهای امنیتی عراق و خروج نیروهای آمریکایی از این کشور به دلیل بیماری کرونا در عراق و تهدیدات نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران روند سریعتری به خود گرفتهاست.
پیش زمینه
نوشتار اصلی بحران خلیج فارس و مداخله نظامی علیه داعش
ایالاتمتحده خروج نیروهایش را در دسامبر ۲۰۱۱ به پایان رساند و به جنگ عراق پایان داد.[2] در ژوئن ۲۰۱۴، ایالات متحده کارگروه مشترک - عملیات راهکار ذاتی را تشکیل داد و به دلیل درخواست دولت عراق برای مداخله در این کشور به علت ظهور داعش مجدداً اقدام به مداخله در عراق نمود.[3] ایران نیز در ژوئن ۲۰۱۴ در عراق مداخله کرد. در ۹ دسامبر ۲۰۱۷، عراق اعلام کرد که بر داعش غلبه کردهاست و جنگ داخلی (۲۰۱۷–۲۰۱۴) عراق به پایان رسیدهاست. همچنین دولت عراق از آغاز عملیات بر علیه اعضای باقیمانده داعش در عراق خبر داد.[4]
در ماه مه ۲۰۱۹، چهار کشتی تجاری در دریای عمان به وسیله مینهای چسبنده دریایی مورد حمله قرار گرفتند.[5] پس از اینکه آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را مسئول این حادثه دانست، تنشها بین ایالاتمتحده و ایران افزایش یافت.[5] در ژوئن ۲۰۱۹، یک حادثه تقریباً مشابه حادثه قبلی برای دو کشتی تجاری دیگر رخ داد.[5] در دسامبر ۲۰۱۹، ایالاتمتحده شروع به بحث با عراق دربارهٔ برنامههایی برای خروج نیروهای آمریکایی از تعدادی پایگاه مشخص شده کرد.[6] در همان ماه پایگاه هوایی کی- ۱ مورد حمله قرار گرفت که منجر به کشته شدن یک تن و مجروح شدن ۶ نفر شد.[5] ایالات متحده گروه کتائب حزبالله که مورد حمایت ایران است را مسئول این حمله معرفی کرد.[5] ایالاتمتحده با انجام حملات هوایی علیه مواضع کتائب حزبالله در عراق و سوریه به این حمله واکنش نشان داد.[5]
سفارت آمریکا در بغداد در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ تا ۱ ژانویه ۲۰۲۰ در واکنش به حمله هوایی ایالات متحده به مواضع کتائب حزبالله مورد حمله قرار گرفت.[5] در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، ایالاتمتحده حملهای هوایی انجام داد که موجب کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، و ابومهدی المهندس، فرمانده کتائب حزبالله شد.[5] عراق نسبت به انجام این حمله هوایی اعتراض کرد و آن را نقض حاکمیت خود عنوان کرد.[7] در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ مجلس نمایندگان عراق به دولت عراق رای داد تا برای پایان دادن به حضور همه نیروهای خارجی در خاک عراق تلاش کند.[8] دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با تهدید به اعمال تحریم علیه عراق به این مصوبه پارلمان عراق واکنش نشان داد.[9]
خروج
ژانویه ۲۰۲۰: امتناع اولیه ایالاتمتحده برای عقبنشینی
در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ مجلس نمایندگان عراق به دولت عراق رای داد تا برای پایان بخشیدن به حضور همه نیروهای خارجی در خاک عراق تلاش کند.[8] مشخص نیست که آیا این قطعنامه الزامآور بودهاست یا نه، همچنین هیچ جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی تعیین نشدهاست.[3] قیس خزعلی، رهبر گروه عصائب اهل حق (مورد حمایت ایران) اظهار داشت: اگر [سربازان آمریکایی] خارج نشوند، نیروهای اشغالگر در نظر گرفته میشوند.[3]ترامپ در واکنش به این مصوبه تهدید به اعمال تحریم علیه عراق کرد.[9] با توجه به نامهای که توسط یک فرمانده ارشد آمریکایی به مقامات عراقی در تاریخ ۶ ژانویه ۲۰۲۰ ارسال شدهاست، ایالاتمتحده ممکن است برای خروج نیروهایش از عراق آماده شود.[10] اما پس از مدتی رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، مارک میلی، اعلام کرد که پیشنویس یک" اشتباه صادقانه " ارسال شدهاست.[11]
