بندرعباس

بَندَرعَبّاس مرکز استان هرمزگان و یکی کلان‌شهرهای رسمی ایران است که در جنوب ایران قرارگرفته است. شهر بندرعباس پس از شهر شیراز، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر در جنوب ایران است. شهر بندرعباس مرکز شهرستان بندرعباس و یکی از نام‌های پیشین آن بندر گمبرون بوده که با لشگرکشی شاه عباس یکم و بیرون راندن پرتغالی‌ها از ایران نامش به بندرعباس تغییر یافته‌است.

بندر عباس
بندِر
ساعتگرد از بالا:
نمایی از بلوار طالقانی، معبد هندوها، نمایی از منطقه قلعه‌شاهی، نمای هوایی از بندرعباس در شب و یک پارک ساحلی

نشان شهرداری
کشور ایران
استانهرمزگان
شهرستانبندرعباس
بخشمرکزی
نام(های) دیگربندرگمبرون ، بَندِر
نام(های) پیشینگمبرون، گامرون، جرون، بندر مبارکه عباسی
مردم
جمعیت۵۲۶٬۶۴۸ در سال ۱۳۹۵[1]
جغرافیای طبیعی
مساحت۷۱ کیلومتر مربع
ارتفاعصفر تا ۲۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۲۶/۵
میانگین بارش سالانه۱۷۲٬۴ میلیمتر
اطلاعات شهری
شهردارعباس امینی زاده
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۶
وبگاهhttp://bandarabbas.ir
شناسهٔ ملی خودرو ایران۸۴
بندر عباس

بندرعباس بزرگترین بندر ایران[2] است، علاوه‌بر آن مجتمع بندری شهید رجایی و بندر شهید باهنر به‌عنوان نقطه اتکای اقتصاد ایران در جهت جابه‌جایی کالا و نیز وجود کارخانه‌های پرشمار و بزرگ صنعتی؛ بندرعباس را به شهری مهم در زمینهٔ بازرگانی و صنعت کشور همچنین منطقه مبدل کرده‌است.[3]

فاصله بندرعباس تا تهران ۱۲۸۷ کیلومتر، تا تبریز ۱۸۰۰ کیلومتر ، تا اصفهان ۹۳۳ کیلومتر، تا شیراز ۵۷۷ کیلومتر و تا کرمان ۴۹۱ کیلومتر است.[4]

بندرعباس به دلیل شرایط ویژه خود همواره پذیرای مهمانان بسیاری از همه نقاط ایران است و جمعیت این شهر در فصل‌های مختلف سال متفاوت است و همین شرایط موجب شده تا این شهر به یکی از مقصدهای گردشگری دریایی جنوب کشور[5][6] تبدیل شود.

در سال ۱۶۲۲ میلادی، سپاهیان شاه‌عباس با فرماندهی سردار ایرانی امام‌قلی خان توانستند پرتغالی‌ها را در جنوب شکست دهند و به افتخار این پیروزی گمبرون به بندرعباس تغییر نام یافت.[3] شهردار کنونی شهر بندرعباس عباس امینی‌زاده است که از شهریور ۱۳۹۲ تاکنون این مسئولیت را برعهده دارد.[7] امام جمعه کنونی شهر بندرعباس محمد عبادی‌زاده است که از تیر ۱۳۹۸ تاکنون این مسئولیت را برعهده دارد.[8]

شهر های خواهر خوانده

بندر بوسان،کره جنوبی

جغرافیا

موقعیت

شهر بندرعباس که در جنوب استان هرمزگان واقع شده از شمال به ارتفاعات و کوه‌ها و از جنوب به دریا منتهی می‌شود؛ بنابراین شیب عمومی شهر در راستای شمال به جنوب است. بخش بزرگ و چشمگیری از شهر از جمله محله سورو در جنوب‌غربی شهر و جنوب خیابان امام‌خمینی حد فاصل خور نایبند (شیلات) و خورگورسوزان و جنوب محله نخل ناخدا دارای سطحی هموار بوده و از ارتفاعی بین ۰٫۶ متر تا حداکثر ۵ از سطح دریا برخوردار است.

نزدیک‌ترین شهر به بندرعباس شهر قشم (مرکز جزیره قشم) با حدود ۲۸ کیلومتر[9] و فاصله بندرعباس تا تهران ۱۲۸۱ کیلومتر[10] است.

مناطق شهری
تقسیم‌بندی مناطق بندرعباس

شهر بندرعباس از ۴ منطقه و ۱۲ناحیه شهرداری [11][12][13] تشکیل شده‌است:

منطقه ۱ (منطقه شرقی)

از میدان دفاع مقدس تا پل رسالت[11] و شامل محله‌هایی همچون شهرک نبوت، شهرک طلاییه، شهرک الهیه جنوبی، شهرک الهیه شمالی، شهرک سجادیه، شهرک توحید، شهرک گاز (فجر)، داماهی، شهرک انصارالمهدی، گلشهر جنوبی، گلشهر شمالی، محله نخل ناخدا، قریشی‌ها، کوی خلیج‌فارس، زعفرانیه

نمای هوایی از شهر بندرعباس در شب - اسفند ۱۳۹۷

منطقه ۲ (شرق رو به مرکز)

از پل رسالت تا میدان امام‌خمینی (پارک شهر)[11] و شامل محله‌هایی همچون گلشهر جنوبی، گلشهر شمالی، شهرک طلوع، کوی ولیعصر، نایبند شمالی، نایبند جنوبی، شهرک امام‌رضا، آزادگان، چاهستانی‌ها، خواجه‌عطا

منطقه ۳ (منطقه مرکزی)
از میدان امام‌خمینی (پارک شهر) تا میدان شهدا (یادبود)[11] و شامل محله‌هایی همچون بیست متری شاهد، درخت سبز، شیر اول، شیر دوم، شیر سوم، سه‌راه برق، شاه‌حسینی، پُشت‌بند، سَرریگ، شهناز، کوی فرهنگیان شمالی و جنوبی، سیم‌بالا، مغ‌پیرمرد (نخل پیرمرد)، دوراهی ایسینی، سربالایی کمربندی، محله شهید جعفری، پل خواجو، نظرآباد، الشهدا، سیدکامل، چهار برق، محله سیاه‌ها، قلعه‌شاهی، چهارباغ، محله اوزی‌ها، سیدکامل، چاه‌محمودی، شهرک پیامبراعظم.

منطقه ۴ (منطقه غربی)

از میدان شهدا (یادبود) تا میدان قائم (بندر شهید باهنر)[11] و شامل محله‌هایی همچون شمیلی‌ها، گل‌کنی نو، محله پشت‌شهر، حسین‌آباد، شهرک بهشتی، استمبیک (۲۲بهمن)، اسلام‌آباد، کوی پلیس، بهشت زهرا، محله دوهزار، ششصد دستگاه، امیرآباد جنوبی، شهرک نصر، سورو، شهرک امام، شهرک باهنر، بندر شهیدرجایی، شهرک نیروی دریایی (هدیش)

آب و هوا

آب و هوای این شهر گرم و مرطوب است. به‌طور کلی در بندرعباس از نیمه آبان تا نیمه فروردین دارای آب‌وهوای مطبوعی است. ماه‌های اردیبهشت و خرداد هوا خشک، ماه‌های تیر تا مهر دارای آب و هوای مرطوب است. دمای هوای شهر بندرعباس در گرم‌ترین روزها به ۵۲ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۲درجه سانتیگراد می‌رسد. میانگین بارش بندرعباس در حدود ۲۰۰ میلی‌متر است.

