ویکی‌پدیای فارسی

ویکی‌پدیای فارسی نام یکی از دانشنامه‌های فارسی‌زبان در اینترنت و یکی از نسخه‌های ویکی‌پدیا، از پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا است. ویکی‌پدیا پروژهٔ بزرگی است که هدف آن ساخت دانشنامه‌هایی با محتوای آزاد با مشارکت همگان و به همهٔ زبان‌های ممکن است.

ویکی‌پدیای فارسی
دانشنامهٔ آزاد
نماگرفت
صفحهٔ اصلی ویکی‌پدیای فارسی در ۲۰۱۵
گونه وبگاه
دانشنامهٔ اینترنتی
در دسترس بهفارسی
مالکبنیاد ویکی‌مدیا (ناسودبر)
نشانی
رتبه در الکسازبان فارسی: ▼ چهارم
(۲۰ مرداد ۱۳۹۹)[1]
مرجع فارسی: یکم
(۲۰ مرداد ۱۳۹۹)[2]
تجاری؟نه
نیاز به ثبت نامدلخواه

این دانشنامهٔ فارسی ۱۷ سال پیش (دقیقاً در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ / ۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و حجم آن در حدود یک‌سالگی به ۱۰۰۰ مقاله، در دوسالگی (بهمن ۱۳۸۴) -با داشتن رتبهٔ سی‌وهشتم در میان ویکی‌پدیاها- به ۱۰هزار مقاله، و در هفت‌سالگی (شهریور ۱۳۸۹) به ۱۰۰هزار نوشتار رسید. ویکی‌فا در نه‌سالگی (اردیبهشت ۱۳۹۱) در ردهٔ بیست‌ودوم ویکی‌پدیاها و جایگاه نخست در میان زبان‌های خاورمیانه قرار گرفت و دو ماه پس از آن به ۲۰۰هزار مقاله، و پس از هشت ماه دیگر (اسفند ۱۳۹۱ / فوریهٔ ۲۰۱۳) -با رتبهٔ هجدهم- به ۳۰۰هزار مقاله رسید. ویکی‌فا در یازده‌سالگی خود (تیر ۱۳۹۳ / ژوئیهٔ ۲۰۱۴) به ۴۰۰هزار مقاله، در سیزده‌سالگی خود (مرداد ۱۳۹۵ / ژوئیهٔ ۲۰۱۶) به مرز نیم میلیون مقاله، در پانزده‌سالگی (فروردین ۱۳۹۷ / مارس ۲۰۱۸) به ۶۰۰هزار مقاله، در شانزده‌سالگی خود (آبان ۱۳۹۸ / نوامبر ۲۰۱۹) به ۷۰۰هزار مقاله و در هجده‌سالگی خود ۵ خرداد ۱۴۰۰ (۲۶ مه ۲۰۲۱) به ۸۰۰هزار مقاله رسید.

ویکی‌پدیای فارسی در اردیبهشت ۱۴۰۰ (آوریل ۲۰۲۱) به ترتیب پس از ویکی‌پدیاهای انگلیسی، سینوگبانونی، سوئدی، آلمانی، فرانسوی، هلندی، روسی، ایتالیایی، اسپانیایی، لهستانی، مصری، ژاپنی، وینارایی، ویتنامی، چینی، عربی، اوکراینی و پرتغالی در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها و در ردهٔ نخست مقاله‌های زیر یک میلیون قرار دارد. دو ویکی‌پدیای کاتالان و صربی بلافاصله پس از آن قرار دارند.

ویکی‌پدیای فارسی هم‌اکنون (۱۸ خرداد ۱۴۰۰ خورشیدی برابر با ۸ ژوئن ۲۰۲۱ میلادی) ۸۰۶٬۸۷۲ نوشتار دارد.[3]

ویکی‌پدیای فارسی از نظر ژرفای دانشنامه (تعداد ویرایش‌ها در نوشتارها)، که از نشانه‌های کیفیت نسخه‌ها و میزان به‌روزرسانی صفحه‌هاست، در ماه مه ۲۰۲۰ با داشتن شاخص ژرفای ۱۸۰٫۴۵، در مجموع ویکی‌پدیاهای دارای بیش از ۱۰۰۰۰ مقاله در جایگاه چهاردهم و در میان ویکی‌پدیاهای دارای بین ۱۰۰٬۰۰۰ و ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ مقاله در جایگاه ششم قرار دارد.[4] شاخص ژرفا معیاری است که از حاصل‌ضرب میانگین ویرایش برای هر نوشتار در نسبتِ صفحه‌های غیرنوشتاری به نوشتارها گرفته می‌شود و یک معیار برای سنجش کیفیت دانشنامه است.

در اسفند ۱۳۹۹ (مارس ۲۰۲۱) ویکی‌پدیای فارسی با ۱٬۰۳۴٬۳۶۴ کاربرِ ثبت‌نام‌کرده، در ردهٔ شانزدهم ویکی‌پدیاها، از لحاظ شمار کاربرانِ فعال در ردهٔ یازدهم و از جهت شمار مدیران (۳۶ مدیر) در ردهٔ هجدهم جای دارد.[3] ویکی‌پدیای فارسی تا نیمه مه ۲۰۲۰ دارای تعداد ۲۸۳ مقاله خوب و ۱۵۹ مقاله برگزیده است.

تاریخچه
لوگوی ویکی‌پدیا در زمان آغاز به کار
لوگوی چهارصدهزارگی
لوگوی پانصدهزارگی
لوگوی نوروزی (۱۳۹۴)
ویکی‌پدیای آلمانی به مناسبت گذر ویکی‌پدیای فارسی از ۵۰۰ هزار نوشتار، در صفحهٔ اصلی‌اش پیام تبریکی قرار داده‌است (۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۶)

ویکی‌پدیای فارسی کار خود را در آذر ۱۳۸۲ (دسامبر ۲۰۰۳) با نام «ویکی‌پدیا: دائرةالمعارف آزاد» آغاز کرد. روزبه پورنادر[5][6][7] و مسعود علینقیان از پیش‌گامان نسخهٔ فارسی بوده‌اند. در ۱۴ دی ۱۳۸۴ (۴ ژانویهٔ ۲۰۰۶) به «ویکی‌پدیا: دانشنامهٔ آزاد» تغییر نام یافت. در ۱۳ فروردین ۱۳۸۸ (۲ آوریل ۲۰۰۹) صفحهٔ اصلی ویکی‌پدیای فارسی تغییر یافت و بخش نوشتارهای برگزیده و یادبودهای برگزیده به آن اضافه شد.