در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ ایران اقدام به انجام عملیات شهید سلیمانی کرد و با موشک به نیروهای آمریکایی مستقر در عراق حمله کرد.[10] ۱۱۰ پرسنل نظامی آمریکا از آسیبهای مغزی ناشی از ضربه مغزی رنج میبرند.[12] ایالات متحده با اصرار بر اینکه نیروهایش در عراق بمانند، واکنش نشان داد.[10] ترامپ که در مورد خروج نیروهای آمریکایی صحبت میکرد، اظهار داشت: " در برخی موارد، ما میخواهیم که بیرون برویم. اما این نکته درست نیست.''[10] «عبدل المهدی» دو روز بعد مجدداً تکرار کرد که همه نیروهای خارجی از جمله ایران، باید از عراق خارج شوند.[13] در ۲۴ ژانویه سال ۲۰۲۰، معترضان عراقی اقدام به راهپیمایی کردند و خواستار خروج سربازان ایالات متحده از کشور خود شدند.[14] به دلیل نگرانیهای امنیتی برخی از کشورهای عضو ناتو از جمله کانادا، آلمان، کرواسی و اسلواکی اعلام کردهاند که حداقل بهطور موقت نیروهای خود را از عراق خارج خواهند کرد.[15]
مارس ۲۰۲۰ - حال حاضر: انتقال پایگاه و همهگیری کووید-۱۹
در ۱۱ و ۱۴ مارس ۲۰۲۰، کمپ تاجی ظاهراً توسط کتائب حزبالله مورد حمله قرار گرفت، که منجر به کشته شدن سه تن از پرسنل ائتلاف شد.[16] در ۱۳ مارس ۲۰۲۰ ایالات متحده به حمله ۱۱ مارس کمپ تاجی با هدف قرار دادن پنج انبار سلاح کتائب حزبالله طی عملیات عقاب انتقام و به وسیله حملات هوایی واکنش نشان داد.[17] در ۱۹ مارس ۲۰۲۰، ائتلاف کنترل پایگاه قائم در نزدیکی مرز عراق - سوریه را به نیروهای امنیتی عراق واگذار کرد.[18] ژنرال ارشد عراقی، تحسین الخفاجی اظهار داشت: «خروج ارتش آمریکا از پایگاه قائم اولین قدم برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق است».[18] «کارگروه مشترک - عملیات راهکار ذاتی» در ۲۰ مارس ۲۰۲۰ تأیید کرد که برخی از نیروهای نظامی به دلیل بیماری همهگیر کرونا ویروس از عراق خارج میشوند.[19] در همان روز، ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا دستور قرنطینه ۱۴ روزه سربازان آمریکایی که از عراق و افغانستان خارج یا وارد این کشورها میشوند را به دلیل همهگیری کروناویروس صادر کرد.[20]
در ۲۶ مارس ۲۰۲۰ آمریکا پایگاه هوایی القیاره در جنوب موصل را ترک کرد.[21] سومین پایگاه که آمریکا آن را تحویل نیروهای امنیتی عراق داد پایگاه کی-۱ در کرکوک بود.[22][23] در ۴ آوریل ۲۰۲۰، نیروهای ائتلاف پایگاه هوایی التقدم را تحویل نیروهای عراقی دادند این پایگاه، چهارمین پایگاهی بود که تحویل نیروهای عراقی شد.[22] در یک خبر مطبوعاتی، کارگروه مشترک - عملیات راهکار ذاتی مجدداً تأکید کرد که انتقال پایگاهها به نیروهای عراقی از قبل برنامهریزیشدهاست و «به حملات اخیر علیه پایگاههای عراقی که میزبان نیروهای ائتلاف هستند یا وضعیت جاری کووید-۱۹ در عراق ربطی ندارد».[22] داعش قصد دارد از خلاء موجود در صحرای سوریه که ناشی از عقبنشینی نیروهای آمریکایی به علت شیوع کرونا ویروس است به نفع خود استفاده کند.[24] با این حال، یک گزارش که توسط یکی از مقامات نظامی در ماه مه ۲۰۲۰ منتشر شد بیان میدارد که اگرچه ترک پایگاهها و واگذاری آنها به دولت عراق از قبل برنامهریزی شدهاست، اما این واگذاریها به دلیل تهدید نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران و همهگیری کرونا ویروس تسریع شدهاست.[25]