داده‌های اقلیم بندرعباس
ماه ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر سال
سابقهٔ بیش‌ترین °C (°F) ۳۲٫۰
(۹۰)		 ۳۳٫۰
(۹۱)		 ۳۹٫۰
(۱۰۲)		 ۴۲٫۰
(۱۰۸)		 ۴۷٫۰
(۱۱۷)		 ۵۱٫۰
(۱۲۴)		 ۴۸٫۰
(۱۱۸)		 ۴۶٫۰
(۱۱۵)		 ۴۵٫۰
(۱۱۳)		 ۴۲٫۰
(۱۰۸)		 ۳۸٫۰
(۱۰۰)		 ۳۲٫۰
(۹۰)		 ۵۱
(۱۲۴)
میانگین بیش‌ترین °C (°F) ۲۳٫۵
(۷۴)		 ۲۴٫۴
(۷۶)		 ۲۷٫۷
(۸۲)		 ۳۱٫۶
(۸۹)		 ۳۶٫۳
(۹۷)		 ۳۸٫۴
(۱۰۱)		 ۳۸٫۲
(۱۰۱)		 ۳۷٫۷
(۱۰۰)		 ۳۶٫۸
(۹۸)		 ۳۵
(۹۵)		 ۳۰٫۴
(۸۷)		 ۲۵٫۵
(۷۸)		 ۳۲٫۱۳
(۹۰)
میانگین روزانه °C (°F) ۱۸٫۱
(۶۵)		 ۱۹٫۴
(۶۷)		 ۲۳٫۱
(۷۴)		 ۲۶٫۸
(۸۰)		 ۳۱٫۲
(۸۸)		 ۳۳٫۷
(۹۳)		 ۳۴٫۴
(۹۴)		 ۳۴٫۰
(۹۳)		 ۳۲٫۵
(۹۱)		 ۲۹٫۶
(۸۵)		 ۲۴٫۳
(۷۶)		 ۱۹٫۷
(۶۷)		 ۲۷٫۲۳
(۸۱٫۱)
میانگین کم‌ترین °C (°F) ۱۲٫۱
(۵۴)		 ۱۴
(۵۷)		 ۱۷٫۵
(۶۴)		 ۲۰٫۹
(۷۰)		 ۲۴٫۷
(۷۶)		 ۲۸
(۸۲)		 ۳۰٫۳
(۸۷)		 ۳۰٫۱
(۸۶)		 ۲۷٫۷
(۸۲)		 ۲۳٫۵
(۷۴)		 ۱۸
(۶۴)		 ۱۳٫۵
(۵۶)		 ۲۱٫۶۹
(۷۱)
سابقهٔ کم‌ترین °C (°F) ۳٫۰
(۳۷)		 ۵٫۴
(۴۲)		 ۷٫۶
(۴۶)		 ۱۱٫۵
(۵۳)		 ۱۷٫۰
(۶۳)		 ۲۰٫۰
(۶۸)		 ۲۵٫۲
(۷۷)		 ۲۵٫۰
(۷۷)		 ۲۱٫۰
(۷۰)		 ۱۲٫۰
(۵۴)		 ۶٫۰
(۴۳)		 ۲٫۰
(۳۶)		 ۲
(۳۶)
بارندگی میلی‌متر (اینچ) ۳۹٫۷
(۱٫۵۶)		 ۴۷٫۵
(۱٫۸۷)		 ۳۴٫۸
(۱٫۳۷)		 ۱۰٫۷
(۰٫۴۲)		 ۴٫۸
(۰٫۱۹)		 ۰٫۰
(۰)		 ۰٫۶
(۰٫۰۲)		 ۲٫۲
(۰٫۰۹)		 ۰٫۸
(۰٫۰۳)		 ۱٫۳
(۰٫۰۵)		 ۵٫۰
(۰٫۲)		 ۲۴٫۰
(۰٫۹۴)		 ۱۷۱٫۴
(۶٫۷۴)
میانگین روزهای بارندگی (≥ ۱.۰ mm) ۳٫۳ ۳٫۱ ۲٫۶ ۱٫۳ ۰٫۲ ۰ ۰٫۱ ۰٫۲ ۰٫۱ ۰٫۱ ۰٫۴ ۲٫۳ ۱۳٫۷
درصد رطوبت ۶۴ ۶۸ ۶۷ ۶۴ ۶۱ ۶۴ ۶۸ ۶۹ ۶۷ ۶۴ ۶۱ ۶۳ ۶۵
میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب ۲۲۰٫۱ ۲۱۱٫۹ ۲۲۴٫۹ ۲۴۲٫۴ ۳۱۲٫۷ ۳۰۲٫۲ ۲۶۴٫۶ ۲۷۰٫۱ ۲۷۰٫۱ ۲۸۳٫۴ ۲۵۱٫۲ ۲۲۸٫۸ ۳٬۰۸۲٫۴
منبع: NOAA (1961-1990)[14]

برف

همه ساله در کوه هُماگ با ارتفاع ۳۲۶۷متر ـ بلندترین کوه استان هرمزگان ـ در شمال دهستان سیاهو قرار دارد بارش برف را به خود می‌بیند.

در روز ۱۶ دی ماه۱۳۹۲ برف ارتفاعات کوه گنو با ارتفاع بیش از دو هزار و ۲۳۷ متر را سفیدپوش کرد.

پیشینه تاریخی
بندرعباس در سال ۱۶۸۱

مدارک معتبری در دسترس نیست که از چه زمان منطقه هرمزگان برای نخستین بار یک مرکز تجارت دریایی به عنوان بخشی از مسیرهای تجاری شده‌است. آنچه که مشخص است

بنابر گزارش هرودوت مورخ یونانی (۴۸۵–۴۲۰ پیش از میلاد) در زمان فرمانروایی داریوش بزرگ (بین ۵۸۶ و ۵۲۲ پیش از میلاد) فرمانده سلیاکوس که یک یونانی بوده به فرمان داریوش بزرگ از بندری در هرمزگان و شمال تنگه هرمز با کشتی به اکتشاف اقیانوس هند و دریای سرخ و ایجاد ارتباط دریایی با بنادر مهم آن دوران مانند چین و هند و لیبی پرداخته‌است.

در نتیجه گسترش مسیرهای تجارت آریایی از مرزهای چین به لیبی احتمال داده می‌شود یک شاخه از مسیرهای تجارت دریایی از طریق تنگه هرمز خواهد بود که یک نقطه اتصال طبیعی با مسیرهای تجارت فلات مرکزی ایران می‌شود.

البته پیشینه چند هزار ساله لنج‌سازی در کرانه شمالی خلیج فارس و به‌ویژه بندر کنگ نشان از آن دارد که پیشینه تجارت بیش از این است.[15]

بنابر گزارش مورخ یونانی لوسیوس فلاویوس (۸۶–۱۶۰ میلادی)، الکساندر نئارخوس (۳۲۵–۳۲۶ پیش از میلاد) فرمانده نیروی دریایی اسکندر از هند به ایران و آسیای مرکزی تا رودخانه سند - مرز آن دوران امپراتوری هخامنشی - لشکر کشی کرده‌است. نئارخوس با یک ناوگان از سی‌وسه کشتی جنگی بزرگ و کوچک و حدود دوهزار نفر نیروی نظامی بوده‌است. مورخ یونانی اعلام می‌کند نخستین منطقه‌ای که نئارخوس و ناوگان خود به خلیج فارسی می‌رسد هرمز است و این نخستین باری است که نام هرمز یا هُرمیزَد در متون تاریخی آورده می‌شود.