تاریخچهٔ گسترش تعداد نوشتارهای ویکی‌پدیای فارسی و رتبه‌بندی نسبت به سایر ویکی‌پدیاها:

  • ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و پس از حدود یک سال به هزار مقاله رسید.
  • ۲۹ بهمن ۱۳۸۴ (۱۸ فوریه ۲۰۰۶) با رتبهٔ ۳۸ از مرز ۱۰هزار مقاله گذشت.
  • ۹ آبان ۱۳۸۷ (۳۱ اکتبر ۲۰۰۸) با رتبهٔ ۳۶ از مرز ۵۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۳ شهریور ۱۳۸۹ (۲۵ اوت ۲۰۱۰) با رتبهٔ ۳۲ از مرز ۱۰۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۲۷ آذر ۱۳۸۹ (۱۸ دسامبر ۲۰۱۰) با گذر از ویکی‌پدیای عبری به رتبهٔ ۳۱ رسید.
  • ۱۷ اسفند ۱۳۸۹ (سال ۲۰۱۱ میلادی) با گذر از ویکی‌پدیای ولاپوک به رتبهٔ ۳۰ رسید.
  • فروردین ۱۳۹۰ با گذر از ویکی‌پدیای اسلواکیایی به رتبهٔ ۲۹ رسید.
  • ۱ خرداد ۱۳۹۰ (۲۲ مه ۲۰۱۱) با رتبهٔ ۲۴ از مرز ۱۵۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۲۵ اسفند ۱۳۹۰ (۱۶ مارس ۲۰۱۲) با گذر از ویکی‌پدیای رومانیایی به رتبهٔ ۲۳ رسید.
  • ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ (۲۱ آوریل ۲۰۱۲) با بیش از ۱۸۴٬۷۰۰ مقاله از ویکی‌پدیای ترکی استانبولی پیشی گرفت و در رتبهٔ ۲۲ ویکی‌پدیاها و ردهٔ نخست نسخه‌های مربوط به زبان‌های خاورمیانه قرار گرفت.
  • ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۱ (۷ مهٔ ۲۰۱۲)، با گذر از ویکی‌پدیای اندونزیایی به رتبهٔ ۲۱ رسید.
  • ۱۹ تیر ۱۳۹۱ (۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۲) با رتبهٔ ۲۱ از مرز ۲۰۰هزار مقاله گذشت.
  • ۲۲ تیر ۱۳۹۱ (۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۲) با گذر از ویکی‌پدیای کره‌ای به رتبهٔ ۲۰ رسید.
  • ۱۶ مهر ۱۳۹۱ (۷ اکتبر ۲۰۱۲) با بیش از ۲۲۶٬۰۰۰ مقاله و گذر از ویکی‌پدیای مجاری به رتبهٔ ۱۹ رسید.
  • ۲۴ دی ۱۳۹۱ (۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۳) با رتبهٔ ۱۹ از مرز ۲۵۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۲۵ دی ۱۳۹۱ (۱۴ ژانویهٔ ۲۰۱۳) با بیش از ۲۵۴٬۰۰۰ مقاله و گذر از ویکی‌پدیای چکی به رتبهٔ ۱۸ رسید.
  • ۱ اسفند ۱۳۹۱ (۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۳) با رتبهٔ ۱۸ از مرز ۳۰۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۲۹ اسفند ۱۳۹۱ (۱۹ مارس ۲۰۱۳) با بازماندن از ویکی‌پدیای سینوگبانونی و در کمتر از ۴ روز بعد با بازماندن از ویکی‌پدیای وینارایی، به رتبهٔ ۲۰ نزول کرد.
  • آبان/آذر ۱۳۹۲ (دسامبر ۲۰۱۳) با گذر از ویکی‌پدیای فنلاندی مجدداً به رتبهٔ ۱۹ صعود کرد.
  • ۲۷ تیر ۱۳۹۳ (۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۴) با رتبهٔ ۱۹ از مرز ۴۰۰هزار نوشتار گذشت.
  • ۹ آذر ۱۳۹۳ (۳۰ نوامبر ۲۰۱۴) ویکی‌پدیای فارسی از ویکی‌پدیای نروژی بوکمال (پس از حذف بیش از ۳۴هزار مقاله‌اش) پیشی گرفته و مجدداً به رتبهٔ ۱۸ صعود کرد.
  • ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ (۲۷ آوریل ۲۰۱۵) با رتبهٔ ۱۸ به مرز ۴۵۰هزار نوشتار رسید.
  • ۶ مرداد ۱۳۹۵ (۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶) با رتبهٔ ۱۸ مرز نیم میلیون نوشتار را درنوردید.
  • ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ (۱۴ مهٔ ۲۰۱۷) با گذر از ویکی‌پدیای کاتالان به رتبهٔ ۱۷ صعود کرد.
  • ۲۶ دی ۱۳۹۶ (۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۸) با بازماندن از ویکی‌پدیای صربی، به رتبهٔ ۱۸ نزول کرد.[8]
  • ۴ فروردین ۱۳۹۷ (۲۴ مارس ۲۰۱۸) با رتبهٔ ۱۸ به مرز۶۰۰هزار نوشتار رسید.
  • ۱۴ فروردین ۱۳۹۷ (۳ آوریل ۲۰۱۸) با گذر از ویکی‌پدیای صربی کمتر از سه ماه مجدداً به رتبهٔ ۱۷ صعود کرد.
  • ۸ دی ۱۳۹۷ (۲۹ دسامبر ۲۰۱۸) با بازماندن از ویکی‌پدیای عربی مجدداً به رتبهٔ ۱۸ نزول کرد.[9]
  • ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (۹ نوامبر ۲۰۱۹) با رتبهٔ ۱۸ مرز ۷۰۰هزار نوشتار را درنوردید.
  • ۲ تیر ۱۳۹۹ (۲۲ ژوئن ۲۰۲۰) با بازماندن از ویکی‌پدیای مصری به رتبه ۱۹ نزول کرد.[10]
  • ۵ خرداد ۱۴۰۰ (۲۶ مه ۲۰۲۱) با رتبهٔ ۱۹ مرز ۸۰۰هزار نوشتار را درنوردید.

اکنون ویکی‌پدیای فارسی پس از ویکی‌پدیای پرتغالی، در رتبهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد.

