عبدالحسین خسروپناه
عبدالحسین خسروپناه استاد فلسفهٔ ایرانی و رییس سابق مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران است. او از روحانیونی است که پروژهٔ اسلامیسازی علوم انسانی را پیگیری میکند و مدیریت گروه فلسفهٔ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ریاست هیئت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی و ریاست کمیته فرهنگی و اجتماعی کمیسیون بررسی و تأمین نیازهای دینی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشته است.[1] خسروپناه در حال حاضر استاد فلسفهٔ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، و امام جمعهٔ موقت دزفول است.[2][3][4]
عبدالحسین خسروپناه | |
---|---|
![]() | |
زادهٔ | بهمن ۱۳۴۵ (۵۴ سال) دزفول |
تحصیلات | دکترای کلام اسلامی |
محل تحصیل | مؤسسه امام صادق |
زندگینامه
عبدالحسین خسروپناه در بهمن ۱۳۴۵ در شهر دزفول زاده شده است و در دزفول، یزد و قم به تحصیلات حوزوی پرداخته است. در «زیستنامهٔ فکری» او ادعا شده که او سال ۱۳۷۴ او از مؤسسهٔ امام صادق (با دانشگاه امام صادق اشتباه گرفته نشود) مدرک دکتری کلام اسلامی دریافت کرده است.[3] با این حال احمد مطلبنیا ادعا کرده مؤسسهٔ امام صادق تنها مدرک سطح چهار حوزه اعطا میکند و نه مدرک دکتری.[5] مطابق زندگینامهٔ او در وبگاه شخصیاش، او «همهٔ کتب متعارف حوزهٔ علمیه» را تدریس کرده است. خسروپناه همچنین سابقهٔ حضور در جنگ ایران و عراق را دارد.[3]
ریاست بر مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفهٔ ایران
انتصاب
مردادماه سال ۱۳۹۰، غلامرضا اعوانی، رییس مؤسسهٔ حکمت و فلسفهٔ ایران، به طور ناگهانی و با ارسال فکس توسط کامران دانشجو، وزیر علوم وقت، برکنار شد و عبدالحسین خسروپناه در جای او قرار گرفت. این انتصاب با واکنش اهل فلسفه روبرو شد و عدهای از آنها نامهای دستهجمعی به محمود احمدینژاد، رییس جمهور وقت ایران، ارسال کردند.[6] به گفتهٔ کاوه لاجوردی، در زمان این انتصاب مؤسسهٔ حکمت و فلسفه، بزرگترین مرکز آموزش و پژوهش فلسفهٔ تحلیلی در ایران بوده است.[7] در همین زمان ترکیب هیئت امنای مؤسسه نیز با حکم وزیر علوم تغییر کرد و ضیاء موحد، تنها عضو هیئت علمی مؤسسه در هیئت امنا، کنار گذاشته شد.[6]

اخراج، استعفا و بازنشستگی اعضای هیئت علمی مؤسسه
در زمان ریاست او محسن کدیور و سروش دباغ از مؤسسه اخراج شدند و لاله قدکپور، مهدی نسرین، نصرالله موسویان، سعید انواری، امیراحسان کرباسیزاده و حسین شیخرضایی به درخواست خود از مؤسسه رفتند. حسین معصومی همدانی در همین دوره با ابراز نارضایتی از مدیریت مؤسسه درخواست بازنشستگی کرد و بازنشسته شد. ضیاء موحد نیز بالاجبار بازنشسته شد. در زمان ریاست خسروپناه همچنین شعبهی قم مؤسسهٔ حکمت و فلسفه تأسیس شد که اولین اعضای هیئت علمی آن، همکاران خسروپناه در نگارش مقالهها و کتابهایش بودهاند.[6]
جنجال نشریهٔ جاویدانخرد
او علاوه بر ریاست بر مؤسسهی حکمت و فلسفه، مدیر مسئول نشریهٔ علمی-پژوهشی جاویدانخرد (وابسته به مؤسسهٔ حکمت و فلسفه) نیز بوده است. اولین شمارهٔ این نشریه با مدیر مسئولی خسروپناه به جای تابستان ۹۰، پاییز ۹۱ منتشر شد و با این حال شامل هیچ مقالهای از سال ۹۰ یا قبلتر نبوده است.[6] همچنین، کاوه لاجوردی در پستی وبلاگی، جملههایی بیمعنا از مقالههای فارسی و انگلیسی این شماره نقل کرده است.[8]
انتقادها به مدیریت خسروپناه
