بندر جاسک
بندر جاسک (به بلوچی: جاشک) یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است که در کنار کرانه‌های دریای مکران قرار دارد. این شهر در بخش مرکزی شهرستان جاسک قرار دارد؛ و از شهرهای بندری با قدمت و استراتژیک ایران می‌باشد. از نام‌های تاریخی و قدیمی این شهرستان می‌توان به جاشک، بنگلان و مکران اشاره کرد.
| جاسک بنگلان | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | هرمزگان |
| شهرستان | جاسک |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | بنگلان، جاشک، مکران، بدیس، کارپل |
| نام(های) پیشین | بنگلان در زبان محلی |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۶،۸۶۰ نفر (۱۳۹۵) |
| رشد جمعیت | ۲۲٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | -۲ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | 200mm |
| اطلاعات شهری | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۷۶۴۲۵۲ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران۹۴ ص |
| کد آماری | ۱۵۶۵ |
  جاسک | |
امکانات آموزشی
بندرجاسک دارای دانشگاه آزاد و پیام نور می باشد که وظیفه آموزش عالی را در این شهرستان عهده دارند. همچنین دارای یک کتابخانه عمومی نیز می باشد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهرجاسک ۱۶،۸۶۹ نفر بوده‌است.[1]
تاریخچه
نام این بندر که امروز جاسک نامیده می‌شود، در دوران گذشته به صورت‌های جاشک، چاشک، جک، رأس‌الجاسک و چاسک نیز ثبت شده‌است. در دوران بسیار قدیم بندر جاسک یکی از کانون‌های معتبر آئین میترا بود. معبدی به نام آناهیتا در جاسک باقی‌مانده‌است. تهمتن بن توران شاه ملقب به سلطان قطب‌الدین در سال ۱۳۳۰ میلادی به بعد در جاسک حکومت داشته‌است. در سال هزار و ششصد و چهارده میلادی انگلیسی‌ها بندر جاسک را به عنوان بندر تجاری خود در شمال خلیج فارس انتخاب کردند.
اولین محموله انگلیسی‌ها در سال ۱۶۱۶ با کشتی از هند در جاسک پهلو گرفت و در سال ۱۶۱۹ میلادی، تجار مذکور اولین تجارتخانه شرکت هند شرقی در جاسک را تأسیس کردند. این بندر تا زمانی که بندرعباس به تجارت انگلیسی‌ها اختصاص داده شد، مرکز تجارت و معاملات کمپانی هند شرقی با مرکز ایران بود. در اواخر سال ۱۶۲۰ میلادی هلندی‌ها از ورود دو کشتی کمپانی هند شرقی به بندر جاسک جلوگیری کردند. این کار که منجر به نبرد سختی بین انگلیسی‌ها و هلندی‌ها در حوالی این بندر شد، به شکست و اخراج هلندی‌ها از بندر جاسک انجامید.
کشور انگلیس برای بسط نفوذ خود در سال ۱۸۶۴ میلادی اقدام به استحکام مواضع خود در خلیج‌فارس نمود. از جمله این اقدامات، ایجاد خطوط تلگراف و کابل زیر دریایی بود که ایران و هند را از طریق گواتر- جاسک- بندرعباس مرتبط می‌ساخت. دولت انگلیس استحکامات نظامی چندی در جاسک به وجود آورد. در سال ۱۹۰۱ میلادی خطوط تلگرافی (سیم دریایی) دیگری از بندر جاسک به مسقط (عمان) دایر شد که مرکز آن در جاسک قرار داشت. در سال ۱۹۳۲ از سوی دولت ایران عبور بدون اجازه هواپیماهای انگلیسی و هلندی که از خاور دور به خاور میانه می‌آمدند، ممنوع اعلام شد؛ زیرا از بدو تأسیس خطوط هوایی، این دو کشور بدون کسب اجازه در فرودگاه‌های جاسک- بندرعباس- لنگه فرود می‌آمدند. در نتیجه این ممنوعیت، مسیر پروازهای فوق تغییر کرد. بندر جاسک امروزه از شهرهای نسبتاً آباد استان هرمزگان است که سه طرف آن را آب‌های ساحلی احاطه کرده و آن را به صورت یک شبه‌جزیره درآورده‌است. شهر از دو سوی شرق و غرب به خلیج جاسک می‌پیوندد و از سوی دیگر (شمال شرقی)، به مناطق نظامی متصل است. این موقعیت، شکل ظاهری شهر را به حالت طولی درآورده و عرض آن را بسیار محدود کرده‌است.
جاذبه‌های تاریخی و گردشگری
سنگ سیاه، برج سیا سفید، تنگ خشکیزو، ساحل سنگی زیبای گتان ، گل فشان یا پوراف گتان، ساحل مقسا، قلعه کوه مبارک، قله پرتغالی‌ها و روستای تاریخی شیراهن تلگرافخانه جاسک اولین تلگرافخانه ای هست که در کشور ساخته شده‌است.خور خلاصی و شهرنو،جنگلای حرا،
رودخانه جگین
این رودخانه از کوه‌های بشاگرد سرچشمه می‌گیرد و با پیوستن چند رودخانه دیگر از جمله رودخانه شه بابک و رودخانه انگهران یا همان گوهران به آن، به دریای عمان می‌ریزد. آب این رودخانه شیرین است. در هنگام بارندگی یا رگبارهای کوتاه، مقدار قابل توجهی از آب شیرین این رودخانه به دریا سرازیر می‌شود. هم‌اکنون سدی بر روی این رودخانه بسته شده و قرار است آب آن بعد از آبیاری روستاهای بین بشاگرد تا جاسک و جاسک به بندرعباس مرکز استان منتقل شود. رودخانه جگین بزرگترین و پرآب‌ترین رودخانه استان هرمزگان می‌باشد.
منطقه ویژه اقتصادی مکران
سواحل مکران که در زبان بلوچی Makoran تلفظ می‌شود از بندر جاسک شروع شده و به سمت مرزهای شرقی ایران که آخرین نقطه مرزی گواتر می‌باشد امتداد می بابد.
این منطقه طی سفر استانی رئیس جمهور در کابینه دولت تصویب گردید؛ و قرار است که مناطق شرق و غرب جاسک جزو مناطق ویژه قرار گیرند.
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
- «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
منابع
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به بندر جاسک در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
| مرکز |  موقعیت استان هرمزگان در ایران | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها | ||
| جغرافیا | ||
| مردم‌شناسی و فرهنگ |
| |
فهرست دهستان‌های استان هرمزگان | ||