جدول و نمودارهای پیشرفت
نمودار تعداد مقالات ویکی‌پدیای فارسی، از دسامبر ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۶.
نمودار تعداد مقالات جدید در هر روز در ویکی‌پدیای فارسی، از دسامبر ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۶.
نمودار تعداد ویرایش‌ها در ویکی‌پدیای فارسی، از دسامبر ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۶.
نمودار تعداد ثبت‌نام کاربر جدید در ویکی‌پدیای فارسی در سال ۲۰۱۶ میلادی (۱ ژانویه تا ۳۱ دسامبر).
نمودار تعداد کاربرانی که در هر ماه بیش از ۵ ویرایش در ویکی‌پدیای فارسی داشته‌اند؛ از دسامبر ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۶.
نمودار تعداد کاربرانی که در هر ماه بیش از ۱۰۰ ویرایش در ویکی‌پدیای فارسی داشته‌اند؛ از دسامبر ۲۰۰۳ تا دسامبر ۲۰۱۶.
جدول تاریخ گذر نوشتارهای ویکی‌پدیای فارسی از مرزهای ده‌هزارگی
شمار نوشتارها تاریخ گذر از مرز مدت جایگاه
۰ ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) سرآغاز
هزار ۲۶ آذر ۱۳۸۳ (۱۶ دسامبر ۲۰۰۴) حدود یک سال
۱۰ هزار ۲۹ بهمن ۱۳۸۴ (۱۸ فوریهٔ ۲۰۰۶) ۴۲۸ روز ۳۸
۲۰ هزار ۴ اردیبهشت ۱۳۸۶ (۲۴ آوریل ۲۰۰۷) ۴۳۰ روز
۳۰ هزار ۲۱ دی ۱۳۸۶ (۱۱ ژانویهٔ ۲۰۰۸) ۲۳۵ روز ۴۱
۴۰ هزار ۲۷ تیر ۱۳۸۷ (۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۰۸) ۱۸۸ روز ۳۸
۵۰ هزار ۹ آبان ۱۳۸۷ (۳۰ اکتبر ۲۰۰۸) ۱۰۵ روز ۳۶
۶۰ هزار ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۸ (۳ مهٔ ۲۰۰۹) ۱۸۴ روز ۳۵
۷۰ هزار ۱۰ مهر ۱۳۸۸ (۲ اکتبر ۲۰۰۹) ۱۵۲ روز ۳۴
۸۰ هزار ۱۱ مهر ۱۳۸۸ (۳ اکتبر ۲۰۰۹) ۱ روز ۳۲
۹۰ هزار ۷ بهمن ۱۳۸۸ (۲۷ ژانویهٔ ۲۰۱۰) ۱۱۶ روز ۳۳
۱۰۰ هزار ۳ شهریور ۱۳۸۹ (۲۵ اوت ۲۰۱۰) ۲۰۹ روز ۳۳
۱۱۰ هزار ۸ آذر ۱۳۸۹ (۲۹ نوامبر ۲۰۱۰) ۹۶ روز ۳۲
۱۲۰ هزار ۱ فروردین ۱۳۹۰ (۲۱ مارس ۲۰۱۱) ۱۱۳ روز ۳۰
۱۳۰ هزار ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ (۲۰ مهٔ ۲۰۱۱) ۶۰ روز ۲۹
۱۴۰ هزار ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ (۲۰ مهٔ ۲۰۱۱) ۰ روز ۲۸
۱۵۰ هزار ۱ خرداد ۱۳۹۰ (۲۲ مهٔ ۲۰۱۱) ۲ روز ۲۴
۱۶۰ هزار ۱۳ مرداد ۱۳۹۰ (۴ اوت ۲۰۱۱) ۶۲ روز ۲۴
۱۷۰ هزار ۷ بهمن ۱۳۹۰ (۲۷ ژانویهٔ ۲۰۱۲) ۱۷۶ روز ۲۴
۱۸۰ هزار ۱۹ فروردین ۱۳۹۱ (۷ آوریل ۲۰۱۲) ۷۲ روز ۲۳
۱۹۰ هزار ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۱ (۱۹ مهٔ ۲۰۱۲) ۴۲ روز ۲۱
۲۰۰ هزار ۱۹ تیر ۱۳۹۱ (۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۲) ۵۱ روز ۲۱
۲۱۰ هزار ۲۴ تیر ۱۳۹۱ (۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۲) ۵ روز ۲۰
۲۲۰ هزار ۱۳ شهریور ۱۳۹۱ (۳ سپتامبر ۲۰۱۲) ۵۱ روز ۲۰
۲۳۰ هزار ۱۵ آبان ۱۳۹۱ (۵ نوامبر ۲۰۱۲) ۶۳ روز ۱۹
۲۴۰ هزار ۱۹ دی ۱۳۹۱ (۸ ژانویهٔ ۲۰۱۳) ۶۴ روز ۱۹
۲۵۰ هزار ۲۴ دی ۱۳۹۱ (۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۳) ۵ روز ۱۹
۲۶۰ هزار ۲۷ دی ۱۳۹۱ (۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۳) ۳ روز ۱۸
۲۷۰ هزار ۲ بهمن ۱۳۹۱ (۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۳) ۵ روز ۱۸
۲۸۰ هزار ۵ بهمن ۱۳۹۱ (۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۳) ۳ روز ۱۸
۲۹۰ هزار ۱۵ بهمن ۱۳۹۱ (۳ فوریهٔ ۲۰۱۳) ۱۰ روز ۱۸
۳۰۰ هزار ۱ اسفند ۱۳۹۱ (۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۳) ۱۶ روز ۱۸
۳۱۰ هزار ۷ تیر ۱۳۹۲ (۲۸ ژوئن ۲۰۱۳) ۱۲۹ روز ۲۰
۳۲۰ هزار ۸ شهریور ۱۳۹۲ (۳۰ اوت ۲۰۱۳) ۶۳ روز ۲۰
۳۳۰ هزار ۷ آبان ۱۳۹۲ (۲۹ اکتبر ۲۰۱۳) ۶۰ روز ۲۰
۳۴۰ هزار ۱۵ آذر ۱۳۹۲ (۶ دسامبر ۲۰۱۳) ۳۸ روز ۱۹
