محمدامین قانعی‌راد

سید محمدامین قانعی‌راد (زادهٔ ۱۳۳۴ – درگذشتهٔ ۲۴ خرداد ۱۳۹۷[1]) جامعه‌شناس برجسته ایرانی، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران و عضو هیئت علمی و استاد جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بود. وی در سن ۶۳ سالگی و پس از دوره ای تحمل بیماری سرطان[2] در شامگاه ۲۴ خردادماه ۱۳۹۷ درگذشت.

محمدامین قانعی‌راد
زادهٔ۲۵ مرداد ۱۳۳۴
شهر ری، ایران
درگذشت۲۴ خرداد ۱۳۹۷
ملیتایرانی
پیشهرئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران

زندگینامه

قانعی راد در سال ۱۳۳۴ در کهریزک به دنیا آمد. پدر او رییس امور مالی کارخانه قند کهریزک بود. پس از تعطیلی این کارخانه، قانعی راد به همراه خانواده به شهر ری مهاجرت کرد. او دوره دبستان و دبیرستان خود را در این شهر به پایان رساند. قانعی راد دیپلم طبیعی خود را در دبیرستان عظیمیه شهرری اخذ کرد. سپس کنکور داد و در رشته پزشکی ارتش پذیرفته شد. پدرش با ثبت نام او در ارتش مخالفت کرد. به همین دلیل او راهی خدمت سربازی شد؛ جایی که با آثار شریعتی بیشتر آشنا شد. آشنایی با آثار شریعتی او را به رشته ی جامعه شناسی علاقمند کرد. او در یکی از مصاحبه هایش اشاره می کند که در رشته ی جامعه شناسی، او مسئولیت و تعهد اجتماعی را دید و این باعث شد که این رشته را به پزشکی ترجیح دهد. پس از پایان دوره ی سربازی، او در سال ۱۳۵۵ در رشته انسان شناسی در دانشگاه تهران پذیرفته شد. رشته ای که با ادغام در رشته های دیگر پس از انقلاب فرهنگی عنوان علوم اجتماعی به او داده شد. پس از فارغ التحصیلی در رشته علوم اجتماعی با گرایش پژوهشگری اجتماعی، قانعی راد با کسب رتبه اول به تحصیل در رشته جامعه شناسی در دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد. او پایان نامه خود را زیرنظر دکتر غلامعباس توسلی نوشت و به عنوان نفر اول در این رشته فارغ التحصیل شد. در ورودی دکتری او بازهم  مقام اول را کسب کرد و پایان نامه خود را تحت عنوان عوامل معرفتی و اجتماعی رشد و افول علم در ایران دوره اسلامی (قرن سوم تا پنجم هجری) تحت نظر دکتر غلامعباس توسلی و دکتر محمد توکل به نگارش در آورد. این مطالعه یک مطالعه ی جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی علم بود که در سال ۱۳۸۴ توسط مرکز تحقیقات سیاست علمی ایران تحت عنوان جامعه شناسی رشد و افول علم در ایران به چاپ رسید. او در سال های پایانی عمر خود با اعمال تغییراتی این کتاب را به انتشارات علمی و فرهنگی سپرد که در سال ۱۳۹۷ تحت عنوان اخلاقیات شعوبی و روحیه علمی توسط این انتشارات به چاپ و همزمان با چهلمین روز درگذشت او از این کتاب رونمایی شد[3].

قانعی راد علاقه ی خود را به مطالعه و انجام کار های علمی به میزان زیادی تحت تاثیر پدرش می داند. پدر او به عرفان علاقه ی فراوانی داشت و مطالعات ادبی و عرفانی زیادی داشت. او چندین تحشیه بر متون عرفانی مهم نوشته است. پدر قانعی راد پس از بازنشستگی وارد کار نشر و توزیع کتاب می شود و از فرزندان خود نیز می خواهد که در این کار به او کمک کنند. قانعی راد در دوره نوجوانی از سه طریق دسترسی به کتاب داشت اول از همه در منزل از طریق کتابخانه پدرش به کتاب های ادبی و عرفانی دسترسی پیدا کرد و سپس در کتابفروشی، اوقات فراغت خود را به مطالعه می پرداخت. همچنین او از کتابخانه دبیرستانی که در آن تحصیل می کرد کتاب هایی در حوزه های مختلف می گرفت و مطالعه می کرد. او در یکی از مصاحبه هایش اشاره می کند که در ایام نوجوانی برای خود با این کتاب ها جهانی ساخته بود که در آن می زیست و پایه های نظریاتش را در آینده می ساخت. او آنچنان در این جهان غرق می شود که در دوره ی دبیرستان در یک سال شش تجدید می آورد.

