عصائب اهل حق

عصائب اهل الحق یا شبکهٔ خزعلی، از بزرگ‌ترین گروه‌های شبه‌نظامی شیعه فعال در عراق و سوریه است که در فعالیت‌های زیر زمینی در عراق و در جنگ داخلی سوریه نیز شرکت دارد.

عصائب اهل حق
عصائب اهل الحق
شرکت‌کننده در جنگ عراق

فعالیت ژوئیه ۲۰۰۶ – تاکنون
رهبران قیس خزعلی
اکرم الکعبی
ستاد شهرک صدر، بغداد، عراق
ناحیهٔ
عملیات‌ها		 بیشتر فعالیت‌ها در بغداد و جنوب عراق است. همچنین در وسط عراق و سوریه نیز فعالیت می‌کند.
نیرو ۳٬۰۰۰ (مارس ۲۰۰۷)[1]
بخشی از گروه‌های ویژه
سرچشمه‌گرفته از جیش المهدی
متحدان
عراق
 سوریه
 ایران
گردان‌های حزب‌الله عراق
تیپ روز موعود
دیگر گروه‌های ویژه
تیپ ابوالفضل عباس
شبیحه
مخالفان جنگ عراق: نیروهای چندملیتی در عراق
دولت اسلامی عراق و شام
جنگ داخلی سوریه:
ارتش آزاد سوریه
جبهه اسلامی (سوریه)
جبهه النصره
دولت اسلامی عراق و شام
نبردها/جنگ‌ها * جنگ عراق

در طی جنگ عراق این گروه به عنوان بزرگترین «گروه ویژه» (عنوانی که آمریکایی‌ها برای گروه‌های شبه‌نظامیان شیعه طرفدار ایران بکار می‌بردند) شناخته می‌شد و مسئولیت بیش از ۶۰۰۰ حمله به نیروهای آمریکایی و نیروهای ائتلاف را به عهده گرفته‌است. این گروه پس از آزادسازی عراق، با گردآوری شبه‌نظامیان شیعه، در گردان‌هایی موسوم به «مجامیع خاصه» و به فرماندهی شیخ «قیس خزعلی» پایه‌گذاری شد. با آغاز یورش داعش به عراق در سال ۲۰۱۴ میلادی این گروه، وظیفه مراقبت از عتبات را بر عهده گرفته‌است.[2]

تاریخچه

پس از قیام شیعیان در سال ۲۰۰۴، قیس الخزعلی از ارتش مهدی مقتدی صدر جدا شده و شبکه خودش به نام شبکه خزعلی را تشکیل داد. هنگامیکه ارتش مهدی با آمریکایی‌ها و دولت یک آتش‌بس امضا کرد و جنگ متوقف شد، گروه قیس الخزعلی به جنگ ادامه داد. در طی جنگ خزعلی دستورهای خود را بدون اینکه تأیید مقتدی صدر را بگیرد به شبه نظامیان خود صادر می‌کرد. رهبری این گروه که شامل قیس الخزعلی، عبد الهادی الدراجی (سیاستمدار طرفدار جنبش مقتدی صدر) و اکرم الکعبی می‌شدند در نیمه سال ۲۰۰۵ با الصدر آشتی کردند. در ژوئیه ۲۰۰۶ گروه العصائب تأسیس شد و تبدیل به یکی از گروه‌های ویژه شد که مستقل تر از ارتش مهدی عمل می‌کرد. در سال ۲۰۰۸ پس از منحل شدن ارتش مهدی شبکه خزعلی به یک شبکه کاملاً مستقل تبدیل شد. در نوامبر ۲۰۰۸ صدر تیپ یوم الموعود را تشکیل داد تا جایگزین ارتش مهدی شود، صدر از عصائب و سایر گروه‌های ویژه درخواست کرد که به این گروه جدید بپیوندند اما آن‌ها نپذیرفتند.

