مترو
مترو (به فرانسوی: Métro) سامانه‌ای است برای جابجایی حجم انبوهی از مسافران درون‌شهری، با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال، طبق استانداردهای جهانی، ظرفیت این نوع سامانه، ۱۲ تا ۴۰ هزار مسافر در ساعت می‌باشد. این سامانه به‌صورت کاملاً حفاظت شده و در بافت درون‌شهری عموماً زیرزمینی و در بافت بین شهری یا حومه ای به‌صورت هم سطح به جابجایی مسافر می‌پردازد. این سامانه خود کشش برقی از طریق ریل سوم یا شبکهٔ بالاسری تغذیه می‌شود.
پیشینه
نخستین مترو جهان در سال ۱۸۶۳ میلادی در شهر لندن آغاز به کار کرد. شهرهای پاریس، بوداپست و گلاسگو پس از آن به سیستم مترو مجهز شدند. استفاده از فناوری مترو در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ میلادی به سرعت در شهرهای بزرگ اروپا و آمریکا گسترش پیدا کرد. در حال حاضر ۱۶۰ شهر جهان دارای سیستم مترو هستند و در ۲۵ شهر دیگر مترو در دست احداث است. شهرهای توکیو، مسکو و سئول دارای پر استفاده‌ترین متروهای جهان هستند.
متروی تهران
نخستین برنامه‌ریزی‌ها برای بنیان‌گذاری متروی تهران به سال ۱۳۶۳ (اوایل انقلاب اسلامی) بازمی‌گردد. بر اساس مطالعاتی که در سال ۱۳۶۳ برای حل مشکلات ترافیکی تهران انجام شد، ساخت مترو به عنوان اساسی‌ترین راه حل بهبود ترافیک تعیین شد.
شرکت‌های فرانسوی از سال ۱۳۶۳ عملیات اجرایی احداث خط ۱ مترو را در اراضی شمال تهران (بزرگراه شهید حقانی کنونی) آغاز کردند. عملیات اجرایی مترو تا آذر سال ۱۳۶۵ اجرای ۲۳۰۰ متر تونل و بخشی از سازهٔ ۳ ایستگاه مسیر ادامه یافت ولی در این زمان و در پی جریان‌های جنگ ایران و عراق، نمایندگان شرکت‌های خارجی کشور را ترک کردند و در اواخر سال ۱۳۶۶ هیئت وزیران توقف کامل طرح توسط مشاوران خارجی را اعلام کرد.
در سال ۱۳۷۰ شروع به کار مجدد طرح مترو توسط هیئت وزیران تصویب و فعالیت ساخت مترو دوباره از سر گرفته شد. فعالیت‌های اجرایی این برنامه از سال ۱۳۷۱ آغاز شد.
در سال ۱۳۷۷ با توجه به اتمام بخش‌هایی از کارهای ساختمانی، قراردادی برای تأمین تجهیزات قطار شهری به امضا رسید و در اسفند ۱۳۷۷ نخستین خط متروی تهران یعنی خط ۵ که تهران را به کرج می‌رساند به بهره‌برداری رسید.
