مرضیه احمدی اسکویی
مرضیه احمدی اُسکویی (زادهٔ ۱۳۲۴ - درگذشتهٔ ۶ اردیبهشت ۱۳۵۳) چریک، شاعر، نویسنده، معلم و از فعالان سیاسی چپ‌گرا در دوران پهلوی بود. اسکویی در ۶ اردیبهشت ۱۳۵۳ در درگیری با ساواک کشته شد. جسد او در قطعهٔ سی و سوم بهشت زهرا دفن شده‌است.[1][2][3]
| مرضیه احمدی اسکویی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۳۲۴ اسکو، ایران |
| درگذشت | ۶ اردیبهشت ۱۳۵۳ (۲۹ سال) تهران، پامنار |
| علت درگذشت | درگیری با مأموران ساواک |
| آرامگاه | قطعه ۳۳ بهشت زهرا |
| ملیت | ایرانی |
| دوران | پهلوی دوم |
| سازمان | سازمان چریکهای فدایی خلق |
| جنبش | جنبش چریکی ایران |
زندگینامه
او در اسکو به دنیا آمد. دوره مدرسه ابتدایی و دبیرستان را در اسکو و تبریز گذراند و سپس برای ادامه تحصیل وارد دانشسرای عالی تهران شد. از سازمان دهندگان اعتصاب دانشسرا در سال ۱۳۴۹ بود. در جریان فعالیتهای دانشجویی دستگیر و به یک سال زندان محکوم شد. در سال ۱۳۵۲ به گروه جبهه دمکراتیک خلق که در کار تدارک مبارزه مسلحانه بود پیوست. مصطفی شعاعیان و نادر شایگان شام اسبی از اعضای برجسته جبهه دمکراتیک خلق بودند که در همان سال به سازمان چریکهای فدایی خلق ایران پیوستند.
او شعر می‌گفت و داستان می‌نوشت. از او نوشته‌هایی به جا مانده‌است.
طبق گفتهٔ مهرداد درویش‌پور، اسکویی یکی از نمادهای «زن انقلابی» نزد چپ‌گرایان در پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بوده‌است.[4] صحنهٔ مرگ او یکی از صحنه‌های بازسازی‌شده توسط آزاده اخلاقی در مجموعهٔ عکس «به روایت یک شاهد عینی» است.[5]
کتاب‌شناسی
- مجموعه اشعار
- تجربه نخستین مرگ
- دختران کولی
- دالغا (خاطراتی از یک رفیق). تهران: نشر پیشتاز، ۱۳۵۷.
- سلام آقا معلم. ۱۳۵۸.
منابع
- کیانی، الناز (۸ اردیبهشت ۱۳۹۷). «مرضیه احمدی اسکویی». آذفمینا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.
- «دختران کولی». ایران گلوبال. ۲۶ اوت ۲۰۱۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.
- «تخریب قبرها: 'ما به مرده‌ها هم رحم نمی‌کنیم'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ اکتبر ۲۰۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹.
- «ایران: از انقلاب پوپولیستی تا انقلاب اسلامی − زمینه‌ها و پیامدها». رادیو زمانه. ۱۳ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۹.
- «بازسازی ۱۷ صحنه مرگ از فروغ فرخزاد تا شریعتی (+عکس)». عصر ایران. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۵.