پادگان دوکوهه
پادگان دوکوهه یک پادگان برای آماده‌سازی رزمندگان در دفاع مقدس بوده‌است. بخش اصلی پادگان که شامل ساختمان‌های گردان‌ها، و انبار های نگهداری اسلحه،ساختمان‌های اداری، دژبانی و انبار و ادوات و همچنین زمین صبحگاه در کنار یکدیگر و در نزدیک جاده قرار داشت اما امروز این پادگان به دو بخش تقسیم شده که با فنس و دیوار از هم جدا شده‌اند. بخش شرقی آن در اختیار لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله قرار دارد که تبدیل به یادمان دفاع مقدس شده و یکی از محل‌های بازدید کاروان‌های راهیان نور است. بخش غربی پادگان در اختیار ارتش است که ساختمان‌های پنج طبقه آن مسکونی شده و قسمت‌های دیگر به‌صورت انبار مهمات و تأسیسات در آمده است.[1] این پادگان یکی از نمادهای جنگ ایران و عراق است. فرماندهانی چون حسین خرازی، احمد کاظمی، احمد متوسلیان، ابراهیم همت، رضا چراغی، عباس کریمی، رضا دستواره و مهدی زین‌الدین در این پادگان نیروهای خود را سازماندهی می‌کردندادگان دوکوهه نام منطقه و پادگانی است در 4 کیلومتری شمال‌غربی شهر اندیمشک، در مجاورت جاده اندیمشک - خرم آباد که دهستان دوکوهه در شرق جاده و پادگان پادگان دوکوهه در غرب جاده واقع شده است. این پادگان از شمال و غرب به رودخانه‌ی فصلی بالارود منتهی می‌شود و بخش جنوبی آن نیز با عوارض مصنوعی محدود شده است.
| پادگان دوکوهه | |
|---|---|
| فعالیت | اسفند ۱۳۶۰ تا کنون |
| کشور | ایران |
| وفاداری | جمهوری اسلامی ایران |
| شاخه | سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران |
| نوع | پشتیبانی |
| نقش | آموزشی سازماندهی |
| پادگان/ستاد | تیپ ۷ ولی عصر تیپ ۱۴ امام حسین تیپ محمد رسول الله تیپ۱۷ قم تیپ ۸ نجف اشرف |
| نام خلاصه | دوکوهه |
| نبردها | جنگ ایران و عراق |
| دوکوهه | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | خوزستان |
| شهرستان | اندیمشک |
  دوکوهه | |
این منطقه به علت وجود دو ارتفاع 316 و 288 متری در کنار هم که مانند دو کوه دوقولو در این منطقه مسطح خود نمایی می‌کنند، دوکوهه نام گرفته است. مساحت این پادگان با حواشی آن 15 کیلومتر مربع مي‌باشد که وسعت بخش اصلی آن کمتر از پنج کیلومتر مربع است. بخش اصلی پادگان که شامل ساختمان‌های گردان‌ها، ساختمان‌های اداری، دژبانی و انبار و ادوات و همچنین زمین صحبگاه است، در کنار جاده و ایستگاه راه‌آهن موقت دوکوهه قرار دارد.
دوکوهه قبل از انقلاب پادگان پشتیبانی لشگر 92 زرهی و یگان‌های نظامی جنوب‌غرب کشور بود و ساختمان‌هایی نیمه‌ساز برای نیروهای پادگان وجود داشت. با شروع جنگ این پادگان در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفت و در دوران دفاع مقدس به مهم‌ترین پادگان عملیاتی خوزستان مبدل شد. این پادگان که عقبه یگان‌های عمل کننده در عملیات فتح‌المبین بود، پس از این عملیات به پادگان تیپ 27 محمد رسول الله (ص) تبدیل شد. همچنین لشگر 10 سیدالشهدا (ع) نیز در همین پادگان تشکیل و راه‌اندازی شد که بعدها مقر اصلی آن به نزدیکی همین پادگان (پادگان شهید کلهر) منتقل شد. دوکوهه به عنوان بزرگ‌ترین منزلگاه برای تجهیز و سازماندهی نیروهای جبهه جنوب، و مثل یک شهر، مملو از جمعیت، تحرک، نشاط و زندگی بود.
