سخنرانی
سخنرانی،[1] درس-گفتار[2] یا خطابه به عمل صحبت کردن یک فرد برای گروهی از مردم که مخاطب یا شنونده او هستند، با نیت خاصی مانند آگاهی بخشی، تحت تأثیر قرار دادن یا سرگرم نمودن، گفته می‌شود.سخنوری یا خطابه فنی است که به وسیله آن گوینده،شنونده را به سخن خود اقناع و بر منظور خویش ترغیب میکند.پس غرض از سخنوری همین دو نتیجه است که شنونده سخن گوینده را بپذیرد و بر منظور او برانگیخته شود.گوینده ای که این فن را به کار میبرد،خطیب و سخنور یا سخنران می نامند و سخنی را که این فن در آن به کار برده شود خطبه،خطابه،نطق و گفتار خوانند. سخنرانی عموماً به معنای ارتباط چهره به چهره با مخاطب بوده و در اغلب موارد برای اقناع مخاطبین انجام می‌شود. این مفهوم در زبان انگلیسی بسیار شبیه به مفهوم Presentation یا ارائه می‌باشد با این تفاوت که مفهوم اخیر بیشتر در مورد فعالیتهای تجاری به کار می‌رود. سخنران معمولاً مستقیماً برای مردم یا رسانه‌ها به صورت عمومی صحبت میکند و دیدگاه شخصی یا گروه خاصی را بیان می کند.
در کتاب" آیین سخنوران " منتشر شده توسط انتشارات کانون سخنوران پارسی زبان،محمد علی حسینیان در تعریف سخنرانی یا سخنوری و یا همان خطابه میگوید:((سخنوری ارائه ی کلام با نگاه راهبری است چه برای هزاران نفر و چه حتی برای یک نفر))و در تشریح این تعریف بیان میدارد که هرگاه آدمی قصد میکند فرد یا افراد طرف مقابل خود به عنوان مستمع را تبدیل به مخاطب نموده و او را به کلام و هدف خود اقناع نماید لاجرم از سخنرانی استفاده مینماید و سخنرانی برای اجتماعات تنها یکی از مصادیق سخنرانی است و برای آنکه گفتار مقنع باشد برای یک نفر هم چاره ای جز استفاده از فنون سخنوری ندارد.
سخنورانِ نمونه
رهبرانی همچون مارتین لوتر کینگ جونیور، وینستون چرچیل ، احمد سوکارنو نمونه‌هایی از سخنرانانِ خوب هستند که سخنوری آنها با تاثیر قابل توجهی در جامعه همراه بود.
ابزارها
تریبون کاغذهای سخنور را نگاه میدارد و سیستم صوتی عمومی یا میکروفون و بلندگو به رساتر شدنِ صدای سخنور یاری می‌رساند.
ارزش علمی سخنرانی
در سخنرانی به علت ایراد سخن بدون امکان بازنگری پسین در آن، خطا در اظهار نظریات بیش از ارائه مکتوب اثر و نظریه است. از این جهت در بحث ارزشگذاری استناد به نظرات افراد، یکسان دانستن اعتبار علمی نوشته شخص با سخنرانی وی خطاست.[3]
در ایران
- به فردی که در نماز جمعه به سخنرانی می‌پردازد، خطیب گفته می‌شود.
- سخنگویی که از سوی دولت مسئول بیان نظر هیئت دولت است را سخنگوی دولت می‌گویند
جستارهای وابسته
منابع
- «سخنرانی» [عمومی] هم‌ارزِ «lecture, conférence (fr.)»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ سخنرانی)
- آشوری، داریوش (۱۳۹۵). فرهنگ علوم انسانی (ویراست سوم). تهران: نشر مرکز. صص. ۲۴۸. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۵-۸۶۵-۴.
- آفات پژوهش، محمدعلی نجفی، صفحه 142-145
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Public speaking». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۱ بهمن ۱۳۹۲.