پیشینه پویانمایی
پیشینه پویانمایی مدتها قبل از پیشرفت فیلمبرداری آغاز شد. احتمالاً انسانها سعی کردند که حرکت را در دوره پارینهسنگی به تصویر بکشند. خیلی بعد، سایه بازی و فانوس جادو (از حدود سال ۱۶۵۹) نمایشهای مشهوری را بر روی صفحه نمایش ارائه میداد که در نتیجه دستکاری با دست و / یا مکانیکهای جزئی حرکت میکرد. دیسک استروبوسکوپی (که بیشتر به عنوان فریببین شناخته میشود) اصول پویانمایی مدرن را معرفی کرد، که دهها سال بعد نیز زمینه فیلمبرداری را فراهم نمود. بین سالهای ۱۸۹۵ و ۱۹۲۰، در طی ظهور صنعت سینما، چندین تکنیک انیمیشن مختلف، از جمله استاپموشن، عروسکها، خاک رس یا برشها، و پویانمایی خمیری یا کات اوت توسعه یافت. انیمیشن نقاشی شده روی سل، در غالب قرن بیستم روش غالب بود و به عنوان سل انیمیشن شناخته شد.
امروزه، پویانمایی رایانهای به تکنیک غالب انیمیشن تبدیل شد (در حالی که انیمه ژاپنی و سل انیمیشن اروپا همچنان محبوبیت زیادی دارند). پویانمایی رایانهای بیشتر با ظاهری سه بعدی با سایه زنی دقیق همراه است، اگرچه بسیاری از سبکهای مختلف انیمیشن با رایانهها تولید یا شبیهسازی شدهاند. برخی از تولیدات ممکن است به عنوان انیمیشن فلش شناخته شود، اما در واقع، یک پویانمایی رایانهای با ظاهری نسبتاً دو بعدی محسوب میشود که بهطور کلی «انیمیشن سنتی» تلقی میشود. به عنوان مثال، اولین فیلم سینمایی ساخته شده در کامپیوتر، بدون دوربین فیلمبرداری، امدادگران: مأموریت زیرزمینی (۱۹۹۰) است، اما به سختی میتوان سبک آن را از سل انیمیشن متمایز کرد.
تاریخچه
نمونههای اولیه از تلاش برای ثبت پدیده حرکت در تصاویر ثابت را میتوان در نقاشیهای غارهای دوران پارینه سنگی یافت که حیوانات اغلب دارای چندین دست و پا هستند و در حالتهای مختلف نشان داده شدهاند که مقصود از آنها بهوضوح، رساندن حس حرکت است. یک جام سفالی که در شهر سوخته ۵۲۰۰ ساله در جنوب شرقی ایران کشف شد، احتمالاً قدیمیترین نمونه از انیمیشن را نشان میدهد. این جام دارای ۵ تصویر متوالی است که یک بز کوهی ایرانی را نشان میدهد که در حال پرش برای خوردن برگهای یک درخت است.
اولین نمونهها ناشی از تصاویر ثابت بودهاست؛ که میتوان آنها را در نقاشی غارها یافت کرد. جایی که حیوانات را با مجموعههای متعدد از پاها در موقعیتهای متفاوت ترسیم میکردند.
یکی از اولین دستگاهها برای ایجاد تصاویر متحرک زندهگرد بود. نمونه اولیه زندهگرد در چین توسط مخترعی به نام دینگ هوآن ساخته شد.
یک دیوار نمای مصری، در حدود ۴۰۰۰ سال قدمت دارد که کشتیگیران در حال ورزش را نشان میدهد. حتی ممکن است از نظر ظاهری به نقاشیهای پویانمایی مشابه باشد. آنجا هیچ راهی برای نمایش تصاویر متحرک نبودهاست. اما قصد هنرمند را از حرکت نشان میدهد.
کاسه سفالی قدیمی در ایران در شهر سوخته پیدا شدهاست و پنج تصاویر نقاشی شده در امتداد اطراف آن وجود دارد که مربوط به ۵۲۰۰ سال قبل است. مراحلی را نشان میدهد که مربوط به یک بز است در حال پریدن و رسیدن به میوه یک درخت. هر چند، تجهیزاتی برای نمایش متحرک تصاویر وجود نداشته، مانند یک سری از تصاویر که به مفهوم واقعی نمیتوان آنها را پویانمایی خواند.
پویانمایی
پویانمایی یا همان انیمیشن (Animation)، هنر جان بخشیدن به اشکال و تصاویر ثابت است. هنر انیمیشن یا پویانمایی در تعریفی دیگر، یعنی تصاویر متحرک ضبط شده بر روی فریمهای به هم پیوسته با این تفاوت و تمییز نسبت به فیلم، که هنرمند و خالق اثر بر تک تک فریمهای ضبط شده آن قابلیت دست بردن و تغییر داشته باشد. به بیانی دیگر انیمیشن و پویانمایی، مجموعه ای از فریمهای پیوستهاست که هنرمند، آنها را تک تک ایجاد کرده و توهم حرکت را در آن به وجود آوردهاست. با این تعریف میتوان فیلم زنده، انیمیشن و پویانمایی یا حتی جلوههای ویژه بصری ایجاد شده بر روی فیلم زنده را از هم تفکیک کرد. فرایند ایجاد توهم حرکت و تغییر بوسیله نمایش سریع یک سلسله از تصاویر ثابت است که تفاوت جزئی با هم دارند. تصور میشود که این توهم – بهطور کلی تصاویر متحرک – به خاطر پدیده Phi باشد. انیماتورها، هنرمندانی هستند که در ساخت انیمیشن تخصص دارند. Animation را میتوان بهوسیله یک رسانه آنالوگ، ورقهای پویانما، فیلم تصاویر متحرک، نوار ویدئو و رسانههای دیجیتال مانند فرمتهای GIF, Flash و ویدئوی دیجیتالی، ضبط کرد. برای نشان دادن انیمیشن، از یک دوربین دیجیتالی، کامپیوتر یا پروژکتور و تکنولوژیهای جدیدی که تولید شدهاند، استفاده میشود. روشهای پویانمایی شامل روش ساخت انیمیشن سنتی و شیوههای انیمیشنسازی استاپ موشن از اشیای دو بعدی یا سه بعدی، برشهای کاغذی، عروسک و پیکرهای سفالی است. تصاویر بهطور سریع و پشت سر هم، معمولاً با ۲۴، ۲۵، ۳۰ یا ۶۰ فریم در ثانیه، نشان داده میشوند.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «History of animation». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۸ مارچ ۲۰۲۱.
- ترجمه بخشی از مقاله ویکیپدیایی انگلیسی