پراید

پراید خودرویی است که تولید آن در کره جنوبی به ترتیب با نام‌های فورد فستیوا و پراید آغاز شد. تولید این خودرو از سال ۷۲ در ایران توسط شرکت سایپا آغاز شد؛ که در کره جنوبی در مدل‌های DM و FS و همچنین مدل سدان که به آن بتا نیز گفته می‌شد، تولید می‌شده‌است. مدل‌های اولیه پراید از خودروهای مزدا ۱۲۱ و فورد فستیوا گرفته شد و سپس توسط شرکت کیا موتورز با تغییراتی در کره جنوبی ساخته شد. این خودرو در زمان ساخت به دلیل نبود ایمنی لازم نتوانست مجوز صادرات به آمریکا و اروپا را بگیرد. پراید در ایران به دلیل ارزانی هزینه ساخت برای سایپا و قطعات جانبی سال‌ها فروش خوبی داشته‌است اما اکنون با مقایسه فناوری خودروهای جدید با قیمت کمتر در کشورهای خارجی با قیمت هنگفتی در ایران به فروش می‌رود برای مثال مدل‌های هیوندای اکسنت، شورولت سونیک، فورد فیستا، تویوتا یاریس، هوندا فیت، کیا فورت و نیسان سنترا از ارزان قیمت‌ترین خودروهای این شرکت‌ها هستند؛ در صورتی که پراید به عنوان ارزان قیمت‌ترین خودرو سایپا فناوری قدیمی و ایمنی نامناسبی دارد و هیچ آپشنی ندارد. این موارد باعث انتقادات فراوانی در سال‌های گذشته شده‌است. پس از سال‌ها جدال بر سر آن در تیرماه ۱۳۹۹ توقف تولید شد.

پراید
اطلاعات اجمالی
تولیدکنندهسایپا
نام‌های دیگرصبا، نسیم، سفری، ۱۴۱، ۱۳۲، ۱۱۱، ۱۳۱، ۱۵۱
تاریخ تولید۱۳۷۲–۱۳۹۹
مکان مونتاژتهران، ایران (سایپا)
مکان تولیدایران
بدنه و شاسی
کلاسخودرو شهری
وانت
نوع بدنه۴ در سدان
۵ در هاچ بک
۵ در لیفت بک
۲ در وانت
پلت‌فرمسدان
خودروهای مرتبطمزدا ۱۲۱
فورد فستیوا
طرحگرانو بانیو (مزدا)
مشخصات فنی
موتورM۱۳
حجم باک۳۷ لیتر
صفر تا صد۱۴ ثانیه
جعبه‌دنده۵ دنده دستی
ابعاد
فاصله بین دو محور۲٬۳۴۵ میلی‌متر
طول۳٬۹۳۵ میلی‌متر
عرض۱٬۶۰۵ میلی‌متر
ارتفاع۱٬۴۵۵ میلی‌متر
وزن خالصاز ۸۵۰ کیلوگرم تا ۱۰۰۰ کیلوگرم (بسته به مدل خودرو)
گاه‌شناسی
مدل بعدیتیبا

پراید در ایران برای بیش از ۲۰ سال آن هم در مدل‌های مختلف تولید شده‌است. مدل‌های مختلف پراید در ایران شامل دو مدل سدان ۱۳۲ و ۱۳۱، یک مدل هاچ‌بک ۱۱۱، یک مدل لیفت‌بک با نام ۱۴۱، و یک مدل وانت با نام ۱۵۱ می‌شوند. علاوه بر این مدل ۱۳۱ پیش از تغییر طراحی داخلی و بروزرسانی‌های جزئی در نمای بیرونی، با نام سایپا صبا شناخته می‌شد و مدل هاچ‌بک آن که سپس با مدل ۱۱۱ جایگزین شد نیز سایپا نسیم نام داشت.

سازمان پزشکی قانونی ایران خودروهای خانواده پراید را رکورددار آمار تلفات حوادث رانندگی دانسته‌است. بنابر اعلام شرکت سایپا تولید مدل‌های ۱۳۲، ۱۱۱ و ۱۳۱ به‌ترتیب در دی ۱۳۹۸، اردیبهشت ۱۳۹۹ و تیر ۱۳۹۹ متوقف شد و خودروهای تیبا، سایپا کوییک و ساینا جایگزین مدل‌های پراید می‌شوند. پیش از این، خودروی سایپا ۱۱۱ در اواسط سال ۱۳۹۶ یک وقفهٔ یک‌ماهه در تولید را تجربه کرده‌بود و در بهمن‌ماه ۱۳۹۸ یک مدل جدید از خودرو سایپا ۱۵۱ با نام سایپا ۱۵۱ پلاس آغاز به تولید کرد؛ و تنها فرق آن با سایپا ۱۵۱ معمولی آن است که دارای نمایشگر، کف‌پوش چرمی، آینه‌بغل‌های برقی و راهنمادار بود که هم اکنون این مدل از پراید یعنی ۱۵۱ پلاس در دست تولید بود.