۳۵۰ هزار ۱۹ بهمن ۱۳۹۲ (۸ فوریهٔ ۲۰۱۴) ۶۴ روز ۱۹
۳۶۰ هزار ۶ اسفند ۱۳۹۲ (۲۵ فوریهٔ ۲۰۱۴) ۱۷ روز ۱۹
۳۷۰ هزار ۲۳ اسفند ۱۳۹۲ (۱۴ مارس ۲۰۱۴) ۱۷ روز ۱۹
۳۸۰ هزار ۱۰ فروردین ۱۳۹۳ (۳۰ مارس ۲۰۱۴) ۱۶ روز ۱۹
۳۹۰ هزار ۴ خرداد ۱۳۹۳ (۲۵ مهٔ ۲۰۱۴) ۵۶ روز ۱۹
۴۰۰ هزار ۲۷ تیر ۱۳۹۳ (۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۴) ۵۴ روز ۱۹
۴۱۰ هزار ۲۵ مرداد ۱۳۹۳ (۱۶ اوت ۲۰۱۴) ۲۹ روز ۱۹
۴۲۰ هزار ۱۰ شهریور ۱۳۹۳ (۱ سپتامبر ۲۰۱۴) ۱۶ روز ۱۹
۴۳۰ هزار ۲۳ آبان ۱۳۹۳ (۱۴ نوامبر ۲۰۱۴) ۷۴ روز ۱۹
۴۴۰ هزار ۱۳ دی ۱۳۹۳ (۳ ژانویهٔ ۲۰۱۵) ۵۰ روز ۱۸
۴۵۰ هزار ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴ (۲۷ آوریل ۲۰۱۵) ۱۱۴ روز ۱۸
۴۶۰ هزار ۱۷ تیر ۱۳۹۴ (۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۵) ۷۲ روز ۱۸
۴۷۰ هزار ۱۸ مهر ۱۳۹۴ (۱۰ اکتبر ۲۰۱۵) ۹۴ روز ۱۸
۴۸۰ هزار ۲۴ دی ۱۳۹۴ (۱۴ ژانویهٔ ۲۰۱۶) ۹۶ روز ۱۸
۴۹۰ هزار ۶ اردیبهشت ۱۳۹۵ (۲۵ آوریل ۲۰۱۶) ۱۰۲ روز ۱۸
۵۰۰ هزار ۶ مرداد ۱۳۹۵ (۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶) ۹۳ روز ۱۸
۵۱۰ هزار ۷ آبان ۱۳۹۵ (۲۸ اکتبر ۲۰۱۶) ۹۳ روز ۱۸
۵۲۰ هزار ۲۴ دی ۱۳۹۵ (۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۷) ۷۷ روز ۱۸
۵۳۰ هزار ۲۶ اسفند ۱۳۹۵ (۱۶ مارس ۲۰۱۷) ۶۲ روز ۱۸
۵۴۰ هزار ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ (۲ مهٔ ۲۰۱۷) ۴۷ روز ۱۸
۵۵۰ هزار ۵ تیر ۱۳۹۶ (۲۶ ژوئن ۲۰۱۷) ۵۵ روز ۱۷
۵۶۰ هزار ۱۲ تیر ۱۳۹۶ (۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۷) ۷ روز ۱۷
۵۷۰ هزار ۶ مرداد ۱۳۹۶ (۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۷) ۲۵ روز ۱۷
۵۸۰ هزار ۲۶ آبان ۱۳۹۶ (۱۷ نوامبر ۲۰۱۷) ۱۱۲ روز ۱۷
۵۹۰ هزار ۱۱ بهمن ۱۳۹۶ (۳۱ ژانویهٔ ۲۰۱۸) ۷۵ روز ۱۸
۶۰۰ هزار ۴ فروردین ۱۳۹۷ (۲۴ مارس ۲۰۱۸) ۵۲ روز ۱۸
۶۱۰ هزار ۲۵ فروردین ۱۳۹۷ (۱۴ آوریل ۲۰۱۸) ۲۱ روز ۱۷
۶۲۰ هزار ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۱۵ مهٔ ۲۰۱۸) ۳۱ روز ۱۷
۶۳۰ هزار ۲۹ خرداد ۱۳۹۷ (۱۹ ژوئن ۲۰۱۸) ۳۵ روز ۱۷
۶۴۰ هزار ۱۴ مرداد ۱۳۹۷ (۵ اوت ۲۰۱۸) ۴۷ روز ۱۷
۶۵۰ هزار ۲۳ آذر ۱۳۹۷ (۱۴ دسامبر ۲۰۱۸) ۱۳۱ روز ۱۷
۶۶۰ هزار ۲۸ دی ۱۳۹۷ (۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۹) ۳۵ روز ۱۸
۶۷۰ هزار ۲ فروردین ۱۳۹۸ (۲۲ مارس ۲۰۱۹) ۶۳ روز ۱۸
۶۸۰ هزار ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ (۱۱ ژوئن ۲۰۱۹) ۸۱ روز ۱۸
۶۹۰ هزار ۱۵ شه‍ریور ۱۳۹۸ (۶ سپتامبر ۲۰۱۹) ۸۱ روز ۱۸
۷۰۰ هزار ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (۹ نوامبر ۲۰۱۹) ۶۴ روز ۱۸
۷۱۰ هزار ۲۵ بهمن ۱۳۹۸ (۱۴ فوریه ۲۰۲۰) ۹۷ روز ۱۸
۷۲۰ هزار ۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ (۲۱ آوریل ۲۰۲۰) ۶۸ روز ۱۸
۷۳۰ هزار ۱۷ خرداد ۱۳۹۹ (۶ ژوئن ۲۰۲۰) ۴۶ روز ۱۸
۷۴۰ هزار ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ (۳ اوت ۲۰۲۰) ۲۷ روز ۱۹
۷۵۰ هزار ‏۲۸ مهر ۱۳۹۹ (۱۹ اکتبر ۲۰۲۰) ۷۷ روز ۱۹
۷۶۰ هزار ۳ دی ۱۳۹۹ (۲۳ دسامبر ۲۰۲۰) ۶۵ روز ۱۹
۷۷۰ هزار ۵ اسفند ۱۳۹۹ (۲۳ فوریه ۲۰۲۱) ۶۲ روز ۱۹
۷۸۰ هزار ۱۷ فروردین ۱۴۰۰ (۶ آوریل ۲۰۲۱) ۴۲ روز ۱۹
۷۹۰ هزار ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ (۲۵ آوریل ۲۰۲۱) ۱۹ روز ۱۹
۸۰۰ هزار ۵ خرداد ۱۴۰۰ (۲۶ مه ۲۰۲۱) ۳۱ روز ۱۹
به‌طورکلی (احتساب تا ۵۰۰ هزار مقاله، به‌جز هزار مقالهٔ اول)
متوسط زمان ایجاد هر ده‌هزار مقاله ۸۳ روز
دفعات صعود جایگاه ۱۷ بار از ۴۸
دفعات نزول جایگاه ۳ بار از ۴۸
دفعات ثبوت جایگاه ۲۸ بار از ۴۸
میانگین صعود جایگاه نیم جایگاه به‌ازای ۴۸ بار

