گلشیفته فراهانی
رهاورد فراهانی (زادهٔ ۱۹ تیر ۱۳۶۲) که با نام گلشیفته فراهانی شناخته میشود، بازیگر ایرانی است.[3] او در ۳۵ فیلم نقش داشتهاست که بسیاری از آنها در جهان شناخته شدهاند. در جایزه سزار ۲۰۱۴، برای بازی در سنگ صبور نامزد دریافت جایزه امیدبخشترین بازیگر زن شد و جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره سه قاره را برای بازی در بوتیک دریافت کرد. او در فیلم درام درباره الی (۲۰۰۹) درخشید، فیلمی که جایزه بهترین روایت جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۹ و خرس نقرهای را از جشنواره بینالمللی فیلم برلین دریافت کرد. پس از این فیلم، او هرگز در ایران کار نکرد. وی هماکنون در پاریس، فرانسه زندگی میکند[4] و از اعضای آکادمی اسکار است.[5]
گلشیفته فراهانی | |
---|---|
![]() فراهانی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۸ | |
نام در زمان تولد | رهاورد فراهانی |
زادهٔ | ۱۰ ژوئیهٔ ۱۹۸۳ (۳۷ سال) تهران، ایران |
محل زندگی | پاریس[1] |
محل تحصیل | دانشگاه آزاد اسلامی |
پیشه | بازیگر، موسیقیدان، خواننده |
سالهای فعالیت | ۱۹۹۷–اکنون |
همسر(ها) | امین مهدوی (ا. ۲۰۰۳–ج. ۲۰۱۳) کریستوز دورج واکر (ا. ۲۰۱۵–ج. ۲۰۱۷)[2] |
والدین | بهزاد فراهانی فهیمه رحیمینیا |
خویشاوندان | شقایق فراهانی (خواهر) |
فراهانی نقشهای برجسته ای در فیلمهای کارگردانهای مشهوری همچون اصغر فرهادی، عباس کیارستمی، بهمن قبادی، رسول ملاقلیپور، جیم جارموش، ریدلی اسکات، یواخیم رانینگ و اسپن سندبرگ داشتهاست.
زندگی شخصی
گلشیفته فراهانی فرزند بهزاد فراهانی و فهیمه رحیمینیا، و خواهرِ کوچکترِ شقایق فراهانی، از بازیگران سینما و تلویزیون ایران و آذرخش فراهانی سرپرست، نوازنده، ترانهسرا و خواننده گروه موسیقی «کوچنشین» است.[6] گلشیفته فراهانی در ۱۹ تیر ۱۳۶۲ برابر با ۱۰ ژوئیه ۱۹۸۳ در تهران متولد شد. به نوشته وبگاه رسمی او، هنگامی که والدینش برای تهیهٔ شناسنامه او نام گلشیفته را ارائه کردند ادارهٔ مربوط با این نام مخالفت کرد و بهناچار نام شناسنامهای او با نام شناخته شده او تفاوت پیدا کرد.
به گفته فراهانی، در سال ۱۹۹۹ و در سالهای ریاست جمهوری محمد خاتمی، او در حالی که در ۱۶ سالگی در یکی از خیابانهای تهران قدم میزدهاست مورد حمله فردی بنیادگرا قرار میگیرد که به پشت وی اسید میپاشد. بر اثر این حادثه، بدن فراهانی سوخت و شوکه شد.[7]
حرفه
بازیگری
گلشیفته فراهانی علاوه بر بازیگری در سینما در تئاتر نیز فعالیت دارد. او در تئاتر دو لاتامپت پاریس در نقش «آنا کارنینا» بازی کردهاست.[3]
وی بازی در سینما را در سال ۱۳۷۶ با فیلم درخت گلابی به کارگردانی داریوش مهرجویی آغاز کرد. او همچنین در فیلمهای دیگری چون زمانه، بوتیک، اشک سرما، به نام پدر، میم مثل مادر، گیس بریده، سنتوری و درباره الی به ایفای نقش پرداخت. او جوانترین بازیگری است که سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را دریافت کردهاست. درخت گلابی جایزه بهترین بازیگر نقش اول بخش بینالملل جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۷۶ را در سن ۱۴ سالگی برایش به ارمغان آورد.[8] برای فیلم اشک سرما برنده تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن از هشتمین دوره جشن خانه سینما شد و برای فیلم بوتیک جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره بزرگ سه قاره (در نانت، فرانسه) را بدست آورد.
