بندر ماهشهر
بندر ماهشَهر شهری است که در جنوب استان خوزستان کشور ایران با طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۱۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳۳ دقیقه واقع شدهاست. شهر ماهشهر، مرکز شهرستان بندر ماهشهر است. ارتفاع این شهر از سطح دریا حدود ۳ متر میباشد. ماهشهر کنونی شامل دو بخش میباشد، ماهشهر قدیم و دیگری موسوم به ناحیهٔ صنعتی. بندر ماهشهر دارای مساحت ۲۷۱۳ هکتار میباشد.[10] بندر ماهشهر دارای ۳۷۲ هکتار بافت فرسودهاست[6] که مساحت زیادی میباشد و حدود ۱۵٪ کل مساحت شهر است.[11]
بندر ماهشهر معشور | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | خوزستان |
شهرستان | بندر ماهشهر |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | [1] مهشور، ماچول،[2] مهروبان،[3] ریشهر.[4] |
سال شهرشدن | ۱۳۲۸ خورشیدی |
مردم | |
جمعیت | ۱۶۲٬۷۹۷ آمار سال۱۳۹۵[5] |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۲۷۱۳هکتار[6] |
ارتفاع | ۳ متر[7] |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۲۵+ درجه سانتیگراد[8] |
میانگین بارش سالانه | ۲۳۳٫۴ میلیمتر[7] |
اطلاعات شهری | |
شهردار | مجاهد نظارات[9] |
رهآورد | ماهی، خرما، کالا |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۶۱–۵۲۳ |
وبگاه | https://mahshahr.ostan-khz.ir |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۲۴ ط ایران ۳۴ ط، ی |
کد آماری | ۱۲۷۶ |
بندر ماهشهر |
شهرهای اطراف آن شامل:از شمال به اهواز، از غرب به شادگان، از شرق به رامشیر (خلف آباد) و امیدیه و از جنوب به خلیج فارس و از جنوب شرق به هندیجان ختم میشود. بندر ماهشهر همچون شادگان از معدود شهرهای ایران است که دارای خور - شاخههایی از دریا که به خشکی منشعب میشوند - میباشد که مهمترین آنها خور موسی نام دارد که از نظر استراتژیک و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. خور موسی که در جنوب بندر ماهشهر قرار گرفته، دارای انشعابات زیادی است و یکی از این انشعابات از وسط شهر بندر ماهشهر میگذرد. البته در گذشته شاخههای دیگری هم در شهر داشته ولی از بین رفتهاند. یکی از شاخههایی که از بین رفته شاخهای بوده که از خور اصلی شهر - که هنوز موجود است - شروع و به تقاطع خیابانهای باهنر و چمران کنونی ختم میگردید. (مردم بومی به آن سده میگفتند).[12]
این شهر در ۵ کیلومتری بندر امام خمینی و ۹۵ کیلومتری آبادان و ۹۰ کیلومتری اهواز قرار دارد.
از نقاط نزدیک به شهر میتوان به بندرگاه، خور غزاله، خور سمایلی، کشتارگاه، شهرک طالقانی، کمپ پاپلین، شهرک شهید رجایی، شهرک صنعتی بندر ماهشهر، شهرک مدنی، شهرک بعثت (ممکو)، شهر شهید چمران (جراحی)، منطقه ویژه اقتصادی بندر ماهشهر، اسکله بندر امام خمینی، سه تلون، تل کافرون و تل شکار اشاره کرد. منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی بندر ماهشهر - شامل چندین پتروشیمی به نامهای فجر (یوتیلیتی)، تخت جمشید، اروند، امیرکبیر، بوعلی سینا، خوزستان، رجال، تندگویان، غدیر، فن آوران، کارون، لاله، مارون و نوید زر شیمی - میباشد که بندر ماهشهر را به مهمترین پایگاه پتروشیمی در ایران تبدیل کردهاست.