تاریخچه
مزدا ۱۲۱ مدل ۱۹۸۹

پراید در اصل در شرکت مزدا ژاپن با سفارش فورد طراحی شد. نسل نخست این خودرو که در سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ تولید و در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ و در آمریکای شمالی توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا به فروش رسید.

مدل ۲۰۱۴ با نام نیو پراید (پراید جدید)، محصول کیا، ساخت کره جنوبی، در نمایشگاه خودرو سئول.

این مدل همچنین با نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا فروخته شد.

فورد فستیوا

شرکت سایپا با ایجاد زنجیره‌ای از قطعه‌سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه‌سازان بخش خصوصی سعی در بومی‌سازی تولید خودروی پراید نمود و آن را با نام‌های نسیم (پراید هاچ‌بک)، صبا (پراید سدان)،سفری (پراید استیشن)، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۴۱ و وانت پراید (سایپا ۱۵۱) در ایران عرضه کرد.

در زمستان سال ۱۳۸۹ شرکت سایپا محصولات خود را بر پایه پلتفرم پراید متوقف نمود و تولید بر اساس پلتفرم X100 را آغاز کرد و محصولات خود را با نام‌های جدید:سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۴۱ و سایپا ۱۵۱ تولید می‌کند.

مدل‌ها
سایپا صبا
سایپا سفری
سایپا ۱۱۱
سایپا ۱۳۱
سایپا ۱۳۲
سایپا ۱۴۱
سایپا ۱۵۱

صبا و نسیم

دو نسخه ابتدایی پراید که در ابتدای ورود به ایران تا سال ۱۳۸۵ با برند کیا تولید و از سال ۱۳۸۶ مُهر سایپا بر پیشانی شان حک شد. تولید این دو مدل در سال ۱۳۸۹ به اتمام رسید و پیکره و پلتفرم دیگر مدل‌ها به گونه‌ای همین صبا و نسیم‌اند.

سفری

در سال ۱۳۷۹ سایپا تصمیم گرفت نسخهٔ استیشنی از پراید را تولید کند. پراید استیشن که سفری نام‌گرفته بود، نخستین تغییر ایجادشده بر روی پراید محسوب می‌شد. پراید سفری در بخش جلو کاملاً مشابه پراید معمولی بود و تنها در بخش عقب از چراغ‌های جدیدی بهره می‌برد؛ اما علیرغم تبلیغات رسانه‌ای گسترده برای این خودرو و همین‌طور برخورداری از صندوق بار جادار، به دلیل کم طرفدار بودن خودروهای استیشن در ایران، پراید سفری با استقبال سردی مواجه شده و تولید آن چند سال بعد پس ساخت شمار اندکی متوقف شد.

سایپا ۱۱۱

سایپا ۱۱۱ یک خودرو هاچ‌بک از محصولات سایپا است که از سال ۲۰۱۰ توسط این شرکت ساخته می‌شد. این خودرو در اصل مدل هاچ‌بک سایپا ۱۳۲ است که آن هم از محصولات سایپا و از سری پلتفرم پراید X100 است. سایپا با راه‌اندازی تشکیلات جدید تولید خودرو در کاشان مدل هاچ بک پراید را با تغییرات اندکی در چراغ‌های جلو و عقب و تغییر فرم شیشه عقب به روانهٔ بازار کرد. در ابتدای تولید برای این خودرو نام مروارید انتخاب شد که سپس به سایپا ۱۱۱ تغییر نام داد. این خودرو همانند دیگر انواع پراید به موتوری با حجم ۱۳۲۳ سی‌سی و توان ۶۲ اسب‌بخار مجهز است. تولید این مدل در اوایل سال ۹۹ متوقف شد.

سایپا ۱۳۱

در واقع همان پراید صبا است که طی پروژه x100 در سال ۱۳۸۹ پس از تغییر طراحی داشبورد و گرافیک جدید داخل چراغ‌های جلو و عقب و سپر جلو به این عدد سه رقمی تغییر نام داد. تولید این خودرو در اواسط سال ۱۳۹۹ متوقف شد[1]

سایپا ۱۳۲

پراید ۱۳۲ نسخه سدان پراید ۱۱۱ است و تفاوتش با پراید ۱۳۱ که زودتر از این خودرو معرفی شده همرنگ بودن سپر و زه‌های بدنه است. این نسخه از لحاظ فنی مانند دیگر نسخه‌های پراید از همان موتور و گیربکس بهره می‌برد.تولید این خودرو در اواخر سال ۹۸ متوقف شد.