یک مشت دروغ اولین فیلم خارجی بود که او در آن به ایفای نقش پرداخت. در نخستین پوستر رسمی این فیلم هالیوودی که از سوی کمپانی برادران وارنر منتشر شد، نام گلشیفته فراهانی در فهرست بازیگران فیلم در مقام چهارم و به عنوان نخستین بازیگر زن فیلم به چشم میخورد. لئوناردو دی کاپریو، راسل کرو و مارک استرانگ، بازیگرانی هستند که نامهایشان پیش از فراهانی در پوستر فیلم قرار دارد.[9] جای اژدها به کارگردانی رولند جافه و خورشت آلو با مرغ به کارگردانی مرجان ساتراپی و ونسان پارونو از دیگر فیلمهای او در خارج از ایران هستند.[10]
وبگاه IMDb در روزهای پایانی ۲۰۲۰، فهرستی از محبوبترین «ستارههای نوظهور» سینمای جهان طی ۱۲ ماه گذشته، منتشر کرد که فراهانی در ردهٔ هشت این فهرست، جای گرفته بود.[11]
خوانندگی
گلشیفته فراهانی پس از خارج شدن از ایران در زمینهٔ خوانندگی نیز فعالیت کرد و ترانههایی نظیر سکوت، جستجوی سرنوشت و جز تو را اجرا کرد.[12] در آلبوم آخ از محسن نامجو، گلشیفته فراهانی در تنظیم، نواختن پیانو و همخوانی همکاری نمود.[13]
فراهانی در سال ۲۰۱۴ میلادی در نماهنگ (تکآهنگ) پولا (Pola) با خوانندگی گروه فرانسوی جبرووکی ایفای نقش کرد.[14]
مشکلات حرفهای در ایران

در مرداد سال ۱۳۸۷، خبر ممنوعالخروج شدن گلشیفته فراهانی به دنبال ایفای نقش وی در فیلم هالیوودی یک مشت دروغ اعلام شد.[15][16] و بعد از مدتی خبری مبنی بر سفر او به آمریکا در خبرگزاریها پخش شد.[17] او در تیزر فیلم یک مشت دروغ در کنار لئوناردو دیکاپریو بدون حجاب دیده میشود.[18][19] وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – که کنترل فیلمها را انجام میدهد – اعلام کرد که مسئول ممنوعالخروج کردن افراد نیست. در همین حال، فراهانی بخاطر بازی در فیلم هالیوودی تذکر دریافت کرده بود. پس از این که شایعههایی مبنی بر پیش آمدن مشکلاتی برای وی در ایران رواج پیدا کرد، ریدلی اسکات کارگردان فیلم تلاش کرد با تغییراتی در فیلمنامه شرایطی را بر اساس قوانین ایران رعایت کند تا فیلم مشکلی برای فراهانی ایجاد نکند.[20]
در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۸ میلادی، گلشیفته فراهانی در مصاحبه با روزنامه آمریکایی دیلینیوز گفت: «این فیلم برای من دردسرهای زیادی ایجاد کرد. گذرنامه من را توقیف کردند و چندین بار از طرف وزارت اطلاعات بازجویی شدم. نهایتاً قاضی دادگاه انقلاب اعلام کرد که باید ابتدا فیلم را ببیند تا نهایتاً حکم قضایی را برایم صادر کند.»[21]
جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد، در نشست مطبوعاتی خرداد ماه ۱۳۹۰، دربارهٔ وضعیت گلشیفته فراهانی گفت:
در ابتدای مسئولیتم با توجه به وضع موجود اعلام کردم که میتواند برگردد و تا آن لحظه منع زیادی برای بازگشت وجود نداشت، اما اتفاقاتی که امروز افتاده دیگر شرایط تغییر کرده و دیگر اختیار در دست ما نیست و حتی شنیدم فیلمی که در کردستان بازی کرده صحنههای خوبی ندارد که اگر حقیقت داشته باشد، دیگر جامعه سینمایی هم او را نمیپذیرد.[22]