سراسرنمای نقشه ایران در ۱۸۱۴میلادی. بندرعباس و بخش بزرگی از هرمزگان بخشی از ایالت بزرگ کرمان بوده‌است

دوران پادشان هرمز از قرن دهم تا قرن هفدهم میلادی است. در دوران اوج خود به حکومت بخشی از شمال شبه جزیره عربستان هم می‌رسد؛ اما در حالت کلی بندر هرمز که احتمال می‌رود در دهانه خور تیاب کنونی و محدوده دشت هرمز و در محل باغات میناب کنونی بوده خود حاکم ایالت موغیستان و از زیرمجموعه‌های حکومت کرمان بوده‌است.

دوران اوج و شهرت هرمز در قاره‌های اروپا و آفریقا و آسیا و افسانه تجارت هرمز و بازارهای عجیب و غریب آن متعلق به قرن ۱۳ و ۱۴ میلادی و بنابر گزارش جهانگردانی چون مارکو پولو (۱۲۵۴–۱۳۲۴) میلادی در ایتالیا، ابن بطوطه (۱۳۰۴–۱۳۶۸) میلادی در مراکش و ژنگ وی (۱۳۷۱–۱۴۳۵) میلادی در چین است.

ایلیا پائولوویچ پطروشفسکی خاورشناس روس اندازه ناوگان هرمز را تا ۵۰۰ کشتی یا قایق می‌داند که این این کشتی با توپ مسلح نبودند.

نام‌های پیشین

برای بررسی نام‌های بندرعباس باید نظری تحلیلی به تاریخ آن داشت چراکه مردمان مختلف به تناسب ارتباطی که با بندرعباس داشتند به لفظ خود نامی بر این شهر نهادند. بندر، بندل، بندر گامرون، گامرون، گمبرون، گمرون، جرون، جرونات، جرونات عباسی، زرون، بندرعباسی و بندرعباس نام‌های این شهر بوده‌است. بعد از حمله اعراب مسلمان در قرن دوم هجری، فرار زرتشتیانی که از مسیر دریا به هند گریختند از این منطقه و هرمز قدیمه اتفاق افتاده‌است.

به اعتراف خود زرتشتیان تا اواخر قاجاریه نیز آخرین آن‌ها از بندرعباس به هند رفته‌اند. بسیاری از تجار ثروتمند کرمان و یزد و … هم از زرتشتیان بودند که در این منطقه تجارت می‌کردند و به تفصیل در مقدمه کتاب از جرون تا بندرعباسی احمد سایبانی در خصوص تجارت زرتشتیان در این منطقه گفته شده‌است. وجود نام‌های زرتشتی مثل هرمز، هورمودر، در هو، مغستان، گبرانی نشان از تسلط زرتشتیان و گبرها بر این منطقه دارد. طبق کتاب اعلام الناس فی احوال بندرعباس نوشته محمد علی مینابی بندرعباسی معروف به سدیدالسلطنه کبابی که حدود یک قرن پیش درباره بندرعباس نوشته شده در نامه‌های ارسالی قبل از حضور پرتغالی‌ها به حکومت مرکزی ایران بندرعباس را بندر یا بندل نام نهادند لفظی که هم‌اکنون هم ساکنان منطقه از آن استفاده می‌کنند و بندل لفظی از لهجهٔ محلی است که لارستانیهای جنوب استان فارس برای بندرعباس به کار می‌برند؛ و این نشان از آن دارد که قبل از ورود پرتغالی‌ها هم بندر بوده‌است به نظر می‌آید تشکیل بندرعباس بعد از حمله مغول و ناامنی‌های پس از آن و سقوط هرمز قدیمه و مهاجرت پادشاه هرمز به جزیره هرمز و همچنین نامناسب بودن بندرگاه تجاری در هرمز قدیمه یا احتمالاً روستای تیاب در دهانه خور تیاب انجام شده‌است.

این که گفته می‌شود گمرون از خرچنگ به زبان پرتغالی یعنی کامارائو یا از خم رو در زبان محلی گرفته شده بی‌اساس است چرا که اگر محلی از قبل وجود داشته باشد را نمی‌توان اسم جدید برایش تعریف کرد و لزومی هم ندارد همچنین مردم محلی به خرچنگ سینگو می‌گویند که لفظی کاملاً فارسی است به معنی حرکت و خزش روی سینه، از طرفی از حدود هزار سال پیش تاکنون به علت پیدایش کاغذ اسامی تغییرات اندکی در تلفظ داشته‌است.

ایرانیان مسلمان شده زرتشتیان را گور یا گبر منطقه آنان را گبرانی می‌گفتند ولی می‌دانیم که گبر شاخه‌ای از دین زرتشت است که مرده‌های خود را دفن می‌کنند. سدید السلطنه می‌گوید که جرون یا جرونات به منطقه جغرافیایی می‌گویند نه الزاماً به شهر بندرعباس گمرون و گبرون و گمبرون و گمرونی و جرون و جارونات و جارونات عباسی و زرون نام‌هایی است که یک ریشه دارد و مردمان مختلف به تناسب خود بر آن نهادند و بندر و بندل و بندرعباس هم اسم حکومتی یا ایرانی آن هست.

هر قومی که بر این بندر تسلط یافته لفظ خود را گسترش داده‌است. اصل آن گبران و گوران است مثل کرمان و تهران و اصفهان و … که شاخه‌ای از دین زرتشتی است و اصل تجارت این منطقه در اختیار زرتشتیان بوده آخرین نقطه‌ای که زرتشتیان هم از ایران گریختند همین منطقه بوده‌است … زرتشتیان آن را گبرانی و زمان تسلط اعراب از آنجا که گاف نداشتند به جای آن جیم گذاشتند و آن را جرون یا جرونات یا جرونات عباسی نامیدند پرتغالی‌ها گمرون یا گمبرون نامیدند و ترکانی که به رهبری امام قلی برای پس گرفتن آن از پرتغالی‌ها تلاش می‌کردند جیم را به ز تلفظ کردند و زرون نامیدند.

نام بندرعباس
نوشتار(های) وابسته: فتح هرمز (۱۶۲۲)

در سال ۱۶۲۲ میلادی شاه عباس توانست با کمک انگلیسی‌ها و سردار ایرانی امام قلی خان پرتغالی‌ها را شکست دهد. به افتخار این پیروزی بندر گمبرون به بندرعباس تغییر نام داد.

در تقسیمات کنونی کشوری شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان و یکی از مهم‌ترین مراکز راهبردی و بازرگانی ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان است.

ساحل بندرعباس در عصر صفویه

مردم‌شناسی و فرهنگ

جمعیت

جمعیت بندرعباس را نمی‌توان به‌طور دقیق عنوان کرد زیرا از بومیان و مهاجرین تشکیل شده و تعداد مهاجرین بنا به فصول سال متغیر است اما به استناد نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر بندرعباس ۵۲۶٬۶۴۸[1] نفر اعلام شده‌است.

دین و مذهب
دو دختر از یک خانواده شیعه امامی ، در هنگام عزاداری ماه محرم ، در بندرعباس.