در زمان ریاست او بر مؤسسهٔ حکمت و فلسفه، انتقادهای زیادی توسط اهالی فلسفه به جایگاه علمی و کتابها و مقالههای او وارد شد که او آنها را ناشی از این دانسته که «یک معتقد و مدافع تئوریهای نظام جمهوری اسلامی بر منصب موسسه ای نشسته که زمانی دیگران بر آن تکیه زدند» و منتقدان را «اپوزیسیون» خوانده است. او همچنین ادعا کرده یکی از دلایل مخالفتها با او، تلاش او برای حضور اعضای هیئت علمی مؤسسه در مؤسسه بوده است.[9] در واکنش به این ادعا، اعضای هیئت علمی مؤسسه نامهای اعتراضی منتشر کردند.[10]
مدافعان
حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، از عملکرد خسروپناه در مؤسسهٔ حکمت و فلسفه دفاع کرده است. به گفتهٔ او خسروپناه «یک پاتوق فرهنگی برای اساتید» ایجاد کرده و «نشاط علمی مؤسسه را نمیتوان انکار کرد.» رضا برنجکار، رئیس وقت انجمن کلام حوزهٔ علمیه، در دفاع از خسروپناه گفته «مؤسسهای که به جمهوری اسلامی ایران منتسب است نمیتواند درباره معارف دینی و دفاع از آن که وظیفهٔ کلام است، بیتفاوت یا کم توجه باشد» و بنابراین اقدامات او برای گسترش گروه کلام مؤسسه را مثبت ارزیابی کرده. دیگر اقدام مثبت خسروپناه از نظر برنجکار توجه به کرسیهای آزاداندیشی بوده است.[11] خبرگزاری دانشجو علت انتقادها به خسروپناه را این دانسته که پیش از انتصاب او، مؤسسهٔ حکمت و فلسفه به «کانون تجمع بسیاری از عناصر ضدانقلاب و ضد دین تبدیل شده بود» و بنابراین «انتصاب روحانی انقلابی، فاضل و ضد فلسفه غرب باعث ترس شدید ضدانقلاب شد.»[12]
جنجال انتشار نامه به مدیر آموزش و پرورش قم و برکناری
در آذرماه سال ۱۳۹۷، نامهای از او با سربرگ مؤسسهٔ حکمت و فلسفه درز کرد که در آن از مدیر آموزش و پرورش قم درخواست شده بود به خواهر او پستی در زیرمجموعهٔ خود بدهد. این نامه در فضای مجازی جنجالآفرین شد.[13]
یک ماه پس از انتشار نامهٔ جنجالی خسروپناه او توسط وزیر وقت علوم برکنار شد.[14] پس از برکناری او توسط علیاکبر ولایتی، او را به عنوان معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی منصوب کرد. با توجه به اینکه یک ماه قبل خسروپناه ولایتی را به عنوان مدیر گروه «فلسفه و علوم در تمدن اسلامی» مؤسسهٔ حکمت و فلسفه منصوب کرده بود برخی تعامل خسروپناه و ولایتی را «تهاتر شغلی» نامیدند.[15]
اتهام دستبرد فکری و انتقادها به جایگاه علمی
خسروپناه بیش از ۵۰ کتاب و بیش از ۱۷۰ مقاله منتشر کرده است.[3] تمام کتابهای او توسط ناشران دولتی چاپ شدهاند.[16] امیرحسین خداپرست، عضو هیئت علمی مؤسسهٔ حکمت و فلسفهٔ ایران، نشان داده است فصولی از چند کتاب خسروپناه تقریباً مطابق با یکدیگرند. او همچنین نشان داده بخش قابل توجهی از فصل چهاردهم کتاب مسائل کلامی جدید و فلسفهٔ دین خسروپناه، تلخیص و رونویسی از کتاب جاودانگی رضا اکبری، استاد دانشگاه امام صادق است.[17] او همچنین نوشته اکثر ارجاعات خسروپناه در همین کتاب، به منابع بیارزش و کمارزش است و همچنین بسیاری از ارجاعات او از عرف ارجاع پیروی نمیکنند. او همچنین این احتمال را در نظر گرفته که خسروپناه ارجاعهای باواسطه را به ارجاع بیواسطه تبدیل کرده است.[16] دستبرد فکری از نوشتههای دیگران، کپیبرداری از ویکیپدیای فارسی، نقلقولهای مستقیم طولانی (در یک مورد ۳۳ صفحه)، و آشفتگیهای نگارشی و ویرایشی در کتاب او با عنوان جریانشناسی ضدفرهنگها نیز دیده میشود.[5] انتقادهایی مشابه به کتابها و مقالههای دیگر او توسط نصرالله موسویان، حسین شیخرضایی و سروش دباغ وارد شده است.[18][19][20]
