نوروزخوانی

نوروز خوانی یا بهارخوانی یا ساونگ خوانی، گونه‌ای از آوازخوانی است که در گذشته در کل ایران رواج داشته‌است. خاستگاه این گونه آوازخوانی بیشتر در استان‌ مازندران بوده‌است و در حال حاضر این مراسم به صورت محدود در برخی نقاط مازندران برگزار می‌شود.[1][2] این آيين، به خصوص در دو سوی البرز (مازندران، گيلان، كومش و طالقان) به وفور يافت می‌شود و در حقيقت، بخش مهمی از موسيقی، دو سوی البرز را تشكيل می‌دهد.[3]

تاریخچه

پیشینه این گونه آواز مربوط به دوران قبل از اسلام می‌باشد که در بعضی از کتب نزدیک به دین زرتشتی و در ستایش اهورا مزدا و همچنین در توصیف طبیعت و زیبایی فصل بهار و ستایش شاهان و امیران آمده است. بعد از ورود اسلام و مذهب شیعه این گونه آواز با مفاهیم مذهبی و روایات اسلامی آمیخته شدند.[1][4] دربارهٔ نوروزی خوانی برای نخستین بار الکساندر خوتسکو ایرانشناس روسی در سال ۱۸۴۲ در کتابی در مورد فرهنگ و گویش‌های شمال ایران که در لندن به چاپ رسیده اشاره شده‌است.[5][2]

شیوه

در نوروز خوانی افرادی که به آن‌ها نوروز خوان گفته می‌شده‌است پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره‌گردی به شهرها و روستاهای مختلف می‌رفتند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می‌خواندند. این اشعار به زبان فارسی یا زبان‌های محلی بوده‌است و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته می‌شده‌است. این اشعار بیشتر به صورت ترجیع بند بوده و توسط یک یا چند شخص همزمان خوانده می‌شده‌است.[4][6][2]

میراث

در برخی مناطق، نوروزخوان نمی‌توانستند از مردم انعامی بگیرند، پس به مهاجرت می‌کردند تا در منطقه‌ای ديگر به انجام آيين بپردازند. تسلط نوروزخوانان كومش به زبان طبری و نوروزخوانان طالقان به گيلكی و طبری، باعث حضور آنان در گيلان و مازندران، می‌شد. اين مسئله سبب انتقال بخشی از فرهنگ شفاهی و سنت‌های موسيقی در دو سوی رشته‌کوه البرز بوده‌است.[7]

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. «نوروز و خنیاگران فراموش شده».
  2. Dr. Sadeq Kia, 1937, Tabarian Calendars and Festivals (Gahshomari va Jashnaye Tabari -Persian-).
  3. «Hamshahri Newspaper». images.hamshahrionline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۱۳.
  4. «چند نوشتار درباره موسیقی و نوروز».
  5. «نورورز خوانی در گیلان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۰.
  6. «نوروز و سنت‌های تاریخی آن در آثار معتبر».
  7. «Hamshahri Newspaper». images.hamshahrionline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۱۹.

پیوند به بیرون


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.