به‌طور دقیق: ۰٫۴۴ جایگاه

مقاله‌ها

گسترهٔ موضوعات

مقالات آغازین این دانشنامه بیشتر در زمینهٔ عناصر شیمیایی و برخی مباحث تاریخی بودند. با افزوده شدن مطالب گوناگونی دربارهٔ جغرافیا و ادیان (بیشتر بودیسم و دین زرتشت)، ایران‌شناسی و همچنین زبان و ادب فارسی در ۲۶ آذر سال ۱۳۸۳ (۱۶ دسامبر ۲۰۰۴) شمار مقالات آن از مرز ۱۰۰۰ گذشت.

اکنون ویکی‌پدیای فارسی موضوع‌های متنوعی را پوشش می‌دهد و دارای تعداد زیادی مقاله خوب و برگزیده است. در ویکی‌پدیای فارسی سعی شده‌است که همه مقاله‌ها دارای رده باشند و در این راستا با مراجعه به رده:مقاله‌ها می‌توان به بیشتر مقاله‌ها دست یافت. این ویکی‌پدیا پس از ویکی‌پدیای انگلیسی دارای بیشترین تعداد رده‌هاست.

رعایت سیاست‌ها و رهنمودها

ویکی‌پدیای فارسی از ابتدای بنیان‌گذاری پایبند رعایت سیاست‌ها و رهنمودهای مطرح‌شده در ویکی‌پدیای انگلیسی بوده‌است. از جملهٔ این مسائل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

ذکر منابع و رعایت حق تکثیر

ویکی‌پدیای فارسی و کاربران آن همواره تلاش کرده‌اند که مسائل مرتبط با حقّ تکثیر را، با وجود خلأ قانونی موجود در ایران، رعایت کنند و علاوه بر قوانین فعلی این کشور در زمینهٔ حق تکثیر، قوانین جهانی حق‌تکثیر را نیز در نظر داشته باشند.

کاربران ویکی‌پدیای فارسی به احتمال اولین گروه از فارسی‌زبانانی هستند که پس از کاربران و توسعه‌دهندگان جنبش نرم‌افزار آزاد، با مجوّزهای مربوط به این حوزه آشنایی یافته‌اند و این اجازه‌نامه‌ها را در ویرایش‌ها و فعالیت‌های خود رعایت کرده‌اند.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ویکی‌پدیای فارسی، ناآشنایی عمومی مسئولین وبگاه‌ها و وبلاگ‌نویسان با حق تکثیر به شکل عام و مجوزهای آزاد و نیمه‌آزاد (مانند گنو و مردم عادی خلاق یا Creative Commons) است که باعث می‌شود، پیکره‌های متنی کپی‌شده از وبگاه‌ها و وب‌نوشت‌های فارسی غالباً با سیاست‌های ویکی‌پدیا دربارهٔ حق تکثیر هماهنگی نداشته باشند.

در هر صورت، با کوشش ویکی‌نویسان فعال، در نسخهٔ فارسی دانشنامهٔ آزاد ویکی‌پدیا، سعی بر این شد تا مقالات تا حدّ ممکن دارای منبع و مرجع باشند و منابع و مآخذ آن‌ها همراه با پیوند در پایین هر نوشتار آورده شود.

زیرساخت‌های فنی

استانداردهای زبان

ویکی‌پدیای فارسی از ابتدا پایبند به اجرای صحیح استانداردهای مربوط به زبان فارسی در وب بوده و سوابق روزبه پورنادر - که ویکی‌پدیا فارسی را راه‌اندازی کرده - در زمینهٔ استانداردها، جهانی‌سازی و بومی‌سازی رایانه برای زبان فارسی، در این راه کمک فراوانی نموده‌است.

با توجه به این پیش‌زمینه هم‌اکنون نوشتارهای ویکی‌پدیای فارسی از نظر معیارهای صحیح کدنگاری و استفاده از نویسه‌های استاندارد مربوط به زبان فارسی (در برابر نویسه‌های به ظاهر همسان در استاندارد زبان عربی) از سوی کاربران و ربات‌های ویرایشگر، ویرایش می‌شوند و نویسه‌های غیراستاندارد به شکل درستشان جایگزین می‌گردند.

امکانات و ابزارها

کاربران و مدیران ویکی‌پدیای فارسی به دلیل آشنایی و مشارکت با پروژه‌های دیگر ویکی، به ابزارها، الگوها و دیگر امکانات موجود در آن وبگاه‌ها آشنایی داشته و همواره سعی نموده‌اند این ابزارها و امکانات را جهت استفاده در ویکی‌پدیای فارسی آماده کنند که موارد زیر از آن جمله‌اند:

  • الگوهای پیامی، ویرایشی، اطلاعاتی و ناوبری.
  • ربات‌های ویرایشگر.
  • میان‌برهای ویکی‌پدیا.

جامعهٔ کاربری
تخمین سهم مناطق مختلف جهان در مشارکت در نسخه‌های مختلف ویکی‌پدیا، از جمله ویکی‌پدیای فارسی

در یک مقالهٔ تحقیقاتی منتشرشده در سال ۲۰۱۲ در پلاس وان، با بررسی میزان مشارکت کاربران در طول شبانه‌روز سهم مناطق جهان را در ویرایش چند نسخهٔ مختلف ویکی‌پدیا تخمین زده شد. طبق این بررسی‌ها با اینکه ۷۰٪ از فارسی‌زبانان در ایران و بقیه هم در کشورهای همسایه ساکن هستند اما این نسخه جزء ویکی‌پدیاهای با کمترین «عمق خفتگی» (اختلاف بیشینه و کمینهٔ فعالیت کاربران، که بیانگر میزان محلی‌بودن مشارکت‌های آن نسخهٔ ویکی‌پدیا است) است و غالب مشارکت‌های انجام‌شده در ویکی‌پدیای فارسی توسط کاربران ساکن در اروپا و آمریکای شمالی انجام شده‌است و سهم ایران ۴۵٪ است.[11]

انگیزهٔ مشارکت‌کنندگان

یک پژوهش که در سال ۱۳۹۰ به‌طور مشخص در مورد ویکی‌پدیای فارسی انجام شد نشان داد که انگیزه‌های مالی نقشی در همکاری کاربران با ویکی‌پدیا ندارند. قوی‌ترین انگیزه برای آغاز همکاری کاربران تازه‌وارد، انگیزه‌های فردی از جمله کنجکاوی و یافتن اطلاعات مشخص شد. در مقابل برای کاربران قدیمی‌تر، تولید محتوا و سازندگی ویکی مهم‌ترین انگیزه‌ها هستند.[12] دریافت بازخوردهای مثبت در هر دو گروه نقش مهمی در پایایی فعالیت‌هایشان دارد، به‌طوری‌که بارزترین و قوی‌ترین عامل بازدارندهٔ همکاری کاربران، دریافت بازخورد بد یا رفتار مؤاخذه‌گرانه از سوی کاربران دیگر است.[13]

احساس مفید بودن، حس هویت‌مندی در جامعهٔ ویکی‌پدیا و بازخوردهای دریافتی از جامعهٔ کاربری از مهم‌ترین عوامل تداوم همکاری ویکی‌نویسان با این پروژه است.[14] به غیر از انگیزه‌های اخلاقی، رسیدن به مقام، شهرت و اعتبار نیز ممکن است از انگیزه‌های دست‌اندرکاران باشد.[15]

همایش‌ها
عکس یادگاری جشن پانصدهزارگی با شرکت گروهی از ویکی‌نویسان.

با ایجاد مقاله «راگبی لیگ با ویلچر» در روز چهارشنبه، ۶ مرداد ۱۳۹۵، ساعت ۲۲:۴۵ (به وقت ایران) - روز ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶ ساعت ۱۷:۵۹ (UTC) - تعداد نوشتارهای بخش فارسی ویکی‌پدیا به رکورد ۵۰۰ هزار رسید.[16] به همین منظور در ۱۵ مرداد ۱۳۹۵ جشن پانصد هزارمین مقاله ویکی‌پدیا فارسی، در کتابخانه ملی در تهران برگزار شد.[17]

در ۱۳ و ۱۴ آذر ۱۳۹۵ همایش سالیانه ویکی‌پدیای فارسی در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد.

