ممنوعیت در ایران
این مقاله به ممنوعت‌های اعمال شده از سوی نظام جمهوری اسلامی در ایران می‌پردازد. در اصل‌های ۱۹ و ۲۰ قانون اساسی ایران عنوان شده‌است که «مردم ایران از هر قوم و قبیله و که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.» اما این قانون باعث نشده که ممنوعیت‌ها به به روش‌های مختلف اعمال نشود.[1] چه اینکه در بندهای مختلف قانون اساسی جمهوری اسلامی نظیر اصل ۱۱۵ که ریاست جمهوری را تنها مختص مذهب شیعه می‌داند ناقض اصل یاد شده‌است.[2]
ممنوعیت‌ها در زمینه فناوری
اینترنت
مقاله اصلی فیلترینگ اینترنت در ایران
براساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز در سال ۲۰۱۳ ایران به همراه چین، سوریه، بحرین و ویتنام در صدر بزرگترین دشمنان اینترنت شناخته می‌شود.[3] و در گزارشی دیگر در سال ۲۰۱۵ که توسط بنیاد فریدم هاوس که آزادی اینترنت در سراسر جهان را بررسی می‌کند ایران دارای مقام سوم سانسور اینترنت در جهان است.[4]
ماهواره
با تصویب طرح ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات ماهواره‌ای در ۲۹ شهریور ۱۳۷۳ شبکه‌های ماهواره‌ای به‌طور کامل در ایران ممنوع شدند، مصطفی میرسلیم وزیر وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پشت تریبون مجلس ایران ماهواره را «یک آشغال فرهنگی» خواند که باید ممنوع اعلام شود.[5] و در بازه‌های زمانی گوناگون منازل مسکونی شهروندان توسط نیروی‌های انتظامی با حکم قضایی به قصد جمع‌آوری تجهیزات ماهواره‌ای مورد هجوم قرار گرفته‌است[6] همچنین تبلیغ محصولات در شبکه‌های ماهواره‌ای ممنوع است و شرکت‌های خارجی که در ایران حضور دارند اجازه تبلیغ در رسانه‌های فارسی‌زبان را ندارند.[7]
تماس تصویری
برخی از مراجع تقلید از جمله مکارم شیرازی و علوی گرگانی در سال ۱۳۹۱ مخالفت خود را با راه‌اندازی سرویس تماس تصویری رایتل اعلام کردند و عنوان کردند که این مخالفت‌ها به دلیل «منشأ مفاسد» بودن تماس تصویری و «نسل سوم اپراتور تلفنهای همراه با آموزه‌های دینی در تضاد است»[8] و سپس در پی این موضوع‌گیری‌ها تماس‌های تصویری در ایران قطع شدند.[9]
کوادکوپتر
در تاریخ ۳ دی ۱۳۹۵ صدای تیراندازی ممتد در محدوده خیابان فاطمی، امیرآباد، انقلاب و ستارخان شنیده شد که ساعاتی بعد پدافند هوایی اعلام کرد که به یک فروند «هلی شات» در محدوده انقلاب شلیک کرده‌است و عنوان شد که این پهپاد متعلق به صدا و سیما بوده و وارد منطقه ممنوعه شده‌است.[10] پرواز کوادکوپترها در فضای تهران ممنوع است، در مواردی این وسیله‌ها مصادره و از پرواز آنها جلوگیری شده‌است.[11] همچنین این محدودیت‌ها در الیگودرز و کهگیلویه و بویراحمد هم گزارش شده‌است.[12][13]
عکسبرداری از فضای شهری
عکسبرداری و فیلمبرداری در بوستان‌های و فضاهای سبز شهری در ایران بدون مجوز از شهرداری تهران امکان‌پذیر نیست با این حال عکسبرداری و فیلمبرداری از برخی از بوستان‌ها حتی با مجوز هم امکان‌پذیر نیست.[14]
ممنوعیت‌های جنسیتی
زنان
مقامات و رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی در بیان دیدگاه‌های خود در رابطه با خانه‌نشین کردن زنان پنهان‌کاری نمی‌کنند و آشکارا بیان می‌کنند که زنان باید به تولید مثل و خدمات به مردان بپردازند. علی خامنه‌ای رهبر ایران در دیدگاهش به زن بیان می‌کند که «اگر می‌خواهیم نگاه ما نسبت به زن، سالم، منطقی و دقیق و راهگشا باشد باید از افکار غربی در مسائلی نظیر اشتغال و برابری جنسیتی کاملاً فاصله بگیریم.» که این سیاست باعث شده از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ تعداد شاغلان زن ۸۱۶ هزار نفر کاهش پیدا کند. در سال ۱۳۸۴ نزدیک به ۳ میلیون و ۹۶۱ هزار نفر از شاغلان زن بوده‌اند اما این رقم در سال ۱۳۹۲ به ۳ میلیون و ۱۴۵ هزار نفر رسیده‌است.[15]