فراهانی خود در گفتگو با بیبیسی فارسی دربارهٔ دلیل خروجش از ایران گفته بود:
رفتاری که با من شد و بیاعتمادی که از یک سری مسئولین دیدم که در واقع پوست من را غلفتی کندند، باعث شد که دلم چنان بشکند که نتوان جمعش کرد.[23]
در رسانهها
من هدف و انگیزهٔ خاصی از انداختن عکس عریان نداشتم و نمیخواستم پرچمدار موضوع خاصی باشم. زیبایی آن این بود که مخالفان و موافقان حرکت من پاسخ همدیگر را دادند و داستان تمام شد
گلشیفته در گفتگویی با بیبیسی فارسی.[24]
گلشیفته، نخستینبار در برابر دوربین ژان موندینو، عکاس سرشناس فرانسوی و برای مجلهٔ مادام فیگارو نیمهبرهنه شد. همچنین فیلم کوتاهی از او و پانزده بازیگر جوانِ دیگر که نامشان برای نامزدی بخش «بهترین بازیگر مستعد» جایزهٔ سزار مطرح شدهبود، منتشر شد که آنها را در حال عریانشدن نشان میداد که مورد توجه رسانهها قرار گرفت.[25] او بعدها گفت در آن ویدئوی جایزهٔ سزار چیزی که به من گفتند این است که نما از بالای سینهام است، اما بعد دیدم که از زیر سینه گرفتهاند.[26]
خبر انتشار کلیپ و تصویر برهنه بازیگر بالیده در سالهای پس از انقلاب ۵۷، در شبکههای اجتماعی، سایتهای خبری و وبلاگهای فارسیزبان، واکنشهای گوناگونی را در حمایت یا اعتراض و محکومیت عریانشدنِ گلشیفته برانگیخت.[27][28][29][30]
مجلهٔ اگوئیست که یک مجلهٔ هنری فرانسوی است، در هفدهمین شمارهٔ خود تصاویری کاملاً برهنه از گلشیفته فراهانی را منتشر کرد.[31][32] عکاس این مجموعه عکسها پائولو راورسی، عکاس سرشناس ایتالیایی مُد بود.[32]
داوری جشنوارهها
دعوت به همکاری در آکادمی اسکار
آکادمی علوم و هنرهای سینما (اسکار) از ۷۷۴ نفر برای عضویت در این آکادمی دعوت کرده که در میان آنها نام گلشیفته فراهانی بازیگر زن ایرانی به چشم میخورد.[33]
داوری جشنوارهٔ لوکارنو
در سال ۲۰۱۰ و در شصت و سومین دورهٔ جشنوارهٔ فیلم لوکارنو، گلشیفته فراهانی به عنوان عضو هیئت داوران این جشنواره انتخاب شد.[34]
داوری جشنوارهٔ بینالمللی فیلم مراکش
فراهانی در سیزدهمین دورهٔ جشنوارهٔ بینالمللی فیلم مراکش در دسامبر ۲۰۱۳ جز هیئت داوران بود.[35]
جایزهها

سال | نتیجه | رده | جشنواره | برای بازی در فیلم |
---|---|---|---|---|
نامزدشده | بهترین نقش اول زن | دوره نهم جشن خانه سینما | ماهیها عاشق میشوند | |
نامزدشده | بهترین نقش اول زن | دوره هشتم جشن خانه سینما | بوتیک | |
نامزدشده | بهترین نقش اول زن | دوره دهم جشن خانه سینما[36] | میم مثل مادر | |
برنده | جایزه هیئت داوران | دوره سی و هفتم جشنواره بینالمللی فیلم رشد | میم مثل مادر | |
نامزدشده | بهترین نقش اول زن | دوره بیست و دوم جشنواره بینالمللی فیلم فجر | بوتیک | |