حملات گروه

حملات

گروه عصائب تا کنون مسئولیت بیش از ۶۰۰۰ حمله در عراق را به عهده گرفته‌است از جمله:

  • حمله ۱۰ اکتبر ۲۰۰۶ به کمپ فالکون
  • ترور یک فرمانده نظامی آمریکایی در نجف
  • ساقط کردن یک هلی کوپتر انگلیسی از نوع لینکس در ۶ مه ۲۰۰۶
  • حمله به سفیر لهستان در عراق در ۳ اکتبر ۲۰۰۷

معروفترین حمله

معروفترین حمله‌ای که این گروه انجام داد، یورش به مقر استانداری کربلا در ۲۰ ژانویه ۲۰۰۷ بود. آن‌ها به اتاق‌های نیروهای آمریکایی در کربلا نفوذ کرده، یک سرباز را کشته و چهار سرباز آمریکایی دیگر را به گروگان گرفتند. بعد از این حمله، نیروهای آمریکایی این گروه را سرکوب کرده و مغز متفکر یورش به مقر استانداری که ازهر الدلیمی بود، در بغداد کشته شد. این در حالی بود که برادران قیس و لیث الخزعلی و علی موسی داقدوق که یک عضو حزب‌الله لبنان و مشاور خزعلی بود مسئول ارتباط با حزب‌الله لبنان بودند.[3]

دستگیری‌ها

پس از این دستگیری‌ها، اکرم الکعبی که تا مه ۲۰۰۷ فرمانده نظامی ارتش مهدی بود، این سازمان را رهبری می‌کرد. این گروه در ماه مه ۲۰۰۷ متخصص فناوری اطلاعات انگلیسی به نام پیتر مور و چهار محافظ شخصی وی را ربود. آن‌ها درخواست کردند که کلیه جنگجویان این گروه که توسط مقامات عراقی یا ارتش آمریکا زندانی شده بودند در مقابل این پنج نفر آزاد شوند. چهار محافظ شخصی مور کشته شدند اما خود مور وقتی آزاد شد که قیس الخزعلی در ژانویه ۲۰۱۰ آزاد شد.

قبل از آزادی خزعلی، نیروهای امنیتی بیش از صد نفر از اعضای این گروه از جمله لیث را آزاده کرده بودند.

فرار به ایران

در سال ۲۰۰۸ پس از اینکه ارتش عراق اجازه یافت که کنترل شهرک صدر را مجدداً بدست بگیرد بسیاری از جنگجویان و رهبران عصائب الحق به ایران گریختند و ارتش مهدی غیرقانونی اعلام شد. در ایران بسیاری از این جنگجویان فن‌های جنگی را آموزش دیدند. این وضعیت باعث شد که از ماه مه تا ژوئیه ۲۰۰۸ یک آرامش کلی در این گروه برقرار شود.[4]

عملیات آدم‌ربایی

در فوریه ۲۰۱۰، عصائب یک غیرنظامی به نام عیسی ت سالومی که یک آمریکایی عراقی‌تبار بود و برای وزارت دفاع کار می‌کرد، را ربود. این آدم‌ربایی اولین مورد آدم‌ربایی سطح بالای این گروه پس از ربودن پیتر مور بود. سالومی در مارس ۲۰۱۰ در مقابل آزادی چهار نفر از جنگجویان این گروه که در بازداشت نیروهای عراقی بودند، آزاد شد. در مجموع، از زمان ربایش پیتر مور ۴۵۰ نفر از اعضای این گروه که در بازداشت بودند توسط آمریکایی‌ها به عراقیها تحویل داده شد و ۲۵۰ نفر نیز توسط نیروهای عراقی آزاد شدند.[4]

سایر وقایع

در تاریخ ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۰، ژنرال ری اودیرنو گفت ایران از سه گروه افراط گرای شیعه در عراق پشتیبانی می‌کند که تلاش کرده بودند به پایگاه‌های آمریکا حمله کنند. یکی از این گروه‌ها عصائب الحق و دو گروه دیگر تیپ یوم الموعود و کتائب حزب‌الله بودند.

در دسامبر ۲۰۱۰ گزارش شد که فرماندهان شبه نظامیان شیعه مانند ابو درع و ابو مصطفی الشیبانی در حال بازگشت از ایران به عراق هستند تا با عصائب الحق کار کنند. سید کاظم حائری به عنوان رهبر معنوی این گروه شناخته شد.

روز جمعه برابر با ۱۰ اوت ۲۰۱۲، شبه نظامیان عصائب الحق به یک مسجد سنی در منطقه الامین الثانی بغداد یورش برده و آن را به یک مسجد شیعه تبدیل کردند و از ورود سنی‌ها به این مسجد جلوگیری کردند.

