میرزا صالح شیرازی

میرزا محمد صالح شیرازی (میرزا صالح کازرونی) از نخستین دانش‌آموختگان ایرانی در اروپا و ناشر روزنامه‌ی کاغذ اخبار، نخستین روزنامه در ایران است. وی فرزند حاج باقر کازرونی و متولد کازرون بود.[1][2]

میرزا محمد صالح شیرازی
میرزا صالح شیرازی
مجسمه نیم‌تنه میرزاصالح شیرازی که یک پیکرتراش انگلیسی در سال ۱۸۳۳ میلادی در لندن از سنگ مرمر تراشیده است.
ملیتایرانی
شناخته‌شده برایناشر نخستین روزنامه در ایران (روزنامهٔ کاغذ اخبار) ۲۵ محرم ۱۲۵۳
کارهای برجستهروزنامه‌نگار و سفرنامه‌نویس
والدینحاج باقر کازرونی

میرزا صالح در ۱۰ جمادی‌الثانی ۱۲۳۰ (۱۹ آوریل ۱۸۱۵) به اتفاق چهار نفر دیگر، به فرمان عباس میرزا نایب‌السلطنه و وزیر او میرزا عیسی قائم‌مقام برای تحصیل از تبریز به انگلستان فرستاده شد. پس از یادگیری زبان‌های انگلیسی و فرانسوی و تاریخ و طبیعیات و آموختن فن چاپ و حکاکی در ۲ شوال ۱۲۳۴ به ایران بازگشت. در این فاصله سفرنامه خود را نوشت.[3] این سفرنامه بعدها به یکی از منابع الهام بخش در شکل‌گیری تجربه ای بومی از مدرنیته در ایران تبدیل شد.[4] میرزا صالح در سفرنامه ی خود اشاره‌ایی به آموختن زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و لاتین می‌کند. میرزا صالح کازرونی در بازگشت به ایران،با دستگاه چاپ نخستین نشریه ایران را( بتقلید اسم انگلیسی newspaper) با عنوان کاغذ اخبار در تهران به چاپ رساند.[5]

میرزاصالح در ضمن یکی از داستانهای سفرنامه ی خود اشاره می‌کند که به وسیله ی بعضی رجال خیراندیش ،وارد انجمن فراماسون‌ها شده‌است. او خود در دو جای سفرنامه ی خود که به خط اوست به این موضوع تصریح کرده‌است؛ او تاریخ پنجشنبه بیستم رجب مطابق سیزدهم ماه مه ۱۲۳۳ هجری قمری می‌نویسد: «… چون مدتها بود که خواهش دخول مجمع فراموشان را داشته فرصتی دست نمی‌داد تا اینکه مسترپارس، استاد اول فراموشان را دیده که داخل به محفل آنها شده باشم و قرارداد روزی را نمودند که در آنجا روم… روز ۲۰ رجب مطابق ۱۳ می به همراه مستر پارس و «دارسی» داخل به فراموشخانه گردیده شام خورده در ساعت یازده مراجعت کردم. زیاده ازین درین باب نگارش آن جایز نیست…»

منابع
  1. «میرزا صالح شیرازی؛ پیشگام تجددخواهی». jamejamonline. ۲۶ آذر ۱۳۸۸.
  2. «اولین روزنامه در ایران از زبان مؤسس آن».
  3. طباطبایی، جواد (۱۳۸۵)، تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران، تهران: نشر نگاه معاصر، ص. ۲۶۵، شابک ۹۶۴-۹۳۵۷۹-۱-۲
  4. Vahid Vahdat. 'Occidentalist Perceptions of European Architecture in Nineteenth-Century Persian Travel Diaries: Travels in Farangi Space Routledge, 2017 ISBN 1-4724-7394-9
  5. طباطبایی، جواد (۱۳۸۵)، تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران، تهران: نشر نگاه معاصر، ص. ۲۶۷، شابک ۹۶۴-۹۳۵۷۹-۱-۲

پیوند به بیرون
  • تاریخ و تحول روزنامه‌نویسی فارسی در ایران، دکتر سید غلام نبی احمد، سخن عشق شماره ۱۸
  • بررسی زمینه‌های تاریخی ورود افکار و اندیشه‌های نوین به ایران، محمود کریمی، روزنامه رسالت، ۲۶/۸/۸۸
  • میرزا رضا شیرازی و کاغذ اخبار، علی کریمیان، گنجینه اسناد، شماره ۲۹ و ۳۰، بهار و تابستان ۱۳۷۷
  • ضرورت توجه به نقش پنهان فراماسونری در تحولات تاریخ معاصر ایران، موسی حقانی، سایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.