سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی
سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی فقیه، اصولی، ادیب، محدث و مجتهد شیعی در سال ۱۲۹۰ در شهر کاظمین به دنیا آمد.[1] وی در ۸ جمادی‌الثانی سال ۱۳۷۷ق در سن ۸۷ سالگی، در لبنان از دنیا رفت. پیکر او به نجف منتقل و در جوار حرم علی بن ابی‌طالب به خاک سپرده شد. او در وصیتی از فرزندان و مردمان لبنان خواسته بود تا پس از وی سید موسی صدر که در آن زمان جوانی سی ساله بود به لبنان دعوت شود و اداره امور شیعیان را در دست گیرد. این وصیت یا توصیه انجام گردید و موسی صدر نیز علیرغم آینده خوبی که در ایران و حوزه همه برایش متصور بودند راهی لبنان گردید.
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی |
| تاریخ تولد | ۱۲۹۰ |
| زادگاه | کاظمین  عراق |
| محل تحصیل | کاظمین، سامرا، نجف |
| محل زندگی | نجف |
| تاریخ مرگ | ۱۳۷۷ |
| شهر مرگ | نجف، عراق |
| مدفن | حرم علی بن ابی‌طالب |
| اطلاعات آموزشی | |
| تالیفات | الفصول المهمة الکلمة الغرّاء فی تفضیل الزهراء المراجعات النّص و الاجتهاد ابوهریره و ... |
تحصیل
وی از هشت سالگی فراگیری علوم دینی را نزد پدرش آغاز کرد و به خواندن ادبیات عرب پرداخت. در سال ۱۳۱۰ به سامرا رفت و از حسن کربلایی و باقر حیدر درس آموخت.[2] پس از گذشت یک سال راهی نجف شد[3] و به درجه اجتهاد رسید.
در ۹ ربیع‌الاول ۱۳۲۲ همراه با خانواده‌اش نجف را ترک کرد و از راه دمشق رهسپار جبل عامل شد.[4] ابتدا در «شحور» اقامت کرد.[5] پس از سه سال، به دعوت مردم صور، راهی آن‌جا شد و با تأسیس حسینیه صور[6] آن‌جا را به مرکزی برای برگزاری برنامه‌های گوناگون دینی و اجتماعی تبدیل کرد.
استادان
آثار
- الفصول المهمة[7]
- الکلمة الغرّاء فی تفضیل الزهراء
- المراجعات
- النّص و الاجتهاد
- ابوهریره[8]
- المجالس الفاخره فی مأتم العترة الطاهرة[9]
- فلسفة المیثاق و الولایة
- اجوبة مسائل جارالله[10]
- مسائل فقهیه[11]
- کلمة حول الرؤیة[12]
- الی المجمع العلمی العربی بدمشق[13]
- ثبتُ الاَثباب فی سلسلة الرواة[14]
- مؤلفوا الشیعة فی صدر الاسلام[15]
- زینب الکبری
- بُغیة الراغبین فی احوال آل شرف‌الدین[16]
منادی وحدت
وی در جهت وحدت امت اسلامی، کتاب «الفصول المهمة فی تألیف الامة» را تألیف کرد که از آن به «منشور وحدت اسلامی» یاد می‌کنند.[17] وی در سرآغاز کتاب می‌گوید:
«تنها و تنها با وحدت اسلامی است که اقدامات عمرانی هماهنگ می‌گردد، وسائل ترقی فراهم می‌شود، روح تمدن جلوه می‌کند، فروغ آسایش در آفاق زندگی می‌تابد و یوغ بردگی از گردن همه برداشته می‌شود.»[18]
وی در همان راستا، کتاب اجتهاد در برابر نص را به رشته تحریر درآورد. او در این کتاب، حدود صد مورد اجتهاد در مقابل نص[19] را که خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان محمد بن عبدالله یا بعد از فوت او مرتکب شدند، بر اساس کتاب‌های معتبر اهل سنت بر می‌شمارد و در مورد هریک، نظرات علمی، تحقیقی و منتقدانه خود را بیان می‌کند.[20]
وفات
وی در صبح روز دوشنبه ۸ جمادی‌الثانی سال ۱۳۷۷ در سن ۸۷ سالگی درگذشت و در حرم علی بن ابی‌طالب به خاک سپرده شد.[21]
پانویس
- نقباءالبشر، شیخ آقا بزرگ تهرانی، ج ۳، ص ۱۰۸۰؛ حیاة الامام شرف‌الدین فی سطور، شیخ احمد قبیسی، ص ۳۱؛ الامام‌السید عبدالحسین شرف‌الدین قائد فکر و علم و نضال، شیخ عبدالحمید الحر، ص ۱۳.
- حیاة الامام شرف‌الدین، ص ۳۲؛ الامام السید عبدالحسین شرف‌الدین، ص ۸۹.
- حیاة الامام شرف‌الدین، ص ۳۳.
- نقباءالبشر، ج۳، ص۱۰۸۱؛ حیاة الامام شرف‌الدین، ص۸۰.
- الامام‌السید عبدالحسین شرف‌الدین، ص ۸۸.
- حیاة الامام شرف‌الدین، ص ۸۵.
- به فارسی هم ترجمه و تحت عنوان «در راه تفاهم» چاپ شده است.
- کتابی است تحقیقی درباره ابوهریره.
- مقدمه‌ای بوده است بر کتابی به همین نام در چهار جلد، که در آتش افروزی فرانسویان سوخته و فقط همین مقدمه مانده است.
- پاسخی است علمی و مستند به ۲۰ سؤال که «موسی جارالله» از علمای شیعه کرده بود.
- مسائلی است بر اساس فقه مذاهب اسلامی.
- در مسائل اعتقادی.
- پاسخ‌هایی است علمی به تهمت‌هایی که مجمع علمی دمشق در آن ایام نسبت به شیعه روا داشته بود.
- رساله‌ای است در ذکر استادان و مشایخِ مؤلف از علمای مذاهب اسلامی.
- درباره مؤلفان و کتاب نویسان شیعه از عصر نبوت تا عصر امام هادی.
- کتابی است ادبی، تاریخی و رجالی در شرح حال عالمان خاندان شرف‌الدین و صدر. (شرف‌الدین، ص ۱۰۳ ـ ۱۳۹؛ النص و الاجتهاد، مقدمه).
- نقباءالبشر، ص ۱۰۸۲.
- شرف‌الدین، محمدرضا حکیمی، ص ۱۲۳.
- اعمال نظر شخصی در مقابل کلام صریح محمد.
- النص و الاجتهاد؛ شرف‌الدین، ص ۱۳۲ ـ ۱۳۷.
- نقباءالبشر، ج ۳، ص ۱۰۸۵ و ۱۰۸۶؛ النص و الاجتهاد، ص ۳۹.
منابع
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۲، چ ۳، نشر معروف، قم: ۱۳۸۵.
پیوند به بیرون
شاگردان آخوند خراسانی