عصائب الحق در اوت و سپتامبر ۲۰۱۲، یک بسیج توزیع پوستر به راه انداختند و بیش از ۲۰۰۰۰ پوستر سید علی خامنه‌ای را در تمامی عراق توزیع کردند. یک مقام عالیرتبه اداره منطقه‌ای بغداد گفت کارگران شهرداری از ترس انتقام شبه نظامیان عصائب الحق می‌ترسند این پوسترها را پایین بکشند.

در آوریل ۲۰۱۵، عصائب مسئولیت کشتن عزت الدوری معاون سابق صدام حسین و رهبر ارتش نقشبندی شورشی علیه دولت را به عهده گرفت.

لیست گذاری تروریستی

وزارت‌خارجه آمریکا، سازمان عصائب اهل حق، گروه تحت حمایت ایران را در لیست تروریستی قرار داد. اضافه بر این، رهبر این گروه قیس الخزعلی و برادرش لیث الخزعلی نیز در لیست قرار گرفتند. وزیر خارجه آمریکا مایک پمپئو در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «این سازمان و رهبران آن یک نیروی خشونت گرای نیابتی جمهوری اسلامی می‌باشد که به‌نمایندگی از اربابانش در تهران، از خشونت و ترور برای پیشبرد اهداف رژیم ایران جهت تضعیف حاکمیت ملی عراق استفاده می‌کند». مطابق بیانیه وزارت‌خارجه، این سازمان از بدو تأسیس در سال ۲۰۰۶ تا به‌حال، مسئولیت بیش از ۶۰۰۰ حمله علیه نیروهای آمریکایی و ائتلاف را به‌عهده گرفته‌است.[5]

جنگ داخلی سوریه

شاخه سوریه گروه عصائب تیپ حیدر الکرار نام دارد. این تیپ توسط اکرم الکعبی فرماندهی می‌شود که یک فرمانده نظامی عصائب الحق بوده و در حلب مستقر است. این گروه در ابتدا زیر پرچم تیپ العباس می‌جنگیدند که مخلوطی از شیعه‌های سوری، عراقی و حزب‌الله لبنان است. اما این گروه به دلیل اختلاف با جنگجویان محلی سوری تیپ العباس، در سال ۲۰۱۴ از یکدیگر جدا شدند.[4]

اختلاس در گمرک‌های عراق

در فروردین ۱۴۰۰، خبرگزاری فرانسه از وجود «شبکه مافیایی بزرگ» در مرزهای ایران و عراق و سرازیر شدن «میلیاردها دلار اختلاس و رشوه» به جیب نیروهای شیعه شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی خبر داد. به نوشته این خبرگزاری، در مرز ایران و عراق گروه‌های مافیایی تشکیل شده که با دور زدن عوارض گمرکی و گرفتن رشوه، میلیاردها دلار از خزانه دولت عراق را به منبع درآمدی برای شبه‌نظامیان، احزاب سیاسی و مقامات فاسد تبدیل کرده‌اند و افراد اصلی که از این مورد سود می برند، نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی هستند که حتی در مواقعی مأموران گمرکی را که مانعی در راه آنها ایجاد می‌کنند، تهدید به مرگ کرده‌اند.[6][7][8]

مقام های عراقی تاکید می کنند که اکثر گذرگاه‌های ورودی ایران و عراق توسط گروه حشد الشعبی کنترل می‌شود. نیروهای حشد الشعبی به‌صورت گسترده‌ای در گمرک‌ها به عنوان مرزبان، بازرس و پلیس حضور دارند و بازرگانانی که دنبال دردسر نیستند، برای واردات کالا به آنها رشوه پرداخت می کنند. حشد الشعبی این گزارش را تکذیب کرد اما اما گروه‌های دیگر مورد حمایت جمهوری اسلامی مانند عصائب اهل حق و کتائب حزب‌الله تقسیم گمرک‌ها و بنادر کشور میان گروه‌های شبه‌نظامی را تأیید کرده‌اند.[6][7][8]

انتخابات ۲۰۱۴ عراق

عصائب الحق کاندیداهای خود را در انتخابات پارلمانی عراق در سال ۲۰۱۴ تحت عنوان لیست الصادقون وارد انتخابات کرد. یک میتینگ انتخاباتی که تخمین زده می‌شد در آن ۱۰۰۰۰۰ نفر در استادیوم صنعتی در شرق بغداد شرکت کرده‌اند بنا به گفته پلیس عراق با زنجیره‌ای از بمب‌گذاریها بهم ریخت و در نتیجه ۳۷ کشته شده و تعدادی دیگر به سختی زخمی شدند. سازمان دهندگان این گروه شیعه می‌خواستند در این گردهمایی اسامی کاندیداهای انتخابات را اعلام کنند. در نهایت لیست الصادقون فقط توانست یک کرسی از ۳۲۸ کرسی پارلمان عراق را بدست آورد.

