قادر فتاحی قاضی 

قادر فتاحی قاضی (زاده ۱۳۱۴ )

زندگی‌نامه

قادر فتاحی قاضی در سال ۱۳۱۴ خورشیدی در روستای قزلجه علیا (مهاباد) در دهستان آختاچی غربی از توابع شهرستان مهاباد در آذربایجان غربی به دنیا آمد. قزلجه در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد واقع است و ملک پدربزرگ وی بود.

پدر او، میرزا خلیل فتاح قاضی[1][2] فرزند میرزا رسول، فرزند حاجی خلیل، فرزند میرزا رحمن قاضی مشهور به «خوشنویس» بود. مادر ایشان بانو فاطمه دختر ملا جلال معتمد، فرزند ملا حکیم، فرزند ملا محمد یایی بود.

پدرش در مهاباد کارمند اداره دخانیات بود و در سال ۱۳۳۰ به تبریز منتقل شد، بنابراین او نیز که در آن هنگام کلاس دهم بود بقیه تحصیلات دبیرستان را در تبریز ادامه داد. وی سپس وارد رشتهٔ ادبیات فارسی در دانشگاه تبریز شد و در سال ۱۳۳۸ موفق به اخذ درجه لیسانس گردید. در همان سال در وزارت فرهنگ استخدام و جهت تدریس در دبیرستان به شهرستان سراب در آذربایجان شرقی اعزام شد. در مرداد ۱۳۴۹ به دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز (که بعدأ به دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه تبریز تغییر نام داده شد) منتقل شد و اندکی بعد در آنجا شروع به تدریس کرد تا اینکه در سال ۱۳۵۱ مدرک فوق لیسانس ادبیات فارسی را گرفت. او در سال ۱۳۳۷ با دختر عموی خود بانو رقیه ازدواج کرد که حاصل آن یک پسر بنام یونس و دو دختر به نام‌های فریده و لاوین است. استاد در سال ۱۳۷۵ بازنشست شد، ولی طی سال‌های بعد از بازنشستگی همچنان به کار تدریس و پژوهش و تألیف در دانشگاه تبریز مشغول هستند.

او در طول سال‌های طولانی پیوسته به امر تحقیق و آموزش زبانهای فارسی و کردی پرداخته و در این راستا کتاب‌ها و مقالات فراوانی را به چاپ رسانیده‌است. دکترمنوچهر مرتضوی رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز همواره از مشوقین و حامیان آقای فتاحی قاضی بودند. کارهای استاد همواره مورد توجه و تشویق نویسندگان و شاعران نامی کردستان از جمله عبدالرحمن شرفکندی مشهور به «هژار»، محمد امین شیخ الاسلامی مشهور به «هیمن»، احمد قاضی، احمد شریفی و دیگران بوده‌است و به وی لقب دانشمند کرد نیز داده شده‌است٫

آثار او
  • منظومه کردی مهر و وفا (سال ۱۳۴۵)
  • منظومه کردی شیخ صنعان (سال ۱۳۴۶)
  • منظومه کردی بهرام و گلندم (سال ۱۳۴۷)
  • منظومه کردی شور محمود و مرزینگان (سال ۱۳۴۸)
  • منظومه کردی شیخ فرخ و خاتون استی (سال ۱۳۵۱)
  • منظومه کردی سعید و میر سیف الدین بگ (سال ۱۳۵۵)
  • امثال امو حکم کردی، بخش یکم (سال ۱۳۶۴)
  • امثال و حکم کردی، بخش دوم (سال ۱۳۷۵)
  • منظومه کردی لاس و خزال (سال ۱۳۷۹)
  • منظومه کردی شیرین و فرهاد (سال ۱۳۸۴).
  • کتاب «سئ به یتی فولکلوریک». انتشارات ئاراس
  • نمونه‌های از ادبیات شفاهی (فولکلوریک) کردی. انتشارات دانشگاه تبریز ۱۳۹۵-اول
  • بیت ماکو و چه رداری
  • بیت ساییل
  • بیت قبر
  • بیت سید برایم (ابراهیم)
  • بیت محمد حنیفه
  • نان و هه ویر
  • منظومه کردی گه لو
  • منظومه کردی که ل و شیر
  • صنعت جولایی و لغات و اصطلاحات آن در مهاباد
  • ئاشی ئاوری
  • عبدالله خان مکری (سال ۱۳۵۹).
  • حاشیه بر فرهنگ مهاباد (مقدمهٔ فارسی، متن کردی).
  • «سئ به یتی فولکلوریک» شامل بیت‌های «مه م و زین»، «خه ج و سیامند» و «ئه حمه دی شه نگ» در اربیل کردستان از سوی مؤسسه انتشاراتی ئاراس (ده‌زگای چاپ و بڵاوکردنه‌وهٔ ئاراس) در سال ۲۰۰۹.
  • ویرایش و به چاپ رساندن دو کتاب از تألیفات پدرشان (۱ـ سال‌های اضطراب ۲ ـ تاریخچه خانواده قاضی در ولایت مکری).

منابع
  1. «مشاهیر مهاباد». www.facebook.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۳۱.
  2. «NOSA BOOKS». www.nosabooks.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۳۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.