مردم بندرعباس اکثریت مسلمان و از پیروان مذاهب شیعه و سنی هستند. اهل سنت بیشتر در محله‌های اوزی‌ها، سورو و شغو (شهرک توحید) زندگی می‌کنند.

زبان
نوشتار اصلی: گویش بندری

زبان اهالی بندرعباس بندری که یکی از گویش‌های زبان فارسی است که ویژگی‌های فارسی کهن را حفظ کرده‌است.
از سوی دیگر به خاطر روابط بازرگانی شماری از وام‌واژه‌های اروپایی (نمونه:tawāl، از واژه towel انگلیسی به معنی حوله) و عربی، هندی نیز در آن دیده می‌شود. در بندرعباس به دلیل تنوع قومی و نژادی نیز این گویش در محله‌های مختلف آن نظیر نایبند خواجه عطا، سورو، پشت شهر و مغ ناخا (نخل ناخدا)، شغو (شهرک توحید) شهرها و روستاهای کوچک اطراف با لهجه‌های مختلف صحبت می‌شود[16]

رسوم و سنت‌ها
  • حنابندان:

حنابندان یکی از آداب و رسوم عروسی در بندرعباس است. در شب حنابندان زنان شرکت‌کننده بندرعباسی دستشان را با آغشتن به ظرف حنایی که دور تا دور مراسم گرداننده می‌شد رنگ می‌کنند.

  • زار: مراسم زار همراه با گونه‌ای موسیقی که موسیقی زار نام دارد، برای بیرون کردن مرض از جسم بیمار اجرا می‌شود.
  • روز دمور: در گذشته خانواده‌ها همراه با کودکان و گاه اقوام نزدیک خود به باغهای مجاور شهر، به‌ویژه نخلستان‌ها می‌رفتند و ضمن صرف ناهار در آنجا به کمک طنابی که از برگ درخت خرما بافته می‌شود و چیلک chilak نام دارد، تابی به دو درخت خرما می‌بستند که به آن دمور می‌گویند. کودکان با آن تا غروب بازی می‌کرده و عصر هنگام همگی به خانه‌هایشان بازمی‌گشتند. البته این رسم امروزه کمتر انجام شده اما در گذشته اکثریت غریب به اتفاق مردم آن را انجام می‌دادند.
  • روز نوروزی مرده‌ها: در قدیم در بندرعباس یک هفته قبل از عید سفره‌ای در خانه خود یا به شکل اشتراکی در منزل اقوام یا همسایگان می‌انداختند که به آن نوروزی مرده‌ها گفته می‌شود. این سفره که به مناسبت یادبود اموات در آخرین روزهای سال انداخته می‌شود، شامل غذاهایی بود که هر کس به منظور خیرات برای اموات خود می‌ریخت و در آن قرار می‌داد. یکی از اصلی‌ترین موادی که جهت خیرات در این سفره گذاشته می‌شود، خرمای مالیده‌ای است که از تابستان در مشک بدین منظور ذخیره می‌شده. این خرما را همراه با باقلا پلو یا شیر در این روز صرف می‌کردند.

این مراسم در روستای سیاه مغان رواج دارد.

  • روز سفره اموات: در این روز که ده روز قبل از مراسم آن انجام می‌شود، هرکس به فراخور وضعیت مادی و اقتصادی اش برای خیرات اموات خود غذا یا میوه و شیرینی تهیه کرده و تمام روز در خانه خویش مراسم فاتحه و قرآن خوانی برگزار می‌کند. این مراسم سرانجام با خوردن شام در منزل صاحب خانه پایان می‌پذیرد. این مراسم با گذشت زمان به فراموشی سپرده شد؛ ولی در روستای روستای زیارت پیر چوگان همچنان رایج است.
  • زنبیل گردانیدن: رسم زنبیل گردانیدن نیز از آیین‌های مرسوم در بندرعباس و استان هرمزگان است. در هرمزگان گاهی اتفاق می‌افتد که بچه‌ای در سن ۱۸ ماهگی یا دو سالگی به اصطلاح محلی پا نگرفته و راه نمی‌افتد. پدر و مادر طفل، برای راه افتادن بچه خود، یک روز بر و بچه‌های همسایه را خبر می‌کنند و فرزند خودشان را در یک زنبیل که با پوشال درخت خرما، درست شده؛ می‌گذارند و آن را به دست بچه‌های همسایه می‌سپارند تا زنبیل محتوی بچه را به در حداقل شش خانه ببرند.

بچه‌ها با ترتیب خاصی دو طرف زنبیل را گرفته و در حالی که زنبیل را مثل یک تخت روان حرکت می‌دهند با صدای بلند این عبارت را می‌خوانند: کندو پا نداره، خیرش بکن به کندو، تا کندو پا بگیره، کندو پا نداره، خیرش بکن … بعد با همان تشریفات زنبیل را به در خانه‌های دیگر می‌برند و عبارات بالا را دسته جمعی می‌خوانند و این کار در حدود دو ساعت طول می‌کشد، در خاتمه مراسم دوباره زنبیل محتوی بچه را به خانه پدر و مادر طفل برگردانیده و بچه را تحویل می‌دهند. اهالی عقیده دارند که بعد از انجام چنین مراسمی، طفل پا می‌گیرد و راه می‌افتد.

  • قربانی برای ریزش باران: بر اساس یک رسم قدیمی، همه ساله در استان هرمزگان به خصوص؛ جزیره قشم برای ریزش به موقع باران یا ریزش زودتر و بیشتر باران، تعداد قابل توجهی گوسفند قربانی می‌کنند و گوشت آن‌ها را به صورت خورش درآورده و به همراه برنج بین مستمندان توزیع می‌نمایند. مراسم در بیرون شهر صورت می‌گیرد و پیش از هر کاری اهالی به خواندن نماز می‌ایستند و سپس گوسفندها را ذبح می‌کنند، هم‌زمان با فراهم کردن مراسم قربانی، آب انبارهای خود را که در محل به نام برکه معروف است؛ تخلیه و تمیز کرده و منتظر ریزش باران می‌مانند.
  • قبله دعا (دعای طلب باران): قبله دعا از سنت پیامبران و یکی از مراسم قدیمی مردم استان هرمزگان است که تا به امروز هم‌چنان زنده است. این مراسم برای مردم بومی جنبه مقدسی پیدا کرده‌است. در سال‌هایی که باران به موقع نمی‌بارد و آب برکه‌ها و چاه‌ها کم می‌شود و دشت‌ها و صحراها سبز نمی‌شوند، و خشک سالی شود مردم منطقه مطابق رسوم قدیمی برای طلب باران آیینی را اجرا می‌کنند که به آن اصطلاحاً قبله دعا گفته می‌شود. رسم قبله دعا را با صلاحدید یکی از ریش سفیدان و افراد با ایمان محل در یک روز جمعه برگزار می‌کنند. در این روز همه اهالی از پیر و جوان، زن و مرد، به محلی خارج از شهر می‌روند. آن‌ها کودکان را بخاطر اینکه معصوم و بی گناه هستند و دعاهایشان زودتر اجابت می‌شود، با خود همراه می‌کنند. پس از رسیدن به محل مورد نظر که معمولاً روی تپه‌ای واقع است شروع به خواندن دعا و نماز می‌کنند. پس از آن اقدام به قربانی کرده و از گوشت قربانی نذری می‌پزند. با غذای نذری فقرا و مساکین را اطعام می‌کنند و با دعا و خیرات از خدا می‌خواهند برای آن‌ها باران بفرستد. آداب ظاهری خاص خود را دارد، آدابی همچون سه روز روزه بودن قبل از نماز و دعا، نپوشیدن لباس فاخر، پیاده رفتن به مراسم قبله دعا و …..