تاریخچه شهر
شهرستان بندر ماهشهر یکی از بنادر قدیم کرانه خلیج فارس میباشد. این شهرستان در زمان ساسانیان و در سال ۲۳۱ میلادی در زمان اردشیر اول با نام ریواردشیر که بعدها ریشهر نامیده شد بنا گردید.[4] در سفرنامهها و تواریخ متعددی از بندر ماهشهر با نامهایی همچون مهروبان، ماچول و معشور سخن به میان آمدهاست، برای مثال ابن بطوطه، این بندر را «ماجول»، «عربی شده ماچول» نامیده[13] که به نظر سلطانی بهبهانی، همان معشور (برخی منابع: معشوق) است که از عشر (گمرک) گرفته شدهاست (ص ۲۲۷). به نوشته ابن بطوطه، ماجول شهر کوچکی بوده با زمینهای شوره زار و بدون درخت و سبزه، و دارای یکی از بزرگترین بازارها بوده و از رامز (رامهرمز) به آنجا حبوبات میبردهاند، و از ماجول تا رامز از طریق بیابان سه روز راه بودهاست.[2] در سفرنامهها و تواریخ متعددی از بندر ماهشهر با نامهایی چون ماچول و معشور سخن به میان آمده که در زیر چند مورد ذکر شدهاست: در سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی (۳۹۴–۴۸۱قمری) اینگونه گفته شده، از آنجا (عبادان) پس از طی ده فرسنگ به شهر مهروبان (بندر ماهشهر) رسیدیم. شهری بزرگ است بر لب دریا نهاده بر جانب شرقی و بازاری بزرگ دارد و جامعی نیکو اما اب ایشان از اب باران چاه و کاریز نبود که اب شیرین دهد. ایشان را حوضها آبگیرها باشد که هرگز تنگی اب نبودو درانجا سه کاروانسرای بزرگ ساختهاند هر یک از ان چون حصاری است محکم و عالی، در مسجد آدینه آنجا بر منبر نام یعقوب لیث دیدم نوشته. پرسیدم از یکی که حال چگونه بودهاست گفت که یعقوب لیث تا این شهر گرفته بود ولیکن دیگر هیچ امیر خراسان را قوت نبودهاست. در این تاریخ که من آنجا رسیدم این شهر به دست پسران اباکالنجار بود که ملک پارس بود؛ و خواربار یعنی ماکول (در عربی محلی ک به چ تبدیل میشود که ریشه اصلی اسم ماچول است) این شهر از شهرها و ولایتها بردند که آن جا جز ماهی چیزی نباشد و این شهر باجگاهی است و کشتی بندان، چون از آنجا به جانب جنوب بر کنار دریا بروند ناحیت توه و کازرون باشد و من در این شهر مهروبان بماندم به سبب آنکه بگفتند راهها نا ایمن است از آن که پسران اباکالنجار را با هم جنگ و خصومت بود و هر یک سری میکشتند و ملک مشوش گشته بود.[3]
{{توضیحات مهم دربارهٔ مهروبان: گروهی به اشتباه اعتقاد دارند که مهروبانی که در تواریخ (از جمله سفرنامه ناصر خسرو) یاد شده در واقع همان جاییست که هماکنون خرابههای ان در نزدیکی هندیجان واقع است. دلیل اشتباه بودن: این است که ناصر خسرو (که در بالا قسمتی از سفرنامهاش امدهاست) ذکر کرده که از عبادان)تا مهروبان ۱۰ فرسنگ که برابر است با حدود۷۰ کیلومتر راه بوده و چون از راه آبی توسط کشتی طی شده، جایی خواهد بود حوالی بندر ماهشهر کنونی در حالی که مکانی که به اشتباه بعضی مواقع اعلام میشود حدود ۳۰ فرسنگ یا ۱۸۰ کیلومتر تا عبادان فاصله دارد.[3]}}
هم چنین تاریخنگارانی هم چون حمزه اصفهانی نام پیشین این شهر ریواردشیر یا (ریشهر) نوشتهاند. همچنین نوشتهاند که گروهی از دبیران ساسانی پس از فتح تیسفون بهدست عربها، به ریشهر پناه بردند.[4]