دیدگاهها
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به عبدالحسین خسروپناه در ویکیگفتاورد موجود است. |
- خسروپناه از مدافعان علم دینی است و معتقد است همانطور که علوم انسانی مدرن اولاً سازنده و ثانیاً حاکی از جامعهٔ مدرناند، علوم انسانی اسلامی سازنده و حاکی از جامعهٔ اسلامیاند. از نظر او مدیریت علم ممکن و «زاییدهٔ عقلانیت نخبگانی» است.[21]
- مطابق دیدگاه خسروپناه، نظامهای اقتصادی دارای عقبهٔ فلسفیاند و بنابراین پذیرش اقتصاد سرمایهداری مستلزم پذیرش دئیسم است. او معتقد است میتوان از منابع دینی مکتب اقتصادی اسلام را استخراج کرد.[22]
- خسروپناه منتقد پزشکی مدرن است و رویکرد آن را تهاجمی میداند. از نظر او «غلبه طبیعتگرایی و تجربهگرایی در طب مدرن، باعث شده نه تنها تصرف بلکه به تعبیر هایدگر، تعرض و تهاجم بر طبیعت بالا رود و طبیعت هم جنگ جهانی علیه بشریت راه بیندازد.»[23] او مدعی شده سه بار به کووید ۱۹ ابتلا یافته و با مصرف «داروی امام کاظم» و «داروی جامع امام رضا» بهبود پیدا کرده است.[4]
منابع
- «انتصابهای جنجالی دانشگاه آزاد ادامه دارد/ عبدالحسین خسروپناه کیست؟». سلام نو.
- «عبدالحسین خسروپناه». پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهٔ اسلامی.
- «زیستنامه فکری». استاد عبدالحسین خسروپناه.
- «امام جمعه موقت دزفول: سه بار کرونا گرفتم و با مصرف داروی امام کاظم و داروی جامع امام رضا شفا یافتم + ویدئو». اعتمادآنلاین.
- احمد مطلبنیا. «ضد فرهنگ، ضد علم». صدانت.
- «ادعاهایی دربارهی مدیریت خسروپناه بر موسسهی حکمت و فلسفه». انصافنیوز.
- کاوه لاجوردی. «در موجهسازیِ بعضی باورهای ما». نسخهی قابلِ انتشار.
- کاوه لاجوردی. «"جان باخت و ترور شد": شمارهی اخیرِ نشریهای علمی-پژوهشی». نسخهی قابلِ انتشار.
- «حمله ها از سنخ نقد علمی نیستند/ بدفهمی خود را به پای من مینویسند». خبرگزاری مهر.
- «آقای خسروپناه؛ پای اعضای هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه را به میان نکشید». ایلنا.
- «خسروپناه؛ از ادعای منتقدان تا دفاع از عملکرد». خبرگزاری فارس.
- «دلايل حملات ضد انقلاب به حجت الاسلام خسروپناه». خبرگزاری دانشجو.
- «۴ نکته پیرامون نامه عجیب خسروپناه درباره خواهرش/ چرا این نامه یک رانت خواهی آشکار و در تعارض با آموزههای دینی است؟ / آقای خسروپناه، فرق خواهر شما با هزاران معلمی پشت سد انتقالی چیست؟». فردانیوز.
- «غلامرضا ذکیانی سرپرست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران شد». تسنیم.
- «خسروپناه و ولایتی؛ تهاتر شغلی و مزیتهای یك رابطه خوب». ایرنا.
- امیرحسین خداپرست. «گر تو قرآن بدین نمط خوانی… (۲): نگاهی به آثار عبدالحسین خسروپناه در فلسفهی دین و کلام جدید». صدانت.
- امیرحسین خداپرست. ««انتحال» را بود آیا که عیاری گیرند؟».
- حسین شیخرضایی. «هیاهوی بسیار برای هیچ».
- سیدنصرالله موسویان. «سخن را چنین خوارمایه ندار». روزنامهٔ شرق.
- «سروش دباغ به خسروپناه: این اعتماد به نفس کاذب از کجا آمده؟». انصافنیوز.
- «علوم انسانی و جامعه اسلامی/ پاسخی بر مدعای مخالفان علم دینی». خبرگزاری مهر.
- «علوی:وقتی مطلبی را به اسلام اِسناد می دهیم، باید دقیق باشیم». خبرگزاری مهر.
- «خسروپناه: تمسخر "طب سنتی" و چشمبستن بر قراردادهای جنایتبار "مافیای دارو"». تسنیم.