صحرا کریمی
صحرا کریمی کارگردان فیلم داستانی و نویسنده افغانستانی‌تبار است. او تحصیلات ابتدایی خود را در ایران و دانشگاهی را در اسلواکی گذرانده‌است. این هنرمند به عنوان بازیگر نقش اول، در چند فیلم فارسی نیز ایفای نقش کرده‌است. او از دانشگاه هنر و فیلم جمهوری اسلواکی دکترای کارگردانی فیلم داستانی دارد وی هم‌اکنون رییس افغان فیلم است .[1] رساله دکترای او دربارهٔ موج نو سینمای ایران بود.[2]
| صحرا کریمی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۴ (۳۶ سال) تهران، ایران |
| محل زندگی | افغانستان |
| ملیت | افغانستان |
| شهروندی | اسلواکی |
| تحصیلات | فارغ‌التحصیل دکترای کارگردانی فیلم داستانی |
| محل تحصیل | دانشگاه فیلم و تلویزیون جمهوری اسلواکی |
| پیشه | کارگردانی، مستندسازی، نویسندگی |
| آثار | بیش از ۳۲ اثر در زمینه فیلم کوتاه، داستانی و بلند |
| جایزه(ها) | جایزه بهترین فیلم داستانی از آکادمی فیلم وهنر اسلواکی برای فیلم نسیمه |
زندگینامه
صحرا در ۳۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۴ ه.ش در تهران، ایران در خانواده‌ای افغانستانی‌الاصل به دنیا آمد. [3] پدرش از باشندگان جوی میر هزار سنگ تخت بندر، منطقه‌ای در ارزگان قدیم (دایکندی کنونی) و مادرش از باشندگان بدخشان است.[4]او تحصیلات دوران ابتدایی و متوسطه را در ایران سپری کرد. وی در زمینهٔ بازیگری نخستین نقش خود را در فیلم دختران خورشید به کارگردانی مریم شهریار (برندهٔ جایزه در جشنواره‌های جهانی فیلم مونترال و براتیسلاوا در سال ۲۰۰۰ میلادی) بازی کرد. او در سن ۱۶ سالگی نخستین تجربهٔ بازی در فیلم را کسب کرد. قابل ذکر است که ایشان در فیلم سینمایی خواب سفید نیز در نقش معصومه هنرنمایی کرده‌اند. در سال صحرا در سال ۲۰۰۱ میلادی، بعد از شرکت در جشنوارهٔ جهانی فیلم براتیسلاوا از ایران خارج شد و در اسلواکی تقاضای پناهندگی کرد.
رشته دبیرستانی‌اش ریاضی فیزیک بود. صحرا برای مدتی کوتاه دانشجوی رشتهٔ مهندسی عمران در دانشکدهٔ مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. او دارای دو مدرک لیسانس در رشتهٔ کارگردانی فیلم مستند و کارگردانی فیلم داستانی، مدرک فوق‌لیسانس در رشتهٔ کارگردانی فیلم داستانی و مدرک دکترا در رشتهٔ کارگردانی فیلم داستانی با گرایش نشانه‌شناسی و زیبایی‌شناسی در سینما است.
این کارگردان سینما دکترای کارگردانی فیلم داستانی از دانشگاه هنر و فیلم جمهوری اسلواکی را دریافت کرده‌است. او نخستین و تنها زن در افغانستان است که دارای مدرک دکترای سینما و فیلم‌سازی می‌باشد. وی خود را پیرو فلسفهٔ هستی‌گرایی یا اگزیستانسیالیسم می‌داند.[5]
او همچنین به صورت نامنظم نیز یادداشت‌های ادبی در وبلاگش درج می‌کرد.[6]
درون‌مایهٔ فیلم‌های صحرا
برخی منتقدان می‌گویند از آنجایی که صحرا کریمی پیرو فلسفهٔ اگزیستانسیالیست است، رد پای این تفکر را در چند فیلم کوتاه او می‌توان دید. در فیلم نسیمه نیز همین خط دنبال شده‌است. اما پایان فیلم نسیمه، پایان امید و رهایی است چنان‌که نسیمه پس از دریافت قبولی پناهندگی، در نور گرم آفتاب و با لباس‌ها و آرایش اروپایی، سادگی زیبای زنانه و وارد شدن به فضای جدید به کلی عوض می‌شود و گویا همچون پرنده‌ای از قفس آزاد می‌شود.