ماچول منطقهای سرسبز بوده چنانکه ابن بطوطه جهانگرد اندلسی در سفرنامه خود نوشتهاست: «از بندر ماچول تا هندوان در زیر سایه درختان راه میرفتیم و در روز روشن از انبوهی درختان کمتر نور آفتاب را میدیدیم.» هندوان - در اینجا - نامی دیگر برای هندیجان است.[14]
بندر معشور(ماهشهر)، در دورة صفویه و بعد از آن اهمیت چندانی نداشته و نامی از آن در کتب تاریخی و جغرافیایی نیامدهاست. لرد کرزن که در اواخر دورة قاجاریه به جنوب ایران سفر کرده بود، بندر معشور را بندری کوچک، که از دیرباز نام و نشان سابق خود را از دست داده، معرفی کردهاست که حمل ونقل آن با قایقهای محلی صورت میگرفتهاست.[15] در اوایل قرن چهاردهم شمسی / اواخر قرن نوزدهم میلادی، بندر ماهشهر بندر کوچکی بود که از آنجا کشتیهای محلی کالاهای وارداتی و صادراتی را برای قبایل عرب همسایه حمل میکردند.[16] کازرونی فاصله آن را تا دریا یک فرسنگ و نیم ضبط کرده و مینویسد: «هنگام مد، آب دریا تا نیم فرسنگی بندر مذکور در آن خور میآید و سفاین کوچک و متوسط تا نیم فرسنگی بندر مذکور میآیند و آنچه محمول سفاین است از آنها بیرون آورند و آن محل را «سِیف» (بندرگاه) مینامند و در ادامه از قلعه آن، تعداد خانهها (سیصد خانه)، خراج آن سالانه ۱۲۰۰ قروش و یک رأس کُرّه که به شیخ ثامرخان میدادند، زنان که لباس شبیه به لباس عربی و مردان که لباسی مرکب از لباس عربی و عجمی میپوشیدند، و اهالی که به زبان عربی صحبت میکردند، یاد کردهاست.»[17]
نام کهنی که پس از آن در متون برای این شهر دیده میشود ماچول است.[18] این نام بعدها به صورت ماژول و معشور درآمده و سپس با تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۴۴ این نام به بندر ماهشهر تغییر پیدا کرد. مردم بومی به آن مه شور (یا معشور) میگویند.[19]
از آثار تاریخی آن بقایای عمارات مخروبهای به نام «تل کافران»، آب انبارها و چاههای سنگ چین شده فراوان، و خرابههای آبادی ریشهر در حوالی شمال شرقی بندرماهشهر است.[20]
تاریخ معاصر
بندر ماهشهر با احداث راهآهن سراسری و تأسیس و توسعة بندر شاهپور در اوایل حکومت پهلوی جان دوباره گرفت. پس از آن، به این بندر برای صدور نفت خام توجه شد و به تدریج با کشیده شدن لولههای نفت ـ که نفت را از آغاجاری به پالایشگاه آبادان و از آنجا به بندر ماهشهر میرساند ـ و با ایجاد مخازن نفت، روبه آبادانی گذاشت[21] صدور نفت خام از این بندر در ۱۳۲۴ ش آغاز شد. در ۱۳۳۷ ش، شرکتهای عامل نفت ایران بندر دیگری برای صدور نفت خام در جزیرة خارک ایجاد کردند و سپس با اجرای طرحی به نام «چم»، بندر ماهشهر به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز در کنار خورموسی و دسترسی بهتر نفتکشها برای حمل و صدور فراوردههای نفتی پالایشگاه آبادان انتخاب و به بندری مجهز و امروزی تبدیل گردید. در ۱۳۳۸ ش، حدود ۳۰۰، ۱ کشتی نفتکش تقریباً ۰۰۰، ۷۰۰، ۲۶تن نفت خام بارگیری کردند که قسمت اعظم آن از منطقة آغاجاری با خطوط لوله به این بندر ارسال و از آنجا به خارج از کشور صادر میشد[22] برای انتقال ۳۸ نوع فراورده نفتی با چهار خط لوله عمده تا بندرماهشهر، تغییرات عمدهای در شبکه جریان نفت و مخازن صورت گرفت. یک مرکز جدید نظارت بر خط لوله مجهز به وسایل مراقبت خودکار، شبکه دقیق مخابرات، و ۳۸ مخزن جدید برای ذخیره کردن