تقسیمات کشوری در ایران

تقسیمات کشوری

ساختار تقسیمات کشوری در ایران بدین شیوه‌است:

  1. کشور (وزیر کشور)
  2. استان (استاندار)
  3. شهرستان (فرماندار) و (فرماندار ویژه)
  4. بخش (بخشدار)
  5. دهستان (دهدار)

کشور ایران به چندین استان و هر استان به چند شهرستان و هر شهرستان به تعدادی بخش و هر بخش به چند دهستان تقسیم می‌شود.

مرکز کشور پایتخت نام دارد، مرکز هر استان، مرکز استان، مرکز هر شهرستان، مرکز شهرستان، مرکز هر بخش، مرکز بخش و مرکز هر دهستان، مرکز دهستان نام دارد.

واحدهای اداری مربوط به مسئولان نامبرده در بالا به ترتیب وزارت کشور، استانداری، فرمانداری، بخشداری و دهداری نام دارند.

واحد تقسیمات کشوری ایران نام پیش از سال ۱۳۱۶ مسئول در تقسیمات کنونی مسئول در تقسیمات پیشین
کشور ممالک محروسه وزیر کشور شاه
استان ایالت استاندار حاکم ایالتی
شهرستان ولایت فرماندار و فرماندار ویژه حاکم، والی
بخش بلوک بخشدار نایب‌الحکومه
دهستان بلوک/قصبه دهدار سر بلوک‌باشی
شهر شهر شهردار رئیس بلدیه
روستا قریه دهیار کدخدا

تعریف قانونی استان
نوشتار(های) وابسته: استان‌های ایران

ماده ۹ قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۲ تیر ۱۳۶۲ مجلس شورای اسلامی ماده ۹: «استان»، واحدی از تقسیمات کشوری است با محدوده جغرافیایی معین که از به هم پیوستن چند شهرستان همجوار با توجه به موقعیتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی تشکیل می‌شود.[2]

تبصره ۱-وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند با تصویب هیئت وزیران با انتزاع و الحاق روستاها، بخشها یا شهرستانهای مجاور، استانها را تعدیل نماید مگر آنکه به تصویب مجلس شورای اسلامی، ایجاد استان جدید ضروری شناخته شود. استان جدید باید حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته باشد.[2] تبصره ۲-مرکز استان یکی از شهرهای همان استان است که مناسب‌ترین کانون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آن استان شناخته می‌شود.[2]

آمار تقسیمات کشوری

براساس آخرین وضع تقسیمات کشوری تا پایان ۱۳۹۸ خورشیدی، کشور ایران از ۳۱ استان، ۴۴۸ شهرستان، ۱۰۹۹ بخش، ۲۶۳۷ دهستان و ۱۳۵۴ شهر، ۹۸۱۰۰ آبادی[3] و ۴۰ فرمانداری ویژه تشکیل یافته‌است:[4]

ردیفاستانمرکزشهرستانبخشدهستانشهرآبادیفرمانداری ویژه (درجه ۱)
هر مورد با ذکر منبع
۱ آذربایجان شرقیتبریز۲۱۴۶۱۴۴۶۴۳۰۷۰مراغه[5] - مرند[6] - میانه[7]
۲ آذربایجان غربیارومیه۱۷۴۱۱۱۴۴۷۳۶۶۰خوی[8] - میاندوآب[9] - مهاباد
۳ اردبیلاردبیل۱۱۳۰۷۳۲۹۱۸۶۳
۴ اصفهاناصفهان۲۴۵۱۱۲۷۱۱۰۳۶۲۵کاشان[10] - نجف آباد[7]
۵ البرزکرج۶۱۳۲۹۱۷۴۷۳کرج
۶ ایلامایلام۱۰۲۷۵۰۲۶۱۱۲۷
۷ بوشهربندر بوشهر۱۰۲۵۴۸۴۰۸۶۲
۸ تهرانتهران۱۶۳۴۷۱۴۶۱۰۴۷شهرری - تهران
۹ چهارمحال و بختیاریشهرکرد۱۰۲۶۵۱۴۳۹۹۰
۱۰ خراسان جنوبیبیرجند۱۱۲۵۶۱۳۰۳۵۷۰طبس[11]
۱۱ خراسان رضویمشهد۳۳۷۹۱۷۵۸۳۷۳۹۰سبزوار - نیشابور - تربت حیدریه - مشهد
۱۲ خراسان شمالیبجنورد۸۱۹۴۵۲۴۱۲۹۷
۱۳ خوزستاناهواز۲۷۶۷۱۴۴۸۳۶۴۳۴آبادان[12] - دزفول[13] - خرمشهر
۱۴ زنجانزنجان۸۱۷۴۸۲۱۱۲۱۲
۱۵ سمنانسمنان۸۱۵۳۱۲۰۲۲۲۰شاهرود[14]
۱۶ سیستان و بلوچستانزاهدان۲۰۵۰۱۱۵۴۷۱۰۰۱۴ایرانشهر - زابل - چابهار
۱۷ فارسشیراز۳۶۹۴۲۰۵۱۱۳۸۳۸۲جهرم - داراب[15] - فسا - لارستان - مرودشت - کازرون[16]
۱۸ قزوینقزوین۶۱۹۴۶۲۵۱۱۵۲
۱۹ قمقم۱۵۹۶۳۶۱
۲۰ کردستانسنندج۱۰۳۱۸۶۳۲۱۸۸۷سقز[17]
۲۱ کرمانکرمان۲۳۵۸۱۵۱۷۲۱۱۷۶۹سیرجان[18] - رفسنجان[19]
۲۲ کرمانشاهکرمانشاه۱۴۳۲۸۷۳۴۳۱۵۰
۲۳ کهگیلویه و بویراحمدیاسوج۸۱۹۴۵۱۸۲۲۶۶
۲۴ گلستانگرگان۱۴۲۷۶۰۳۳۱۰۴۷گنبد کاووس
۲۵ گیلانرشت۱۶۴۳۱۰۹۵۲۲۹۰۶
۲۶ لرستانخرم‌آباد۱۱۳۱۸۷۲۷۳۴۶۷بروجرد[20]
۲۷ مازندرانساری۲۲۵۷۱۳۱۶۱۳۶۰۵بابل - آمل[21] - تنکابن
۲۸ مرکزیاراک۱۲۲۳۶۶۳۴۱۵۷۵ساوه[22]
۲۹ هرمزگانبندرعباس۱۳۳۹۸۵۴۲۲۲۷۰میناب[23]
۳۰ همدانهمدان۹۲۵۷۳۳۱۱۲۰۸ملایر[24]
۳۱ یزدیزد۱۰۲۱۴۵۲۱۴۰۱۸

