مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران مؤسسه ای پژوهشی دولتی در تهران است که در سال ۱۳۵۳ در زمینه فلسفه تأسیس شد.
نوع | دولتی وزارت علوم |
---|---|
بنیانگذاری شده | ۱۳۵۳ هجری خورشیدی |
وابستگی | وزارت علوم |
رئیس | غلامرضا ذکیانی |
کارمندان مدیریتی | ۳۰ نفر
|
موقعیت | تهران، تهران، ایران |
وبگاه |
در راستای تأمین نیازهای تحقیقاتی و پژوهشی کشور ایران در زمینهٔ فلسفه، حکمت و دانشهای وابسته به آنها تشکیل شدهاست. این مؤسسه به همین منظور هر هفته جلسات هفتگی آزاد با سخنرانی یکی از صاحبنظران در فلسفه و دانشهای مرتبط در دفتر خود که به «خانهٔ حکمت و فلسفه» معروف است، برگزار میکند. این جلسات از شبکه ۴ سیمای جمهوری اسلامی پخش میشود.[1]
تاریخچه
مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران در مهرماه ۱۳۵۳ به صورت یک تشکل خصوصی با نام انجمن پادشاهی فلسفه پایهگذاری شد. پایهگذار آن سید حسین نصر بود که به تشویق ریموند کلیبانسکی، رئیس وقت مؤسسهٔ بینالمللی فلسفه در فرانسه، این مؤسسه را با نام اولیه «انجمن شاهنشاهی حکمت و فلسفهٔ ایران» به منظور معرفی نوشتهها و پژوهشهای انجام شده در زمینهٔ فلسفه و عرفان در ایرانِ پیش و پس از اسلام و برای آشنا ساختن ایرانیان با مکتبهای فکری فلسفه غربی و شرقی بنیان گذاشت.[2] پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران تا سال ۱۳۶۱ فعالیتهای انجمن متوقف شد. در سال ۱۳۶۳، انجمن حکمت و فلسفهٔ ایران و ۱۲ مؤسسهٔ دیگر زیر نظر وزارت علوم و مؤسسهٔ مطالعات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی کنونی) قرار گرفت. در آذر ماه ۱۳۷۷ انجمن بهطور رسمی ثبت شد و در سال ۸۰ به «مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران» تغییر نام داد. این مؤسسه که پیش از این در قالب دو پژوهشکده «حکمت و ادیان» و «تاریخ و فلسفهٔ علم» فعالیت میکرد که بر اساس مصوبهٔ شورای گسترش آموزش عالی در خردادماه ۱۳۸۰ در ساختار جدید به فعالیت خود ادامه میدهد.[3][4][5]
فعالیتها
فعالیتهای مؤسسه در شش حوزه تعریف شدهاند:
- فلسفهٔ غرب به مدیریت غلامرضا اعوانی
- فلسفهٔ اسلامی به مدیریت غلامحسین ابراهیمی دینانی
- کلام به مدیریت مصطفی محقق داماد
- مطالعات علم به مدیریت حسین معصومی همدانی
- ادیان و عرفان به مدیریت شهرام پازوکی
- منطق به مدیریت ضیاء موحد.
- فلسفه علوم انسانی به مدیریت مهدی عبداللهی
همایشها
این مؤسسه تاکنون برگزارکننده چند همایش ملی و بینالمللی در زمینه موضوعات مختلف فلسفی بودهاست:
کتابشناسی
مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران در کنار انتشار مجله جاویدان خرد، ناشر کتابهای متعددی در زمینه فلسفه نیز بودهاست که از آن جملهاند:
- یهودیت: بررسی تاریخی (اپستاین، ۱۳۸۸)
- یادی از هانری کربن (پازوکی، ۱۳۸۲)
- وجود روابط مستقل در فلسفه اسلامی (ابرهیمیدینانی و اسماعیلی، ۱۳۸۳)
- مولانا و دین (اعوانی، ۱۳۸۶)
- مولانا و جهان معاصر (اعوانی، ۱۳۸۶)
- کاوشهای عقل نظری (حائرییزدی، ۱۳۸۴)
- کاستها و نژادها (شوان، ۱۳۸۸)
- قرائت تأملات دکارت (برکن، ۱۳۸۹)
- عام و خاص در اخلاق (دباغ، ۱۳۸۸)
- روابط حکمت اشراق و فلسفه ایران باستان (کربن، ۱۳۸۵)
- درآمدی بر اندبشه لویناس (دیویس، ۱۳۸۶)
- معنویت در ادیان ابراهیمی (غفاری، ۱۳۹۷)
- معنویت و دین، بررسی ادله ناسازگارگرایان (غفاری، ۱۳۹۷)
- تقرب به خداوند در اسلام و مسیحیت (علیخانی، ۱۳۹۷)
- اعتبار معرفت شناختی خبر واحد در عقاید و علوم انسانی (محمدی، ۱۳۹۷)
- نظریه معرفت کیث لرر، ترجمه، تحقیق و نقد (عبداللهی، ۱۳۹۶)
و دهها عنوان کتاب ترجمه و تألیف دیگر.[11]
دیگر فعالیتها
در ۳ فروردینماه سال ۱۳۹۱، مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران با انجمن فلسفی گرجستان تفاهمنامهٔ همکاری علمی امضا کرد. این جلسه با حضور مجید صابر، سفیر جمهوری اسلامی ایران در گرجستان، و به منظور همکاری بیشتر در زمینههای علمی و پژوهشی انجام گرفت.[12]
در ۳ تیر ۱۳۹۱ نشست یک روزهای با عنوان ذهن، منطق و محاسبه به مناسبت یک صدمین سالروز تولد آلن تورینگ در محل مؤسسه برگزار شد.[13]
ریاست مؤسسه
