عاشیق حسین جوان

عاشیق حسین جوان یکی از سرشناسترین عاشیقهای قرن بیستم است.[1][2][3]

حسین جوان
تصویری از روستای آبش احمدآتی‌کندی، محل تولد عاشیق حسین جوان
زاده۱۹۱۶
روستای آبش احمد آتی‌کندی منطقه قره داغ
درگذشته۱۴ نوامبر ۱۹۸۵
ناحیه قاسم اوا در گنجه
زمینه کاریعاشیق
ملیتگونی آزربایجان .تبریز .قاراداغ
پدر و مادرمیکائیل و زهره

حسین میکائیل اوغلو علیف، معروف به حسین جوان (جاوان)، متولد آتی‌کندی شهرستان کلیبر است. او در سال ۱۹۱۶ چشم به جهان گشود. پدرش را در کودکی از دست داد و مادرش زهره او را به قفقاز برد.[4] حسین در ۷ سالگی به مزدوری پرداخته و احشام دیگران را می‌چراند. در ۱۹۲۷ شاگرد عاشیق موسی (برادرزاده عاشیق علی‌عسگر) شد. عاشیق موسی رموز عاشیقی و ادبیات شفاهی مردمی آذربایجان را به حسین آموخت. حسین سرایش را از سالهای ۱۳۱۸، با تخلص فرمان، شروع کرد ولی اندکی بعد تخلص خود را به جوان تغییر داد.[5] عاشیق حسین در ۱۹۳۸ به تبریز آمد. چون در سال ۱۹۴۶ تئاتر ملی در تبریز تشکیل شد، او معاون مدیر این تئاتر بوده و نغمه‌های انقلابی را نیز اجرا می‌کرد. بعد از سقوط حکومت ملی آذربایجان عاشیق حسین به اتحاد شوروی پناهنده شد. او در دهه هنر و ادبیات آذربایجان در مسکو، رهبر دسته عاشیقها بود. در همین رابطه، حسین جوان از طرف صدر عالی اتحاد جماهیر شوروی به دریافت نشان شرافت مفتخر شد.[6] حسین جوان در ۱۹۸۵ درگذشت[7][8] و در ناحیه قاسم اوا گنجه دفن شد.[5]

آثار حسین جوان
  • زیبایی صدا و مهارت حسین جوان در آوازخوانی کم نظیر است. نمونه‌های زیادی از اجراهای او را می‌توان در فضای مجازی پیدا کرد.[9]
  • نه کتاب، از آثار حسین جوان، در باکو منتشر شده است:[10]
    • Azadlıg Mahnıları, Bakü, ۱۹۵۰
    • Aşığın Arzuları, Bakü, ۱۹۵۰
    • Şerler, Bakü, ۱۹۵۳
    • Sedefli Saz, Bakü, ۱۹۵۶
    • Goşmalar, Bakü, ۱۹۵۹
    • Şerler, Bakü, ۱۹۶۲
    • Danış Telli Sazım, Bakü, ۱۹۶۶
    • El Aşığı, Bakü, ۱۹۷۵
    • Bahar Kimi, Bakü, ۱۹۷۹
  • برخی از سروده‌های حسین جوان، بعنوان نمونه اوج موسیقی عاشیقی، در کتابهای "گزیده اشعار عاشیقی آذربایجان"[11] و عاشیق حسین جاوان "باهار سوراغیندا"[12] چاپ شده است.
  • عاشیق حسین ساعی زندگی حسین جوان و عاشیق عباس توفارقانلی را در فرم داستان عاشیقی تألیف کرده است.[13]

نمونه‌ای از سروده‌های حسین جوان

در این بخش مطلع نمونه سروده‌های عاشیق حسین جوان در قالب‌های گرایلی، قوشما، و تجنیس ارائه می‌شوند.[14][15]

