روباه پیر
روباه پیر (انگلیسی: Old fox) اصطلاحی است که ایرانیان برای توصیف بریتانیا به کار میبرند.[1][2][3] سید احمد ادیب پیشاوری برای اولین بار این اصطلاح را به کار برد. این اصطلاح چندین بار در جامعه، رسانهها و روزنامههای ایران به کار رفتهاست.
پسزمینه
در زبان فارسی و بسیاری از زبانهای دیگر، روباه نمادی از شخصیت مکار و حیلهگر است و به شخصی حیلهگر اشاره دارد که شما را در موقعیتی دشوار قرار میدهد. این اصطلاح و مفهوم ضد-بریتانیایی آن را برای اولین بار سید احمد ادیب پیشاوری (۱۹۳۰–۱۸۴۴)، به کار برد.[1] وقتی احمد جوان بود، پدر و نزدیکانش در جنگ بین بریتانیا و افغانستان در سالهای ۵۸–۱۳۵۷ کشته شدند.[4] او احساسات ضد-بریتانیایی داشت و اشعار زیادی را با این احساس سرود. پیشاوری همیشه پادشاهی متحد را در اشعار خود به عنوان روباه پیر، زاغ شوم و افعی سمی توصیف میکرد. اصطلاح روباه پیر از آن زمان باقی ماندهاست.
دلایل نامگذاری
چند دلیل تاریخی برای وجه تسمیه بریتانیا به عنوان روباه پیر یا شیطان کوچک: نقش مستقیم در انحراف انقلاب مشروطه ایران، کودتای ۱۹۲۱ و ۱۹۵۳، جنبشهای براندازانه در طول ملی شدن صنعت نفت ایران، از بین بردن انقلابیون پس از انقلاب ۱۹۷۹.[2][3][5]
در سالهای اخیر
در سال ۲۰۱۱، سید علی خامنهای، رهبر عالی ایران، پس از آغاز تحریمهای هستهای علیه ایران از سوی لندن، سفارت انگلیس را سفارت شیطانی خواند.[3]
هنگام بازگشایی سفارت انگلیس در سال ۲۰۱۵، رسانهها و روزنامههای ایران بازگشت روباه را اعلام و گزارش کردند. روزنامهٔ حمایت در صفحه اول خود نوشت: «روباه پیر با چراغهای خاموش وارد شد»، روزنامهٔ رسالت «هیچکس از بازگشت روباه پیر خوشحال نیست» و روزنامهٔ کیهان نوشت: «از نگاه ایران، انگلیس هنوز هم «روباه پیر» است».[1][2]
جستارهای وابسته
- شیطان بزرگ
- شیطان کوچک (عنوان اسرائیل)
منابع
- پرهام پورپارسا (۲۵ آگوست ۲۰۱۵). «Why is Britain an 'old fox' in Iranian media rhetoric?». بیبیسی (به انگلیسی).
- دیوید بلر (۲۵ آگوست ۲۰۱۵). «In Iran's eyes, Britain is still the 'old fox'». تلگراف (به انگلیسی).
- «As ties warm, will Iranians forget distrust of Britain - 'the Old Fox'». The Jerusalem Post (به انگلیسی). ۲۳ آگوست ۲۰۱۵.
- «ADĪB PĪŠĀVARĪ» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
- محمد قادری (۲۵ آگوست ۲۰۱۵). «Why Britain called 'Volpone, or the Fox?'». Mehr News Agency (به انگلیسی).