دو نوع ساختمان در دوکوهه بود؛ ساختمان‌های یک طبقه که در قسمت شمال و غرب پادگان قرار داشتند که واحدهای اداری بودند و کارهای ستادی و خدماتی می‌کردند و دیگر، ساختمان‌های پنج طبقه‌ای که آسایشگاه نیروهای رزمنده بود و در بخش جنوبی پادگان قرار داشت و هر کدام به نام یک گردان پیاده نظیر انصار، مالک اشتر، حبیب بن مظاهر، مقداد و عمار نام گرفته بود. از آنجا که پیش از تکمیل کارهای تأسیساتی پادگان، جنگ شروع شده بود، ساختمان‌ها در ابتدا فاقد امکانات تهویه، شیشه، دستشویی و لوله‌کشی آب مناسب بودند و خیابان‌های پادگان، شنی بود. زمین صبحگاه، حمام و بعضی از واحدها مثل مخابرات، حسینیه شهید همت، آرایشگاه و سایر سرویس‌های خدماتی بعدها به وجود آمد. در بخش مرکزی دوکوهه حسینیه شهید همت قرار دارد که قلب این پادگان و سال‌ها شاهد شب زنده‌داری‌ها و مناجات رزمندگان اسلام بود. حوضی نیز که در مقابل این حسینیه وجود دارد وضوخانه بسیاری از شهدا بوده است. در ضلع شمالی حسینیه دو ساختمان پنج طبقه دیگر به نام‌های ذوالفقار و القارعه وجود دارد که مقر گردان‌های زرهی بود. کمی بالاتر از ساختمان گردان ذوالفقار، محوطه وسیعی وجود دارد که نمادی از قدس در آن خود نمایی می‌کند. این محوطه زمین صبحگاه و محل تمرین‌ها و اجتماع بسیجیان دوکوهه بود. در بخش جنوبی زمین صبحگاه، حمام‌های دوکوهه و در بخش شمالی آن ساختمان‌های اداری قرار دارد.
در فاصله 2 کیلومتری جنوب‌غربی دوکوهه، حسینه گردان تخریب واقع است که حسینه‌ی امیرالمومنین (ع) نام گرفته و چادرهای رزمندگان تخریب‌چی در کنار آن مستقر بود. مقر این رزمندگان به علت تمرین‌های ویژه و سخت‌تر، دور از سایر گردان‌ها قرار داشته است. پس از ربوده شدن حاج احمد متوسلیان فرمانده تیپ محمد رسول‌الله (ص) در لبنان، پادگان دوکوهه به نام پادگان حاج احمد متوسلیان تغییر نام یافت. اکنون دوکوهه حالتی دو بخشی پیدا کرده است که با فنس و دیوار از هم جدا شده است، بخش شرقی آن در اختیار لشگر 27 محمد رسول‌الله (ص) قرار دارد که این بخش بیشتر حالت یادمانی دارد و یکی از محل‌های بازدید راهیان نور است. بخش غربی پادگان در اختیار ارتش است که ساختمان‌های پنج طبقه آن مسکونی شده و قسمت‌های دیگر به صورت انبار مهمات و ... در آمده است.
موقعیت پادگان
این پادگان در فاصله 4.5کیلومتری شمال شهر اندیمشک و 160 کیلومتری اهواز در در مجاورت جاده اندیمشک - خرم آباد قرار گرفته‌است. علت نامگذاری این منطقه به این نام، وجود دو ارتفاع ۳۱۶ و ۲۸۸ متری در کنار یکدیگر و در این منطقه با فاصله کمتر از یک کیلومتر بوده که مانند دو کوه دوقلو در این منطقه مسطح خودنمایی می‌کنند.[1] این پادگان، قبل از انقلاب پادگان پشتیبانی ارتش بود که برای لشکر۹۲ زرهی اهواز و مقرهای نظامی جنوب غربی کشور تعبیه شده بود، همچنین ساختمان‌هایی برای نظامیان خدمت‌کننده در پایگاه شکاری به‌صورت نیمه‌ساز در این پادگان وجود داشت.[1][2] با شروع جنگ ایران و عراق در شهریورماه ۱۳۵۹ و در نتیجه افزایش تعداد یگان‌های نظامی سپاه، با توجه به موقعیت مناسب آن مورد توجه مسئولین نظامی قرار گرفت و اولین بار به صورت جدی قبل از عملیات فتح‌المبین به عنوان عقبه نیروها مورد توجه قرار گرفت و به ترتیب تیپ‌های ۷ ولی عصر، تیپ ۱۴ امام حسین، تیپ تازه تأسیس محمد رسول الله و چند روز بعد تیپ‌های ۱۷ قم و ۸ نجف اشرف در آن مستقر شدند.اولین اعزام در اسفندماه ۱۳۶۰ به دنبال حمله ارتش عراق به چذابه از دوکوهه صورت گرفت.[1][2]
آثار فرهنگی که مرتبط هستند.
عبدالرضا سالمی‌نژاد در کتاب فاتحان سایت و رادار موقعیت دوکوهه را اینگونه توضیح می‌دهد: در عملیات فتح المبین همهٔ یگان‌هایی که باید وارد منطقه می‌شدند عقبه‌شان دوکوهه بود حدود مثلاً هفت، هشت، ده یگان بودیم که آنجا مستقر بودیم، همه هم چادر زده بودیم توی پادگان، در ساختمان‌های نیمه کاره‌ایی که هنوز هم هستند. اولین مقر ما برای تشکیل تیپ در پادگان دوکوهه بود، یک ساختمان آن از ما بود بقیه مربوط به تیپ‌های سپاه بودند که آن‌ها هم کم‌کم در حال استقرار بودند. تیپ هم آنجا تشکیل شد.[3]
منبع ها
- «اینجا دوکوهه؛ ۴کیلومتر تا اندیمشک». تسنیم. ۲۵ اسفند ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۳.
- «دوکوهه حکایت سینه‌هایی که سپرگلوله شد». مهر. ۲ فروردین ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۹.
- سالمی‌نژاد، عبدالرضا (۱۳۹۵)، فاتحان سایت و رادار، تهران: نشر نیلوفران