پوشش
مقاله اصلی حجاب اجباری در ایران
پست‌های مهم سیاسی
در تاریخ جمهوری اسلامی ایران هیچ کاندیدای زنی نتوانسته در دور نهایی انتخابات ریاست جمهوری حضور داشته باشد و صلاحیت همه ثبت نام کنندگان زن بدون اشاره به زن بودنشان توسط شورای نگهبان رد شده‌است.[16]
حق طلاق
مقاله مرتبط حق طلاق زن
حق خروج از کشور
در ایران زنان متأهل تنها با اجازه همسر می‌توانند از ایران خارج شوند.[17]
ممنوعیت انتخاب برخی رشته‌های دانشگاهی
در سال ۱۳۹۱ مسئولان ۳۶ دانشگاه اعلام کردند که در جریان کنکور از میان دختران کنکوری دانشجو نمی‌پذیرند و در دفترچه‌های انتخاب رشته از انتخاب رشته دختران در ۷۷ رشته دانشگاهی جلوگیری به عمل آمده بود.[18]
دوچرخه‌سواری
در ایران قانون بازدارنده‌ای که دوچرخه‌سواری زنان را ممنوع کند وجود ندارد اما با مخالفت مراجع و رهبر جمهوری اسلامی بارها از دوچرخه‌سواری زنان جلوگیری شده‌است.[19] و از تحویل دوچرخه به زنان جلوگیری به عمل آمده‌است.[20]
خوانندگی
طبق قوانین ایران، کنسرت زنان برای زنان به صورت تکخوانی مجاز است و به صورت همخوانی برای مردان نیز مجاز محسوب می‌شود. باران رضایی عنوان کرده که مسئولان هیچوقت به زنان خواننده مستقیماً نمی‌گویند مجوز نمی‌دهند: «اما قوانین نانوشته موازی وجود دارد که باعث شده مجوز کنسرت بانوان به غیر از تهران و سنندج در هیج جای دیگر صادر نشود.»[21] در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۷ برخورد حکومت ایران با خوانندگی زنان افزایش یافت که در ادامه برخوردها علی قمصری و حمید عسکری به دلیل تکخوانی خوانندگان زن دچار ممنوعیت از کار شدند و سهیلا گلستانی به دلیل انشار صدایی از او در اینترنت به دادگاه احضار شد.[22]
سایر ممنوعیت‌ها برای زنان در ایران
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| سلفی زنان با فوتبالیست‌ها | |
| اشتغال زنان در کافی شاپ | |
| ازدواج زنان ایرانی با غیر مسلمانان | |
| پوشیدن چکمه روی شلوار | |
| استفاده از کلاه به جای روسری | |
| شنا با مایو | |
| رفتن به روی سن | در ۱۳ استان ایران زنان اجازه روی سن رفتن ندارند |
| رفتن به قسمت مردانه اتوبوس | |
| پوشیدن ساپورت | |
| بیرون زدن موی زنان از دو طرف شال | |
| اردو رفتن زنان دانشجو با مردان | |
| هرگونه عمل جراحی پیشگیری از بارداری | |
| ورود زنان به قهوه‌خانه و ارائه قلیان به زنان ممنوع است | |
| طلاق به درخواست زن | |
| پوشیدن مانتوی پشت‌نویسی شده | |
| انجام مسابقه دو و میدانی با لباس‌های بین‌المللی |
ممنوعیت ادیان
بهائیان
جمهوری اسلامی به صورت نظامند اموال و دارایی‌های بهائیان را مصادره کرده و کارمندان، دانشجویان و استادان بهایی اخراج و کارمندان بازنشسته از دریافت حقوق بازنشستگی محروم شده‌اند. همچنین برای محافل محلی و ملی بهائیان ممنوعیت ایجاد شده‌است. مجلس شورای اسلامی پدران و مادران بهائی را از آموزش بهائیت به فرزندانشان منع کرده‌است و مدارس از ثبت نام کودکان بهائی امتناع کرده‌اند و تا بحال جلوی تحصیل دانشگاهی جوانان بهائی گرفته شده‌است.[24] براساس دستورالعمل محرمانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به تاریخ ۶ اسفند ۱۳۶۹ که امضای علی خامنه‌ای، رهبر وقت ایران رسیده‌است بیان شده‌است که «در مدارس چنانچه اظهار نکردند بهائی‌اند ثبت‌نام شوند… در دانشگاه‌ها چه در ورود و چه در حین تحصیل چنانچه احراز شد بهائی‌اند از دانشگاه محروم شوند.»[25]
صوفیان