چالش‌های گذشته

مهم‌ترین چالش‌های گذشتهٔ ویکی‌پدیای فارسی را می‌توان به دو دستهٔ کلی تقسیم کرد:

چالش‌های محیطی

این دسته از چالش‌ها به وضعیت کلّی اینترنت و خط و زبان فارسی بر روی اینترنت مربوط می‌شود. مهم‌ترین مشکلاتی که در این دسته قرار می‌گیرد عبارت‌اند از:

  1. پایین بودن ضریب نفوذ اینترنت: ضریب نفوذ اینترنت در ایران در سال ۲۰۰۷ حدود ۱۰٫۶ درصد جامعه معادل ۷٫۵ میلیون نفر بوده‌است.[18] همچنین ضریب نفوذ اینترنت در افغانستان ۱٫۱ درصد جامعه معادل سیصد هزار نفر بوده‌است.[19] بدین ترتیب اکثریّت فارسی زبانان به اینترنت دسترسی نداشتند.[20]
  2. خط و زبان فارسی: علی‌رغم اینکه طی چند سال اخیر چندین گروه مختلف از جمله شورای عالی اطلاع‌رسانی در خصوص خط و زبان فارسی در اینترنت فعالیت می‌کنند، هنوز خط و زبان معیار نشده‌است. همچنین شرکت مایکروسافت با وجود درخواست‌های کتبی هنوز در سیستم‌عامل ویندوز خود خطّ غیر استاندارد فارسی به مشتریان ارائه می‌دهداین مشکل بیشتر خود را نشان می‌دهد.
  3. کمبود محتوای فارسی معتبر: مقدار بسیار اندکی محتوای فارسی بر روی اینترنت قرار دارد. بخش عمده‌ای از آن در قالب خودنوشت‌ها در وبلاگ‌هاست که با توجه به سیاست اثبات‌پذیری در ویکی‌پدیا قابل استناد نیستند. کمبود منابع فارسی بر روی اینترنت، تولیدکنندگان محتوا در ویکی‌پدیای فارسی را به سمت استفاده از مطالب عمدتاً انگلیسی‌زبان می‌کشد که این هم مشکلات خاصّ خود را پدید می‌آورد.
  4. خطوط اینترنت کم‌سرعت: پهنای باند خانگی اینترنت در ایران از سوی دولت به ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه (۱۶ کیلوبایت بر ثانیه) محدود شده‌بود و علاوه بر آن عدّهٔ کمی از کاربران از خطوط ای‌دی‌اس‌ال استفاده می‌کردند. با توجه به اینکه ویکی‌نویسان مجبورند بارها بین مقاله‌های مختلف در ویکی‌پدیای فارسی و انگلیسی برای ویرایش کردن و خواندن در حرکت باشند که حجم بسیاری از آن‌ها به همراه تصاویرشان بیش از یک مگابایت است، دردسر فراوانی برای آن‌ها ایجاد می‌شود. البته امروزه با بهبود خدمات اینترنت این مشکل تا حد زیادی رفع شده‌است.
  5. نهادینه نشدن حقّ تکثیر: مسئلهٔ حق تکثیر در ایران هنوز نهادینه نشده و علاوه بر ضعف قانون بسیاری از ناشران و سایت‌ها نیز با مقررات آن آشنا نیستند؛ لذا دسترسی به اطلاعات و به ویژه عکس‌های قابل تکثیر بسیار دشوار است.

چالش‌های داخلی
نگاره‌ای از جشن تولد ۱۶ سالگی ویکی‌پدیای فارسی که در تاریخ ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۰ میلادی که با حضور گروهی از کاربران ویکی‌پدیای فارسی در کافه بازار تهران برگزار شد.

این دسته از چالش‌ها به وضعیت ویکی‌پدیا در کل و ویکی‌پدیای فارسی به‌طور خاص مربوط می‌شود. مهم‌ترین مشکلات این دسته عبارت‌اند از:

  • چالش‌های عمومی ویکی‌پدیا:
  1. امکان ویرایش عمومی: ویژگی عمومی‌بودن ویکی‌پدیا ضمن آن‌که باعث رشد و گسترش آسان آن است از سوی دیگر در شرایطی که تعداد افراد ناآشنا با قوانین و نیز فرهنگ دانشنامه‌نویسی زیاد باشد می‌تواند تبدیل به تهدید شود. در چنین حالتی کاربران فعال و آشنا با قوانین بخش عمده‌ای از وقت خود را صرف اصلاح ویرایش‌های کاربران دیگر خواهند نمود. این مشکل با افزایش تعداد کاربران فعال و آشنا به قوانین کاهش خواهد یافت.
  • چالش‌های خاص ویکی‌پدیای فارسی:
  1. تعداد کم مشارکت‌کنندگان: تا مهٔ ۲۰۰۸، تعداد کاربرانی که بیش از ۱۰ ویرایش داشته‌اند، تنها ۱۷۴۱ نفر بوده‌است. ۵۰٪ از ویرایش‌های کل کاربران را تنها ۲۶ نفر که هر یک بیش از ۳۰۰۰ ویرایش داشته‌اند، انجام داده‌اند. تنها ۷۰ کاربر بیش از ۱۰۰۰ ویرایش داشته‌اند و با توجه به این‌که برای آشنا شدن نسبی با محیط ویکی‌پدیا و روش‌های ویرایش مقاله‌ها دست‌کم باید ۱۰۰۰ ویرایش انجام داد، این موضوع بیشتر خود را نشان می‌دهد. ویکی‌پدیای فارسی از آن پس روند سریع‌تری به خود گرفت، به گونه‌ای که شمار کاربرانی که بیش از ۱۰ ویرایش داشته‌اند تا «مهٔ ۲۰۱۰» تعداد ۴۲۴۴ نفر و تا «مهٔ ۲۰۱۲» تعداد ۷۸۵۵ نفر بوده‌است.[21] و تا تیر ۱۳۹۱ (ژوئن ۲۰۱۲)، تعداد کاربرانی که بیش از ۱۰٬۰۰۰ ویرایش داشته‌اند ۶۱ نفر است.