فراوردههای نفتی ساخته شد؛ تسهیلات برای لولهکشی و تلمبه و بارگیری، مخلوطکننده فراوردههای نفتی، شبکه نظارت و مراقبت مجهز ایجاد شد. امروزه به جای آنکه نفت خام منطقة آغاجاری به بندر ماهشهر انتقال داده شود، فراوردههای نفتی آبادان از طریق خط لوله به این مرکز حمل میشود. اجرای طرح چم و ایجاد تأسیسات عظیم، موجب بازدهی بیشتر صدور فراوردههای پالایشگاه آبادان و کوتاهتر شدن زمان ورود و خروج کشتیها و دسترسی بهتر به نفتکشها و سرعت بارگیری در مقایسه با آبادان شدهاست.[23] در ۱۳۷۶ ش، حجم تخلیه و بارگیری نفتی بندرماهشهر ۰۰۰، ۹۳۶، ۱۳ تن بود.[24] توسعه و ترقی بندر، موجب توسعة تسهیلات و تجهیزات شهری و افزایش مهاجرپذیری شهر شده، و این تغییرات به تغییر بافت شهر و پیدایش بافت جدید با خانههای نوساز برای کارکنان شرکت نفت و پتروشیمی و فعالیتهای وابسته، انجامیدهاست. مسیرهای دسترسی زمینی و هوایی به این شهرستان، به ترتیب شامل آزاد راه خلیج فارس (اهواز -ماهشهر) از سمت شمال، جاده بهبهان - امیدیه - ماهشهر از سمت شرق، جاده آبادان - ماهشهر از سمت غرب و جاده دیلم - هندیجان - ماهشهر از سمت جنوب میباشد. همچنین خط راهآهن سراسری و فرودگاه واقع شده در مجاورت جاده امیدیه - ماهشهر - سربندر از دیگر مسیرهای دسترسی به مرکز این شهرستان است.
مردم
بومیهای بندر ماهشهر به چند دسته عمده تقسیم میشوند که عبارت اند از:
۱- ( بندریها ) پارسیان که از خانوادههای اصیل بندرماهشهر میباشند شامل ۱۸ تیره هست که خانوادههای اصلی: منصوری، گاموری، احمدی، سلطانیان، اویسی، سلیمانی، وطنخواه، بندری، رنجبر، آریایی نسب، شیبانی، شهیب زاده، امیری، عنبری، صنوبری، عتیقی، اصلاحی، معشوری هستند و به زبان فارسی به گویش ماهشهری صحبت میکنند. البته طایفه بندری در اصل تبار ایرانی داشته ولی مانند قنواتی ها ، شعبانی ها ، شنبدی ها ، حیاتی ها و... زبانشان و گویششان تغییر کرده است. [25]
۲- قنواتیها که از بهبهان به بندرماهشهر مهاجرت کرده و بیشتر به کار کشاورزی مشغول شدند در حال حاضر طایفه قنوات شامل خانوادههای اهدایی، قنواتی، قنواتیان، رئیس قنواتی، شیرخان، زکی زاده، رستمی، امین، امینی، جمشیدی، رئیسی، طاهری و… میباشد؛ و به زبان فارسی سخن میگویند.
۳- مردم عرب بندر ماهشهر از خانوادهها و عشیرههای دارای اصل و نسب مشخص هستند که هنگام حمله عراق به ایران و تصرف و محاصره آبادان و خرمشهر سیل عظیم جمعیت مهاجر عرب از شهرهای غربی درگیر جنگ - آبادان و خرمشهر - به سوی بندر ماهشهر جمعیت این شهر را ناگهان زیاد کرد که خیلی از این مهاجرین، بعد از اتمام جنگ نیز در این شهرستان، ماندگار شدند و به زبان عربی خوزستانی که گویش از عربی عراقی میباشد صحبت می کنند.
گویش ماهشهری
گویش ماهشهری گویشی که مردم بومی و قدیمی بندر ماهشهر به آن تکلم میکنند و از جمله گویشهای فارسی بوشهری و لهجه ای به نام ماهشهری-هندیجانی است. در این گویش که در لفظ محلی معشوری نامیده میشود که کلمات عربی زیادی درون آن وجود دارد و نشان دهنده تبار عرب ساکنان اصلی بندر است.
:صرف فعل: صرف افعال در گویش ماهشهری با فارسی محاورهای تقریباً مطابقت دارد. آیت جدول گویشها اشتباه است و با لهجه ماهشهری مطابقت کامل ندارد.