استفاده از نام صوفی یا درویش در مراسم ترحیم ممنوع است، در ابلاغیه‌ای که دستوری سراسری را از مشهد اعلام کرده‌است بیان شده‌است که استفاده از نام «مزار متبرک سلطانی»، «اسامی بزرگان عرفان و تصوف» از سوی خطیب مراسم ممنوع است.[26]
اعمال فشار بر سایر ادیان
براساس اصل ۱۳ قانون اساسی ایران ایرانیان زرتشتی، مسیحی و کلیمی تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند و جعمیت اقلیت‌های دینی در ایران رو به کاهش است که در نتیجه چهل سال پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی جمعیت شهروندان زرتشتی، یهودی و مسیحی به یک سوم کاهش یافته‌است.[27]
اعمال فشار بر دگراندیشان دینی
در سال‌های اخیر تعدادی از روحانیون سنتی شیعه از گرایش روزافزون جوانان به برخی اعتقادات «عرفانی و صوفی‌گرایانه» ابراز نگرانی کرده‌اند و خواستار اعمال محدودیت و فشار بر دگراندیشان دینی شده‌اند. در پی ناآرامی‌های بهمن ماه ۱۳۸۴ که در اعتراض به بستن دو حسینیه و منزل مسکونی متعلق به دراویش که در مجاورت حسینیه قرار داشتند ساختمان‌ها به صورت شبانه به آتش کشیده شده و تخریب شدند به طوری که شاهدان عینی در روز بعد هیچ اثری از این سه ساختمان در روز بعد نیافتند. استاندار قم حمله نیروی انتظامی را به دلیل ساخت غیرقانونی آنها اعلام کرده بود.[28]
ممنوعیت‌های فرهنگی
مقاله مرتبط سانسور در ایران
ممنوعیت کارگردان‌ها
محمد رسوال اف به همراه جعفر پناهی دو کارگردان ایرانی در دهم اسفند ۱۳۸۸ توسط نیروهای امنیتی دستگیر و به اتهام «اجتماع و تبانی علیه نظام» به شش سال حبس تعریزی محکوم و از سفر به خارج منع شدند.[29]
ممنوعیت فعالیت هنرمندان
پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بسیاری از هنرمندانی که در سینمای پیش از انقلاب فعالیت داشتند و شناخته شده بودند اجازه فعالیت نیافتند یا با اعمال محدودیت‌ها تصمیم به ترک ایران گرفتند از جمله بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی که ممنوع‌الفعالیت شدند و سوسن تسلیمی و گلشیفته فراهانی که بعد از اعمال محدودیت‌ها تصمیم به خروج از ایران گرفتند.[30] همچنین در مواردی همانند شبنم طلوعی ممنوعیت‌ها به دلیل بهایی بودن این بازیگر اعمال شده و با فشار دستگاه‌های امنیتی از حضور، فعالیت و همکاری او با دیگران ممنوعیت ایجاد شده‌است، این در حالی است که پس از جلسه تشویش عقاید این بازیگر، وزارت ارشاد از بیان دلیل ممنوع‌الفعالیتی وی خوداری می‌کند.[31]
کتاب
مقاله اصلی فهرست کتاب‌ها و مطبوعات ممنوع در ایران
پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ سانسور و ممیزی کتاب همیشه وجود داشته‌است و در زمان محمود احمدی‌نژاد نظارت بر کتاب‌ها شدت گرفت و در ایران هیچ کتابی بدون اجازه وزارت ارشاد اجازه چاپ پیدا نکرده‌است. این کتاب‌ها از سوی جمهوری اسلامی با نام «کتب ضاله» شناخته می‌شوند که نویسندگانی مانند اکبر کنجی، عبدالکریم سروش و پائولو کوئیلو را هم در بر می‌گیرد.[32]
موسیقی
علی خامنه‌ای رهبر ایران ترویج موسیقی را «خلاف مذاق» اسلام می‌داند.[33]
رقص
مسئولان جمهوری اسلامی با تبلیغات آموزش پنهانی رقص در قالب کلاس‌های ورزشی و نیز با آموزش رقص در مهدکودک‌ها همواره برخورد کرده‌اند.[34]
ممنوعیت نمادهای شاهنشاهی
روح‌الله خمینی در ۱۰ اسفند ۱۳۵۷ در حالی که کمتر از یک ماه از حضورش در ایران می‌گذشت عنوان کرد که نمادهای شاهنشاهی که آنها را «آثار طاغوت» معرفی می‌کرد باید ممنوع شوند و به جای آنها از «آثار اسلام» استفاده شود.[35]
نشان شیر و خورشید