بنادر تجاری

بندر شهید رجایی و بندر شهید باهنر به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی، به عنوان نقطه اتکای بندرعباس در جهت جابه‌جایی کالا و سرمایه در اشکال مختلف، نتایج اقتصادی به سزایی برای استان هرمزگان به همراه داشته و بندرعباس را به منطقه ویژه اقتصادی معادن، فلزات، کشتی‌سازی و صادرات و واردات کالا تبدیل کرده‌است.

جاذبه‌های گردشگری

آثار تاریخی
مسجد جامع اهل سنت
  • عمارت کلاه فرنگی قدیمی‌ترین بنای تاریخی بندرعباس است که بیش از سه قرن قدمت دارد و توسط هلندی‌ها ساخته شده‌است. این بنا در مجاورت اسکله قدیم بندرعباس رو به دریا و در بلوار طالقانی در محوطه حوزه علمیه قرار دارد.[17]
  • حمام گله‌داری که به حمام شاه عباسی هم معروف بوده از پنج گنبد بزرگ و کوچک تشکیل شده و ازجمله بناهای دوره قاجاری در بندرعباس است. این بنا که در محله قلعه‌شاهی (اوزی‌ها) واقع شده به همت حاج احمد گله‌داری مرمت شده‌است.
  • معبد هندوها با معماری زیبا و منحصر به‌فردش یادگار حضور هندوهای مقیم بندرعباس در زمان قاجاریه است و با نام «بُتِ گورُن» هم شناخته می‌شود. این معبد در چهارراه برق مرکز شهر بندرعباس قرار دارد.
  • خانه احمدی یکی از آثار تاریخی دوره قاجاریه در بندرعباس بود که در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده بود. این بنا در سال ۱۳۹۶ از سوی مالکان آن تخریب شد.[18]
  • بادگیر منبر گپ مربوط به اواخر دوره قاجار است و در حدفاصل چهارراه برق و بلوکی در مرکز شهر بندرعباس واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۷۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
  • حمام گپ (بزرگ) بزرگ‌ترین حمام تاریخی بندرعباس و مربوط به دوره قاجار است و در خیابان امام موسی صدر، نرسیده به چهار راه سازمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
  • مجموعه آب انبارهای موزه (بُرکه‌های باران) شامل شش برکه یا آب انبار مربوط به دوران صفویه‌است و در گذشته از منابع ذخیره آب شیرین در بندرعباس بوده و هر برکه دارای چهار دهانه اصلی برای برداشت آب است. این برکه‌ها که در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده در فضای وسیعی در محله استمبیک در خیابان ۲۲ بهمن در پشت موزه خلیج فارس قرار دارد.

چشمه آب‌گرم گنو

این مجتمع تفریحی در فاصله ۳۴ کیلومتری از شمال‌شرقی بندرعباس قرار دارد. علاوه‌بر وجود چشمه آب‌گرم، شهربازی و مجتمع‌های گردشگری هم در این مجتمع ساخته شده تا گردشگرانی که به این منطقه می‌آیند از نظر امکانات رفاهی و تفریحی مشکلی نداشته باشند.[3][19]

کوه گنو، روستای سیاهو، هماگ _چشمه آب‌گرم گنو، چشمه آب‌گرم خورگو، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم کشکوئیه، چشمه آبگرم نیان، چشمه آبگرم چستانه، کوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل کوه شب، سیخوران، بنوزاکین، چشمه آبگرم باری، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فین، جنگل‌های کوهشاه، منطقه بخوان، چشمه آبگرم تیربوئیه (نزدیک شهر فین) و بنگلایان از جمله آثار جاذبه‌های طبیعی شهرستان بندرعباس هستند که در نزدیکی شهر بندرعباس قرار دارند.

امامزاده سیدمظفر

سید مظفر بن موسی بن جعفر از سالیان دور مورد توجه عموم مردم به‌ویژه مردم استان هرمزگان بوده و هر ساله پذیرای زائران بی‌شمار مشتاق خود است. امامزاده سیدمظفر نوه امامزاده عبدالله بن موسی بن جعفر الکاظم است، در سال ۴۰۲ه‍.ق در این محل وفات یافته‌است.

مصلی (مسجد جامع)

این مسجد بزرگترین مسجد جامع کشور است که پس از گذشت سی و نه سال هنوز به بهره برداری نرسیده است.[20]

امامزاده سیدکامل

نسبت این امامزاده به نوه‌های موسی بن جعفر می‌دهند که در محله‌ای به همین نام (سیدکامل) واقع شده‌است.

امامزاده شاه محمدتقی

بنای این امامزاده در پیاده‌راه حافظ واقع در مرکز شهر بندرعباس و در نزدیکی بازار بزرگ جنب مسجد امام است.[21]

زیارتگاه خضر

این زیارتگاه به دوران بعد از اسلام تعلق دارد. مکان آن در کنار جادهٔ بندرعباس - سورو قرار دارد و هم‌اکنون در محوطهٔ پارکِ هتل هما واقع شده‌است. تاریخ بنای آن مشخص نیست و مورد توجه مردم محلی است.[22]

مسجد جامع بندرعباس

(مسجد جامع دلگشا) به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر بندرعباس دارای سابقه‌ای طولانی است و قدمت آن به ۲۶۴سال پیش برمی‌گردد که اولین بار توسط خیّر بزرگ «حاج زین‌العابدین ابوالقاسم اوزی» ساخته شد. بازسازی این مسجد در دوره جدید از سال ۱۳۸۲ شروع شد و پس از ۵سال کار ساخت آن به اتمام رسید.

مسجد ناصری

در سال ۱۳۰۴ هجری قمری ساخته شده و در سال ۱۳۸۶ خورشیدی بازسازی شده‌است. این مسجد در چهارراه بلوکی مرکز شهر بندرعباس قرار دارد.

مسجد صحراباغی

این مسجد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری بنا شده‌است.

مسجد گله‌داری

تاریخ ساخت آن مربوط به ۱۲۹۶ هجری قمری است.

ساحل سورو

یکی از جاذبه‌های بندرعباس است که در ضلع غربی شهر قرار گرفته. سورو که یکی از قدیمی‌ترین محلات بندرعباس است خانه‌های قدیمی رو به دریا دارد و ساحل شنی آن یکی از بهترین مکان‌ها برای پیاده‌روی است.[23][24]

بوستان ساحلی سورو

این بوستان در غربی‌ترین نقطه ساحلی بندرعباس قرار دارد و مسیر دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و فضای بازی کودکان هم در آن تعبیه شده‌است.[25][26]

پارک ساحلی غدیر

محوطه آسفالت دارای یک پرچم ایران قابل مشاهده از تمامی نواحی ساحلی که از آن برای اسکیت سواری و برگزاری مراسمات مختلف استفاده می شود.[27][28]

بوستان‌های ساحلی دولت و ولایت

[29]

پلاژ بانوان

این پلاژ که در ساحل سورو قرار دارد علاوه بر امکان شنا در دریا، دارای استخر روباز، سالن بدنسازی، سالن تی آر ایکس، سالن ماساژ، حمام مغربی و غیره است.[30][31]