مه ۲۰۲۰ – تاکنون: گفتگوهای امنیتی آمریکا –عراق
تا ژوئن سال ۲۰۲۰، دولت عراق هنوز به مصوبه پارلمان عراق در ژانویه ۲۰۲۰ که خواستار خروج همه سربازان خارجی از عراق است عمل نکردهاست، و بنا بر گزارشها ارتش عراق تمایلی به خروج نیروهای آمریکایی ندارد.[26] در ۱ ژوئن ۲۰۲۰، اسپانیا از قصد خود برای خروج از پایگاه اصلی این کشور در عراق تا پایان ژوئیه خبر داد.[27] قرار شد که ایالات متحده و عراق مذاکرات جدیدی را در مورد همکاریهای نظامی، سیاسی و اقتصادی در ماه ژوئن انجام دهند.[28] آخرین باری که مذاکرات مربوط به مسائل امنیتی بین دو کشور انجام شد در سال ۲۰۱۸ بودهاست.[26] در ۹ ژوئن ۲۰۲۰، قبل از شروع مذاکرات، حملات موشکی علیه نیروهای آمریکایی مستقر در فرودگاه بینالمللی بغداد انجام شد، هیچکس در این حملات آسیبی ندید.[29] مذاکرات بین عراق و ایالات متحده در ۱۱ ژوئن آغاز شد و قرار است به صورت مجازی انجام شود و انتظار میرود ماهها ادامه یابد.[26] مذاکرات در میان ادامه تنشهای ایالات متحده با ایران و تشدید حملات دولت اسلامی عراق و شام آغاز شد. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، شورش داعش در اواسط سال ۲۰۲۰ شدت گرفتهاست که بخشی از آن مربوط به این است که نیروهای امنیتی عراق منابع انسانی خود را برای اجرای مقررات منع آمد و شد و قرنطینه شهرها به دلیل همهگیری کروناویروس به کار گرفتهاست.[26]
در ۲۳ اوت ۲۰۲۰، نیروهای آمریکایی از پایگاه تاجی خارج شدند و آن را تحویل نیروهای امنیتی عراق دادند.[30]
در ۲۸ اوت ۲۰۲۰، یک مقام آمریکایی گفت که انتظار میرود ایالات متحده یک سوم نیروهای خود را طی ماههای آینده از عراق خارج کند و تعداد نیروهای حاضر در عراق را از ۵۲۰۰ نفر به ۳۵۰۰ نفر خواهند رساند.[31]
در ۹ سپتامبر سال ۲۰۲۰، ارتش آمریکا اعلام کرد که تعداد نیروهای حاضر در عراق را از ۵۲۰۰ به ۳۰۰۰ نفر کاهش میدهد.[1]
منابع
- "United States formally announces troop reduction in Iraq". Al Jazeera. September 9, 2020.
- "US troops complete their withdrawal from Iraq". Herald Sun. Archived from the original on March 4, 2014. Retrieved April 6, 2020.
- Tamara Qiblawi; Jomana Karadsheh; Arwa Damon (January 6, 2020). "Iraq has voted to expel US troops. Whether they'll actually be kicked out is far from clear". CNN. Retrieved April 6, 2020.
- Nehal Mostafa (December 9, 2017). "Iraq announces end of war against IS, liberation of borders with Syria: Abadi". Iraqi News. Archived from the original on December 9, 2017. Retrieved April 22, 2020.
- "The US-Iran conflict: A timeline of how we got here". سیانان. January 11, 2020. Retrieved April 6, 2020.
- Chad Garland (March 18, 2020). "US reduces footprint in Iraq with transfer of base used to fight ISIS". Stars and Stripes. Retrieved April 7, 2020.
