فاطمه شمس

فاطمه شمس شاعر، نویسنده، پژوهشگر ادبیات و در حال حاضر استادیار ادبیات فارسی، زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک در دانشگاه پنسیلوانیا است.[1] او پیش از این به مدت سه سال در دانشگاه آکسفورد به عنوان مدرس زبان و ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی کار کرده‌است.

فاطمه شمس
زادهٔتیر ۱۳۶۲ ‏(۳۷ سال)
مشهد
محل زندگیفیلادلفیا
محل تحصیلدانشگاه پنسیلوانیا
پیشهشاعر، نویسنده، پژوهشگر ادبیات
کارفرمااستادیار ادبیات فارسی، زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک در دانشگاه پنسیلوانیا
کارهای برجستهکتاب «نوشتن در مه»
همسر(ها)محمدرضا جلایی‌پور (طلاق گرفته)
وبگاه

اشعار او تا کنون به زبان‌های انگلیسی و ایتالیایی و کردی ترجمه شده‌اند. تبعید، مهاجرت، سیاست، جنگ، روابط انسانی، جنسیت و تابوهای اجتماعی سیاسی از مهم‌ترین مضمون‌های اشعار او در سال‌های اخیر بوده‌اند. اولین مجموعه شعرهای او شامل عاشقانه‌های سیاسی ادبی و غزل‌های سیاسی- اجتماعی در سال ۱۳۹۲ در کتابی با نام «۸۸» از سوی انتشارات گردون در برلین منتشر شده‌است.

پیشینه

شمس در تیرماه ۱۳۶۲ در مشهد[2] به دنیا آمد. او دوران دبیرستان خود را در دبیرستان فرهنگ مشهد گذراند[3] و در سال ۱۳۸۰ برای تحصیل در رشته ادبیات به دانشگاه تهران[4] رفت ولی بعد از یک سال به رشته جامعه‌شناسی تغییر رشته داد و در سال ۱۳۸۴ در همین رشته فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۳۸۵، برای ادامه تحصیل در رشته تاریخ تمدن‌های مسلمان به انگلستان رفت و در سال ۱۳۸۷ از مؤسسه مطالعات اسماعیلی دانشگاه آقاخان مدرک کارشناسی ارشد گرفت. در سال ۱۳۸۸ برای دریافت دکترای ادبیات فارسی در دانشگاه آکسفورد پذیرفته شد و در سال ۱۳۹۳ دکترای خود را از دانشگاه آکسفورد[5] گرفت. او هم‌اکنون استاد ادبیات فارسی در دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا است[6]؛ و پیش از این در دانشگاه سواس لندن و دانشگاه آکسفورد نیز به تدریس ادبیات مدرن و کلاسیک فارسی و نیز زبان فارسی و تکنیک‌های ترجمه پرداخته‌است.[7]

فاطمه شمس در حوزه تاریخ اجتماعی ادبیات معاصر و رابطه شعر و سیاست پژوهش می‌کند و برخی از نوشته‌های او با موضوع شعر و قدرت در جامعه ایران در منابع دانشگاهی منتشر شده‌است.

فاطمه شمس نوشتن را از نوجوانی و در روزنامه خراسان شروع کرد. از سال ۱۳۸۱ وبلاگ «پرده ناتمام» را در حوزه شعر نوشت. این وبلاگ بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ فیلتر شد و از دسترس خارج شد. او از سال ۱۳۸۹ تا کنون در سایت «نیم‌دایره» نوشتن را ادامه داده‌است که این وبلاگ نیز در ایران فیلتر است.

شمس عضو هیئت دبیران ژورنال بین‌المللی ادبیات فارسی است.[8]

زندگی شخصی

وی همسر سابق محمدرضا جلایی‌پور است.

زندگی سیاسی

فاطمه شمس، در سال ۱۳۸۱ به عضویت کمیته مرکزی انجمن اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران درآمد و به عنوان نماینده فرهنگی انجمن مشغول به فعالیت شد. در سال ۱۳۸۲ و در پی دستگیری‌های گسترده دانشجویان فعال، حکم بازداشت او به همراه سه تن دیگر از اعضای انجمن اسلامی از سوی قرارگاه ثارالله صادر شد. در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸، یکی از اعضای کمیته مرکزی ستاد جوانان حامی خاتمی و موسوی بود. در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰، برخی از اعضای خانواده او به عنوان گروگان و به شرط بازگشت او به کشور بازداشت و سپس آزاد شدند.