باغ پرندگان

این باغ در در فاصله چهار کیلومتری جاده بندرعباس- میناب درون مجموعه بزرگ طبیعت (پارک جنگلی جهاد) قرار گرفته و متشکل از ۷ زون (۴زون مسقف و ۳ روباز) و ۲۵ قفس از گونه‌های مختلف پرندگان است.[32][33]

تفرجگاه کوهستانی پنجه‌علی

این تفرجگاه که در منطقه شمالی بندرعباس قرار دارد از گذشته‌های به‌واسطهٔ وجود زیارتگاه پنجه علی یکی از مکان پررفت‌وآمد شهروندان بندرعباس بوده‌است.[34]

هوباد (آب‌گرم) چک‌چک

این اثر طبیعی یک منطقه بکر دیدنی و گردشگری است که در حدود ۳ کیلومتری شمال شهر بندرعباس واقع شده‌است.[35]

موزه مردم‌شناسی خلیج‌فارس

موزه مردم‌شناسی خلیج‌فارس بزرگ‌ترین موزه هرمزگان است که در بلوار پاسداران محله ۲۲ بهمن قرار دارد و در آن علاوه بر اشیای تاریخی، بخش‌هایی از وقایع تاریخی و فرهنگ و سنت‌های استان هرمزگان همچون بازار سنتی، آزادسازی قلعه هرمز و شیوهٔ صید و صیادی شبیه‌سازی شده‌است.[3]

موزه آب بندرعباس

این موزه در محوطه شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان واقع در منطقهٔ گلشهر قرار دارد و در آن اشیاء و شیوه‌های مختلف حمل و به‌دست‌آوردن آب در هرمزگان همچون جهله، گراشی، خمره‌های سنگی، چاه و چرخ گاوی به نمایش گذاشته‌شده‌است.[36][37]

میراث ناملموس

یکی از جاذبه‌های دیدنی بندرعباس شیوهٔ صید مُشتا است که با استفاده از جزر و مد انجام می‌شود. در این روش چوب‌هایی در ساحل کار گذاشته شده و با استفاده از تور حصاری ایجاد می‌شود، که هنگام بالا آمدن آب تعدادی آبزی وارد آن شده و با پایین رفتن آب، آبزیان داخل آن به وسیله صاحبان مشتاها صید می‌شوند.[38]

غذا و خوراکی

غذاهای دریایی همچون «هَواری، قلیه‌ماهی و قلیه میگو» و میان‌وعده‌های سنتی مثل «نان با سوراغ و مَهیاوه یا نخود و باقلهٔ داغ» هم از جمله خوردنی‌هایی است که در سفر به بندرعباس نباید از دست داد.[3]

مراکز تجاری

بندرعباس شهری است که هم بازارهای مدرن دارد و هم سنتی. مجتمع‌های «سیتی‌سنتر، مگامال، ستاره‌جنوب، ستاره‌شهر، زیتون، ملکه آسمان‌ها، پردیس، نخیل، نیلی و …» از جمله بازارهای مدرن و «بازار اوزی‌ها، بازار لاری‌ها و بازار قدیمی» هم ازجمله مراکز خرید سنتی این شهر هستند.

مجتمع‌های تجاری سیتی سنتر، زیتون، ستاره جنوب، نیلی، ستاره شهر، پردیس الهیه جنوبی، مگامال سرو، رویال و پاسارگاد و ملکه آسمان‌ها و کارگزاری در کنار بازارهای سنتی مثل بازار اوزی‌ها، بازار لاری‌ها، بازار شهرداری (این بازار در دهه هفتاد تخریب و فضای آن به طرح‌های عمرانی شهری جدید اختصاص یافت) و بازار روز فعال هستند. مراکز تجاری نور، صدف، مروارید و زیتون۲ و … نیز در حال ساخت است.

مراکز آموزشی و دانشگاهی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بندرعباس به شرح ذیل است:

رسانه

صداوسیما
نشانه صداوسیمای مرکز خلیج‌فارس
  • صدا و سیمای مرکز خلیج‌فارس پس از ارومیه دومین مرکز شهرستانی کشور است که در نیمه دوم سال ۱۳۴۷ در بندرعباس رسماً افتتاح و با یک فرستنده تلویزیونی ۵۰ واتی کار خود را آغاز کرد. ۵ ماه بعد در فروردین ۱۳۴۸ با نصب یک فرستنده یک کیلو واتی فعالیت رادیویی مرکز خلیج‌فارس نیز آغاز شد.
  • رادیوی مرکز خلیج‌فارس در آغاز کار، روزانه ۷ ساعت برنامه پخش می‌کرد و برخی از برنامه‌ها تولید محلی بودند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی صدای مرکز خلیج فارس تا مدتی تولید محلی نداشت و به تقویت برنامه‌های شبکه سراسری می‌پرداخت. تنها اخبار استان و اطلاعیه‌ها به‌طور مستمر تهیه و پخش می‌گردید. از سال ۱۳۵۸ مرکز مجدداً تولیدات محلی خود را شروع کرد به‌طوری‌که در آن سال بیش از ۵۰ ساعت تولید محلی در کارنامه مرکز ثبت گردیده‌است. پس از آن شاهد سیر صعودی تولیدات محلی صدای مرکز می‌باشیم. راه اندازی شبکه استانی صدای مرکز خلیج فارس با پخش روزانه ۱۴ ساعت برنامه در هشتم مرداد ۱۳۷۶ از مهم‌ترین دستاوردهای مرکز است.

مطبوعات

استان هرمزگان دارای ۵۸ نشریه محلی[39] است و دو نشریه صبح‌ساحل و دریا در گستره سراسری چاپ و توزیع می‌شوند. ندای هرمزگان، آوای خلیج‌فارس، بندر، صدف، سفیر جنوب، ارمغان بندر، دریای اندیشه، نگاه روز، آفتاب جنوب، شهروند هرمزگان، گامرون، مرجان از جمله نشریات محلی هرمزگان بوده که در قالب روزنامه، دو روزنامه، هفته‌نامه یا دو هفته‌نامه چاپ و منتشر می‌شوند.

همچنین اغلب خبرگزاری‌های اصلی کشور همچون ایرنا، مهر، ایسنا، اکونیوز و فارس در این استان نمایندگی دارند.

ترابری و مسافربری

فرودگاه

فرودگاه بین‌المللی بندرعباس که در شرق شهر قرار گرفته یکی از فرودگاه‌های پررفت‌وآمد کشور است روزانه پروازهای بسیاری به مقاصد داخلی و خارجی در آن آن انجام می‌شود. مقصد پروازهای بین‌المللی این فرودگاه دبی و جده (در زمان حج) است پروازهای داخلی نیز در مسیرهای بندرعباس به تهران، کیش، ابوموسی، چابهار، اصفهان، یزد، شیراز، رشت، مشهد، اهواز، کرمانشاه، ساری، تبریز و … انجام می‌شود.

در سال‌های حکومت پهلوی دوم از حدود سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۶ ناوگان ترابری هوایی ایران که شامل هواپیمایی DC3 و DC6 بود در محلی بنام بندکناران واقع در ۲۵کیلومتری جاده کنونی بندرعباس سیرجان (باباغلام) اقدام به انجام پرواز می‌کرد.[40]

از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۴۹ فرودگاه بندرعباس به محل دیگری که در بلوار جمهوری اسلامی ـ که هم‌اکنون به نام محله فرودگاه قدیم مشهور است و بخشی از بیمارستان شهید محمدی در آن واقع شده - انتقال یافت. کار ساخت فرودگاه کنونی که در سال ۱۳۴۹ ساخت باند آن به اتمام رسیده بود در سال ۱۳۵۰ پس از تکمیل پایانه و نصب کامل دستگاه‌های ناوبری این فرودگاه رسماً افتتاح شد.