ادعای نفوذ وزارت ارشاد در ویکی‌پدیای فارسی

در سپتامبر سال ۲۰۱۹ فردی به اسم سینا ذکاوت گزارشی با عنوان «ویکی‌پدیای فارسی: منبعی مستقل یا ابزاری در دست دولت ایران؟» در نشریه اوپن دموکراسی[22] سپس ترجمه آن را در وبسایت رادیو زمانه منتشر کرد و در آن انتقاداتی به ویکی‌پدیای فارسی وارد کرد که با واکنش بنیاد ویکی‌پدیا و برخی مدیران آن شد. او با بررسی فایل صوتی رویدادی با عنوان «نشست تخصصی کاربرد تکنیک‌های ویکی‌پدیا در ارتباطات»، که در وزارت فرهنگ و ارشاد ایران برگزار شد به جمله یک مجری استناد کرد که گفته بود:[23]

«بگذارید این‌طوری بگوییم، این دوستانی که اینجا حضور دارند نقش وزارت ارشاد را در ویکی‌پدیا بازی می‌کنند؛ یعنی می‌توانند یک حساب کاربری را ببندند، یکی دیگر را باز کنند، اخطار بدهند، و غیره. اما آنها حتی از وزارت ارشاد هم قوی‌تر هستند. آنها کلید را در دست‌شان دارند. درست مثل وقتی که وزارت ارشاد از انتشار یک روزنامه خاص ممانعت به عمل می‌آورد، و بنابراین آن روزنامه به‌طور خودکار منتشر نمی‌شود.»

سینا ذکاوت با استناد به این حرف نتیجه‌گیری می‌کند که ویکی‌پدیای فارسی به «روایت» حکومت ایران در مقالات نزدیک تر است. در ادامه او با مقایسه نسخه فارسی و زبان انگلیسی مقاله «مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه» نتیجه‌گیری کرد روایت این مقاله در دو زبان فرق می‌کند چون در نسخه زبان انگلیسی ۱۵۰ ارجاع به منابع و ۱۴ بخش وجود دارد ولی در نسخه فارسی تنها ۴۵ ارجاع وجود دارد و با این نتیجه‌گیری نسخه فارسی مقاله را به «اظهارات مطولِ انکارگرایانه و مبتنی‌بر تئوری توطئه مقامات ایرانی» متهم کرد و بخش‌هایی از مقاله را «صرفاً به عنوان یک (نظریه)» خواند.[24]

سپس او مقاله «بشار اسد» را با نسخه فارسی مقایسه کرد و گفت بخش «رسیدگی به پروند بشار اسد در دادگاه بین‌المللی به عنوان جنایت جنگی» به خوبی ارائه نشده و نسخه فارسی دربارهٔ بشار اسد «اطلاعات بی‌ربطِ زیادی در خصوص پیشینه شخصی و خانوادگی او ارائه می‌دهد و او را همچون رهبری تحصیل‌کرده و قابل به تصویر می‌کشد» و به‌طور کلی در نسخه فارسی «با تبلیغاتِ معمول طرفدار اسد مواجه هستیم که او را همچون قربانی ضعیف و تنهای ستیزه‌جویی غرب به تصویر می‌کشد». که این نوع روایت سازگار با روایت حکومت ایران است.[24]

سینا ذکاوت با استناد به حرف یک مسئول وزارت ارشاد به اسم حمید ضیایی‌پرور در «نشست تخصصی کاربرد تکنیک‌های ویکی‌پدیا در ارتباطات» که گفته بود از «ایده ثبت رسمیِ ویکی‌پدیای فارسی به عنوان یک ان.جی.او. (سازمان غیردولتی) در وزارت ارشاد ابراز حمایت می‌کند» و او می‌تواند برای مدیران ویکی‌پدیا در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دفتری تدارک ببیند، ویکی‌پدیا فارسی را به تناقض «بی‌طرفی» و «استقلال» متهم کرد.

در نهایت ذکاوت ویکی‌پدیای فارسی را متهم کرد که دارد به «وزارت حقیقت در رمان ۱۹۸۴ اورول» تبدیل می‌شود و حکومت ایران از «ویکی‌پدیای فارسی هم احتمالاً در همین راستا استفاده می‌کند». و مدیران ویکی‌پدیای فارسی را به عضویت در وزارت ارشاد متهم کرد.[24]

واکنش سازمان عدالت برای ایران

سازمان عدالت برای ایران روز ۱۷ مهر با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد موارد سانسور و مداخله‌های جانبدارانه از سوی گردانندگان ویکی‌پدیای فارسی را مستند کرده‌است. در بیانیه این سازمان آمده: «محدودیت‌ها، حذف‌ها و تغییر واقعیات و به دنبال آن، افزودن اطلاعات غلط، بازی به نفع جمهوری اسلامی و ترویج روایت رسمی این حکومت است.».[25]

واکنش بنیاد ویکی‌مدیا

در اکتبر ۲۰۱۹ سازمان حقوق بشری «عدالت برای ایران» اعلام کرد بنیاد ویکی‌مدیا تحقیقاتی را دربارهٔ ویکی‌پدیای فارسی آغاز کرده و این تحقیقات «نشست تیم ویکی‌پدیای فارسی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۹۷» را در بر می‌گیرد اما مشخص نیست که آیا این تحقیقات نگرانی دربارهٔ «نحوه ویرایش و مدیریت مطالب توسط ویراستاران ویکی‌پدیای فارسی» را شامل می‌شود یا خیر.[26]

در نهایت بنیاد ویکی‌مدیا با انتشار بیانیه ای که صرفاً به زبان فارسی و از طرف حساب کاربری گرگوری وارنوم (Gregory Varnum)، استراتژیست ارتباطات بنیاد ویکی‌مدیا در بخش فارسی ویکی‌پدیا اعلام کرد: «اتهام مداخله حکومتی در این مقاله‌های رسانه‌ها از سوی داوطلبان ویکی‌پدیای فارسی و کارمندان ویکی‌مدیا بررسی شده اما تأییدی برایش یافت نشده‌است.».[25]

وضعیت دسترسی به ویکی‌پدیای فارسی در ایران
نگاره، صفحهٔ اصلی ویکی‌پدیای فارسی را در ایران در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۱۰ میلادی، نشان می‌دهد که تصاویر آن فیلتر شده‌است.

ویکی‌پدیای فارسی توسط کمیته‌ای متشکل از چندین سازمان با استناد به قانون جرایم رایانه‌ای در نیمه‌شب ۱۱ مهر ۱۳۸۹ (۳ اکتبر ۲۰۱۰) مسدود (فیلتر) شد که تا ظهر آن روز فیلتر بود اما پس از آن رفع فیلتر شد.[27][28] لازم است ذکر شود در اردیبهشت سال ۱۳۸۹ نیز عکس‌های ویکی‌پدیای فارسی فیلتر شد که آن هم پس از مدتی رفع فیلتر شد.[29][30] در ظهر روز یک‌شنبه ۵ خرداد ۱۳۹۲ اکثر عکس‌های ویکی‌پدیا در ایران مسدود (فیلتر) شد، اما اندکی پس از آن رفع فیلتر گردید. در صبح فردای همان روز، دوباره تمامی عکس‌های ویکی‌پدیای فارسی و سایر ویکی‌پدیاها تا ۱۴ خرداد ۱۳۹۲ در ایران مسدود شد.

