دولتمند خالف
دولتمند خالُف (تاجیکی: Давлатманд Холов/انگلیسی: Davlatmand Kholov) یا دولتمند خال‌زاده موسیقی‌دان، نوازنده و خوانندهٔ تاجیک است. او استاد موسیقی محلی جنوب تاجیکستان است که فلک نام دارد.
او که شش‌مقام را در کنسرواتوار موسیقی دوشنبه آموخته است، برای نواختن دوتار، قیچک و سه‌تار که از سازهای مشهور این منطقه هستند مشهور است.[1]
آهنگ‌ها و آوازهای او حالت صوفیانه دارند و بعضاً بر اساس اشعار مولوی تنظیم شده‌اند.[2]
چند آلبوم از گزیده کارهای او در ایران منتشر شده‌است. موسیقی تاجیکستان شامل ۶ مقام و فلک‌سرایی است.
فلک موسیقی مردمی است که سال‌هاست آوازهای آن که قرن‌ها سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و اجرا می‌شود.
دولتمند بزرگ‌ترین فلک‌سرای تاجیکستان است که علم موسیقی را نیز در مدرسهٔ موسیقی و دانشگاه هنر تاجیکستان آموخته و به همین دلیل با موسیقی جهان آشنایی دارد.
او به واسطهٔ همین آشنایی گاه دست به نوآوری‌هایی در اجراهایش می‌زند و با این کار سعی می‌کند توانایی‌های موسیقی تاجیکستان را نشان دهد. او در سال ۱۹۵۰ در روستای داغستان ناحیهٔ شورآباد تاجیکستان در خانواده‌ای کشاورز و اهل فرهنگ به دنیا آمد.
نخستین کنسرت دولتمند خال‌اُف در سال ۱۹۶۳ در سن ۱۳ سالگی از تلویزیون سراسری شوروی پیشین پخش شد و از ۲۸ سال پیش از شعرهای مولوی در کارهایش استفاده کرد تا این که ۲ سال پیش ژاک شیراک نشان طلایی کشور فرانسه را به‌دلیل استفاده از شعرهای مولوی به دولتمند اهدا کرد.
دولتمند همان‌گونه که به موسیقی اصیل تاجکستان و اشعار مولانا پایبند است، از شعرهای شاعران معاصر نیز استفاده می‌کند و حتی با ارکسترهای سمفونیک و گروه کر نیز کنسرت می‌گذارد.
دولتمند رهبر گروه فلک تاجیکستان است که از سوی دولت حمایت می‌شود.
ترانهٔ این قطعه از دولتمند خلف با نام دور مشو دور مشو برگرفته از اشعار صائب تبریزی و مولانا است.
دولتمند در آغاز دههٔ نود هجری خورشیدی، ترانه‌ای را با نام «پناه» در مدح علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان خواند که در ایران مورد توجهٔ بسیاری قرار گرفت. شعر قطعهٔ «پناه» سرودهٔ شاعر معاصر ایرانی محمود حبیبی کسبی بود و آهنگسازی این اثر را طویجان آتابای نیازی به عهده داشت.
منابع
- Music and the play of power in the Middle East, North Africa and Central Asia - Laudan Nooshin (2009)
- https://www.allmusic.com/album/r327855
- http://www.aparat.com/v/5DYGO
پیوند به بیرون
- BBC Persian (به خط سیریلیک)
- Charkh-o-Falak, a documentary on Davlatmand and his music بایگانی‌شده در ۱۳ اوت ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine