داست بول
داستبول (انگلیسی: Dust Bowl)، کاسهی غبار، غبارکاسه، دههی سیِ آلوده و یا دههی سیِ کثیف، به دورهی طوفانهای گرد و غبار شدیدی گفته میشد که از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۶ میلادی (در برخی مناطق تا ۱۹۴۰) خرابیهای فراوانی در زیستبوم و کشاورزی دشتهای آمریکا و کانادا به بار آورد. این پدیده در اصل ناشی از خشکسالیهای شدیدی بود که دستبهدست چند دهه کشت و زرع گسترده و غیر اصولی داده بودند: کشت و زرع بدون چرخش و آیش، بدون کشت پوششی و یا سایر روشهای پیشگیری از فرسایش خاک.[1][2][3]
شخم عمیقِ روخاکِ بکر دشت بزرگ (ناحیهی وسیع شرق رشته کوههای راکی در آمریکا و کانادا)، بوتههای ریشهدار و بومی را که همیشه در خشکسالی و ترسالی، نگهدار خاک و رطوبت بودند، ریشهکن کرده بود. در نبودِ این لنگرهای طبیعیِ نگه دارندهی خاک، طی خشکسالیهای طولانی دههی ۱۹۳۰، خاکِ خشک تبدیل به گرد و غبار شده، به شکل ابرهای تیرهی عظیم، به سوی شرق و جنوب رانده شد. این ابرها گاه تمام آسمان مسیر را تا شهرهای ساحل شرقی همچون نیویورک و واشنگتون دیسی تیره میکردند. زمینِ خشک و بیپوشش، عرصهای بیمزاحم برای بادهای غالب شد، که بخش عمدهی خاکِ غارت شده را به اقیانوس اطلس تحویل میدادند. این طوفانهای وسیع شن، گاهی کولاک سیاه و غلتک سیاه نامیده میشدند و بسیاری اوقات، قابلیت دید را تا حدود یک متر کاهش میدادند.
کاسهی غبار، یک محدودهی چهلمیلیون هکتاری (چهارصد هزار کیلومتر مربع) را متأثر ساخت که مرکز آن تگزاس و اوکلاهما و مرزهای آن، نیومکزیکو، کولورادو و کانزاس بودند. میلیونها هکتار از مزارع، بایر شدند و صدها هزار نفر به اجبار خانه و کاشانهی خود را رها کردند. خیلی از این خانوادهها به کالیفورنیا و ایالتهای دیگری مهاجرت کردند ولی اوضاع اقتصادیشان در آن سالهای رکود بزرگ، تفاوت محسوسی با زادگاهشان نداشت. آنها دیگر زمینی نداشتند و کارگران خانهبهدوشی بودند که با دستمزدهای بخور و نمیر در این مزرعه و آن باغ، میوه و صیفی میچیدند.
داستبول، تأثیرات متقابل گستردهای با دنیای هنر و رسانه پیدا کرد. از جمله جان اشتاینبک، نویسندهی نامدار، بعدها دو رمان «خوشههای خشم» و «موشها و آدمها» را دربارهی این آدمها نوشت؛ ماندگارترین عکسهای دوروتی لانژ از جمله مادر مهاجر که یکی از شناختهشدهترینها است در این دوره و در جهت بازنمایاندنِ این پدیده و عواقب آن ثبت شد؛ سوژهی موسیقی وودی گاتری نیز داستبول بود و بالاخره مهاجران روستاییِ اوکلاهمایی، در کالیفرنیا موسیقی کانتری را به موسیقی کالیفورنیا پیوند زدند.
جستارهای وابسته
- بیابانی شدن
- اقلیم نیمهخشک
- گرمایش جهانی
منابع
- McLeman, Robert A; Dupre, Juliette; Berrang Ford, Lea; Ford, James; Gajewski, Konrad; Marchildon, Gregory (June 2014). "What we learned from the Dust Bowl: lessons in science, policy, and adaptation". Population and Environment. 35 (4): 417–440. doi:10.1007/s11111-013-0190-z. PMC 4015056. PMID 24829518.
- Ben Cook; Ron Miller; Richard Seager. "Did dust storms make the Dust Bowl drought worse?". Columbia University. Retrieved November 9, 2018.
- "Drought: A Paleo Perspective – 20th Century Drought". National Climatic Data Center. Retrieved April 5, 2009.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Dust Bowl». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۴ اوت ۲۰۱۶.