هم‌نام (زبان‌شناسی)

هم‌نام[1] (به انگلیسی: Homonym) یا اشتراک لفظ اصطلاحی در زبان‌شناسی است و به واژه‌هایی اشاره دارد که یا هم‌نگاره (یعنی واژه هایی که املای مشابه دارند ولی به روش متفاوتی تلفظ می شوند-مثل مِلْک و مَلَک و مَلِک و مُلْک) یا هم‌آوا هستند (واژه هایی که تلفظ مشترک دارند ولی املای آنها متفاوت است، مثل: خوار، خار - خورده، خرده - خاستن، خواستن) یا هر دو.[2]

«اشتراک لفظ» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای مغالطه، مغالطه اشتراک لفظ را ببینید.

این پدیده در زبان‌های پیشرفتهٔ امروزی دیده می‌شود و در زبان‌های اولیه وجود نداشته است.[3] برای نمونه می‌توان به لفظ «شیر» در فارسی اشاره کرد که ممکن است به یک ابزار ساختمانی، یک نوشیدنی، یا یک حیوان اشاره داشته باشد. معانی لفظ مشترک ممکن است ضد هم یا نزدیک به هم باشند، با این وجود همواره از هم متفاوتند.[4]

دلایل اصلی به وجود آمدن اشتراک لفظی در زبان‌ها عبارتند از:

  1. دگرگونی مفاهیم معنایی و زایش مفاهیم جدید از آن‌ها که در نتیجهٔ پویایی زبان رخ می‌دهد.[5]
  2. تداخل لهجه‌ها[6]
  3. استعاره[7]

مترادف

واژه‌نامه

    منابع
    1. «هم‌نام» [زبان‌شناسی] هم‌ارزِ «homonym»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۳۴-۷ (ذیل سرواژهٔ هم‌نام)
    2. homonym, Random House Unabridged Dictionary at dictionary.com
    3. احمد نصیف الجنانی، پدیده «اشتراک لفظی» در زبان عربی، ۵۲ و ۵۳
    4. «تبیین و بررسی نظریه تمثیل معناداری صفات الهی». فارس. ۲۶/۰۲/۹۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
    5. احمد نصیف الجنانی، پدیده «اشتراک لفظی» در زبان عربی، ۵۸ و ۵۹
    6. احمد نصیف الجنانی، پدیده «اشتراک لفظی» در زبان عربی، ۶۱
    7. احمد نصیف الجنانی، پدیده «اشتراک لفظی» در زبان عربی، ۶۴
    • احمد نصیف الجنانی (تابستان ۱۳۸۱). «پدیده «اشتراک لفظی» در زبان عربی». مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (به نقل از نشریهٔ پژوهش و حوزه). ص. ۵۲ و ۵۳.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.