بر اساس یک بررسی در ژوئیهٔ ۲۰۱۳ از میان حدود ۳۳۱هزار مقالهٔ ویکی‌پدیای زبان فارسی، ۹۶۳ مقاله در ایران فیلتر بودند. از این تعداد ۴۰۳ مقاله مربوط به مسایل سیاسی، ۱۸۹ مقاله مربوط به سکس و روابط جنسی، ۱۳۶ مقاله مربوط به مذهب، ۹۳ مقاله پیرامون حقوق بشر، ۵۹ مقاله در ارتباط با هنر، ۵۱ مقاله مربوط به رسانه و روزنامه‌نگاری، ۱۹ مقاله دانشگاهی و ۱۳ مقاله متفرقه بوده‌است. از این میان، بیشترین حجم به مسایل سیاسی و بیش از همه به «انتخابات ۸۸» و «جنبش سبز» اختصاص داشت.[31]

اختلال دسترسی به ویکی‌پدیای فارسی در ایران

همزمان با گسترش ویروس‌کرونا، ویکی‌پدیای فارسی در ایران بلوک شده‌است. دیدبان جهانی اینترنت نت‌بلاکس مؤسسه ناظر بر اینترنت روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۸ اعلام کرد، دسترسی به ویکی‌پدیای فارسی در ایران طبق آزمایشهای فنی که انجام شده با همان شیوه‌ای که فیس‌بوک و توییتر مسدود شده‌اند، مسدود شده‌است. مرگ سید محمد میرمحمدی عضو شورای مجمع تشخیص مصلحت نظام به دلیل شیوع کروناویروس در ایران از نظر نت بلاکس، با این مشکل اختلال در دسترسی به ویکی‌پدیای فارسی در ارتباط است. به گفته این مؤسسه اطلاعات شبکه‌ای تأیید می‌کند که بستن این سایت به لحاظ فنی با تکنیک‌های شناخته شده محدودسازی سایت‌ها در ایران، فیلتر کردن اسم و فیلتر کردن DNS برای جلوگیری از آپلود کردن همخوان است.[32][33]

آمار کنونی

آمار کنونی ویکی‌پدیای فارسی:

ویکی‌پدیای فارسی
  • شمار نوشتارها: ۸۰۶٬۸۷۲
  • شمار کاربران: ۱٬۰۳۴٬۳۶۴
  • شمار مدیران: ۳۶
  • شمار پرونده‌ها: ۷۵٬۶۶۵
  • شمار صفحات: ۴٬۹۹۱٬۵۹۰
  • شمار ویرایش‌ها: ۳۲٬۲۲۶٬۲۰۴

جستارهای وابسته
  • ویکی‌پدیا
  • ویکی‌پدیا:ویکی‌نویسی
  • لوگوهای ویکی‌پدیای فارسی
  • ویکی‌پدیا:روزشمار ویکی‌پدیای فارسی
  • ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیانویسان ناپیدا
  • اندازه ویکی‌پدیای فارسی بر حسب جلد

پانوشت‌ها و منابع
  1. «رتبه‌بندی پربازدیدترین وبگاه‌های فارسی‌زبان در وبگاه الکسا». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۹.
  2. «رتبه‌بندی پربازدیدترین وبگاه‌های مرجع فارسی‌زبان در وبگاه آلکسا». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۹.
  3. List of Wikipedias
  5. "Word War III". واشینگتن پست. 10 August 2008. Archived from the original on 8 November 2012. Retrieved 5 October 2008.
  6. «وبگاه آفتاب». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۰۸.
  7. «مجلهٔ اینترنتی کاپوچینو». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۰۸.
  8. https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=List_of_Wikipedias/Table&direction=next&oldid=17646496
  9. https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=List_of_Wikipedias/Table&direction=next&oldid=18743374
  10. https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=List_of_Wikipedias/Table&direction=next&oldid=20201157
  11. Yasseri, Taha; Sumi, Robert; Kertész, János (2012-01-17). "Circadian Patterns of Wikipedia Editorial Activity: A Demographic Analysis". PLOS ONE. 7 (1). doi:10.1371/journal.pone.0030091. Archived from the original on 26 January 2013. Retrieved 2012-03-27.
  12. قفقازی الاصل، جمالی مهموئی و اسدی، عامل‌های انگیزاننده و بازدارنده مشارکت در ویکی‌پدیای فارسی، ۱۰۲.
  13. قفقازی الاصل، جمالی مهموئی و اسدی، عامل‌های انگیزاننده و بازدارندهٔ مشارکت در ویکی‌پدیای فارسی، ۱۰۳.
  14. قفقازی الاصل، جمالی مهموئی و اسدی، عامل‌های انگیزاننده و بازدارندهٔ مشارکت در ویکی‌پدیای فارسی، ۱۰۳ و ۱۰۴.
  15. قفقازی الاصل، جمالی مهموئی و اسدی، عامل‌های انگیزاننده و بازدارندهٔ مشارکت در ویکی‌پدیای فارسی، ۱۰۴.
  16. «ویکی‌پدیای فارسی از مرز ۵۰۰ هزار نوشتار گذشت». عصرایران. ۷ مرداد ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۷ اوت ۲۰۱۶.
  17. «جشن ویکی‌پدیای فارسی امروز برگزار شد». کلیک. ۱۵ مرداد، ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  18. «Middle East Internet Usage and Population Statistics». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۷.
  19. «ASIA INTERNET USAGE AND POPULATION». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۷.
  20. «INTERNET WORLD USERS BY LANGUAGE». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۷.
  21. آمار ویکی‌پدیای فارسی، بنیاد ناسودبر ویکی‌مدیا، بازیابی در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۸
  22. «Persian Wikipedia: an independent source or a tool of the Iranian state?».
  23. «ویکی‌پدیای فارسی تا چه حد قابل اعتماد است؟».
  24. «ویکی‌پدیای فارسی: منبعی مستقل یا ابزاری در دست دولت ایران؟».
  25. «ویکی‌مدیا: تأییدی برای مداخله حکومت ایران در مقالات ویکی‌پدیا نیافتیم».
  26. «"تحقیقات بنیاد ویکی‌مدیا دربارهٔ ویکی‌پدیای فارسی آغاز شده‌است"».
  27. ««ویکی‌پدیای فارسی» فیلتر و رفع فیلتر شد». ۱۱ مهر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۱ مهر ۱۳۸۹.
  28. «سایت «ویکی‌پدیا فارسی» فیلتر و رفع فیلتر شد». ۱۱ مهر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ مهر ۱۳۸۹.
  29. پرونده:Wiki fa after the filtering.JPG - ویکی‌پدیا
  30. پرونده:WhoCare.png - ویکی‌پدیا
  31. سیاست، سکس و مذهب، موضوع فیلترینگ در ویکی‌پدیا www.dw.de
  32. ویکی‌پدیا فارسی به خاطر شیوع کرونا در ایران مختل شده‌است
  33. Wikipedia Farsi blocked in Iran as coronavirus fears spread

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ویکی‌پدیای فارسی موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.