قرآن دستنویس دانشگاه بیرمنگام
قرآن دستنویس دانشگاه بیرمنگام یک نسخه خطی از قرآن است که در سال ۲۰۱۵ میلادی در کتابخانه کدبری دانشگاه بیرمنگام یافت شد.[1] این نسخه که روی دو قطعه کاغذ پوستی به خط حجازی نوشته شدهاست، شامل بخشی از سورههای ۱۸ تا ۲۰ قرآن است.[2]
قرآن دستنویس دانشگاه بیرمنگام | |
---|---|
دانشگاه بیرمنگام | |
![]() برگه ۱ ورسو (راست) و برگه ۲ رکتو (چپ) | |
تاریخ | ۵۶۸~۶۴۵ میلادی ۵۵ پیش از هجرت~۲۴ ه.ق |
زبان(ها) | زبان عربی |
کاتب(ها) | نامشخص |
مواد | |
قطع | افقی |
خط | خط حجازی |
درونمایه | بخشهایی از سوره ۱۸ تا ۲۰ |
الحاق | 1572a |
دیرینگی
بر اساس آزمایش رادیو کربن، قدمت پوست آهوی این نسخه به احتمال ۹۵٫۴ درصد مربوط به سالهای بین ۵۶۸ یعنی دو سال پیش از تولد پیامبر اسلام و ۶۴۵ میلادی[3] برابر با ۲۴ ه.ق (زمان خلافت عمر خطاب) است. بنابراین بر اساس این آزمون، این نسخه جز قدیمیترین نسخِ قرآن است و حتی نویسنده آن نیز میتوانسته است که محمد را مستقیم بشناسد. کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی اعلام کرد که با توجه به تشابه نوع دستخط به کار رفته در این دست نوشته با مصحف منسوب به علی که موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی است، احتمال میرود این نسخه پیدا شده توسط امام علی تحریر شده باشد.[4]
در مقابل، کارشناسانِ متخصص، با بررسیهای خودشان، نظرات دیگری دارند.[5] فرانسوآ دِرُش، استاد «تاریخِ قرآن» و متخصص دستنوشتههای قرآنی در فرانسه میگوید که آزمون کُربنِ چهارده گرایش به قدیمی نشان دادن تاریخها دارد و بر اساس این آزمایش در حال حاضر بعضی نسخ قرآنی تاریخی قدیمی تر از تولدِ محمد دارند. او در تحلیل و بررسی خودش از دستنوشته بیرمنگام به این نتیجه رسیده است که صفحات قرآن بیرمنگام از همان دستنوشتهای میآیند که برخی از صفحات آن در کتابخانه ملی فرانسه موجود اند و تحلیلهای نگارشی، تاریخ آن را مربوط به ربعِ سومِ قرنِ هفتمِ میلادی، یعنی حدود 18 تا 43 سال پس از درگذشت محمد نشان میدهند.[5]
گیوم دی نیز دستنوشته دانشگاه بیرمنگام را از همان نسخه موجود در کتابخانه ملی فرانسه (BNF 328 c) میداند. او زمان نوشته شدن این دستنوشته را ربعِ چهام قرن هفتم میلادی (معادل 55 تا 80 هجری) یا حتی به شکل قابل قبولتری ربعِ نخستِ قرن هشتم میلادی (معادل 80 تا 105 هجری) میداند.[6]
چندین پژوهشگر و متخصص نسخههای قرآنی و عربی در عربستان گفتهاند که در این دستنوشته از علائم نگارشی و ترکیب رنگهایی استفاده شده است که در زمان محمد وجود نداشته، و در زمان خلافت عثمان بن عفان و امویان به بعد شکل گرفته و وارد شیوه نگارشی در قرآن شده است. از نظر آنها، زمان نوشته شدنِ دستنوشته بیرمنگام میتواند بعد از این تاریخها باشد، اما قبل از آن نه.[7][8]
به گفته آذرتاش آذرنوش - مدیر بخش ادبیات عرب مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - امکان خطا در آزمایش کربن وجود دارد. او میگوید با آزمایش کربن چهارده به این نتیجه رسیدند که پوست استفاده شده در این نسخه احتمالا مربوط به پیش از پیامبر اسلام است.[9]
جستارهای وابسته
منابع
- http://www.theguardian.com/world/2015/jul/22/oldest-quran-fragments-found-at-birmingham-university
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ اوت ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۱ اوت ۲۰۱۵.
- «Birmingham Qur'an manuscript dated among the oldest in the world». ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۱۹ اوت ۲۰۱۵.
- قرآن، iqna ir | خبرگزاری بین المللی (۱۳۹۸/۰۹/۱۸ - ۱۲:۴۷). «قدیمیترین قرآن مکتوب جهان بازآفرینی شد». fa. دریافتشده در 2021-01-19. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «Des fragments d'un des plus anciens Corans découverts à Birmingham» (به فرانسوی). La Croix. ۲۰۱۵-۰۷-۲۶. شاپا 0242-6056. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.
- Dye G., "Questions autour de sa canonisation", Le Coran des Historiens, I, Paris, 2019, p. 865.
- Dan Bilefsky (22 July 2015), "A Find in Britain: Quran Fragments Perhaps as Old as Islam", The New York Times
- "Experts doubt oldest Quran claim". Saudi Gazette. 27 July 2015. Archived from the original on 6 September 2015. Retrieved 27 July 2015.
- http://manuscripts.ir/ar/component/content/article/88-news/گفتگو/3349-خطای-علمی-در-کشف-تاریخ-نسخه-بیرمنگام%5Bپیوند+مرده%5D