گویش ماهشهری | فارسی معیار |
---|---|
bordom | بردم |
bordi | بردی |
bord-bordak | برد |
bordim | بردیم |
bordin | بردید |
bordan | بردند |
گویش ماهشهری | فارسی معیار |
---|---|
Leshtom | گذاشتم - اجازه دادم |
Leshti | گذاشتی - اجازه دادی |
Lesht-leshtak | گذاشت - اجازه داد |
Leshtim | گذاشتیم - اجازه دادیم |
Leshtin | گذاشتید - اجازه دادید |
Leshtan | گذاشتند - اجازه دادند |
beiL | بگذار - اجازه بده |
آب و هوا و جغرافیا
بندر ماهشهر دارای آب و هوای گرم و مرطوب میباشد. دمای آن بین ۵۰ درجه در تابستان تا صفر درجه در زمستان تغییر میکند. بندر ماهشهر دارای شرجیهای شدید و آزار دهنده در نیمه دوم تابستان، یعنی نیمه دوم مرداد تا اواخر شهریور میباشد به شکلی که رطوبت نسبی تا۱۰۰٪ میرسد. از اواخر خرداد و اوایل تیر ماه تا معمولاً نیمه مرداد ماه، باد گرم - موسوم به (تش باد)، آدم را کلافه میکند.[26] میانگین باران سالیانه ماهشهر حدود ۲۳۳ میلیمتر است. بندر ماهشهر به سبب واقع شدن در جلگه خوزستان دارای خاک آبرفتی و نسبتاً مناسب برای رشد گیاهان گرمسیری است بهطوریکه در فصول بارندگی در صورت نزول مناسب باران، دارای طبیعتی سرسبز میباشد. در منطقه بندر ماهشهر، درختان کُنار، گز، برهان، مورد (یا کانیکارپوس)، نخل و کُوهر (یا بی عار) بهطور پراکنده دیده میشود.[27]
در پایین جدولی از آمار سالیانه بندر ماهشهر آمدهاست.
آب و هوای بندر ماهشهر
| |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال | |
گرمترین C° |
۲۲ | ۳۱ | ۳۲ | ۴۱ | ۴۶ | ۴۸ | ۴۸ | ۴۸ | ۴۶ | ۴۲ | ۳۵ | ۲۸ | ۴۸ |
میانگین گرمترینها C° |
۱۳ | ۱۷ | ۲۲ | ۲۹ | ۳۶ | ۴۰ | ۴۲ | ۴۲ | ۳۸ | ۳۱ | ۲۳ | ۱۷ | ۳۰ |
میانگین سردترینها C° |
۸ | ۱۱ | ۱۶ | ۲۳ | ۲۷ | ۲۸ | ۳۱ | ۳۰ | ۲۷ | ۲۳ | ۱۶ | ۱۲ | ۲۱ |
سردترین C° |
--- | --- | ۵ | ۱۱ | ۱۷ | ۱۷ | ۲۰ | ۲۲ | ۱۸ | ۱۲ | ۱ | ۲ | --- |
بارش mm |
۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | --- | --- | --- | --- | ۱ | ۳ | ۵ | ۲۴ |
منبع: سایت ودربیس[28] آوریل ۲۰۰۹ |
رکورد نمایه گرما
دمای بندر ماهشهر در ۹ مرداد ۱۳۹۴ (۳۱ ژوئیه ۲۰۱۵) به ۴۳ درجه سانتیگراد رسید که با در نظر گرفتن دمای جنوب ایران چندان بالا به نظر نمیرسد اما دمای نقطه شبنم (Dew Point) در این روز ۳۲ درجه سانتیگراد بود. از این رو نمایه گرما در بندر ماهشهر به ۶۸ درجه سانتیگراد رسید. (نمایه گرما بر اساس گرمای هوا و رطوبت نسبی آن تعیین میشود و نشان دهنده گرمایی است که مردم واقعاً حس میکنند).[29][30]
آنتونی سالیانی، هواشناس و پژوهشگر شرکت Accuweather (شرکت آمریکایی فروش اطلاعات هواشناسی) در توئیتر این موضوع را «جالب توجهترین» مشاهده دوران حرفهای اش لقب داد و گرمای بندر ماهشهر را به رکورد جهانی نزدیک دانست.[31]
رکورد نمایه گرما، در ظهران عربستان سعودی ثبت شدهاست؛ ۴۲ درجه گرمای هوا و ۳۵ درجه نقطه شبنم که نمایه گرما را به عدد ۸۱ درجه سانتی گراد رساند.