او از طرفداران پر و پا قرص کیهان بچه ها بود و اولین نوشته خود را هم که یک شعر بود در ایام نوجوانی در این نشریه به چاپ رساند.

قانعی راد همزمان با تحصیل در دانشگاه در مقطع کارشناسی به عنوان تکنیسین آزمایشگاه استخدام می شود، در دوره ی کارشناسی ارشد به سمت مدیریت بیمارستان شهید اکبر آبادی و سپس بیمارستان شهید هاشمی نژاد می رسد. او تا دو سال پس از پایان دوره دکترا به علت مخالفت با انتقالش به وزارت علوم در سمت مدیریت بیمارسان باقی می ماند و نهایتا در سال  ۱۳۷۷ به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور منتقل می شود. قانعی راد تا پایان عمر خود در این مرکز باقی می ماند. پس از فوت او نام خیابان سهیل در شیراز جنوبی، جایی که مرکز تحقیقات سیاست عملی کشور قرار دارد به خیابان دکتر قانعی راد تغییر پیدا می کند. در ابتدای این خیابان سردیس قانعی راد قرار دارد که با حضور شهردار تهران آقای پیروز حناچی از آن رونمایی شد[4].

قانعی راد در سال ۱۳۵۹ ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو فرزند پسر بود.

پزشکان  در تابستان ۱۳۹۵ سرطان روده بزرگ پیشرفته را تشخیص دادند. او پس از آن دو سال زندگی کرد. دو سالی که به گواه خیلی ها مهمترین و پرارزش ترین دوره ی زندگی پربار قانعی راد بود. او در این مدت همزمان با پیگیری درمانش در مراسم های مختلف شرکت می کرد و مقالات و نوشته های بسیاری را به رشته ی تحریر در می آورد.

او در ۲۴ خرداد ۱۳۹۷ در غروب آخرین روز ماه رمضان با جهان خاکی وداع گفت. پیکر او در دانشکده ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و با حضور انبوهی از دانشجویان و استادان و مقامات کشوری تشییع و در قطعه نام آوران بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

در سال ۹۶ مستندی با موضوع زندگی قانعی راد توسط علیرضا سلیمانی تحت عنوان «محمد‌ امین» ساخته شد. این مستند پس از فوت دکتر قانعی راد برای اولین بار در تالار ایوان شمس به نمایش در آمد.[5]

تحصیلات

محمدامین قانعی راد دارای مدرک کارشناسی پژوهشگری علوم اجتماعی (۱۳۶۴) و کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی (۱۳۶۸) و دکترای جامعه‌شناسی (۱۳۷۶) از دانشگاه تهران[6] بود.

فعالیت‌ها

سوابق تدریس

محمد امین قانعی‌راد سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلفی چون دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه الزهرا (س)، دانشگاه تربیت معلم تهران و دانشگاه پیام نور را در کارنامه خویش دارد.[7]

سخنرانی‌ها

قانعی‌راد بیش صدها عنوان سخنرانی در نشست‌ها و همایش‌های مختلف داشته‌است؛ که از جمله می‌توان به سخنرانی‌های او با عنوان «عدالت اجتماعی از آرمان تا واقعیت»، «آموزش عالی به کجا می‌رود»، «تشیع علوی و تشیع صفوی نگاهی انتقادی به روایت شریعتی» و «تجاری‌سازی و دانشگاه‌های کارآفرین» اشاره کرد.[8]

مسئولیت‌ها

قانعی راد همچنین بیش از ۷۶ مورد مسئولیت بر عهده داشته[9] که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

  • رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران در دوره‌های هفتم (۱۳۹۲-۱۳۸۹) و هشتم (۱۳۹۵-۱۳۹۲)[10]
  • عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور[11]
  • مدیر گروه مطالعات علم و جامعه در مؤسسه عالی آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی (۱۳۸۳-۱۳۸۰)[10]
  • معاون مطالعاتی کمیسیون ملی یونسکو در ایران (۱۳۸۵-۱۳۸۴)
  • عضو هیئت علمی و مدیر گروه پژوهشی علم و جامعه (۱۳۹۳-۱۳۸۵)[10]
  • معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سیاست‌ علمی کشور (۱۳۷۹)[10]
  • مشاور عالی مرکز تحقیقات سیاست‌ علمی کشور (۱۳۹۲)[10]
  • عضو شورای راهبردی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • عضو هیئت امنای موسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی
  • عضو (علی‌البدل) شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (شورای عتف) به نمایندگی از انجمنهای علمی کشور[10]
  • عضو اصلی هیئت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران در دوره‌های چهارم و پنجم (خزانه‌دار) (۱۳۸۷-۱۳۸۳)[10]