در پی ممنوعیت نمادهای شاهنشاهی در ایران توسط روح‌الله خمینی، نشان شیر و خورشید به عنوان یک نشان «منحوس» از سوی او معرفی شد که باید از همه وزارتخانه‌ها و ادارات پاک‌سازی می‌شد.[35]
ممنوعیت‌ها در صدا و سیما
ممنوع‌التصویری
صدا و سیما همواره هرگونه ممنوع‌التصویری را رد کرده، اما به گزارش تابناک در صدا و سیما یک فایل اکسل برای این منظور وجود دارد که در آن چهره‌های ممنوع‌التصویر افزوده و کاسته می‌شوند. حواشی فردی که علنی شدن آنها صدا و سیما را بابت انتخاب مجری یا مهمان برنامه زیر سؤال می‌برد، می‌تواند دلیل ممنوع‌التصویری باشد. رفتارهای خارج از استاندارد صداوسیما به خصوص بیان مطالبی یا انجام رفتاری خارج از عرف مرسوم در تلویزیون نیز می‌تواند منتهی به ممنوع‌التصویری شود.[36]
نمایش ساز در تلویزیون
در طی چهل سال حکومت جمهوری اسلامی عملاً سازی از تلویزیون نشان داده نشده‌است یا اگر نشان داده شده در پشت بوته‌ها و گل‌ها پنهان شده‌است. با این حال نمایش ساز در تلویزیون‌های فرامرزی جمهوری اسلامی بدون مانع تلقی شده‌است.[33]
ممنوعیت پخش ربنای شجریان
در سال ۱۳۹۶ مرتضی میرباقری معاون وقت رادیو و تلویزیون ایران دلیل پخش نشدن دعای ربنای محمدرضا شجریان را مواضع شجریان دانست و عنوان کرد که او در جریان اعتراض‌ها به انتخابات سال ۱۳۸۸ «اشتباه فاحشی» کرده‌است.[37]
ممنوعیت‌های جنسیتی
امیر مهدی ژوله در سال ۱۳۹۷ در پست اینستاگرام‌اش به افشاگری سانسورهای عجیب و غریب در قبال زنان زد که واکنش‌های زیادی را برانگیخت که شامل موارد زیر بودند:[38]
- ممنوعیت مشخص بودن بخشی از اندام زنان از زیر لباس که باعث شده که بازیگران زیر لباس‌هایشان در سرما و گرما لباس‌های ضخیم بپوشند و پوشیدن لباس گشاد به عنوان یه روال در نظر گرفته شده‌است.
- گاهی آرایش بازیگران با تغییر رنگ تصویر هنگام نمایش اصلاح می‌شود.
- حجم گوش بازیگران از زیر روسری به عنوان یک عامل تحریک کننده جنسی معرفی می‌شده‌است.
- ممنوعیت نشان دادن غبغب زنان بازیگر و تحریک کننده بودن آن
- ممنوعیت جیغ زدن، سوت کشیدن و بلند خندیدن زنان
- ممنوعیت خوردن خیار برای زنان
ممنوعیت آرایش
عزت‌الله ضرغانی رئیس سازمان صدا و سیما در سال ۲۰۰۹ از ممنوعیت آرایش کردن زنان در صدا و سیما خبر داد.[39]
ممنوعیت‌های سیاسی
ممنوعیت تأسیس احزاب
با تصویب طرح احزاب و گروه‌های سیاسی در ایران علاوه بر مخالفان و منتقدان حکومت حتی احزاب و گروه‌های منحل شده اصلاح‌طلب هم اجازه فعالیت ندارند. احزاب تنها در صورتی امکان تأسیس دارند که «اعتقاد و التزام عملی به قانون اساسی و ولایت مطلقه فقیه» داشته باشند و اعضای «گروهک‌های محارب و ضدانقلاب به تشخیص مراجع ذی‌صلاح» امکان تشکیل حزب را ندارند. همچنین بنا بر بند پنجم این طرح «محکومان به جرایم ضد امنیتی داخلی و خارجی کشور، کسانی که به موجب احکام قطعی دادگاه‌ها از حقوق اجتماعی محروم شده‌اند و اعضای مؤثر احزاب منحل شده توسط دادگاه که در زمان انحلال، عضو مؤثر باشند از تأسیس حزب یا عضویت در آن محرومند.» که این بند حتی احزابی مانند جبهه مشارکت انقلاب اسلامی که برخی از رهبران آن در زندان بوده‌اند را هم شامل می‌شود.[41]
ممنوعیت انتصاب مقام‌های بالای دولتی به مسلمانان اهل سنت
در ایران قانونی برای انتصاب وزیر، استاندار یا دیگر مقامات دولتی اهل سنت وجود ندارد اما با مخالت مراج تقلید و فشار گروه حاکم باعث شده تاکنون هیچ استاندار، وزیر، معاون رئیس‌جمهور یا مانند آن که سنی مذهب باشند بر این جایگاه‌ها ننشیند. همچنین براساس قوانین ایران به جز مسلمانان شیعه مذهب هیچ‌یک از مذاهب و ادیان دیگر حق گرفتن پست رهبری و ریاست جمهوری را ندارند.[42][43]
ممنوعیت‌ها در ورزش
ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها
مقاله اصلی حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران
جمهوری اسلامی پس از انقلاب اسلامی ورود زنان به ورزشگاه‌ها برای تماشای فوتبال را ممنوع کرده‌است و همچنان این ممنوعیت برطرف نشده‌است.[44]
اعتراضات به ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها
برخورد حکومت ایران با برخی از اعتراض‌ها به حضور زنان در ورزشگاه‌ها از نوع برخوردهای امنیتی بوده‌است، در اعتراض به این ممنوعیت تعدادی از تماشاگران ایرانی در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ در ورزشگاه سن پترزبورگ روسیه در مسابقات فوتبال اعتراض خود را به جامعه جهانی نشان دادند.[45] همچنین در اسفند ۱۳۹۷ یک زن که بعدها به دختر آبی معروف شد پیش از ورود به ورزشگاه آزادی بازداشت می‌شود و برای او وثیقه‌ای ۵۰ میلیون تومانی در نظر گرفته می‌شود و به دلیل فراهم نکردن مبلغ وثیقه دو روز در بازداشت می‌ماند و سپس که برای گرفتن تلفن همراه‌اش به دادگاه می‌رود، براساس شنیده‌ها متوجه می‌شود ممکن است از ۶ ماه تا ۲ سال به زندان محکوم شود که پس از آن خود را در مقابل دادسرا به آتش می‌کشد و با انتشار ای خبر موجی از اعتراض‌ها در شبکه‌های اجتماعی، ایران و جهان بازتاب پیدا می‌کند.[46]
ممنوعیت رشته‌های ورزشی
در سال ۲۰۱۷ فدراسیون ورزش‌های همگانی ایران با انتشار ابلاغیه‌ای انجام برخی ورزش‌ها از جمله زومبا را در باشگاه‌های ورزشی ممنوع اعلام کرد.[47] در حال حاضر تعدادی از ورزش‌ها که در گذشته ممنوع اعلام شده بودند اجازه فعالیت دارند، مانند شطرنج که پس از انقلاب اسلامی پس از انتقدات تند علی خامنه‌ای در نماز جمعه تعطیل شد. در این میان رشته‌های تنیس، بوکس، شمشیربازی و تعطیلی تدریجی تمام مسابقات در رشته‌های ورزشی بانوان در دوره‌های دیگری نیز اتفاق افتاده‌است.[48]
ممنوعیت مسابقه با اسرائیل
در سال ۱۹۸۳ بیژن سیف‌خانی کشتی‌گیر فرنگی‌کار ایران در مقابل رابینسون کوناشویلی از کشور اسرائیل در مسابقات کشتی آزاد و فرنگی در کیف اوکراین حاضر شد و پس از پیروزی در این کشتی، علی‌اکبر ولایتی وزیر خارجه وقت جمهوری اسلامی دستور بازگشت کاروان ایران را صادر کرد و پس از انقلاب اسلامی بارها ورزشکاران ایرانی از رقابت با ورزشکاران اسرائیلی منع شده‌اند.[49][50]
ممنوعیت‌های نژادی
افغانستانی‌های مقیم ایران
افغانستانی‌های مقیم ایران در ۲۰ استان ایران اجازه اقامت، اسکان یا تردد را ندارند و مقامات جمهوری اسلامی اصلی‌ترین دلایل این ممنوعیت را «ملاحظات امنیتی و اشتغال‌زایی» اعلام کرده‌اند.[51]
ممنوعیت‌های اجتماعی
روز کوروش
در ۷ بهمن ۱۳۹۵ به دنبال شرکت هزاران نفر در گرامیداشت روز کوروش بزرگ در پاسارگارد نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی شمار زیادی از شرکت‌کنندگان را بازداشت کردند و همچنین در سال ۱۳۹۶ با ارسال پیامک‌هایی به شهروندان هرگونه حضور در روز بزرگداشت کوروش را «غیرقانونی» و موجب پیگرد قضایی دانسته‌اند. همچنین حسین نوری همدانی از مراجع تقلید حضور در روز گرامیداشت کوروش را مورد انتقاد قرار داد و عنوان کرد که روح‌الله خمینی افرادی را که «به یاد کوروش» بودند «ضدانقلاب» خوانده‌است.[52]
روز ولنتاین
در ایران هر گونه اشاره مستقیم به روز ولنتاین در فروشگاه‌ها ممنوع است و در برخی موارد فروش دسته‌های گل، عطر و شکلاتی که به شکلی نشانگر این روز باشد ممنوع است.[53]
ممنوعیت آب‌بازی
در سال ۱۳۹۰ رئیس پلیس ایران از دستگیری عده‌ای به گفته او «هنجارشکن» در پارک آب و آتش خبرداد که مشغول آب‌بازی بوده‌اند. همچنین او عنوان کرده که «آب‌بازی و هنجارشکنی» ممنوع است و هر جا خارج از این عمل شود پلیس تحمل آن را نخواهد داشت.[54]