نیرو، مالی و ساختار

نیرو

در مارس ۲۰۰۷، تعداد نفرات این نیرو ۳۰۰۰ جنگجو برآورد می‌شد. در ژوئیه ۲۰۱۱، مقامات برآورد کردند که کمتر از ۱۰۰۰ شبه نظامی عصائب الحق در عراق باقی مانده‌اند. در ژانویه ۲۰۱۲ و پس از عقب‌نشینی آمریکایی‌ها از عراق در دسامبر ۲۰۱۱، قیس الخزعلی اعلام کرد که آمریکا شکست خورده‌است و لذا این گروه آماده است که خلع سلاح شده و به فرایند سیاسی بپیوندد.

پشتیبانی مالی

گفته می‌شود که گروه عصائب آموزش و سلاحهای خود را از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب ایران می‌گیرد. اضافه بر این از حزب‌الله لبنان نیز که توسط ایران پشتیبانی می‌شود به این گروه سلاح و آموزش می‌دهد. ابو مصطفی الشیبانی که یکی از اعضای سابق تیپ بدر و یک شبکه مهم قاچاق به نام شبکه شیبانی را اداره می‌کرد، نقش کلیدی در پشتیبانی عصائب الحق بازی کرد. این گروه همچنین از طرف شبکه قاچاقی که توسط احمد سجاد الغراوی اداره می‌شود تأمین می‌گردید. الغراوی یک فرمانده سابق ارتش مهدی ا ست که بیشتر در استان میسان فعال است.[4]

ساختار سازمانی

از سال ۲۰۰۶ عصائب الحق حداقل چهار شاخه اصلی عملیاتی داشته‌است:

  • تیپ امام علی ـ مسئول جنوب عراق که شامل ۹ استان شیعه‌نشین عراق شامل بابل، بصره، ذی‌قار، کربلا، میسان، مثنی، نجف، قادسیه و واسط می‌شود.
  • تیپ امام کاظم ـ مسئول غرب بغداد که شامل کاظمیه شیعه‌نشین و منطقه الرشید است اما فعالیت‌های کمی در منطقه کرخ که مخلوطی از شیعه و سنی و منطقه منصور که سنی‌نشین است داشته‌است.
  • تیپ امام هادی ـ مسئول شرق بغداد شامل منطقه شیعه‌نشین الثوره، نیسان و کراده می‌شود اما فعالیت‌های کمی نیز در منطقه سنی ـ شیعه رصافه و منطقه سنی‌نشین اعظمیه داشته‌است.
  • تیپ امام عسکری ـ مسئول مرکز بغداد که عمدتاً در مناطق شیعه‌نشین جنوب دیالی، شهر سامرا (استان صلاح الدین) و مناطق شیعه‌نشین در استان‌های نینوا کرکوک فعالیت دارند.
  • تیپ حیدر الکرار ـ مسئول سوریه که عمدتاً در جنوب دمشق و غرب حلب مستقر هستند.

جستارهای وابسته

منابع
  1. فاکس نیوز Insurgents Who Killed Five GIs in Brazen Karbala Attack Captured
  2. مردانی که در تکریت می‌جنگند خبرگزاری فرارو
  3. «The Karbala attack and the IRGC». ۲۶ ژانویه ۲۰۰۷.
  4. «Cleric freed in move expected to prompt handover of kidnapped Briton's body».
  5. «State designates Iran-backed League of the Righteous as Foreign Terrorist Organization». FDD s LONG WAR JOURNAL. مارس ۲۴, ۲۰۲۰.
  6. «گروه‌های وابسته به ایران 'در قلب مافیای مرزی و گمرکی عراق'». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
  7. ««نیروهای وابسته به ایران» در گمرک‌های عراق «میلیاردها دلار» اختلاس می‌کنند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
  8. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «اختلاس گمرکی میلیاردی نیروهای وابسته به ایران در مرزهای عراق | DW | 29.03.2021». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.