همچنین منتقدان بر این باورند که فیلم «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» یادآوری شعر گونه از نیچه، کافکا و کامو، نمایش سمبلیکی از کتاب (کیمیاگر) از پائولو کوئلیو است.[7] برخی دیگر از منتقدان نیز می‌گویند که او بیشتر متأثر از سینمای نوین شرق اروپا و سنت سینمایی شوروی است. همچنین او را یگانه زن در سینمای افغانستان می‌دانند که فیلم‌های زنانه می‌سازد.[8][9]
برخی آثار
صحرا کریمی تاکنون بیش از سی فیلم کوتاه داستانی و مستند و چندین فیلم نیمه‌بلند داستانی و یک فیلم بلند مستند و یک فیلم بلند داستانی ساخته‌است.[10]
- «حوا، مریم، عایشه»
- «زنان پشت فرمان رانندگی»
- «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر»
جوایز
آثار صحرا در بیش از صد و پنجاه جشنوارهٔ فیلم بین‌المللی شرکت کرده‌اند و جوایز متعددی گرفته‌اند. آخرین فیلم «زنان افغان پشت فرمان رانندگی» تقریباً در ۳۰ جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم در سراسر دنیا شرکت کرده‌است که نزدیک به ۲۲ جایزه از جمله بهترین فیلم مستند سال ۲۰۱۰ اسلواکی را نصیب خود کرد. همچنین از شبکهٔ تلویزیونی آرته فرانسه که یکی از معتبرترین تلویزیون‌های اروپا است و از شبکهٔ بی‌بی‌سی فارسی نیز پخش شد و همچنین در حاشیهٔ «کنفرانس بن دو» در آلمان نیز به نمایش درآمد.
فیلم نیمه‌بلند داستانی «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» در سال ۲۰۱۰ جایزهٔ گراند پریکس کوداک را از آن خود کرد همچنین جایزهٔ بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را در جشنوارهٔ فیلم‌های دانشجویی اسلواکی از آن خود کرد و به عنوان نامزد اسکار دانشجویی از جمهوری اسلواکی به آکادمی اسکار سال ۲۰۱۰ معرفی شد.
فیلم مستند «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» موفق به دریافت جایزهٔ بهترین فیلم کوتاه داستانی «آکادمی فیلم و تلویزیون اسلواکی» شد. ارزش این جایزه برای هنرمندان اسلواکی، با جشنوارهٔ سزار در فرانسه و دیوید در ایتالیا برابری می‌کند. این جایزه از مهم‌ترین جوایز سینمایی کشور اسلواکی است که به اسکار اسلواکی مشهور است.[11]
«در جست‌وجوی خیال» نام یکی دیگر از فیلم‌های دانشجویی صحرا است که جایزهٔ غیردانشجویی (حرفه‌ای) جشنوارهٔ بیل بائو را در اسپانیا برد و به وسیلهٔ شبکهٔ تلویزیونی آرته یکی از معتبرترین کانال‌های هنری در جهان خریداری شد.
پانویس
- فاضلی، گفتگو با صحرا کریمی.
- فاضلی، گفتگو با صحرا کریمی.
- https://8am.af/sahara-karimi-ive-always-been-myself/
- ، گفتگو صحرا کریمی با سایت آزادی.
- ، مؤسسه فرهنگی هنری تسنیم.
- ، وبلاگ شخصی صحرا کریمی.
- دانش، نگاهی به سومین جشنواره فیلم افغانستان در سویدن.
- فاضلی، گفتگو با صحرا کریمی.
- یسنا، «زنان، جهان‌های ممکن» در فلم‌های دکتر صحرا کریمی.
- ، گفتگو صحرا کریمی با سایت آزادی.
- کریمی، «سمبولیسم میوه‌ای» سینمای افغانستان.
منابع
- فاضلی، حسین (۲۰۰۶). «مصاحبه با صحرا کریمی، هنرپیشهٔ سینما مقیم چک اسلواکی». کانون توسعه و تعاون افغانستان. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.
- «مصاحبه صحرا کریمی با سایت آزادی». سایت آزادی. ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.
- «مؤسسه فرهنگی هنری تسنیم». ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.
- «وبلاگ شخصی صحرا کریمی». ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.
- دانش (بی تا). «نگاهی به سومین جشنواره فیلم افغانستان در سویدن». دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - یسنا (۱۳۹۲). ««زنان، جهان‌های ممکن» در فلم‌های دکتر صحرا کریمی». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.
- کریمی (۱۳۹۰). ««سمبولیسم میوه‌ای» سینمای افغانستان». خبرگزاری بست باستان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۲.