تقسیمات منطقه‌ای استان‌های کشور
نوشتار اصلی: منطقه‌بندی استان‌های ایران

در روز سه‌شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۲ عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران گفت: «طرح منطقه‌ای کردن استان‌های کشور و تقسیمات جدید کشوری از سوی وزارت کشور در دست بررسی و مطالعه است.» وی افزود: «اجرای این طرح نیازمند اصلاح قانون است و مسیر طولانی خواهد داشت، اما وزارت کشور به شکل قراردادی برای هر چهار یا پنج استان کشور به صورت یک منطقه برنامه‌ریزی کرده‌است.»[25] این طرح یک طبقه‌بندی داخلی مربوط به وزارت کشور با اهداف توسعه بهتر است که همان سال با ۵ منطقه‌بندی تعیین گردیده‌است.

جستارهای وابسته

منابع
  1. «درگاه ملی آمار». amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۱۹.
  2. «قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب ۶۲/۴/۱۵ با اعمال اصلاحات مورخ ۸۹/۱۲/۴ در متن ماده». khorasan.ir. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۱۹.
  3. «خلاصه گزارش فایل جغرافیایی ۱۳۹۸» (PDF). درگاه ملی آمار. ۲۹ اسفند ۱۳۹۸.
  4. جدول تعداد عناصر و واحدهای تقسیمات کشوری خرداد ماه سال ۱۳۹۱ بایگانی‌شده در ۳ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور
  5. «فرمانداری ویژه شهرستان مراغه». معاونت استانداری آذربایجان شرقی.
  6. «فرمانداری ویژه شهرستان مرند». معاونت استانداری آذربایجان شرقی.
  7. «فرمانداری ویژه شهرستان میانه». پرتال وزارت کشور. ۲۷ فروردین ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۴.
  8. «فرمانداری ویژه شهرستان خوی».
  9. «فرمانداری ویژه شهرستان میاندوآب».
  10. «فرمانداری ویژه شهرستان کاشان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۵.
  11. «فرمانداری ویژه شهرستان طبس».
  12. «فرمانداری ویژه شهرستان آبادان». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۱۵.
  13. «فرمانداری ویژه شهرستان دزفول». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
  14. «فرمانداری ویژه شهرستان شاهرود». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹.
  15. «تصویب ایجاد فرمانداری ویژه در شهرستان داراب». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۲ آبان ۱۳۹۸.
  16. اضافه شدن 7 شهرستان جدید در استان فارس با تصویب دولت. ایلنا
  17. «فرمانداری ویژه شهرستان سقز».
  18. «فرمانداری ویژه سیرجان».
  19. «فرمانداری ویژه رفسنجان».
  20. «فرمانداری ویژه شهرستان بروجرد».
  21. فرمانداری ویژه در شهرستانهای بابل و آمل دایر می‌شود بایگانی‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine استانداری مازندارن
  22. «فرمانداری ویژه شهرستان ساوه».
  23. «فرمانداری ویژه شهرستان میناب». استانداری هرمزگان. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۵.
  24. «فرمانداری ویژه شهرستان ملایر».
  25. [خبر طرح منطقه‌ای کردن استان‌های کشور http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&Id=233301 بایگانی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine]

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.