دهستان فهرج (یزد)

دهستان فهرج یکی از دهستان‌های شهرستان یزد است که در ۳۰ کیلومتری شرق شهر یزد واقع در مسیر بافق-یزد واقع شده‌است.

دهستان فهرج
مسجد جامع فهرج
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانیزد
شهرستانیزد
بخشمرکزی
جمعیت۲۳۵۰ نفر (سرشماری ۱۳۸۵)
ارتفاع مرکز
از سطح دریا		۱۲۷۰ متر

اطلاعات کلی

این روستا از سطح دریا ۱۲۷۰ متر ارتفاع دارد و مردم آن به لهجهٔ یزدی گویش دارند و مذهب اکثریت مردم شیعه ۱۲ امامی می‌باشد . آب و هوای آن بیابانی است. روستای فهرج ازسمت شمال شرقی به کوه چلته می‌رسد.

زراعت، باغداری، دامداری و فعالیت‌های معدنی، مشاغل عمده مردم روستای فهرج می‌باشند. فهرج شاخص‌ترین روستای استان یزد در خصوص کشت گلخانه‌ای است. محصولات عمده زراعی و باغی روستا مشتمل بر گندم و جو، ارزن، ماش، پسته، انگور، هلو، زردآلو و آلوچه است. آب مورد نیاز کشاورزی روستا از طریق ۸ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق تأمین می‌شود.

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای فهرج در حدود ۱۷۱۹ نفر جمعیت داشته‌است که در سال ۱۳۸۵، به ۲۳۵۰ نفر افزایش یافته‌است.

این روستا در کتب قدیمی به عنوان یکی از سه راس قرآی ثلاثه یزد که «فهرج» و «سریزد» نیز شامل آنهاست، به‌شمار می‌رود. این روستا تا قرن هشتم ه.ق به عنوان یکی از شهرهای یزد مطرح بوده است[1].

مسجد جامع فهرج یکی از قدیمی‌ترین مسجدهای ایران است. قدمت بنای مسجد به قرن اول هجری بر می‌گردد این بنا احتمالاً پس از ورود اسلام به ایران ساخته شده‌است. سپاه اسلام موقعی که در تعقیب یزدگرد سوم بود به دو گروه تقسیم شد تا هر کدام به‌طور جداگانه به دنبال پادشاه شکست خرده ایران بگردند در این بین گروهی در بیابان‌های ایران گم شده و از روستای فهرج سر درآوردند.

دعوت به اسلام

سپاهیان اسلام از مردم دهستان فهرج که به بیان‌های تاریخی زردشتی بودند دعوت نموده که به دین اسلام گرویده و مسلمان شوند و چند پیشنهاد دیگر نیز نمودند که به گفته منابع تاریخی به شکل زیر می‌باشد:

مردم فهرج هم از سپاهیان اسلام مهلت خواسته تا با دو روستای نزدیک خود به شور نشسته و نظر خود را روز بعد اعلام کنند.

شبیخون

درپی مهلتی که مسلمانان به مردم فهرج دادند آن‌ها به شور با روستای خویدک (یهودی نشین) و هرفته نشستند و به این نتیجه رسیدند که شب هنگام به آن‌ها حمله کرده و آن‌ها را از پای در آورند و بنابر اتفاق نظری که به آن رسیدند موقع شب به سپاه اسلام شبیخون زده و با حمله به مسلمانان عده‌ای از آن‌ها را به قتل رساندند که هم‌اکنون محلی که به خاک سپرده شده‌اند در قسمتی جدا شده از فهرج به نام شهدا به‌عنوان زیارتگاه وجود دارد.

فهرج در کتب تاریخی

در کتاب یادگارهای یزد نوشته ایرج افشار به نقل از جامع مفیدی چنین آمده است که:

متوطنین فهرج و خویدک و فرافتر مجوس (یهودی و زرتشتی) بودند و در زمان عمربن خطاب که لشکر اسلام به فرموده او طلب یزجرد شهریار ...به خراسان می رفتند در میان ریگ شترانکه در بیابان طبس است بعضی از آن لشکری که اکثر صحابه و تابعین بودند راه گم کردند و بعد از تردد و تعب بسیار در حدود فهرج از ریگ بیرون آمدند و مردم فهرج را به اسلام دعوت کردند آن جماعت مهلت خواستند و نزل و علوفه سرانجام کرده بیرون فرستادند و مردم خویدک و فرافتر را طلبیده به ایشان مشورت نمودند و ایشان در قبول اسلام ابا نمودند و گفتند ما از دین قدیم بر نگردیم و با هم اتفاق نموده شبیخون برلشکر اسلام آوردند و بسیاری از صحابه و تابعین را شهید کردند مثل حویطب بن هانی خواهر زاده حضرت امیرالمؤمنین علی (ع)...و به جهت این حرکت شنیع خرابی در قریه فرافتر راه یافته به مرور خراب شد الحال از آن اثری باقی نمانده الا بعضی دیوارهای قلعه که جهت عبرت برجاست...

جاذبه ها

جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی

از جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی دهستان فهرج می‌توان به آثار زیر اشاره نمود:

مسجد جامع فهرج، مجموعه تاريخی شهدای فهرج، آب انبار حسينيه، قلعه فهرج، مسجد علاقبندی یا علی قوندی (از این مسجد تنها خرابه‌هایی مثل گچبری‌های زیبا باقی مانده است)، چاه چهل دختران و بسیاری دیگر از آثار باستانی

منابع
  1. میردهقان اشکذری سید فضل اله. بررسی و تحلیل بافت تاریخی روستای خویدک براساس گاهنگاری دوره‌های تاریخی. مسکن و محیط روستا. ۱۳۹۹; ۳۹ (۱۶۹) :۴۷-۶۰.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.