برنده | جایزه بهترین بازیگر زن | دوره بیست و ششم جشنواره بینالمللی فیلم سه قاره نانت (فرانسه)[37] | بوتیک | |
برنده | تندیس زرین | هشتمین جشن خانه سینما | «اشک سرما» | |
نامزدشده | بهترین بازیگر نقش اول زن | سیامین جشنواره فیلم فجر | 《همیشه پای یک زن در میان است》 | |
بهترین بازیگرانتخاب نویسندگان و منتقدان | بیست و دومین جشنواره فیلم فجر | «بوتیک» و «اشک سرما» | ||
برنده | سیمرغ بلورین بهترین بازیگر | بخش بینالملل شانزدهمین جشنواره فیلم فجر | درخت گلابی |
فیلمشناسی
تئاتر
سال | نام تئاتر | نقش | یادداشت |
---|---|---|---|
۱۳۸۲ | مریم و مرداویج | مریم | |
۱۳۸۳ | نرگس سیاه | کارگاه | |
۱۳۸۴ | مفتش | فیروزه | در ایران ممنوع شد |
۱۳۹۱ | یک رؤیای خصوصی | سارا[38] | در آمریکا و کانادا به روی صحنه رفت. |
سینما
جستارهای وابسته
پانویس
- «گلشیفته فراهانی، یک ایرانی در پاریس». rfi. ۸ مه ۲۰۱۶.
- "Pirates of the Caribbean: Dead Man Tells No Tales star Golshifteh Farahani have been Married thrice: See her Dating life, Past Affairs, and Husbands". 26 May 2017. Retrieved 28 February 2021.
- «مصاحبه اختصاصی بیبیسی فارسی با گلشیفته فراهانی». بیبیسی فارسی. ۲۲ مه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۸ فوریه ۲۰۲۱.
- "Archived copy". Archived from the original on 21 February 2009. Retrieved 25 January 2009.
- لیلا حاتمی و گلشیفته فراهانی عضو آکادمی اسکار شدند، بیبیسی فارسی
- http://www.seratnews.ir/fa/news/89930/سنگ-صبور-پایانی-دگرباره-بر-گلشیفته-فراهانی-عکس
- «گلشیفته: در تهران به پشتم اسید پاشیدند». اعتدال. ۱ اسفند ۱۳۹۱.
- «جوانترین و مسنترین برگزیدگان دورههای پیشین جشنواره فیلم فجر». روزنامه خراسان. ۲۵ بهمن ۱۳۸۸. دریافتشده در ۱۱ مرداد ۱۳۹۴.
- «گلشیفته فراهانی بازیگر زن اصلی فیلم مجموعه دروغها است». روزنامه اعتماد. ۲۵ بهمن ۱۳۸۸.
- «از او این روزها فیلم «دربارهٔ الی…» بر پرده سالنهای سینمای تهران است؛ برای اولین بار در سایت «سینمای ما» میخوانید: مشخصات فیلم تازه گلشیفته فراهانی به کارگردانی رولند جا…». بایگانیشده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۱.
- «گلشیفته فراهانی در لیست ۱۰ ستاره نوظهور سال ۲۰۲۰». اقتصاد نیوز. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۹.
- گلشیفته فراهانی؛ آلبومهای جدید، آهنگها، متن ترانهها: ایران ترانه
- BBC فارسی - صدای شما - کنسرت محسن نامجو و گلشیفته فراهانی در ونیز
- ... franco-iranienne Golshifteh occupe ... lefigaro.fr
- «گلشیفته فراهانی ممنوعالخروج شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا). ۳۰ مرداد ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۰. دریافتشده در ۱۴ مرداد ۱۳۸۷.
