محمدحسین لقمان‌ادهم
محمدحسین لقمان‌ادهم (۱۲۵۸ تبریز - ۱۳۲۹ تهران) ملقب به لقمان‌الدوله و معین‌الاطبا پزشک ایرانی و نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود.
محمدحسین لقمان‌ادهم | |
|---|---|
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۵۸خورشیدی تبریز |
| درگذشته | ۱۳۲۹ خورشیدی آرامگاه ظهیرالدوله |
| ملیت | .svg.png.webp){kind=small} ایران |
| پیشه | پزشک |
زندگی
محمدحسین لقمان‌ادهم در سال ۱۲۵۸ خورشیدی در تبریز متولد شد. پدر ایشان زین العابدین خان لقمان الممالک که تحصیلات خود را در دانشکدهٔ پزشکی پاریس انجام داده و پس از مراجعت به ایران در تبریز به سمت طبیب مخصوص ولیعهد وقت محمدعلی میرزا مشغول کار شد وی با بودجه شخصی خود مدرسه لقمانیه را با اسلوب اروپایی تأسیس کرد و دیپلم این مدرسه را دولت فرانسه و روسیه معادل دیپلم کامل متوسطه می‌شناختند. لقمان ادهم تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در تبریز در مدرسه لقمانیه انجام داده و چندی معلم جغرافیا و ناظم آن مدرسه بود. سپس نزد اساتید فن و پدر خود طب ایرانی را فرا گرفت و معین الاطبا لقب گرفت و شهرتش از شهر تبریز گذشت و محمدعلی شاه او را به دربارش فراخواند. وی که ملقب به معین الاطبا شده بود در جریان استبداد صغیر و به توپ بستن مجلس تعدادی از آزادی خواهان زندانی در باغ شاه را فراری داد و خودش نیز به فرانسه رفت. در سال ۱۹۰۸ در آنجا مدرک دکترای پزشکی گرفت و در بازگشت طبیب مخصوص احمد شاه شد و لقب لقمان‌الدوله را از او دریافت کرد.
در سال ۱۳۳۸ ه.ق به اتفاق دکتر حکیم‌الدوله (محمدحسن لقمان‌ادهم برادر کوچکترش و وزیر بهداری کابینه دکتر مصدق) جزو همراهان احمدشاه در سفر اروپا بود و در بازدید از انستیتو پاستور، احمدشاه را به تأسیس چنین بنگاهی در ایران تشویق کرد و برای این کار دکتر منارد فرانسوی را استخدام و به ایران آورد. در سال ۱۲۹۵ ریاست طب مدرسه دارالفنون را به عهده گرفت و پایه و اساس دانشکده پزشکی را پی ریزی نمود؛ کلاس طب را از دارالفنون مجزا و در سال ۱۲۹۷ تبدیل به مدرسه طب کرد.[1] بعدها وقتی دانشگاه تهران تأسیس شد و شروع به کار کرد اولین رئیس دانشکده پزشکی آن شد.
در سال ۱۳۱۲ به سمت پزشک مخصوص رضاشاه منصوب شدند. در سال ۱۳۱۷ از ریاست دانشکدهٔ پزشکی و خدمات رسمی دولتی به دلیل بیماری کناره گیری کرد. در سال ۱۳۲۸ به پاس خدمات ۵۰ ساله ایشان از طرف وزارت فرهنگ، دانشگاه تهران و فرهنگستان ایران جشنی در تالار فرهنگ برپا شد و در این جشن به ایشان نشان همایونی و نشان دانش اعطا گردید. وی در ۱ آبان ۱۳۲۹ درگذشت. وزارت بهداری برای قدردانی از خدمات بهداشتی ایشان بیمارستان سیصد تخت خوابی خود را در ۱۵ دی ۱۳۳۰ طی مراسمی به نام ایشان نامگذاری کرد. دهخدا و بهار نیز در مدح او اشعاری سروده‌اند. در تهران خیابانی به نام او نامگذاری شده بود که پس از انقلاب به خیابان باقری‌کماسایی تغییر نام داد.[2]
منابع
- پایگاه اینترنتی مرکز پزشکی آموزشی و درمانی لقمان حکیم
- «رؤسای پیشین دانشکده پزشکی». دانشگاه علوم پزشکی تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۷.