ارتش
براساس قانون ارتش جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۶، اقلیت‌های دینی از استخدام در ارتش محروم هستند هر چند که باید همچون سایر شهروندان ایرانی دوره اجباری سربازی را سپری کنند.[1]
مهدکودک‌ها
براساس بخش‌نامه‌ای که در سال ۱۳۹۸ از سوی سرپرست دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی ایران ابلاغ کرده «به‌کارگیری پرسنل از اقلیت دینی تحت هر عنوان در مهدکودک، به غیر از مهدهای مخصوص اقلیت‌های دینی، ممنوع» شده‌است.[1]
ممنوعیت تغییر نام‌های مذهبی
با وجود امکان تغییر نام در ایران، افراد نمی‌توانند نام‌های مذهبی را به دیگر نام‌ها تغییر دهند و تنها درصورتی این امکان وجود دارد که نام دوم نیز مذهبی باشد و همچنین «غالب و فروانی» بیشتری نسبت به نام قبلی داشته باشد.[55]
ممنوعیت سگ
قوانینی در رابطه با حضور سگ در اماکن عمومی در ایران وجود ندارد اما مقام‌های ایران اعلام کرده‌اند حضور سگ در اماکن عمومی در ایران ممنوع است و این شامل گرداندن سگ در کوچه و خیابان، پارک، خودرو و غیره هم می‌شود که این مورد عملاً امکان گرفتن خدمات دامپزشکی برای سگ‌ها غیرممکن می‌کند.[56] همچنین واردات غذای سگ و گربه از سال ۱۳۹۸ در ایران ممنوع شده‌است.[57]
نوشیدنی‌های الکلی
مقاله اصلی نوشیدنی‌های الکلی در ایران
مطابق قانون ایران، تولید، نگهداری و مصرف مشروبات الگلی برای شهروندانی که جز اقلیت‌های دینی و رسمی نیستند ممنوع است.[58]
غذاهای حرام از نظر شیعه
از میان غذاهای دریایی تنها ماهیان فلس‌دار و میگو اجازه فروش دارند.[59] و سایر غذاهای حرام از نظر فقه شیعه اجازه فروش در ایران را ندارند.
ارسال فیلم برای مسیح علی‌نژاد
رئیس دادگاه‌های انقلاب عنوان کرده‌است که ارسال هر فیلمی که «علیه نظام جمهوری اسلامی باشد» برای مسیح علی‌نژاد، مشمول ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی است که حبس تا ۱۰ سال زندان را به دنبال دارد.[60]
تشدید محدودیت‌ها در روزهای ماه رمضان
خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن
در قوانین ایران جرمی به عنوان روزه‌خواری تعریف نشده‌است اما مجازات روزه‌خواری با استناد بر ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی برای تظاهر به عمل حرام در نظار، اماکن و معابر عمومی مجازاتی تا ۷۴ ضربه شلاق در نظر گرفته شده‌است.[61]
ممنوعیت‌های تجاری
ممنوعیت بر واردات برخی از کالاها
وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران، ثبت سفارش و واردات بیش از ۱۴۰۰ قلم کالا، از جمله انواع خودرو را با تصویب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به این کشور ممنوع کرده‌است.[62]
ممنوعیت‌های لغو شده
ممنوعیت سیستم ویدئوی خانگی
در دهه ۶۰ شمسی سیستم ویدئوی خانگی ممنوع بود و متخلفان مورد پیگیری قانونی قرار می‌گرفتند که این ممنوعیت در سال ۱۳۷۲ لغو شد.[5]
منابع
- «'ممنوعیت' کار کردن اقلیت‌های دینی در مهدکودک‌های ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۳ ژوئن ۲۰۱۹.
- «تبعیض در اصل ۱۱۵ قانون اساسی». رادیو فردا. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶.
- "Special report on Internet surveillance, focusing on 5 governments and 5 companies "Enemies of the Internet"". Reporters without borders. March 15, 2013.
- «خانه آزادی: ایران در رتبه سوم سانسور اینترنت در جهان قرار دارد». رادیو فردا. ۶ آبان ۱۳۹۴.
- «جادوی جعبهٔ قدغن؛ سال‌هایی که ویدئو ممنوع بود». تاریخ ایران. ۲۲ مهر ۱۳۹۳.