سایپا ۱۴۱

پراید ۱۴۱ یکی از محصولات سایپا است. این خودرو همان پراید تغییریافته‌است. این مدل در واقع مدل لیفت بک سایپا ۱۳۱ یا در واقع همان سایپا صبا است. این تغییر در طراحی در دورانی انجام گرفت که بازار خودروی ایران از نظر تنوع مدل‌های عرضه شده بسیار فقیر بود و ساپیا نیز تبلیغات بسیاری در زمینه ۱۴۱ به راه انداخت اما شکل ظاهری نامأنوس و مشکلات کیفی ناشی از این تغییرات باعث شد این مدل هیچ‌گاه نتواند به خودرویی موفق تبدیل شود هرچند سایپا که در آن زمان زانتیا را مونتاژ می‌کرد سعی کرده بود در طراحی بخش عقب سایپا ۱۴۱ از رگه‌های طراحی عقب زانتیا عاریه بگیرد اما با همه این اوصاف ۱۴۱ همواره کم تیراژترین مدل در خانواده محصولات پراید بود به گونه‌ای که با وجود طرح متفاوت نسبت به مدل‌های سدان، همواره با قیمت پایین‌تر عرضه می‌شد تا بتواند نظر مشتریان را به سوی خود جلب کند. تولید این مدل در سال ۱۳۹۴ خورشیدی متوقف شده‌است.

سایپا ۱۴۱ در کشور ونزوئلا تحت نام تورپیال (نام یک پرنده) فروخته می‌شود.[2]

سایپا ۱۵۱

سایپا ۱۵۱ (سایپا کارا) یک ماشین تولید شده توسط سایپا در ایران است. این وانت کوچک ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد و بر اساس پراید ساخته شده‌است. در این مدل به دلیل کاربری متفاوت نسبت به دیگر مدل‌ها تغییراتی در فنربندی عقب و دیسک‌های ترمز صورت گرفته‌است.

انتقادات به ایمنی پراید
تصادف یک خودروی پراید با میله فلزی

رئیس سازمان پزشکی قانونی پراید را رکورددار وسایل نقلیه در کشته شدن ایرانیان در سال ۹۲ عنوان کرد و افزود: «در سال گذشته متأسفانه ۲ هزار و ۴۵۴ نفر به دلیل وقوع تصادف خودروی پراید جان خود را از دست دادند که این مسئله باعث شد تا ۱۳٫۶ درصد از تصادفات منجر به مرگ به این خودرو اختصاص یابد.»[3]

توقف تولید

وزرات صنعت در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که تولید پراید در سال ۱۳۹۷ متوقف می‌شود[4] و در راستای آغاز فرایند تولید سایپا ۱۱۱ در شهریور سال ۱۳۹۶ متوقف شد.[5] البته این توقف تولید تنها یک ماه دوام آورد و شرکت سایپا با انتقال خطوط تولید از کاشان به تهران تولید این خودرو را از سر گرفت.[6]

در آبان ماه ۱۳۹۸، رئیس سایپا اعلام کرد که روند توقف تولید پراید از بهمن ۹۷ آغاز شده‌است و در تیرماه ۹۹ این خودرو به‌طور کامل از رده خارج می‌شود.[7] براین اساس تولید سایپا ۱۳۲ در دی‌ماه ۹۸، سایپا ۱۱۱ در اردیبهشت ۹۹ و سایپا ۱۳۱ در تیر ۹۹ به پایان رسید. خودروهای تیبا، کوییک و ساینا جایگزین پراید خواهند شد. پراید دومین خودرویی است که پس از پیکان تولید آن متوقف شد. همچنین تجهیزات و خطوط تولید پراید به کشورهای مقصد صادراتی انتقال خواهد یافت.[7][8]

منابع
  1. «سایپا 131». گروه خودروسازی سایپا.
  2. وابسته، خبر خودرو | سازمان اخبار خودرو و صنایع. «آغاز توزیع نخستین خودروهای سمند و سایپا 141 با حضور هوگو چاوز». fa. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۵.
  3. «پراید رکورد دار مرگ و میر ایرانیان- اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۵.
  4. «توقف تولید پراید در سال ۹۷». تسنیم. ۱۰ تیر ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ شهریور ۱۳۹۶.
  5. «باشگاه خبرنگاران جوان». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۹.
  6. خودرو، پردیس. «توقف تولید پراید 111 تنها یک ماه دوام آورد!!». پردیس خودرو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۵.
  7. «توقف تولید پراید 'آغاز شده‌است'» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۱۰-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۵.
  8. «خودروهای جایگزین پراید اعلام شد». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۰-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۵.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پراید موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.