مناطق و محلههای شهر
بندر ماهشهر دارای سه منطقه شهرداری میباشد. منطقه۱ که به ماهشهر قدیم معروف است؛ و منطقه۲ که به ناحیه صنعتی موسوم بوده و منطقه سه شهرداری که شامل شهرک طالقانی میباشد. بخشهای بندر ماهشهر قدیم شامل: طالقانی، کوی آزادگان، فازهای۵٬۴٬۳٬۲٬۱٬۶ کوی گلستان، کوی سعدی، شهرک طالقانی (کورهها)، شهرک رجایی (زنجیر)، شهرک مدنی و بافت قدیم که از خیابانهای اصلی ان میتوان به: خیابان امام خمینی، شهید منتظری، سعیدی، مطهری، شریفی، طالقانی، باهنر، ۲۲ بهمن و همچنین بازار قدیم (جنگ زدهها و روز) اشاره کرد. بخشهای ناحیه صنعتی شامل: ۲۱۸دستگاه، ۵۲دستگاه. کارگریها. SQها. کوی توحید (اتلانتیک)، کمپA، کویتیها، فارابی، ۱۸۰دستگاه و بازار.[32] مناطق دیدنی
- پارک ارم واقع در شهر شهید چمران (جراحی)-دریاچه نمک واقع در ابتدای جادهٔ ماهشهر به سربندر - صحرای ماهشهر در ابتدای جادهٔ ماهشهر به هندیجان
- اسکلهٔ اداره بندر–خور موسی
اماکن زیارتی
- زیارتگاه شاهزاده حمزه:
این امامزاده در ۲۵ کیلومتری جاده بندر ماهشهر به سمت هندیجان واقع شدهاست. این امامزاده بنا بر روایات فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا بوده که پس از آمدن علی بن موسی الرضا به ایران همراه وی روانه ایران میشود. در حوالی یکی از روستاها کدخدایی با نام محمد غزالی بوده که وابستگی شدیدی به دربار وقت داشته و مخالف شیعیان بودهاست. پس از اطلاع از حضور امامزاده به روستا ایشان را دستگیر و میکشند و سرش را از بدن جدا و آن را به شهر ری میبرد. در حال حاضر سر امامزاده حمزه در حرم عبدالعظیم حسنی و تن وی در بندر ماهشهر دفن است.
- سید صالح:
قبر وی در خیابان مطهری و مجاور بیمارستان حاجیه معرفی واقع است.
- قدمگاه امیرالمؤمنین:
این قدمگاه در خیابان امام خمینی و مجاور میدان امام بوده و در زمان قدیم این قدمگاه و گورستان مجاور آن با خاک یکسان شدهاست.
اماکن سیاحتی
- پارک ساحلی:معروف به پارک دریاچه
این پارک در ابتدای جاده ورودی بندر ماهشهر از سمت سربندر رو به روی پل هوای فرودگاه امام خمینی - بندر امام خمینی واقع گردیدهاست. از امکانات این پارک میتوان به آلاچیقها، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی و … اشاره نمود.
- پارک ارم:معروف به پارک جنگلی
این پارک در شهر چمران (جراحی) و ۱۵ کیلومتری بندر ماهشهر واقع گردیدهاست. از امکانات این پارک میتوان به آلاچیقها، فضای سبز بسیار زیبا، دریاچه، فضای بازی برای کودکان، امکانی جهت قایقرانی، باغ پرندگان و حیوانات و … اشاره نمود.
- مجتمع بندری امام خمینی (ره):
مجتمع بندری امام خمینی (ره) محل استقرار کشتیهای تجاری بوده که میتوان با مجوز صادر شده از سوی اداره کل بنادر و دریانوردی استان خوزستان (بندر امام خمینی ره) از اسکلهها و کشتیهای پهلو گرفته در آن بازدید نمود.