از زمان تأسیس، به ترتیب سید حسین نصر، مهدی چهلتنی، دکتر مقدس، مهندس حجت، محمود بروجردی و غلامرضا اعوانی ریاست این انجمن را به عهده داشتهاند.[14] غلامرضا اعوانی رئیس پیشین مؤسسه بود که در مردادماه ۱۳۹۰ به دستور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری وقت، کامران دانشجو، برکنار و عبدالحسین خسروپناه به جای وی منصوب شد.[15] در ۲۴ دیماه ۱۳۹۷ و با حکم منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، غلامرضا ذکیانی به ریاست مؤسسه منصوب شد.[16]
اعضا
اعضای هیئت مؤسس انجمن عبارتند از:
- سید محمد خامنهای
- سید مصطفی محقق داماد
- احمد احمدی
- غلامرضا اعوانی
- رضا داوری اردکانی
- غلامحسین ابراهیمی دینانی
- محمدجواد لاریجانی
- غلامعلی حداد عادل
- نصرالله پورجوادی
در میان اعضای انجمن، وجود نام دو نفر (محسن کدیور، سروش دباغ) اعتراضهایی را از سوی رسانههای نزدیک به جمهوری اسلامی در پی داشت. کدیور در ارتباط با پیامدهای انتخابات سال ۱۳۸۸ ریاست جمهوری ایران با رأی کمیته انضباطی از فهرست اعضای هیئت علمی انجمن خارج شد. سروش دباغ نیز در دی ماه ۱۳۹۱ به دلیل غیبت غیر موجه از این مؤسسه اخراج و در نامهای سرگشاده ماجرای این اخراج را شرح داد.[17]
پانویس
- «وبگاه رسمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۵ مه ۲۰۰۸.
- خندقآبادی
- تاریخچه انجمن
- «روزنامه شرق». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۷ مارس ۲۰۱۲.
- خبرگزاری مهر
- معماران
- «پایگاه اینترنتی ویژه سال بزرگداشت مولانا». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۲۸ مارس ۲۰۱۲.
- خبرگزاری کتاب ایران
- خبرگزاری مهر
- «همایش بزرگداشت حکیم خواجه نصیر الدین طوسی». www.irip.ir. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۲-۱۸.
- راسخون
- خبرگزاری فارس
- http://www.irip.ir/userfiles/Archive/News/HamayesheZehnManteghVaMohasebeh.pdf%5Bپیوند+مرده%5D
- «انجمن حکمت و فلسفه ایران سیساله شد». بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۶.
- خبرگزاری مهر
- «با حکم وزیر علوم؛ غلامرضا ذکیانی، سرپرست مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران شد». خبرگزاری دانشجو. ۲۴ دی ۱۳۹۷. دریافتشده در ۲۵ دی ۱۳۹۷.
- «کلمه». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۶.
منابع
- وب سایت مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
- خندقآبادی، حسین (فروردین ۱۳۹۰). «جستجوگر سنتهای اصیل». مهرنامه (۱۰). دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «آشنایی با مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران». همشهری آنلاین. ۱۵ بهمن ۱۳۸۸. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «برکناری دکتر اعوانی از مؤسسه حکمت و فلسفه ایران». خبرآنلاین. ۱۲ مرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «تاریخ فلسفه معاصر ایران در محاصره آهنها». روزنامه شرق. ۱۹ تیر ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «با رئیس جدید مؤسسه حکمت و فلسفه ایران آشنا شوید». خبرآنلاین. ۱۲ مرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «تفاهمنامه همکاری مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با انجمن فلسفی گرجستان». خبرگزاری فارس. ۴ فروردین ۱۳۹۱. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «مجموعه کتابهای مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه». وبگاه راسخون. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «آشنایی با رئیس جدید مؤسسه حکمت و فلسفه ایران». خبرگزاری مهر. ۱۱ مرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «دیدار معاون وزیر علوم با اعوانی». خبرگزاری مهر. ۱۲ مرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «برگزاری کنگره بینالمللی مولوی در آبان ۱۳۸۶». پایگاه ویژه اینترنتی سال بزرگداشت مولانا. بایگانیشده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۷. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «فراخوان مقاله همایش بینالمللی کانت». وبگاه معماران. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «اعلان فراخوان همایش بررسی زندگی و آثار غزالی». خبرگزاری کتاب ایران. ۱۷ مهر ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.
- «همایش بینالمللی «فلسفه اسلامی و چالشهای جهان امروز» گشایش یافت». خبرگزاری مهر. ۱۹ آبان ۱۳۸۸. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۹۱.