نوقشر
نوقِشر یا نئوکورتکس (neocortex)، که با نام نئوپالیوم (neopallium = نوپوشه) و ایزوکورتکس (isocortex = برابرقشر) نیز شناخته می‌شود، بخشی از مغز پستانداران است. این بخش لایهٔ بیرونی دو نیم‌کره مغزی است و خود از شش لایه I تا VI تشکیل شده است که VI درونی‌ترین و I بیرونی‌ترین لایه آن است. نوقشر بخشی از قشر مغز است و در همه پستانداران، در عملکرد حواس، تولید دستورهای حرکتی، تصمیم‌گیری مکانی، خودآگاهی و زبان نقش دارد.
| نوقشر | |
|---|---|
| شناسه‌ها | |
| MeSH | D019579 |
| نورونیمز | 757 |
| شناسه نورولکس | birnlex_2547 |
| TA98 | A14.1.09.304 A14.1.09.307 |
| TA2 | 5532 |
| FMA | 62429 |
فرگشت
بررسی‌های کالبدشناسی تطبیقی نشان داده‌اند که نوقشر مغز به نسبت به تازگی فرگشت یافته و همچنین پس از سایر بخش‌های مغز و روی آن رشد کرده است.
نوقشر در ماهی‌ها و دوزیستان حضور ندارد و تنها به شکل تحلیل‌رفته‌ای در میان بعضی خزندگان و دیگر جانوران دیده شده است. این بخش در موش‌ها و گربه کمتر شکل یافته، ولی در میان نخستی‌سانان بسیار رشد یافته به گونه‌ای که نقش مهمی در انسان شدن انسان خردمند (هوموساپین‌ها) ایفا می‌کند. در مقایسه، نوقشر ۲۰ درصد وزن مغز حشره‌خورها و ۸۰ درصد مغز انسان را تشکیل میدهد.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Néocortex». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای فرانسوی، بازبینی‌شده در ۱۰ شهریور ۱۳۹۲.