پسرخاله (شخصیت عروسکی)

پسرخاله شخصیتی عروسکی است که برای اولین بار در سال ۱۳۷۳ در برنامهٔ صندوق پست همراه با کلاه قرمزی ظاهر شد و سال ۱۳۷۳ به دلیل محبوبیت این دو عروسک فیلم سینمایی کلاه قرمزی و پسرخاله به کارگردانی ایرج طهماسب ساخته شد که تا سال‌ها پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بود. وی در همه برنامه‌های کلاه قرمزی در دهه ۷۰ حضور یافت و سال ۱۳۸۱ بار دیگر در برنامه کلاه قرمزی۲ حضور یافت. در همان سال فیلم کلاه قرمزی و سروناز نیز با حضور پسرخاله اکران شد و پرفروش‌ترین فیلم سال شد. کلاه قرمزی و پسرخاله سال‌ها حضور نداشتند، اما در سال ۸۸ با برنامهٔ تلویزیونی کلاه قرمزی ۸۸ بازگشتند. پسرخاله در کلاه‌قرمزی ۹۰، ۹۱، ۹۲، ۹۳، ۹۴ و ۹۷ نیز حضور یافت.

پسرخاله
اولین حضور برنامه صندوق پست
ساخته شده توسط مرضیه محبوب (عروسک‌ساز)
ایفای نقش توسط

مرضیه محبوب (عروسک‌گردان)
حمید جبلی [قاسم جبلی]

(صداپیشه)
نوعانسان
جنسیتمذکر
ویژگیتهاجمی، گوشه‌گیر، فداکار، کم‌حرف، ناتوان در نشان‌دادن احساسات در چهره، پرکار، دلسوز برای زحمت‌کشان
شغلکارگر، نانوا
خویشاوند(ان)کلاه‌قرمزی

ویژگی‌های شخصیتی

پسرخاله نمونه متضاد کلاه‌قرمزی است. برخلاف کلاه‌قرمزی که پسری بازیگوش، شیطان، حاضرجواب و تنبل است و طبقهٔ اقتصادی روشنی هم ندارد،[1] پسرخاله لوطی‌منش و کم‌حرف است و حاضر است خودش را برای کمک به دیگران به آب و آتش بزند.[2] او کودکی است که انگار کودکی نکرده و زود بزرگ شده‌است. او به نوعی کودک کار هم هست.[3] در فیلم سینمایی کلاه‌قرمزی و پسرخاله او به جای تحصیل، در یک نانوایی کار می‌کند.[4]

پسرخاله برخلاف باقی شخصیت‌های مجموعه معمولاً آیتم و ماجراهای مخصوص به خود را دارد[5] و داستانش معمولاً نقل فداکاری‌هایی است که انجام داده تا رسیده است به آن آیتم.

با وجودی که بیشتر عروسک‌های برنامهٔ کلاه‌قرمزی شبیه خود کلاه‌قرمزی‌اند و حتی فامیل دور با آن سر طاس و سبیل هم شبیه کلاه‌قرمزی است، اما پسرخاله شبیه آن‌ها نیست. پسرخاله صورتی گرد دارد، سری کاملاً طاس، با یک خال کنار بینی، کلاهی پشمی به سر که تا نیمهٔ چشمانش پایینش می‌کشد و کُتی مشکی به تن و یک شال‌گردن به گردن.[6] مرضیه محبوب، عروسک‌ساز و عروسک‌گردان این شخصیت عروسکی دلیل این تفاوت را این می‌داند که پسرخاله، پسرخالهٔ کلاه‌قرمزی نیست؛ اسمش این است و شاید اگر اقوام پسرخاله هم به برنامه بیایند، ببینیم که همهٔ آن‌ها شبیه پسرخاله‌اند.[7]

تکه‌کلام
  • چی گفتی! نه، نفهمیدم چی گفتی؟
  • چی گفتی! نه، می‌خواهم ببینم چی گفتی؟
  • مگه چیه؟
  • نون بگیرم؟
  • نفت بگیرم؟
  • خب مگه چیه؟ عیده دیگه.

شخصیت
  • پسرخاله شخصیت مهربان در عین حال کمی تندخو دارد که جملات را به صورت ناتمام بیان می‌کند؛ مخصوصاً زمانی که احساساتی می‌شود: آقای مجری، رفتیم روی پشت‌بوم بخوابیم، داشتیم می‌خوابیدیم، گربه میو... هیچی، گشنه رفتیم شیر آوردیم خورد. بازم میو، این دفعه تشکر.

عوامل

نقد شخصیت

پسرخاله در میان مخاطبان قدیمی مجموعه طرفداران بسیاری دارد که شاید به دلیل تداعی سبک زنگی‌شان در آن دوران با این شخصیت باشد. اما جدای از مخاطبان، در میان گروه تولید برنامه نیز او شخصیتی احترام‌برانگیز است به طوری که دنیا فنی‌زاده، عروسک‌گردان همیشگی کلاه‌قرمزی می‌گوید برای پسرخاله احترام قائل است، آن‌قدر که جلوی او دست و پای خود را جمع می‌کند.[8]

با این وجود برخی نیز منتقد این شخصیت عروسکی‌اند. محمدحسن ساکی، منتقد سینما معتقد است برخلاف بی‌طبقگی و عمومیت زمانی و فرهنگی کلاه‌قرمزی که از او نمادی برای پسربچهٔ ایرانی ساخته، پسرخاله به یک کودکی خاص و حتی به محدودهٔ جغرافیایی خاصی از تهران تعلق دارد. حتی دیالوگ‌های معروف او، از قبیل «نفت بگیرم؟» نمایانگر زمانه‌ای‌ست که او به آن تعلق دارد. این منتقد بر این اساس بر این باور است که به همین دلیل پسرخاله هرگز نمی‌تواند همچون کلاه‌قرمزی در میان چند نسل مخاطب برنامه امتداد یابد.[9] به باور ساکی تلاش برای روزآمدکردن شخصیت او مثل خرید نان فانتزی به جای سنگک در ویژه‌برنامهٔ نوروز سال ۱۳۸۸ هم تأثیری در روزآمدی این شخصیت ندارد. به همین دلیل هم هست که پسرخاله آیتم و ماجراهای مخصوص به خود را دارد؛ انگار که زبان سایرین را نمی‌داند، در حالی که کلاه‌قرمزی همراه سایر عروسک‌های جدید به حیاتش ادامه می‌دهد.[10]

پی‌نوشت
  1. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.
  2. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.
  3. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.
  4. رضایی، ««کلاه‌قرمزی» و فرهنگ رسمی»، رادیو زمانه.
  5. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.
  6. مهاجر و محبوب، «کلاه‌قرمزی و پسرخاله شناسنامه دارند»، جام‌جم.
  7. مهاجر و محبوب، «کلاه‌قرمزی و پسرخاله شناسنامه دارند»، جام‌جم.
  8. روزبان و فنی‌زاده، «بعد از کلاه‌قرمزی فامیل دور را...»، مهر.
  9. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.
  10. ساکی، «تفلد» عید شما مبارک.

منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پسرخاله (شخصیت عروسکی) در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.