دوره متوسطه دوم
دورهٔ متوسطهٔ دوم (و یا به اصطلاح عامیانه نظری نام داشت) به محل تعلیم، مکتب و مدرسهای گفته میشود که دانشآموزان در آن تحصیل کنند. این دوره که چهار سال تحصیلی بود شامل سال اول دورهٔ دوم متوسطه (دهم)، سال دوم دورهٔ دوم متوسطه (یازدهم) و سال سوم دورهٔ دوم متوسطه (دوازدهم) میشود و سال چهارم دورهٔ متوسطه همان پیشدانشگاهی نظام قدیم بود.
در ضمن این دوره را دانش آموزان به طور عامیانه نظری هم میگفتند، برای مثال سالهای دبیرستان را سالهای اول، دوم، سوم و چهارم نظری مینامیدند که بهطور خلاصه و حسب عادت عامه به سیستم سابق، دبیرستان و نظری نامیده میشود.
در پایان این مقطع، گواهینامهٔ اتمام دورهٔ متوسطهٔ دوم (معادل دیپلم) به دانشآموزان اعطا میگردد.
شاخههای آموزشی
در ایران متوسطهٔ دوم در سه شاخهٔ «نظری»، «فنی و حرفهای» و «کاردانش» آموزش داده میشود.
نظری
این شاخه خود به چهار بخش «ادبیات و علوم انسانی»، «ریاضی و فیزیک»، «علوم تجربی» و «علوم و معارف اسلامی» تقسیمبندی شده و آموزش داده میشود.
فنی و حرفهای و کاردانش
این دو شاخه به زیر شاخههای صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر تقسیم میشوند.
تغییرات در کتابها
از جمله تغییرات در کتابهای درسی این دوره نسبت به دورهٔ معادل پیشین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در این دوره کتابهای جدیدالتألیفی مثل سلامت و بهداشت، تفکر و سواد رسانهای و کارگاه کارآفرینی و تولید به همهٔ رشتهها افزوده شدهاست.
- دانشآموزان رشتهٔ ریاضی و فیزیک ملزم به مطالعهٔ کتاب زمینشناسی شدهاند.
- حجم قابل توجهی از زیستشناسی این دوره برای رشتهٔ تجربی که در نظام قدیم وجود داشت (مثل قانون مندل در ژنتیک و بخشهایی از میکروبشناسی و غیره) حذف شدهاست؛ همچنین فرهنگستان زبان و ادب فارسی واژههایی معادل شده را برای برخی اصطلاحات تخصصی این رشته جایگزین کردهاست.
- بخشهایی مانند انتگرال و کاربردهای مشتق تکمیلی از رشتهٔ ریاضی و فیزیک حذف شدهاست.
- برخی حذفیات در کتابها و مطالب تخصصی در رشتهٔ انسانی.
- سادهسازی و کاربردی کردن آموزش عربی در همهٔ رشتهها نسبت به کتابهای پیشین که بیشتر قاعدهمحور بودند.
- کاربردی کردن آموزش زبان انگلیسی نسبت به کتابهای پیشین که بیشتر گرامر محور بودند.
در ایران
از مدرسههای دورهٔ دوم متوسطه مشهور و قدیمی تهران میتوان به دبیرستان فیروزبهرام، دبیرستان علامه حلی، دارالفنون، دبیرستان هدف، دبیرستان البرز، دبیرستان کمال اشاره کرد. همچنین از مدارس معروف مذهبی تهران میتوان به دبيرستان روزبه، دبیرستان مفید، دبیرستان علوی، دبیرستان صالح، دبیرستان نیکان اشاره کرد. از مهمترین مدارس دوره دوم متوسط شهر کرج میتوان به دبیرستان دولتی دهخدا کرج اشاره کرد.
در سیستم آموزش قدیم ایران، دبیرستان (دورهٔ دوم متوسطه) یک دوره ۴ ساله و سپس یک دورهٔ سه ساله و یک سال پیشدانشگاهی بود.
علت نامیده شدن این دورهٔ تحصیلی به متوسطه آن است که این دوره بین تحصیلات ابتدایی و عالی (دانشگاه) قرار میگیرد.
در افغانستان
لیسه واژهای (به فرانسوی: Lycée) در افغانستان به معنای دبیرستان به کار میرود.
در افغانستان، به مقطع آموزشی دبیرستان، لیسه گفته میشود که عبارت از صنف (کلاس) های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم است.
جستارهای وابسته
منابع
Wikipedia contributors, "Secondary education in France," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=High_school&oldid=208870691