- «جمع‌آوری دوباره دیش‌های ماهواره توسط نیروی انتظامی در تهران». دویچه وله فارسی. ۲۸ آگوست ۲۰۱۴.
- «محدودیت‌های شبکه‌های ماهواره ای فارسی‌زبان در ایران اعلام شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱.
- «نظر مراجع در مورد تماس تصویری». مشرق. ۳ اسفند ۱۳۹۱.
- «تماس تصویری رایتل قطع خواهد ماند؟!». تابناک. ۲۱ خرداد ۱۳۹۲.
- «شلیک پدافند هوایی به پهپاد صداوسیما در اطراف دفتر خامنه‌ای». ۳ دی ۱۳۹۵.
- «پرواز کوادکوپتر و هلی شات‌های شخصی ممنوع». شبکه خبر. ۲ اسفند ۱۳۹۵.
- «ممنوعیت پرواز هلی شات در آسمان الیگودرز». خبرگزاری برنا. ۶ مرداد ۱۳۹۸.
- «ممنوعیت پرواز هلی‌شات در کهگیلویه و بویراحمد/امکان فیلمبرداری هوایی تنها با مجوز». خبرگزاری فارس. ۲۹ بهمن ۱۳۹۵.
- «ماجرای ممنوعیت عکسبرداری در پارک‌ها چیست؟». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۳ شهریور ۱۳۹۸.
- در حال گذار، ناهنجار، آشفته و درگیر و دار جامعه ایران ۱۳۵۷–۱۳۹۷، ص ۳۸۰. به کوشش مجید محمدی.
- فرین عاصمی (۲۵ شهریور ۱۳۹۶). «سد «رجل سیاسی» بر سر راه ریاست‌جمهوری زنان». رادیو فردا.
- «زنان برای خروج از کشور نیاز به اجازه ولی دارند». دویچه‌وله فارسی. ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳.
- «حذف دختران در ۷۷ رشته دانشگاهی». تاباناک. ۱۹ مرداد ۱۳۹۱.
- «سخنگوی قوه قضائیه ایران: دوچرخه‌سواری زنان ممنوع نیست». رادیو فردا. ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- «سایت شهرداری اصفهان: از تحویل دوچرخه به بانوان محترم و افراد زیر ۱۵ سال معذوریم». دویچه‌وله فارسی. ۱۵ مه ۲۰۱۹.
- «اعتراض به محدودیت خوانندگی زنان در استان‌های ایران». دویچه‌وله فارسی. ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۷.
- «سهیلا گلستانی خواننده ایرانی به دادگاه احضار شد | اتهام: آواز خواندن». صدای آمریکا. ۱۴ فروردین ۱۳۹۸.
- «بیست ممنوعیت عجیب و غریب برای زنان ایرانی». دویچه‌وله فارسی. ۱۳ نوامبر ۲۰۱۶.
- «نگاهی به علل سرکوب بهائیان در ایران». دویچه‌وله فارسی. ۲۰ اکتبر ۲۰۱۷.
- عرفان ثابتی (۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹). «تبعیض علیه بهائیان، ضربه‌ای به پیکر ایران». بی‌بی‌سی فارسی.
- «اعلام ممنوعیت استفاده از نام صوفی یا درویش در مراسم ترحیم در مساجد جامع». وبسایت حقوق بشر ایران. ۲۶ بهمن ۱۳۹۶.
- فرشته قاضی (۲۶ تیر ۱۳۹۷). «مهاجرت اقلیت‌های دینی از ایران؛ "می‌روند که زندگی کنند"». بی‌بی‌سی فارسی.
- «دراویش گنابادی و کشمکش با حکومت ایران؛ گاهشمار». بی‌بی‌سی فارسی. ۱ اسفند ۱۳۹۶.
- «ممنوعیت خروج محمد رسول‌اف، کارگردان، از کشور لغو شد». رادیو فردا. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۰.
- مریم زهدی (۱۵ خرداد ۱۳۹۷). «مخالفت قوه قضاییه و کیهان با بازگشت بهروز وثوقی». بی‌بی‌سی فارسی.
- «شبنم طلوعی: پس از انقلاب عده‌ای شمشیر بدست، بنام رسالت و تعهد، بسیاری را قلع و قمع کرده‌اند». رادیو فارسی خبری فرانسه. ۱۳ فوریه ۲۰۱۶.
- «کلمه: ابلاغ رسمی فهرست کتب ممنوعه در ایران». رادیو فردا. ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۱.
- امیر رستاق (۱ بهمن ۱۳۹۲). «ممنوعیت نمایش ساز در تلویزیون؛ سیاست راهبردی یا تناقض در عرصه هنر». بی‌بی‌سی فارسی.