- ««گلشیفته فراهانی ممنوعالخروج شد»». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۰ اوت ۲۰۰۸.
- ««گلشیفته فراهانی» به آمریکا سفر کرد». فارس نیوز. ۵ شهریور ۱۳۸۷.
- "Iran bars spy film actor from travelling abroad". وبگاه برخط گاردین. 21 August 2008.
- «دانلود تیزر فیلم سینمایی مجموعه دروغ ها». هم آواز. ۲۹ شهریور ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۸.
- «واکنش ارشاد به منع خروج گلشیفته فراهانی». بیبیسی فارسی. ۲۶ اوت ۲۰۰۸.
- «Love interest in Leonardo DiCaprio's new film fears exile from Iran». دیلی نیوز. ۷ اکتبر ۲۰۰۸.
- «شمقدری: دیگر بازگشت گلشیفته فراهانی در اختیار ما نیست». بیبیسی فارسی. ۹ خرداد ۱۳۹۰.
- پرویز جاهد (۱۶ شهریور ۱۳۸۹). «گلشیفته فراهانی: تا جایی که بتوانم از سیاست فرار میکنم». بیبیسی فارسی.
- گلشیفته فراهانی: هدف خاصی برای انداختن عکس عریان نداشتم، بیبیسی فارسی
- گلشیفته فراهانی و انتشار عکسی که بحثبرانگیز شد، بیبیسی فارسی
- بیبیسی
- Iranian actress banned from homeland after naked magazine shoot - Telegraph
- BBC فارسی - فرهنگ و هنر - گلشیفته فراهانی و انتشار عکسی که بحثبرانگیز شد
- Iranian actress banned from homeland after naked magazine shoot - Middle East, World News - Independent.ie
- گلشیفته فراهانی، عکس «جنجالی»، بحث «اخلاقی»
- بدنی که سخن میگوید؛ از کیم کارداشیان تا گلشیفته فراهانی، بیبیسی فارسی
- گلشیفته فراهانی و سندروم بریژیت باردو، رادیو زمانه
- «لیلا حاتمی و گلشیفته فراهانی عضو آکادمی اسکار شدند». BBC. دریافتشده در ۸ تیر ۱۳۹۶.
- گشایش شصت و سومین دورهٔ جشنوارهٔ فیلم لوکارنو
- پایان کار جشنوارهٔ مراکش؛ گلشیفته فراهانی در کنار مارتین اسکورسیزی بیبیسی فارسی
- Iranian Movie DataBase تمام جشنوارههای مربوط به:
- Iranian Movie DataBase جشنوارههای خارجی مربوط به:
- "Golshifteh Farahani - Wikipedia". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2020-06-25.
- "Arab Blues". Wikipedia. 2020-05-21.
- "Golshifteh Farahani - Wikipedia". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2020-06-25.
- "Golshifteh Farahani - Wikipedia". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2020-06-25.
- "Golshifteh Farahani - Wikipedia". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2020-06-25.
- http://www.imdb.com/title/tt1790809/fullcredits?ref_=tt_ov_wr#writers
- «رونمایی از «خدایان و پادشاهان»؛ گلشیفته فراهانی در کنار فرعون». رادیو فردا.
- pierre de patience promo reel -سنگ صبور، فیلم جدید گلشیفته فراهانی - YouTube در یوتیوب
- "Golshifteh Farahani - Wikipedia". en.m.wikipedia.org. Retrieved 2020-06-25.
منابع
- گفتگو گلشیفته فراهانی با مجله اکسپرس
- فرهنگ سینمای ایران
- هفتهنامه همشهری جوان، شماره۱۵۴، ۱۳ بهمن ۱۳۸۶
- گلشیفته فراهانی در بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها
- گلشیفته فراهانی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
پیوند به بیرون
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به گلشیفته فراهانی در ویکیگفتاورد موجود است. |
![]() |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ گلشیفته فراهانی موجود است. |