- Falih Hassan; Tim Arango; Alissa J. Rubin (January 3, 2020). "A Shocked Iraq Reconsiders Its Relationship With the U.S." New York Times. Retrieved April 6, 2020.
- Eric Levenson; Fred Pleitgen; Schams Elwazer; Amir Vera (January 5, 2020). "Iraqi Parliament votes for plan to end US troop presence in Iraq after Soleimani killing". CNN. Retrieved April 6, 2020.
- Joanna Tan (January 5, 2020). "Trump threatens to slap sanctions on Iraq 'like they've never seen before'". CNBC. Retrieved April 6, 2020.
- Dan Lamothe; Mustafa Salim; Liz Sly (January 7, 2020). "Trump administration insists U.S. troops will remain in Iraq". واشینگتن پست. Retrieved April 6, 2020.
- Zachary Cohen; Barbara Starr; Ryan Browne (January 6, 2020). "Top general says letter suggesting US would withdraw troops from Iraq was a 'mistake'". CNN. Retrieved April 6, 2020.
- "Number of US troops wounded in Iran attack now at 110: Pentagon". ABS News. February 22, 2020. Retrieved April 6, 2020.
- Tom O'Connor; James LaPorta (January 9, 2020). "Iraq Wants Both the U.S. and Iran's Forces Out of the Country". Newsweek. Retrieved April 6, 2020.
- Louisa Loveluck (January 24, 2020). "Iraqi demonstrators demand withdrawal of U.S. troops". The Washington Post. Retrieved April 6, 2020.
- Ron DePasquale (January 7, 2020). "Some NATO Troops Begin Leaving Iraq". The New York Times. Retrieved April 7, 2020.
- "Iraq base attack: Coalition and Iraqi troops hurt as Taji targeted again". BBC. March 14, 2020. Retrieved April 6, 2020.
- "US strikes Kataib Hezbollah militia across Iraq in retaliation for Taji rocket attack". The Defense Post. March 13, 2020. Retrieved April 7, 2020.
- Lawk Ghafuri (March 19, 2020). "Iraq military: US handover of al-Qaim base is 'first step of withdrawal'". Rudaw. Retrieved April 6, 2020.
- Rebecca Kheel (March 20, 2020). "US-led coalition in Iraq drawing down over coronavirus concerns". The Hill. Retrieved April 6, 2020.
- "Coronavirus Halts Military Travel In and Out of Iraq and Afghanistan". Defense One. March 20, 2020. Retrieved April 22, 2020.
- "US transfers Q-West airfield to Iraqi forces citing progress in fight against ISIS". Military Times. March 29, 2020.
- Shawn Snow (April 4, 2020). "US hands over another air base to Iraqi forces". Military Times. Retrieved April 6, 2020.
- «خروج نیروهای آمریکایی از پایگاه هوایی کرکوک». میزان. ۱۳۹۹-۰۱-۱۰.
- Pesha Magid (April 6, 2020). "Islamic State Aims for Comeback Amid Virus-Expedited U.S. Withdrawal". Foreign Policy. Retrieved April 22, 2020.
- Shawn Snow (May 14, 2020). "Tensions with Iran and its proxies led to accelerated transfer of bases housing coalition troops to Iraqi forces". Military Times. Retrieved May 15, 2020.
- https://www.nytimes.com/2020/06/10/world/middleeast/iraq-isis-strategic-dialogue-troops.html
- Miguel González (June 1, 2020). "Spain to withdraw troops from main Iraqi base this summer". El País. Retrieved June 1, 2020.
- Simona Foltyn (May 29, 2020). "How Tensions Between the U.S. and Iran Ended Up Strengthening ISIS". Foreign Policy. Retrieved June 1, 2020.
- https://www.aljazeera.com/news/2020/06/rocket-hits-baghdad-airport-attack-forces-200609074949755.html
- "U.S. -led troops withdraw from Iraq's Taji base". Reuters. 23 August 2020.
- "U.S. expected to reduce troops in Iraq by a third to about 3,500: official". Reuters. 28 August 2020.