- خوریات منتهی به خلیج فارس:
از دیگر مراکز گردشگری شهرستان میتوان به خورهای منتهی به خلیج فارس از جمله خور غزاله و خور سماعیلی اشاره نمود. در حال حاضر خور سماعیلی مکانی جهت صیادان بوده که از این مکان جهت رفتوآمد به دریا استفاده میشود
- پارک ساحلی مجیدیه بندرماهشهر در جوار خلیج فارس:
پارک مجیدیه در جوار خلیج فارس در بندرماهشهر توسط شهرداری و با همکاری نیروی دریایی سپاه در سال ۱۳۹۴ تأسیس شد
پارک ساحلی و دریاچه خور بندر ماهشهر
پارک ساحلی خور در ابتدای ورود خور به شهر ماهشهر میباشد که دارای شهربازی و دو دریاچه که یک دریاچه ماسهای و دریاچه تفریحی میباشد
شهرک بعثت شهرک ژاپنیها که قبل انقلاب به دست ژاپنیها ساخته شده
صنعت
منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندرماهشهر [۱]
صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر است که با وجود آن صنایع جدید و جانبی دیگری نیز تأسیس خواهد شد. این صنعت از حیث کمیت و کیفیت بقدری گسترده و متنوع است که میتوان آن را پیشروی صنعت آینده دنیا تلقی نمود. بندر ماهشهر مهد صنعت پتروشیمی استان خوزستان بوده و تنها نقطه استراتژیک در صنعت پتروشیمی کشور میباشد. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در سال ۱۳۷۶ در زمینی به میزان۲۶۰۰ هکتار تأسیس و اینک حدود۲۰ پتروشیمی در آن فعال میباشد. با توجه به اصل ۴۴ اکثر پتروشیمیهای منطقه به بخش خصوصی واگذار یا در حال واگذاری است.
پتروشیمیهای فعال در بندر ماهشهر
شرکت پتروشیمی مارون، شرکت پتروشیمی بندر امام خمینی (BIPC)، شرکت پتروشیمی رازی، سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، شرکت پتروشیمی بوعلی سینا، شرکت پتروشیمی خوزستان، شرکت پتروشیمی شهید تندگویان، شرکت پتروشیمی کارون، شرکت پتروشیمی فارابی، شرکت پایانهها و مخازن پتروشیمی، شرکت پتروشیمی اروند، شرکت پتروشیمی غدیر، شرکت پتروشیمی فجر، شرکت پتروشیمی امیرکبیر، شرکت پتروشیمی رجال، شرکت پتروشیمی فنآوران، شرکت پتروشیمی لاله، شرکت کالای پتروشیمی، شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی
شهرکهای صنعتی
یکی دیگر از ویژگیهای صنعتی شهرستان بندر ماهشهر وجود شهرکهای صنعتی بندر ماهشهر و بندر امام خمینی (ره) در زمینی به مساحت ۱۰۰۰ هکتار بوده که میتواند نقش بسز ایی در اشتغال منطقه ایفا نماید. در شهرک صنعتی بندر ماهشهر و بندر امام خمینی (ره) بیش از ۴۰ کارگاه فعال میباشد.
ازجمله صنایع بخش خصوصی که با سرمایهگذاری خود در منطقه اقدام به تأسیس آن نمودهاند میتوان به کارخانه لوله سازی، شرکت صنعتی نوید زر شیمی، شرکت صنعتی شیمی بافت کارخانه خرما سازی، ساخت و تولید پودر ماهی و کارخانه آرد جنوب شرق و غیره اشاره نمود.
بندر صادراتی
بندرصادراتی ماهشهر در فاصله حدود ۵ تا ۷ مایلی مرکز شهرستان قرار دارد. این بندر دارای قدمت حدود ۹۰ سال در امر صادرات و واردات فراوردههای مواد نفتی دارد. قبل از سال ۱۹۶۶ میلادی بندرصادراتی ماهشهر مختص صادرات نفت خام منطقه آغاجاری بود که توسط خطوط لوله به مخازن بندرصادراتی انتقال و سپس به اسکلههای بندرصادراتی برای صادرات پمپاژ میگردید. در سال ۱۳۴۶بندرصادراتی ماهشهر جهت صادرات فراوردههای پالایشگاه آبادان مدنظر قرار گرفت. بندرصادراتی ماهشهر در فاصله ۱۳۰ کیلومتری پالایشگاه قرار گرفته و انواع فراوردهها از طریق خطوط لوله به منطقه مخازن ماهشهر انتقال، انباشت و سپس صادر میگردد. بندر صادراتی دارای ۶ اسکله عملیاتی یک اسکله تعمیراتی و یک اسکله باری میباشد که صادرات (نفتکوره، نفتا، میعانات گازی) و واردات (بنزین سوپر، بنزین، نفت گاز) در بخش خارجی و جابجایی فراورده به بنادر و جزایر داخلی از طریق این اسکلهها انجام میپذیرد. ساماندهی و توسعه این بندر صادراتی توسط ماشینسازی اراک در یک مدت ده ساله انجام شد.