پایانه مسافربری

پایانه مسافربری خلیج فارس تنها پایانه مسافربری اتوبوسی شهر بندرعباس است که در محلهٔ نخل‌ناخدا و در بلوار خلیج‌فارس قرار دارد. روزانه از پایانه سفرهای متعددی به شهرهای مختلف کشور انجام می‌شود.[41]

شبکه راه‌آهن

راه‌آهن از دیگر محورهای ارتباطی که از نظر حجم مسافر و ترابری کالا به کلیه نقاط ایران درصد بالایی را به خود اختصاص داده‌است. از شهر بندرعباس روزانه چندین قطار مسافری و باری به مقصد تهران حرکت می‌کند. در طول هفته قطارهای دیگری هم به مقصد اصفهان و مشهد هم مسافرین را جابجا می‌کند.[42][43]

پایانه سفرهای دریایی

بندر شهید حقانی بندرعباس بزرگ‌ترین پایانه مسافری دریایی ایران محسوب می‌شود که با ۴۰ فروند شناور استاندارد و پیشرفته و ظرفیت جابجایی همزمان افزون بر چهار هزار نفر را برای سفرهای دریایی دارد. شناورها از این بندر به جزایر قشم، هرمز و لارک رفت‌وآمد می‌کنند.[44][45]

  • ورودی اسکله شهید حقانی

بوستان‌ها

بندرعباس دارای بیش از ۱۷۰ بوستان‌های در نقاط مختلف شهر همچون مناطق ساحلی و محلات است.[46] نام برخی از بوستان‌های بندرعباس عبارت است از:

ردیف مهمترین‌ها
۱بوستان ساحلی دولت
۲بوستان ساحلی غدیر
۳بوستان ساحلی ولایت
۴بوستان ساحلی ورزش
۵بوستان ساحلی کپشکن
۶بوستان ساحلی جهانگردی
۷بوستان ساحلی سورو
۸بوستان شهید دباغیان
۹بوستان ناصر عبداللهی

هتل‌ها
هتل بین‌المللی هرمز بندرعباس

بندرعباس به دلیل موقعیت خاص تجاری و توریستی خود دارای هتل‌های بزرگی است که عبارتند از:

  • هتل بین‌المللی هرمز (۵ ستاره)
  • هتل هما (۵ ستاره)
  • هتل خلیج‌فارس (۵ ستاره)
  • مجموعه هتل‌های آتیلار (۴ ستاره)
  • هتل آپارتمان قدس
  • هتل گلشهر
  • هتل سعدی
  • هتل حمزه
  • هتل نقش‌جهان
  • هتل آپادانا
  • هتل دریا
  • هتل کوثر
  • هتل بوعلی سینا
  • هتل امین
  • هتل فروغ

تولیدات

تنباکو، خرما، نارنگی، انبه، مرکبات، ارده، مسقطی، تولیدات صنعتی، نفت (و فراورده‌های آن)، گاز، مروارید، شیلات

صادرات

ترانزیت کالا، خرما، مرکبات، شیلات، صادرات دوباره کالا، بندرعباس در گذشته محل صادرات ظروف چینی بوده و در اروپا (به ویژه در انگلیس) با نام گامبرون (gombroon) شناخته می‌شد.

ورزش
  • تیم فوتبال شهرداری بندرعباس هم‌اکنون در لیگ دسته دوم ایران حضور دارد. این تیم که در سال ۱۳۸۵ از لیگ دسته اول شروع به فعالیت کرد در سال اول حضورش در لیگ تا آستانهٔ صعود به لیگ برتر هم رفت.[47][48]
  • تیم فوتسال آذرخش بندرعباس از سال ۱۳۹۴ در لیگ برتر فوتسال باشگاه‌های ایران حضور دارد.[49][50]
  • تیم تکواندو شهرداری بندرعباس در لیگ۹۰–۹۱قهرمان لیگ تکواندو شد.
  • تیم فوتبال ساحلی یگانه امواج خروشان در لیگ۹۰–۹۱در گروه جنوب سوم شد و نتوانست به مرحله بالاتر راه یابد. این تیم در لیگ۹۱–۹۲با نام ویژن هرمزگان در مسابقات شرکت می‌کند.
  • ورزش پاراگلایدر نیز در منطقه ساحلی این ناحیه طرفداران زیادی را به سمت خود می‌کشد.
  • تیم دختران قایقرانی بندرعباس یکی از بهترین تیم‌های قایقرانی بانوان کشور می‌باشند و با چندین قهرمانی در سطح کشور و آسیا فعال می‌باشند همچنین بانوان بندرعباس با حمایت شرکت تایدواتر بندرعباس در بخش انفرادی قهرمان کشور شده‌اند.
  • تیم فوتبال آلومینیوم هرمزگان یکی از تیم‌های فوتبال شهر بندرعباس بود که در فصل ۹۱–۹۲ در لیگ برتر حضور داشت. تیم والیبال این باشگاه نیز چندین در لیگ برتر ایران حضور داشت. با انحلال باشگاه ورزشی آلومینیوم هرمزگان؛ فعالیت این دو تیم هم متوقف شد.[51][52]

سینما

هم‌اکنون بندرعباس دارای ۳ سینماست:[53]

سابقه وجود سینما در بندرعباس به هفتاد سال پیش برمی‌گردد. سینما مهتاب نخستین سالن نمایش فیلم بندرعباس بود که سال ۱۳۲۸ خورشیدی با سرمایه‌گذاری جمعی از بازرگانان در نزدیکی محل کنونی بازار بزرگ بندرعباس راه‌اندازی شد. این سینما ۲۰۰ نفر ظرفیت و هر هفته یک‌شب به زنان اختصاص داشت.

در سال ۱۳۳۴ سینما شهرزاد به‌عنوان نخستین سینمای مجهز و رسمی بندرعباس راه‌اندازی شد. پس از تخریب ساختمان این سینما در دهه ۱۳۸۰، مجتمع تجاری و سینما ستاره شهر به‌جای آن ساخته شده‌است.

سینما صحرا، سینمای بعدی بندرعباس و یکی از سینماهای مدرن منطقه جنوب بود که سال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد. این سینما پس از انقلاب به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی واگذار شد و به سینما انقلاب تغییرنام یافت. از حدود یک دهه پیش نیز این سینما با هدف بازسازی تخریب شد اما به‌جای آن چیزی ساخته نشده‌است.

سینما شهرنمایش واپسین سینمای مدرن بندرعباس در پیش از انقلاب بود که سال ۱۳۵۳ راه‌اندازی شد. ساختمان این سینما که پس از انقلاب به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار شد وجود دارد اما تغییر کاربری داده‌است.