کتاب‌شناسی

بیش از ۲۸ عنوان اثر از کتاب‌های تألیفی یا تصنیفی، تصحیح انتقادی کتاب معتبر و ویرایش علمی کتاب از جمله آثار قانعی‌راد هستند؛[12]

کنفرانس انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی، گوتنبرگ، سوئد، ژوئیهٔ ۲۰۱۰، از چپ: ناصر فکوهی، فرهاد خسروخاور، محمدامین قانعی‌راد، حسین سراج‌زاده.

جوایز
  • برندهٔ جایزه ترویج علم از انجمن ترویج علم ایران (۱۳۹۵/۸/۲۰)[10]
  • نشان دهخدا در نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی (۲۴ دی ماه ۱۳۹۶)[10]
  • جایزه از رئیس‌جمهور به عنوان دانش آموختهٔ ممتاز کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی (۱۳۶۸/۷/۵)[15]
  • جایزهٔ به عنوان دانش آموختهٔ ممتاز دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران (۱۳۷۶/۷/۲)[15]
  • جایزهٔ نقد کتاب علوم اجتماعی (۱۳۹۴/۳/۱۳)[15]
  • جایزهٔ کرسی یونسکو در آموزش سلامت روان (۱۳۹۵/۱۲/۱۷)[15]
  • جایزه جشنواره بین‌المللی فارابی به عنوان پژوهشگر برگزیده (۱۳۹۶/۱۰/۲۴)[15]
  • پانزدهمین جشنواره پژوهش فرهنگی سال به خاطر اثر پژوهشی «الگوی چهار وجهی برای ارزیابی توسعه علوم انسانی» (۱۳۹۷/۱۲/۱۲) [16]

منابع
  1. «محمدامین قانعی راد درگذشت». ایبنا. ۲۰۱۸-۰۶-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۶-۱۴.
  2. انگاره (۱۵/05/۲۰۱۸). «دکتر محمدامین قانعی‌راد درگذشت». انگاره. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  3. «رونمایی از کتاب زنده یاد محمد امین قانعی راد با حضور علی ربیعی (وزیر تعاون, کار و رفاه اجتماعی)». ایران آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۶.
  4. «رونمایی از سردیس "قانعی‌راد" توسط شهردار تهران». ایسنا. ۲۰۱۸-۱۲-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۶.
  5. «مسجدجامعی،عضو شورای شهر تهران: دکتر قانعی‌راد جانبازِ دانشجویانش بود». PANA.IR. ۲۰۱۸-۰۸-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۱۶.
  6. «وداع با محمدامین قانعی راد». ایسنا. ۲۵ خرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  7. «سوابق تدریس دکتر قانعی‌راد». مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  8. «سخنرانی‌های دکتر قانعی‌راد». مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  9. «مسئولیت‌های دکتر قانعی‌راد». مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  10. «چه زود گذشت: میراث انجمنی دکتر قانعی راد». انجمن جامعه‌شناسی ایران. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  11. «قانعی‌راد: دانشگاه باید در خدمت اخلاق و حقیقت قرار گیرد». آنا. ۲ آذر ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  12. «کتابهای تألیفی یا تصنیفی، تصحیح انتقادی کتاب معتبر و ویرایش علمی کتاب دکتر قانعی‌راد». مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  13. Behnegarsoft.com (۲۰۱۸-۱۱-۱۲). «ایبنا - کتاب «اخلاقیات شعوبی و روحیه علمی» فردا در ایبنا معرفی و بررسی می‌شود». خبرگزاری کتاب ايران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۵.
  14. «انجمن جامعه شناسی ایران - پیدایش روشنفکر گفتگویی در ایران؟». www.isa.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۵.
  15. «جوایز پژوهشی کسب شده توسط دکتر قانعی‌راد». مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸.
  16. «برگزیدگان پانزدهمین جشنواره پژوهش فرهنگی سال معرفی شدند». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۳-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۵.

پیوند به بیرون

صفحه محمد امین قانعی راد در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بایگانی‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.