رابرت پری
رابرت پری (به انگلیسی: Robert Peary) (زاده ۶ می ۱۸۵۶ - درگذشته ۲۰ فوریه ۱۹۲۰) کاشف آمریکایی بود که ادعا داشت در ۶ آوریل ۱۹۰۹ به عنوان نخستین فرد به مختصات جغرافیایی قطب شمال رسیده‌است. ادعای او در بیشتر قرن بیستم به گستردگی تأیید می‌شد اما امروزه به گستردگی مورد شک قرار گرفته‌است.[1]
| رابرت پری | |
|---|---|
 Peary in naval uniform circa 1911 | |
| نام در زمان تولد | Robert Edwin Peary |
| زادهٔ | ۶ مهٔ ۱۸۵۶ Cresson, Pennsylvania |
| درگذشت | ۲۰ فوریهٔ ۱۹۲۰ (۶۳ سال) واشینگتن، دی.سی. |
| ملیت | ایالات متحده آمریکا |
| محل تحصیل | کالج بودین |
| شناخته‌شده برای | قطب شمال |
| همسر(ها) | Josephine Diebitsch Peary Aleqasina |
| فرزندان | Marie Ahnighito Peary Robert Edwin Peary, Jr. Kali Peary (by Aleqasina) |
| جایزه(ها) | Cullum Geographical Medal (1896) Charles P. Daly Medal (1902) Hubbard Medal (1906) |
سال‌های نخست زندگی
رابرت ادوین پری در سال ۱۸۵۶ در کرسون، پنسیلوانیا (Cresson) متولد شد. در ۲۴ سالگی به یگان مهندسی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا پیوست.[2] به عنوان یک افسر، پری در سفری اکتشافی به نیکاراگوئه در سال‌های ۱۸۸۴ و ۱۸۸۵ شرکت کرد. سپس او برای اکتشاف مناطق قطبی به شمال رفت.
سفر اکتشافی به گرینلند
در سال ۱۸۹۵، پری در حال نقشه‌برداری برای نیروی دریایی در گرینلند نزدیک بود از گرسنگی جان خود را از دست بدهد. در آنجا وی با مردم اینویت آشنا شد و از آن‌ها مهارت‌های زنده ماندن در شرایط سخت قطبی را آموخت. در سال ۱۹۰۰، پری به شمالی‌ترین بخش گرینلند رسید. بررسی پری نشان داد که گرینلند جزیره است. امروزه، منطقه ساحلی شمال گرینلند به افتخار پری، پری لند نامیده می‌شود.
سفر اکتشافی به قطب شمال
سپس پری برای رسیدن به قطب شمال تلاش کرد. کسی تا آن زمان از قطعات خطرناک یخی که قطب شمال را احاطه کرده‌است، نگذشته بود و از سرمای کشنده آن با موفقیت نجات نیافته بود.
در ۱۹۰۲، نخستین تلاش پری برای رسیدن به قطب شمال شکست خورد. در ۱۹۰۵، پری برای رسیدن به قطب بار دیگر تلاش کرد. او یک رکورد برای سفر به دورترین نقطه شمال برجاگذاشت اما آب‌وهوای بد و کمبود غذا او را مجبور به بازگشتن کرد.[3]
در ۱۹۰۸، پری سوم تلاش خود را برای رسیدن به قطب شمال نمود. سفر او شامل ۲۴ مرد، ۶ سورتمه و ۱۳۳ سگ می‌شد. سرانجام، در ۶ آوریل ۱۹۰۹، پری به قطب شمال رسید یا به آن بسیار نزدیک شد. او توسط دوستش، کاشف آمریکایی آفریقایی‌تبار متیو هنسون، و چهار اینویت (Inuit) همراهی می‌شد.[4]
نزاع بر سر ادعای پری
مردان پری، خوشحال و مفتخر از موفقیتشان سفر سرد و دراز بازگشت به کمپ در کانادا و سپس به خانه را آغاز کردند. اما مردان با شگفتی متوجه شدند که کاشفی به نام فردریک کوک ادعا کرده‌است که پیش از آن‌ها به قطب شمال رسیده‌است![2]
پری مجبور شد تا ۱۹۱۱ منتظر بماند تا کارشناسان ادعای کوک را رد کنند. پس از آن، کنگره ایالات متحده رسماً دستاورد پری را به رسمیت شناخت. نیروی دریایی آمریکا در همان سال پیش از اینکه بازنشسته شود، او را به درجه دریادار نائل کرد.[2]
وی سال‌های پایانی عمر را در جزیره ایگل در نزدیکی ساحل مین به همراه خانواده‌اش به سر برد. پری در ۱۹۲۰ در گذشت.[2] سال‌ها بعد در ۱۹۸۸، تیمی از کاشفان محاسبه کردند که پری از مسیر منحرف شده و دستکم ۵۰ کیلومتر با مکان قطب شمال فاصله داشته‌است. مطالعه‌ای دیگر این یافته‌ها را به چالش کشید. امروزه هنوز دربارهٔ اینکه آیا پری واقعاً به محل قطب شمال رسیده‌است یا خیر، بحث در جریان است.