به موازات این سینماها، سینماهای دیگری در شهرک‌های مسکونی نیروی دریایی و نیروی هوایی ارتش در بندرعباس فعال بودند.[54][55][56][57][58][59][60]

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «جمعیت و خانوار کشور به تفکیک استان، شهرستان». مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۷.
  2. «بندرعباس، بزرگ‌ترین بندر ایران». ایسنا | هرمزگان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  3. "راهنمای سفر به هرمزگان". اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری. 2019-03-14. Retrieved 2019-04-04.
  4. فاصله کرمان تا بندرعباس
  5. «هرمزگان مقصد گردشگری در جنوب کشور». خبرگزاری صدا و سیما مرکز خلیج فارس. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  6. «هرمزگان مقصد گردشگری دریایی». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  7. «عباس امینی زاده شهردار بندرعباس شد/ انتخاب شهردار در جلسه غیرعلنی شورا». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۳-۰۹-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۴.
  8. 2693 (۲۰۱۹-۰۷-۱۹). «امام جمعه جدید بندرعباس مورد استقبال مردم قرار گرفت». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۴.
  9. «موقعیت جزیرهٔ قشم». سایت رسمی منطقه آزاد قشم. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۵.
  10. «چقدر زمان می‌برد تا از تهران به بندرعبارس برویم؟». fa. ۲۰۱۹-۰۳-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶. پارامتر |first1= بدون |last1= در Authors list وارد شده‌است (کمک)
  11. «آغاز فعالیت شهرداری بندرعباس بر اساس ۴ منطقه مدیریتی». ایمنا. ۲۰۲۱-۰۴-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
  12. «راه اندازی منطقه 4 شهرداری بندرعباس». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
  13. «خبرگزاری فارس - افزایش تعداد مناطق شهرداری بندرعباس از ۳ به ۴منطقه». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۱-۰۴-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۶.
  14. "Bandar Abbas 1961-1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. Retrieved December 29, 2012.
  15. http://heritageinstitute.com/zoroastrianism/hormozgan/index.htm
  16. رضایی، طاهره، مقایسه دستوری فارسی میانه با گویش بندر عباس (پشت شهر)؛ به راهنمایی: زهره زرشناس؛ استاد مشاور: کتایون مزداپور. - پایان‌نامه کارشناسی ارشد، ۱۳۸۱.
  17. «غربت عمارت تاریخی کلاه فرنگی بندرعباس در گذر زمان». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  18. «سرنوشت خانه احمدی بندرعباس در انتظار خانه فکری بندرلنگه». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  19. www.yjc.ir https://www.yjc.ir/fa/news/6008645/چشمه-آب-گرم-گنو-مکانی-برای-تفریح-و-درمان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  20. www.asriran.com https://www.asriran.com/fa/news/84630/بعد-از-30-سال-مصلای-بندرعباس-برای-عیدفطر-آماده-نشد. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۴. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  21. «معرفی آستان مقدس امامزاده شاه محمدتقی (علیه السلام) ـ خیابان حافظ شمالی». www.emamzadegan.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  22. راهنمای مفصل ایران
  23. «"سورو" تنها ساحل بکر و باقی مانده بندرعباس در انتظار توجه مسئولین+فیلم». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۴-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  24. «ساحل زیبای «سورو» در بندرعباس». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  25. «خبرگزاری فارس - بوستان ساحلی سورو در بندرعباس افتتاح شد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۸-۰۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  26. «پارک ساحلی جهانگردی بندرعباس در نوروز 96 افتتاح می‌شود». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۳-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  27. الوانچی, امین; مقدم, نادر (2019-12-21). "ارزیابی مشکلات فضاهای عمومی پارک خودرو از دید شهروندان تهرانی". مهندسی عمران. 0 (0): 0–0. doi:10.24200/j30.2019.20927. ISSN 1028-7167.
  28. «@newsTitle». خبرگزاری شبستان. ۲۰۱۷-۱۲-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  29. «بوستان ولایت در بندرعباس افتتاح شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۱-۰۲-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  30. «بازدید معاون وزیر کشور از پلاژ بانوان بندرعباس». خبرآنلاین. ۲۰۱۹-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  31. «سرانجام طلسم افتتاح پلاژ بانوان بندرعباس شکسته شد+فیلم». ایسنا | هرمزگان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  32. «گشایش باغ پرندگان بندرعباس». خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج‌فارس. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  33. «باغ پرندگان یکی از پروژه‌های شاخص عمران شهری بندرعباس است». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۸-۰۳-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  34. «بوستان و کوهستان پارک "پنجه علی" بندرعباس افتتاح شد». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  35. «هوباد چک چک منطقه بکر ودیدنی در بندرعباس». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  36. «اشیا موزه آب بندرعباس ساماندهی می‌شوند». خبرگزاری موج. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  37. «اشیاء موزه آب بندرعباس ساماندهی می‌شوند». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۷-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  38. «روزنامه کیهان89/1/25: صید آبزیان به روش مشتا در آب‌های ساحلی هرمزگان ممنوع شد». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  39. «نشریات محلی». اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۸-۱۰.
  40. «بندر عباس - معرفی فرودگاه». bandarabbas.airport.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  41. «اعلام و مانیتورینگ برنامه سفر اتوبوس‌های برون‌شهری در پایانه مسافربری خلیج‌فارس». سازمان مدیریت حمل‌ونقل و بار و مسافر بندرعباس.
  42. «قطار بندرعباس- مشهد همه روزه شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۳-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  43. «راه اندازی سامانه رهگیری قطارهای مسافری در راه‌آهن هرمزگان». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  44. «افتتاح بزرگترین پایانه مسافری دریایی کشور در بندر شهید حقانی/ افزوده شدن دو شناور به ارزش ۹ میلیارد تومان به ناوگان مسافری دریایی هرمزگان/ دیدار وزیر با مسافران دریایی اسکله شهید حقانی». پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی. ۲۰۱۶-۰۳-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  45. «وزیر راه و شهرسازی از سردیس 'شهید حقانی' در بندرعباس رونمایی کرد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  46. بایگانی‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، کاشت قریب به 135000 نشاء گل‌های تابستانی در سطح فضاهای سبز شهر بندرعباس
  47. www.varzesh3.com https://www.varzesh3.com/news/1510782/در-لیگ-دسته-دو-خون-به-پا-شد-اختصاصی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  48. «گزارش تصویری / دیدار تیمهای فوتبال پگاه گیلان و شهرداری بندر عباس». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۷-۰۵-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  49. «نگاهی به 3 هفته پایانی لیگ برتر فوتسال». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  50. «صعود نماینده هرمزگان به لیگ برتر فوتسال کشور». ایسنا | هرمزگان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  51. «با انحلال باشگاه آلومینیوم بر سر ورزش استان چه خواهد آمد؟ :: خبرگزاری خانه ملت». www.icana.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  52. «فدراسیون والیبال تیم منحل شده آلومینیوم المهدی هرمزگان را نقره داغ کرد». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  53. کتاب ترینهای هرمزگان
  54. «سینمای هرمزگان؛ از آغاز تا امروز». خبرگزاری ایسنا. ۲۰۱۸-۰۹-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  55. «چراغ سینما غدیر بندرعباس دوباره روشن شد». خبرگزاری ایسنا | هرمزگان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  56. «سینما انقلاب بندرعباس تخریب شد». خبرگزاری شبستان. ۲۰۱۲-۰۱-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  57. «سینمای "شهرنمایش" در بندرعباس از 13 سال قبل همچنان بلااستفاده است». سازمان تبلیغات اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  58. «مجتمع فرهنگی تجاری قدس در بندرعباس احداث می‌شود». پایگاه خبری تلکسیران. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  59. «کمبود امام جماعت در مساجد روستایی». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۶-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.
  60. «قطعی برق سینما ستاره شهر بندرعباس». خبرگزاری مهر. ۲۰۱۱-۰۹-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۴.

منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به بندرعباس در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.