فلبامات
فلبامات (انگلیسی: Felbamate) که با نام تجاری فلباتول هم شناخته میشود، یک داروی ضدتشنج است که در درمان صرع کاربرد دارد.[1] این دارو در درمان صرعهای پارشیال بالغین[2][3] (با و بدون گسترش سرتاسری) و صرعهای پارشیال یا سرتاسری مرتبط با سندرم لنوکس-گستو در کودکان استفاده میشود. با این حال، بهدلیل احتمال بروز کمخونی آپلاستیک مرگبار و/یا نارسایی کبد، مصرف این دارو فقط محدود به مواردی است که تشنج راجعه شدید وجود دارد.
نامگذاری آیوپاک | |
---|---|
(3-carbamoyloxy-2-phenylpropyl) carbamate | |
اطلاعات درمانی | |
نام تجاری | Felbatol |
AHFS/دراگز | monograph |
مدلاین پلاس | a606011 |
ردهٔ بارداری |
|
وضعیت قانونی |
|
روش مصرف دارو | دهانی (قرص، سوسپانسیون خوراکی) |
اطلاعات فارماکوکینتیک | |
فراهمی زیستی | >۹۰٪ |
سوخت و ساز | کبد |
نیمهعمر (داروشناسی) | ۲۰ تا ۲۳ ساعت |
شناسهها | |
سیایاس | ۲۵۴۵۱-۱۵-۴ |
ایتیسی | N03AX10 |
پابکم | CID: ۳۳۳۱ |
IUPHAR/BPS | ۵۴۷۳ |
دراگبنک | DB00949 |
کماسپایدر | ۳۲۱۴ |
UNII | X72RBB02N8 |
KEGG | D00536 |
ChEBI | CHEBI:۴۹۹۵ |
ChEMBL | CHEMBL۱۰۹۴ |
اطلاعات شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C11H14N2O4 |
وزن مولکولی | 238.24 |
SMILES
| |
| |
(بررسی) |
مکانیسم اثر
این دارو مدولاتورِ مثبت گیرنده گابا A[4][5] و بلوکهکنندهٔ گیرندهٔ NMDA است، بهویژه آنهایی که زیرواحد «NR2B» را دارند.[6][7][8][9]
تاریخچهٔ پذیرش دارو
این دارو نخست در اوت ۱۹۹۳ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شد. سپس در یک اقدام فوری و بهدنبال گزارش ۱۰ مورد مرگ ناشی از کمخونی آپلاستیک، در ۱ اوت ۱۹۹۴ از بازار جمعآوری شد.[10] در نهایت در ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۴ میلادی، طی ارسال نامهای به ۲۶۰٬۰۰۰ پزشک در آمریکا، توصیه گردید این دارو، تنها در افرادی که صرع شدید راجعه دارند و منافع دارو بر مضارش فزونی دارد، استفاده شود. این تأیید مشروط و مجدد دارو با اشاره به عارضهٔ جانبی دیگرش یعنی «نارسایی کبدی» انجام شد که تا آن هنگام در ۱۰ بیمار گزارش شده بود و در ۴ موردشان منجر به مرگ شده بود. در انگلستان نیز، فلبامات فقط برای بیماران خاصی در دسترس است.
عوارض جانبی
علاوه بر موارد یادشده، بیخوابی یا خوابآلودگی، تهوع و استفراغ، کاهش اشتها و سردرد از عوارض جانبی دیگر است.
تداخلات دارویی
فلبامات بازدارندهٔ ایزوآنزیم «CYP2C19» از خانوادهٔ آنزیمی سیتوکروم پی ۴۵۰ است که در متابولیسم و پاکسازی برخی داروهای رایج نقش دارند.[11] و با داروهایی چون فنی توئین، والپروات و کاربامازپین تداخل اثر دارد. بهعنوان مثال تجویز همزمان آن با کاربامازپین، سطحِ خونی هر دو را کاهش میدهد؛ اما سطحِ متابولیتِ فعالِ کاربامازپین یعنی «کابامازپین-۱۰، ۱۱ اپوکساید» را افزایش میدهد.[12]
منابع
- Rho JM, Donevan SD, Rogawski MA (March 1997). "Barbiturate-Like Actions of the Propanediol Dicarbamates Felbamate and Meprobamate". J. Pharmacol. Exp. Ther. 280 (3): 1383–91. PMID 9067327.
- Leppik IE, Dreifuss FE, Pledger GW, et al. (November 1991). "Felbamate for Partial Seizures: Results of a Controlled Clinical Trial". Neurology. 41 (11): 1785–9. doi:10.1212/wnl.41.11.1785. PMID 1944909.
- Devinsky O, Faught RE, Wilder BJ, et al. (March 1995). "Efficacy of Felbamate Monotherapy in Patients Undergoing Presurgical Evaluation of Partial Seizures". Epilepsy Res. 20 (3): 241–6. doi:10.1016/0920-1211(94)00084-A. PMID 7796796.
- Rho JM, Donevan SD, Rogawski MA (Feb 1994). "Mechanism of Action of the Anticonvulsant Felbamate: Opposing Effects on N-Methyl-D-aspartate and Gamma-Aminobutyric Acid A Receptors". Annals of Neurology. 35 (2): 229–34. doi:10.1002/ana.410350216. PMID 8109904.
- Kume A, Greenfield LJ, Macdonald RL, Albin RL (June 1996). "Felbamate Inhibits [3H]t-Butylbicycloorthobenzoate (TBOB) Binding and Enhances Cl– Current at the Gamma-Aminobutyric Acid A (GABAA) Receptor". J. Pharmacol. Exp. Ther. 277 (3): 1784–92. PMID 8667250.
- Subramaniam S, Rho JM, Penix L, Donevan SD, Fielding RP, Rogawski MA (May 1995). "Felbamate Block of the N-Methyl-D-aspartate Receptor". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 273 (2): 878–86. PMID 7752093.
- Kleckner NW, Glazewski JC, Chen CC, Moscrip TD (May 1999). "Subtype-Selective Antagonism of N-Methyl-D-aspartate Receptors by Felbamate: Insights into the Mechanism of Action". The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics. 289 (2): 886–894. PMID 10215667.
- Harty TP, Rogawski MA (March 2000). "Felbamate Block of Recombinant N-Methyl-D-aspartate Receptors: Selectivity for the NR2B Subunit". Epilepsy research. 39 (1): 47–55. doi:10.1016/s0920-1211(99)00108-4. PMID 10690753.
- Chang HR, Chung-Chin Kuo CC (March 2008). "Molecular determinants of the anticonvulsant felbamate binding site in the N-methyl-D-aspartate receptor". Journal of Medicinal Chemistry. 51 (6): 1534–45. doi:10.1021/jm0706618. PMID 18311896.
- "www.fda.gov". Archived from the original on November 2, 2008. Retrieved 2008-11-15.
- Flockhart DA (2007). "Drug Interactions: Cytochrome P450 Drug Interaction Table". Indiana University School of Medicine. Retrieved on December 25, 2008.
- Curry WJ, Kulling DL (February 1998). "Newer Antiepileptic Drugs: Gabapentin, Lamotrigine, Felbamate, Topiramate and Fosphenytoin". Am Fam Physician. 57 (3): 513–20. PMID 9475899.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Felbamate». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۸.