در سال ۱۳۸۸ محمدرضا جلایی‌پور پس از ورود آن دو به ایران بازداشت شد. شمس و جلایی‌پور از اعضای کمپین پویش سوم و از حامیان میر حسین موسوی بودند.[9]

بی‌بی‌سی وی را «مفسر برجسته اصلاح‌طلب» نامیده‌است.[10]

نقد آثار

اشعار شمس در نشریات ادبی چون Virginia Quarterly Review به چاپ رسیده‌است.[11]

تقبیح جنگ، قحط سالی و زمان موتیف‌های تکرار شونده شعر فاطمه شمس هستند. رضا محمدی در بی‌بی‌سی کتاب "۸۸" شمس را کتابی خواندنی دانسته‌است.[12]

مجله ادبی Modern Poetry in Translation در نقدی مجموعه شعر وقتی در را شکستند شمس نوشته‌است این مجموعه نمادی از سیر احساسی است که بسیاری در تبعید دچار آن می‌شوند و تأثیر فروغ فرخزاد بر او را ملموس می‌داند.[13]

تورج دریایی نکته جالب در شعر شمس را توجه به او زمان دانسته و به اعتقاد او شعر شمس بیانگر حس ایرانیانی است که این کشور را ترک کرده‌اند و حرف آنان را بیان می‌کند.[14]

پی بی اس اشعار شمس را مرتبط کنندهٔ فضای شخصی و سیاسی و ترکیب کنندهٔ بازتاب شخصی با مسایل معاصر سیاسی از طریق قالب‌های سنتی شعر فارسی دانسته‌است.[7]

جوایز

کتاب‌شناسی
  • نوشتن در مه. اچ اند اس مدیا. ۲۰۱۵. شابک ۹۷۸-۱۷۸۰۸۳۵۱۱۲.
  • ۸۸. اچ اند اس مدیا. ۲۰۱۳. شابک ۹۷۸-۱۷۸۰۸۳۲۷۴۶.
  • When they broke down the door. Translated by Dick Davis. Washington, D.C: Mage Publishers, 2016. ISBN 1-933823-80-1
  • Dirasat. Riyadh: King Faisal Center for Research and Islamic Studies, 2015. ISBN 6038032576

منابع
  1. "Fatemeh Shams - The Middle East Center at Penn". University of Pennsylvania - School of Arts and Sciences | School of Arts and Sciences - University of Pennsylvania. Archived from the original on 29 December 2017. Retrieved 2018-04-18.
  2. «لطفاً به کتاب‌فروشی‌ها سر بزنید». ایران وایر. ۱۳ دسامبر ۲۰۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۷.
  3. شمس، فاطمه (۷ تیر ۱۳۸۹). «جنبش راه سبز - سخنی دربارهٔ عبدالله یوسف زادگان با غلامعلی حداد عادل». جرس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۷.
  4. «نامه فاطمه شمس، همسر محمدرضا جلایی‌پور، به سعید مرتضوی». خبرنامه گویا. ۲ تیر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۷.
  5. فرزانه، سام (۸ فروردین ۱۳۹۵). «جنسیت و روابط جنسی در گلستان سعدی». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۷.
  6. سمرقندی، شهرزاد (۲۲ بهمن ۱۳۹۵). «شب‌های شعر اعتراضی در آمریکا». رادیو زمانه. رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۷.
  7. Olson, Alexandra; Press, Associated; Pisani, Joseph; Press, Associated (2016-03-28). "Poet Fatemeh Shams takes on politics in post-revolution Iran". PBS NewsHour. Retrieved 2018-04-17.
  8. Korangy, Alireza; Korangy, Alireza. "International Journal of Persian Literature". Penn State University Press. Retrieved 2018-04-18.
  9. CNN, Simon Hooper (2009-06-24). "Wife fears for safety of detained Iranian activist". CNN.com. Retrieved 2018-04-18.
  10. "Iran's media hail change in tone". BBC News. 2013-09-26. Retrieved 2018-04-18.
  11. "Their Black Imaginings: Letters from an Exiled Wife to Her Imprisoned Husband". VQR Online. Retrieved 2018-04-18.
  12. «با کوچه‌های ملتهب تهران؛ مروری بر کتاب «۸۸» مجموعه شعرهای فاطمه شمس». BBC Persian. ۲۰۱۳-۰۹-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۱۷.
  13. "Review". Modern Poetry In Translation. Archived from the original on 19 April 2018. Retrieved 2018-04-17.
  14. «چهره یک زن عاصی؛ گفتگو با فاطمه شمس». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۵-۰۷-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۱۷.
  15. بهرنگ، رضا (۱۹ ژانویه ۲۰۱۳). «گزارش کوتاهی از برنامه سالانه بنیاد به روایت رضا بهرنگ». بنیاد ژاله اصفهانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸.

پیوند به بیرون

نوشتن در مه؛ عشق‌ات رسد به فریاد

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.