  • نمونه گرایلی:[11]
Ay qabaqli hilal qaşliای ماهروی کمان ابرو،
Qumran gözlü, ağrin alim و خمار چشم دردت به جانم باد.
Ceyran kimi şux baxişli به خاطر آن نگاه معصومانه آهو وش ت،
Işvə--nazli ağrin alim و عشوه و نازت با دل و جان بفدای تو می‌روم. .
  • نمونه قوشما (گزللمه= Gözəlləmə):[11]
Çəkilib qüdrətdən qaşlarin qözel ای زیباروی! خالق با تمام مهارتش ابروهایت را رسم نموده،
Kimin olacaqsan yari, bəxtəvər خوش است آنکس که یارش تو خواهی شد.
Tökülüp gərdənə ipək saçlarin گیسوان ابریشمین بر روی گردنت غلتیده‌اند،
Kim hörüpdir o saçlari, bəxtəvər 'خوشا آن‌کس که آن گیسو را تنیده .
  • نمونه‌ای از تجنیس:[11] کلمات جناس، که قوشما را در طبقه‌بندی تجنیس[16] قرار می‌دهد، پر رنگ شده‌اند.
Ya divani, ya da təcnis çal, a çal! Aşıq, götür doqquz telli sazını
Əsirgəmə, kəlləsindən, çal, a çal! Düşmən üçün seç qılıncın sazını
Qəmli aşıq qəlbin neçin döyünü Yaxşı aşbaz tanır yaxşı düyünü
Bir ilmək yox, üçün möhkəm çal, a çal Möhkəm bağla, açılmasın düyünü
Faydasızdır zər-qızıllar, axçalar Nə vaxtacan fələk mənə ax çalar?
Deyərlər ki, qoca aşıq, çal, a çal Cavan Hüseyn, qara xəttin ağ çalar

اطلاعات بیشتر
  • حسین جوان در آواز عاشیقی سبکی نو آورانهٔ ایجاد کرد. از پیروان اصلی این سبک عاشیق عبدالعلی نوری بود.[17]
  • بعد از پناهنده شدن حسین جوان به اتحاد شوروی، تعقیب کنندگان به جای او عاشیق حسین زیاد اوغلی را دستگیر کرده و تحت شکنجه کشتند. حسین جوان در عزای رفیقش چنین سرود:[5]
آزادلیق مشعلی سونرمی جلاد؟جلاد! مشعل آزادی خاموش نمی‌گردد
حقی سئون حقدن دونرمی جلاد؟ آنکه حق خود شناخت از آن نمی‌گذرد
قورتولوش بایراغی ائنرمی جلاد؟ ای جلاد! پرچم همبستگی پایین نخواهد آمد،
اوندان الهام آلیر هر قوجا ،جوان چرا که هر پیر و جوان از آن الهام می‌گیرد.

منابع
  1. عاشیق علی عبادی (۱۴ اسفند ۱۳۹۱). «نگاه تاریخی به موسیقی عاشیق درآذربایجانشرقی». باشگاه خبرنگاران تبریز.
  2. «موسیقی در استان آذربایجان شرقی». سازمان مدیریت تبلیغات اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
  3. علی‌اکبر قدیمی (۲۵ فروردین ۱۳۸۶). «گر جان عاشق دم زند …». شبکه اینترنتی آفتاب.
  4. رضا همراز. «منیم آدیم عاشیق حسین جوان دی». گالری موسیقی آذربایجان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۴.
  5. محسن محمودی تراکمه (۱۱ شهریور ۱۳۹۱). «آذربایجان موسیقی سی».
  6. «Azadlıqsevər aşıq». "KÜR" İnformasiya Agentliyi. ۱۵ فوریه ۲۰۱۲. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  7. «عاشیق حسین جوان».
  8. «Âşıq Hüseyin Cavan». azerbaycan.diledebiyat.net. Ağustos 29, 2010. بایگانی‌شده از اصلی در 2 مه 2014. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  9. «Aşıq Hüseyn Cavanın ifasında İrəvançuxuru havası». یوتوب.
  10. «ÂŞIK HÜSEYN CAVAN (1916 - 1985)». Azerbaycan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶.
  11. «گزیده اشعار عاشیقی آذربایجان» (PDF).
  12. شکری‌کلان، محسن (۱۳۹۰). عاشیق حسین جاوان "باهار سوراغیندا". اختر.
  13. ساعی، حسین (۱۳۸۱). توفارقانلی عباس و حسین جوان. اختر.
  14. «Ashiq poems- Proverbs and sayings».
  15. «Aşıq şeiri».
  16. «لغتنامه دهخدا: تجنیس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۴.
  17. مرتضی مجدفر (۳ تیر ۱۳۸۲). «یادداشتی دربارهٔ عاشیق عبدالعلی، هنرمند مردمی آذربایجان:سوک سرود قوپوزها». روزنامه همشهری.

پیوند به‌بیرون

صفحه ویکیپدیای ترکی آذربایجانی: Aşıq Hüseyn Cavan‎

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.