- «رقص، زبانی جهانی برای صلح». ایران وایر. ۲۹ آوریل ۲۰۱۴.
- «چرا شیر و خورشید نماد طاغوت است؟». خبرگزاری مشرق. ۱۳ شهریور ۱۳۹۳.
- «سازو کار تلویزیون برای ممنوع‌التصویری افراد چیست؟». اعتماد آنلاین. ۲۳ دی ۱۳۹۷.
- «دادگاه شکایت شجریان از صدا وسیما را رد کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ شهریور ۱۳۹۷.
- «افشاگری امیرمهدی ژوله دربارهٔ سانسورهای عجیب و غریب تلویزیون برای بازیگران زن». خبر آنلاین. ۴ شهریور ۱۳۹۷.
- «محدودیت‌های جدید در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۱ آذر ۱۳۸۸.
- جمشید برزگر (۱ اردیبهشت ۱۳۹۶). «رد صلاحیت احمدی‌نژاد: چه کسی برنده شد؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- «ممنوعیت تأسیس حزب برای مخالفان و منتقدان حکومت ایران». دویچه‌وله فارسی. ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۴.
- ««مجاز بودن یا نبودن» انتخاب استاندار اهل سنت در ایران». رادیو فردا. ۱۹ مهر ۱۳۹۶.
- حسین باستانی (۱۱ آذر ۱۳۹۲). «چرا روحانی هم استاندار سنی انتخاب نکرد؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- «شرایط ورود زنان به ورزشگاه «آزادی» تنها برای «بازی‌های ملی» فراهم شد». صدای آمریکا. ۳۰ مرداد ۱۳۹۸.
- «واکنشها به اختصاص مکان‌های دولتی برای تجمع؛ همزمان با ادامه اعتراض به ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها». صدای آمریکا. ۲۷ خرداد ۱۳۹۷.
- فرن تقی‌زاده (۱۹ شهریور ۱۳۹۸). «چرا 'دختر آبی' خودسوزی کرد؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- «ورزش "زومبا" در ایران ممنوع اعلام شد». دویچه‌وله فارسی. ۱۲ ژوئن ۲۰۱۷.
- «انقلاب اسلامی و ورزش ایران؛ از ۱۳۵۶ تا آغاز جنگ». رادیو فردا. ۲۱ بهمن ۱۳۹۲.
- «از کی قرار شد با اسرائیل مسابقه ندهیم؟». ایسنا. ۷ آذر ۱۳۹۶.
- «نگرانی دایمی ورزشکاران ایرانی از روبه رو شدن با اسراییل». ایران وایر. ۲۳ فوریه ۲۰۱۷.
- سحر رحیمی (۲۱ ژوئن ۲۰۱۹). «#میریم_تبریز؛ افغان‌ها می‌توانند برای تشویق تیم ملی فوتسال‌شان به تبریز بروند؟». بی‌بی‌سی فارسی.
- «ادعای «مقام امنیتی» دربارهٔ «احتمال اغتشاش» در مراسم روز کوروش». رادیو فردا. ۴ آبان ۱۳۹۶.
- «روز ولنتاین در ایران «ممنوع» است، اما جوانان عاشق «گوششان به این حرف‌ها بدهکار نیست»». رادیو فارسی خبری فرانسه. ۱۳ فوریه ۲۰۱۳.
- «بازداشت عده ای دیگر در پارک آب و آتش/ رادان: در گذشته اعلام کردیم که آب‌بازی ممنوع است». خبر آنلاین. ۱۳ شهریور ۱۳۹۰.
- «شرایط تغییر اسامی مذهبی در شناسنامه اعلام شد». خبرگزاری ایسنا. ۱۹ آبان ۱۳۹۶.
- «ممنوعیت سگ گردانی؛ نمونه جدید نگاه صفر و یکی و البته گذرا!». تابناک. ۱۱ بهمن ۱۳۹۷.
- «واردات غذای سگ و گربه ممنوع شد». تسنیم. ۳ خرداد ۱۳۹۸.
- «مشروب دست‌ساز در ایران حداقل ۲۰ نفر را کشت و صد نفر را راهی بیمارستان کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ مهر ۱۳۹۷.
- «بازار داغ غذاهای حرام در فروشگاه‌های تهران». اتقصاد آنلاین. ۳۱ تیر ۱۳۹۵.
- «غضنفرآبادی: ارسال فیلم برای مسیح علی‌نژاد تا ده سال حبس دارد». دویچه‌وله فارسی. ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
- «ماه رمضان؛ ابهام دربارهٔ قانونی بودن مجازات روزه‌خواران». دویچه‌وله فارسی. ۶ مه ۲۰۱۶.
- «ممنوعیت واردات بیش از ۱۴۰۰ قلم کالا به ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ ژوئن ۲۰۱۸.