دانشگاهها
دانشگاه آزاد اسلامی، ۲ دانشگاه پیام نور و دانشگاه صنعتی امیرکبیر واحد ماهشهر چهره شهر را به صورت یک محیطی علمی نمایان میکند. شهرکهای صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی دارای ۸ هزار دانشجو و ۶۵ رشته در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بوده که یکی از ۳ واحد دانشگاهی مهم دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان محسوب میشود. شهرکهای صنعتی دانشگاه امیر کبیر واحد ماهشهر دارای ۵۰۰ دانشجو و ۹ رشته در مقاطع تحصیلی کارشناسی تا دکتری بوده که تحصیلات خود را در آن انجام میدهند. شهرکهای صنعتی دانشگاه پیام نور بندر ماهشهر و بندر امام خمینی (ره) دارای ۳۵۰۰ نفر دانشجو و ۲۶ رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی فعال میباشند. همچنین تعداد استادان هیئت علمی حدود ۳۰۰ نفر بوده که در دانشگاههای شهرستان مشغول به تدریس میباشند.
منابع
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به بندر ماهشهر در ویکیگفتاورد موجود است. |
کنعانی هندیجانی، عبدالحمید، تاریخ و جغرافیای سرزمینی کهن با تمدنی دیرینه، از ارجان تا قبان، هندیجان-ماهشهر-شادگان، شیراز: انتشارات نوید، ۱۳۸۱ خ. ص۳۹۴.
- مختصات و ارتفاع
- سال شهر شدن: دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ بندر ماهشهر، بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- پیششماره
- «استانداری خوزستان». بایگانیشده از اصلی در ۶ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافتشده در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱.
- ابن بطوطه، سفرنامه ابن بطوطه، ترجمة محمدعلی موحد، تهران ۱۳۶۱ ش
- سفرنامه ناصر خسروی قبادیانی
- تاریخ حمزه اصفهانی
- «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامهریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانیشده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- وزارت مسکن و شهرسازی
- هواشناسی خوزستان
- «هواشناسی استان خوزستان». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۰.
- «بیرانوند شهردار بندرماهشهر شد». ایرنا. ۳ آبان ۱۳۹۶–۲۵ اکتبر ۲۰۱۷. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۷. دریافتشده در ۲۳ مارس ۲۰۱۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - سایت وزارت مسکن و شهرسازی
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۲ آوریل ۲۰۱۳.
- جغرافیای طبیعی ایران
- ابن بطوطه ص ۲۷۷
- کنعانی هندیجانی، ص۳۹۸.
- (کرزن. ج ۲، ص ۴۸۲)
- ایرانیکا، ذیل مادّه
- (کازرونی. ص ۳۴–۳۶)
- «مردم شول - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد». fa.m.wikipedia.org. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۱.
- کنعانی هندیجانی، ص۳۹۴.
- ایران. وزارت دفاع. اداره جغرافیائی ارتش، ج ۹۰، ص ۳۴؛ مرتضایی، ص ۱؛ سلطانی بهبهانی، ص ۲۳۴.
- ایرانیکا، امام شوشتری، ص ۴۳؛ ایران. وزارت دفاع. اداره جغرافیائی ارتش، ج ۹۰، ص ۳۲.
- ماهشهر: بندر صدور فراوردههای نفتی، ص ۵، ۸، ۳۲–۳۳؛ دائرةالمعارف فارسی، ذیل «بندر معشور».
- ماهشهر: بندر صدور فراوردههای نفتی، ص ۱۳، ۱۵، ۳۳
- سازمان بنادر و کشتیرانی، ص ۲۶
- /https://www.parsi.wiki/fa/wiki/470724/گاموری
- سازمان هواشناسی خوزستان
- جغرافیای خوزستان
- "آب و هوای بندر ماهشهر". وبگاه ودربیس. Retrieved 27 April 2009.
- مردم بندر ماهشهر 'گرمترین هوای دنیا را تجربه میکنند' بیبیسی فارسی
- هوای حاشیه خلیج فارس 'میتواند تا پایان قرن غیرقابل تحمل شود' بیبیسی فارسی
- https://twitter.com/anthonywx
- «gismap نقشه جغرافیای مکانی ماهشهر». بایگانیشده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۰.